Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer de Kort heeft het woord.
Voorzitter, minister, gisteren stond op alle nieuwssites dat de Duitse steden voortaan dieselauto’s mogen bannen. Volgens de voorstanders is dat een grote dag voor de propere lucht in Duitsland. De steden Stuttgart en Düsseldorf zijn door de rechtbank aangemaand om het aantal vervuilende dieselwagens effectief te beperken en op die manier de EU-normen te halen. Ook het hoogste rechtscollege heeft deze beslissing niet omgedraaid.
Wanneer, zoals vorige week, in Brussel de fijnstofdrempel wordt bereikt, dan moet worden ingezet op gratis openbaar vervoer en deelfietsen.
Er was ook de actie van De Standaard tijdens het voorbije weekend, CurieuzeNeuzen, in samenwerking met de universiteit van Antwerpen, om de luchtkwaliteit te meten. We weten dat dit eveneens tot bijkomende inspanningen zal leiden.
En nog recenter nieuws, vandaag komt de Vlaamse busbouwer Van Hool naar buiten met heuglijk nieuws, namelijk de levering van 40 waterstofbussen aan Duitsland. Het gaat om een proefproject waar we ook in Vlaanderen aan hebben meegewerkt. Ook in Vlaanderen hebben we daar met vijf waterstofbussen in Antwerpen aan meegedaan, maar in Duitsland heeft dit aanleiding gegeven tot een positieve bestelling van die waterstofbussen.
Minister, we moeten de krachten bundelen binnen de Vlaamse Regering en verder inzetten op de stap die u al hebt gezet richting de vergroening van het openbaar vervoer. Naar de toekomst moeten we bijkomende initiatieven nemen op het gebied van het openbaar vervoer.
Minister Weyts heeft het woord.
In deze regeerperiode zullen we de kaap hebben overschreden van 1 miljard investeringen in rollend materieel bij De Lijn, meer dan 1 miljard euro. We doen dat op basis van een visie, op basis van een plan dat in de schoot van de regering is goedgekeurd.
Er is nu nog een laatste bestelling geplaatst voor bussen, waarvan 55 aan de diesel Euro 6-norm en 66 hybridebussen waarmee we onze voorsprong nog versterken. We hebben trouwens met De Lijn van de hele Benelux het grootste aantal hybridebussen rondrijden.
Vanaf 2019 investeren we enkel nog in alternatieven, zijnde ofwel waterstofbussen, ofwel elektrische, ofwel hybride bussen. We hebben de ambitie om er tegen 2025 voor te zorgen dat we in de stedelijke omgeving enkel nog elektrisch rijden. Dat is een realistisch, betaalbaar en haalbaar plan, waarvoor ook nog eens 22 miljoen euro is voorzien vanuit het Klimaatplan van minister Schauvliege om ervoor te zorgen dat we nog extra kunnen investeren.
We steken nog een tandje bij. We hebben reeds vijf waterstofbussen rijden in Antwerpen. We hebben ook drie elektrische bussen in Brugge rijden. Daaraan voegen we nog een bestelling toe van een tiental elektrische bussen voor drie steden, namelijk Antwerpen, Gent en Leuven. Tijdens de komende raad van bestuur zal De Lijn daarover beslissen.
We zorgen er dus heel concreet voor, zonder dat we de belastingen moeten verhogen, zonder dat we de dotatie moeten verhogen en zonder dat we de tarieven moeten verhogen, dat we een heel realistisch, ambitieus, betaalbaar plan kunnen realiseren. Op die manier kunnen we binnen de schoot van de Benelux het voortouw blijven nemen.
Minister, hetgeen gebeurt, is zeer goed, maar er moet een versnelling hoger worden geschakeld. We pleiten ervoor om net zoals in Duitsland gebruik te maken van het Europees ondersteuningsprogramma JIVE (Joint Initiative for hydrogen Vehicles across Europe). Tot op heden doen we dat nog te weinig. Bij de voorbereiding van deze vraag heb ik ook gezien dat de stad Breda en de provincie Brabant daarmee waterstofbussen zullen inzetten.
Laat ons de krachten bundelen. De technologie is aanwezig in Vlaanderen. Busbouwer Van Hool zal 40 waterstofbussen leveren in het buitenland. We kunnen toch nog meer inzetten. We kunnen massaal kiezen voor elektrische bussen in de steden en waterstofbussen in de streken.
De heer Keulen heeft het woord.
Minister, we steunen u volledig inzake uw ambitie om tegen 2025 de vergroening van het openbaar vervoer volledig te realiseren. Er moeten een aantal praktische overwegingen in het achterhoofd worden gehouden, zeker als je in de stedelijke centra alleen nog kiest voor elektrisch voortgedreven bussen. De actieradius van dat type bus is momenteel veel te klein. Er moet dus worden gezorgd voor laadinfrastructuur.
‘Gouverner, c’est prévoir.’ Als Vlaams-nationalist zult u in deze context met die uitdrukking geen probleem hebben, denk ik. U moet zich vooral infrastructureel voorbereiden om die ambitie ook te realiseren. Ik vind dat we daar vandaag op koers mee zitten. We hebben daarin een voorbeeldfunctie. U krijgt daarvoor de volle steun van onze fractie.
De heer Vandenbroucke heeft het woord.
Ik sluit mij graag aan bij de vraag van de heer de Kort. Op twee dagen na is het exact twee jaar geleden dat ik op 2 maart 2016 een gelijkaardige vraag stelde naar aanleiding van het feit dat De Lijn 238 nieuwe bussen had gekocht, allemaal dieselbussen. Ondertussen zijn er bij De Lijn wel meer hybride bussen bij gekomen, maar tegenwoordig malen meer dan 2200 bussen van De Lijn 520.000 kilometer per dag af in en rond onze steden en 90 procent van die bussen zijn dieselbussen. We zijn nog ver van het moment waarop die bussen omgeturnd zullen zijn naar groene bussen en eventueel zelfs emissievrije bussen.
