Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer de Kort heeft het woord.
Minister, e-commerce wordt steeds populairder. Het is ook heel gemakkelijk: men kan thuis achter de computer een aantal zaken bestellen die binnen de 24 uur thuis worden geleverd. Voor handelaars zal dat heel wat opportuniteiten met zich meebrengen.
Gisteren bracht een studie in kaart dat dit ook een aantal neveneffecten heeft. Het gaat dan over een aantal aspecten, externe kosten die de e-commerce met zich meebrengt. Er werd gesproken over een bedrag van 45.000 euro per dag. Naargelang waar de pakjes werden geleverd, ging het van 26 cent tot meer dan 1 euro per pakje.
En dan, minister, kom ik bij uw bevoegdheid inzake mobiliteit. Wat mij vooral zorgen baart, is dat we in het straatbeeld steeds meer witte bestelwagens zien. Zij veroorzaken ook files, Touring Mobilis heeft daar ook al op gewezen. De stijging van het aantal bestelwagens is mee de oorzaak van de files.
Wanneer we een aantal zaken duurzaam willen aanpakken op het vlak van mobiliteit, is het dan ook dringend en noodzakelijk dat er concrete maatregelen worden genomen. Minister, wanneer mogen wij die maatregelen verwachten? Er zijn ook positieve aspecten verbonden aan e-commerce, maar we moeten die negatieve aspecten op een duurzame manier aanpakken.
Minister Weyts heeft het woord.
Wat me vooral stoort met betrekking tot e-commerce dat een stijgend succes heeft, is dat wij vooral delen in de lasten eerder dan in de lusten. We zien inderdaad herhaaldelijk die bestelwagens waarvan sprake met buitenlandse nummerplaten – of althans in opdracht van buitenlandse firma’s – waardoor het probleem dubbel wordt. Men zit concurrentieel zeer slecht door loonkosten en door een gebrek aan flexibiliteit inzake nachtwerk en dergelijke, waardoor veel meer postorderbedrijven en koerierdiensten vanuit het buitenland opereren op ons grondgebied. Daardoor moeten ze nog meer kilometers afleggen op onze wegen en zorgen ze nog meer voor lasten, terwijl we daardoor nauwelijks belastinginkomsten en jobs genereren.
Het komt er wat ons betreft dan ook op aan die last te beperken en de positieve elementen eruit te filteren. Zo hebben we de vergroening doorgevoerd van de verkeersbelasting specifiek voor bestelwagens. Die is gestart medio dit jaar op initiatief van de ministers Schauvliege en Tommelein.
Ook werken wij zelfs vanuit Mobiliteit – en dan gaat het iets ruimer dan enkel de e-commerce – momenteel een beleidskader uit inzake stedelijke logistiek. De doelstellingen daarvan zijn: de impact op milieu en verkeersveiligheid verminderen, zorgen voor meer economische efficiëntie, onze concurrentiepositie versterken wat de logistieke sector betreft en ervoor zorgen dat we steden een kader, een tool kunnen aanbieden, want momenteel is men in verspreide slagorde bezig met het nemen van tal van initiatieven in het kader van die stedelijke logistiek die ver uiteenlopen. Heel concreet denken we aan het bundelen van initiatieven, best practices, regionale en stedelijke logistieke knooppunten, zijn we concreet bezig met fietslevering, met beleveringspunten aan de stadsrand of aan knooppunten van openbaar vervoer. Het is nu toevallig dat we daaromtrent gisteren nog een symposium hebben georganiseerd in Gent. Ons Departement Mobiliteit en Openbare Werken heeft specifiek die taak gekregen om een kader uit te werken met betrekking tot die stedelijke logistiek, en dat wordt nu in concreto uitgewerkt.
Minister, ik denk dat we dezelfde bekommernis hebben, zeker en vast ook in verband met de mensen van de middenstand, want op hen heeft dat ook effecten. We zouden graag daadwerkelijk onze middenstand in de dorpskernen behouden. We willen die niet volledig zien verdwijnen door de e-commerce. Het voorstel dat u doet voor een duurzame aanpak van mobiliteit, mag zich echter niet alleen beperken tot de steden. Ik denk dat het ook een aanpak moet zijn die we over heel Vlaanderen kunnen uitrollen. Eigenlijk moet er een systeem worden uitgewerkt van mogelijke beleveringspunten op dat vlak in elke gemeente, zodat de ‘last mile’ – want daar gaat het eigenlijk over – op een duurzame manier kan worden afgelegd door een pakjesdienst, te voet of met de fiets, dat dat op die manier aan huis kan worden geleverd. We stellen ook vast dat die bestelwagentjes tot nu toe ook weinig efficiënt worden ingezet. We merken dat ze ook dikwijls maar gedeeltelijk beladen zijn, slechts tot 38 procent. Ze moeten zich ook dikwijls meerdere malen aanbieden. We zouden op dat vlak toch ook wel meer een kader moeten kunnen scheppen, we zouden daadwerkelijk een duurzaam beleidskader op dat vlak moeten kunnen uitwerken.
De heer Vanbesien heeft het woord.
Ik wil de vraagsteller ondersteunen. Ik denk dat het belangrijk is om er in de steden, maar inderdaad ook erbuiten, in heel Vlaanderen, voor te zorgen dat er veel slimmer wordt omgegaan met de belevering, van particulieren, maar ook van winkels en van horeca. Minister, ik vind het goed dat u daaromtrent initiatieven neemt, maar heb ik het goed begrepen dat de bedoeling van de initiatieven is dat het aantal bestelwagens en lichte vrachtwagens die worden ingezet voor de belevering van particulieren en winkels, daalt? Ik zou dat alleszins graag nog eens geformuleerd zien. Een duurzaam transport wil immers zeggen dat ervoor wordt gezorgd dat er minder bestelwagens en minder lichte vrachtwagens zullen zijn.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
E-commerce is natuurlijk niet meer uit onze samenleving weg te denken. Het is een goede zaak dat de federale overheid maatregelen neemt zodat die e-commerce ook kan worden verankerd in Vlaanderen, en niet enkel vanuit het buitenland komt. Heel wat kansen worden gecreëerd op die manier, ook voor tewerkstelling, maar ik denk dat er inderdaad ook wat uitdagingen zijn. Minister, ik vind het een goede zaak dat u werkt aan dat kader en aan die vergroening, maar ik huiver wel een beetje voor het verbod en het eventuele wijzende vingertje waarvan sommigen dan dromen. Ik denk dat we vooral moeten kijken naar de sector zelf, naar hoe die zich beter kan organiseren, en daar sensibiliseren en ondersteunen waar mogelijk.
De heer Keulen heeft het woord.
Ik denk dat dat laatste inderdaad cruciaal is, want in de analyse gaan we, denk ik, alle neuzen in dezelfde richting krijgen. De remedie is geen eenvoudige, omdat je heel vaak ook zit met kleine zelfstandigen die met die bestelwagens rondrijden. Ik denk inderdaad dat het zaak is om de sector daar zelf bij te betrekken, ook mee te responsabiliseren om de leefbaarheid voor een stuk te vrijwaren, te waarborgen. Minister, u weet dat de ‘camionettisering’ ook een van de neveneffecten is die we zien in onze economie ten gevolge van de kilometerheffing voor vrachtwagens. Ik denk dat er op dat vlak een totaalaanpak nodig is, maar niet alleen vanuit Brussel, vanop een hoge berg gedecreteerd over de samenleving en de economie, maar ook met de sectoren zelf rond de tafel.
Dus moeten we ook in dezen de e-commerce daarbij betrekken en responsabiliseren.
Ik wil eerst duiding geven met betrekking tot de kilometerheffing. Er is een toename van het aantal bestelwagens dat verkocht wordt en op onze wegen rijdt, maar je kunt dat niet zomaar eenduidig toeschrijven aan de invoering van de kilometerheffing omdat we een gelijkaardige evolutie zien in onze buurlanden. Het betreft een stijging die bijna gelijk is als bij ons, terwijl zij geen kilometerheffing voor vrachtwagens hebben ingevoerd.
Het is zeer juist dat we ons natuurlijk niet beperken tot de stedelijke logistiek. U noemt een goed voorbeeld als het gaat over de bundeling van logistieke stromen door de creatie van gemeenschappelijke knooppunten, afhaalpunten en stockageruimte. Dat beperkt zich niet tot de steden, maar we denken ook aan regionale knooppunten langs drukke verkeersassen of openbare vervoersknooppunten.
Tot slot, wat is de bedoeling van zo’n kader voor stedelijke logistiek? Het is vooral bedoeld om ervoor te zorgen dat de gemeenten een kader krijgen aangeboden waarbinnen we toch zorgen voor het stroomlijnen van alle initiatieven die worden genomen. We willen vooral zorgen voor meer efficiëntie. We willen ervoor zorgen dat er minder trafiek het centrum van die steden binnenstroomt. We gaan natuurlijk geen slagbomen plaatsen om zes bestelwagens door te laten en de volgende vier te laten wachten. Dat is zeker niet de bedoeling. Het is vooral de bedoeling om ervoor te zorgen dat we een en ander efficiënter kunnen organiseren, dat er minder leeg gereden wordt en dat we met zijn allen, zelfs binnen de sector zelf, winst kunnen boeken.
Minister, collega’s, mevrouw De Ridder, wees gerust, u zult verder kunnen bestellen bij de e-commerce. We gaan van hieruit zeker niet met de vinger wijzen, maar het is wel goed om vast te stellen dat er in het Vlaams Parlement een consensus is om verder een duurzaam kader voor de logistiek uit te werken.
Minister, met uw bevoegdheid voor het openbaar vervoer zou dat wat u zelf suggereert inderdaad een goede combinatie zijn: als we de openbarevervoersknooppunten kunnen combineren met de afhaalpunten, zou dat een win-winsituatie zijn. Het zou goed zijn dat we op die manier die last mile met de pakjes tot bij de mensen thuis in de toekomst op een meer duurzame manier kunnen organiseren.
De actuele vraag is afgehandeld.