Minister, het goede nieuws is dat we met VDL en Van Hool inderdaad zeer goede busbouwers hebben, die waterstof- en elektrische bussen aankopen. We zien ook dat er in de ons omringende landen massaal geïnvesteerd wordt in elektrische bussen. We moeten mee op die kar springen. Ik ondersteun het pleidooi van mijn collega’s die oproepen om meer in te zetten op die zuiver elektrische technologie en op waterstof.
De heer Rzoska heeft het woord.
Minister, het zal u niet verbazen dat ik mij volmondig aansluit bij de vraag van de heer de Kort omdat het niet enkel gaat om de uitstoot van bussen maar ook om de luchtkwaliteit. Als we zien hoe in Vlaanderen, ook op plaatsen waar je dat niet meteen verwacht, de luchtkwaliteit niet is wat ze zou moeten zijn, denk ik dat de heer de Kort gelijk heeft. Het thema staat opnieuw in de actualiteit en ik denk dat we een versnelling moeten proberen te krijgen. Niet alleen in Duitsland, maar ook bij ons denken steden eraan om naar lage-emissiezones te gaan. Ik vind dat niet helemaal correct omdat iedereen recht heeft op propere lucht. Ik begrijp dat men in een stedelijke context sneller wil gaan, maar ook de mensen buiten de stad hebben recht op die propere lucht. Dan is een aanklampend en zelfs een vooruitstrevend beleid, waarbij de techniek in Vlaanderen aan de spits loopt, nodig. De Vlaamse Regering mag daarvoor een versnelling hoger schakelen om ervoor te zorgen dat die dieselbussen stilaan tot het verleden behoren. Zoals de heer Vandenbroucke zei, rijden er daarvan nog veel te veel rond.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Ik ben blij met de uitgesproken steun van CD&V voor het beleid van vergroening van het wagenpark van De Lijn. Gelukkig maar, want u keurt dat beleid ook mee goed. De Lijn zet wel degelijk voluit in op die vergroening. Minister, u herhaalde het daarnet nog: er zal deze legislatuur een miljard geïnvesteerd worden voor hybride bussen, waterstofbussen en bussen met alternatieve aandrijving. Ik kan alleen zeggen: doe zo verder. U moet natuurlijk een enorme inhaaloperatie doen, zowel qua investeringen in het materiaal van de Lijn als qua vergroening. Dat zijn zaken die we nu doen, in deze legislatuur, met deze minister en dit bestuur van de Lijn. Dat kunnen we alleen maar toejuichen.
De Vlaamse reflex bestaat er vaak in te kijken naar het gras dat groener is aan de overkant van de grens. We hebben al een ambitieus en betaalbaar plan uitgewerkt, waarbij we altijd nog een tandje proberen bij te steken, zoals ik daarnet heb willen illustreren met de extra bestellingen voor Antwerpen, Gent en Leuven en voor extra elektrische voertuigen. Men verwijst naar Duitsland als gidsland. Welnu, Vlaanderen was in dezen gidsland. Ik heb daar al in 2015, op basis van een initiatief van mijn voorganger met betrekking tot de bestelling van vijf waterstofbussen, met Europese steun – we hebben niet gewacht op Duitsland, Vlaanderen was eerst en Duitsland volgt nu blijkbaar – op ingezet.
Het is dus realistisch, haalbaar en betaalbaar. Een massale uitrol van waterstofbussen is vandaag nog niet mogelijk. De bevoorrading is niet toevallig in Antwerpen, waterstof is een restproduct van Solvay. Je kunt dat momenteel niet zomaar op een andere plaats uitrollen, er zijn wel wat beperkingen. Desondanks hebben we dat project, met vallen en opstaan ontwikkeld. Nu gaat het goed, want de beschikbaarheid van die waterstofbussen staat nu op punt. We hebben er resoluut voor gekozen om daarin het voortouw te nemen, maar de ‘total cost of ownership’ is natuurlijk nog altijd drie keer zo hoog. De ‘total cost of ownership’ omvat zowel de kosten voor de investering als de aanschaf, het onderhoud en de levensduur.
Dat maakt dus, als we de belastingen of tarieven niet willen verhogen, we een duidelijke keuze moeten maken. Daarom leggen we de focus vanaf 2019 volledig op investeringen in de alternatieve aandrijvingen: én waterstof, én elektriciteit, én hybride. Daarmee willen we echt op een niveau geraken waar we ons heus niet moeten schamen, zoals we dat vandaag ook niet moeten doen. In de Benelux hebben wij vandaag de grootste hybride vloot. In deze koppositie blijven we natuurlijk voortgaan.
Minister, ik denk dat het van belang is voor elke Vlaming, waar hij ook woont, dat we zorgen voor een verbetering van de luchtkwaliteit. Dat betekent dat we effectief gaan voor elektrische bussen in de steden, hybridebussen rondom de steden en waterstofbussen op de langere vervoersassen.
Uiteraard, wij pleiten niet voor een verhoging van de tarieven, maar alstublieft gebruik nu toch eens die Europese reflex. Duitsland en Nederland zetten die middelen in om het Europese programma te gebruiken, dat moet hier ook mogelijk zijn. Het moet mogelijk zijn om de krachten te bundelen binnen de Vlaamse Regering en volop in te zetten op de innovatie die daar aanwezig is binnen Vlaanderen, met VDL en Van Hool. We moeten nu massaal de keuze maken voor elektrische en waterstofbussen.
De actuele vraag is afgehandeld.