Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van Willem-Frederik Schiltz, Andries Gryffroy, Peter Van Rompuy, Matthias Diependaele, Robrecht Bothuyne en Bart Nevens betreffende de circulaire economie.
De bespreking is geopend.
De heer Schiltz heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, dit voorstel van resolutie betreft de omslag van onze economie naar een circulaire economie, een impuls die de regering ook al heeft opgepikt, maar het parlement wil nog een stapje verder gaan.
Een circulaire economie is een economisch model waarbij naar zo weinig mogelijk afval wordt gestreefd en de onderdelen van een product worden hergebruikt. Het belang van een dergelijke economie is heel eenvoudig, want onze grondstoffen raken uitgeput. Het is de verwachting dat de prijs van uitputbare grondstoffen zal stijgen en een last zal leggen op onze economie.
Bovendien, de kost van vervuiling en afval is een kost die we niet langer op volgende generaties kunnen afschuiven. Wanneer onze economie in een transitie terechtkomt en omslaat naar een circulaire economie, zal dat ook opportuniteiten bieden en onze regio de kans geven om opnieuw industrieel en economisch ongekende hoogten te bereiken.
Om deze transitie in te zetten, collega’s, hebben wij aan de regering enkele aanbevelingen gedaan en enkele vragen gericht, onder meer om het productdesign te versterken. De manier waarop een product ontworpen wordt, bepaalt immers de mate waarin de onderdelen ervan hergebruikt kunnen worden.
We zien ook steeds meer nieuwe businessmodellen ontstaan zoals deeleconomie en bedrijven die hun producten niet langer verkopen maar verhuren en het risico op vroegtijdige slijtage op zich nemen. Om dergelijke businessmodellen alle kansen te geven, vragen we dat de regering mogelijke wettelijke barrières wegneemt.
Het is natuurlijk ook belangrijk om de kennis in Vlaanderen over dit thema te versterken en jonge bedrijfsleiders te attenderen op de mogelijkheden die er in de circulaire economie zitten. We moeten hun kennis over de producten die zij vervaardigen versterken. In die zin moeten de universiteiten en hogescholen in deze transitie een belangrijke rol spelen.
Het sluitstuk van de transitie naar de circulaire economie is uiteraard het opnemen van externe kosten en de prijs. Dat is een project van nog enkele jaren, nemen we aan, dat het best op Europees niveau gehanteerd wordt.
Maar de Vlaamse overheid kan al een en ander zelf doen. Ze kan bijvoorbeeld door haar aankoopbeleid te verduurzamen of circulair te maken, een belangrijke impuls geven aan de markt. Dit heeft in Nederland navolging gekregen en begint daar zijn vruchten af te werpen.
Ik ben ook zeer verheugd te mogen melden dat de oppositie bijzonder constructief is geweest en met enkele kleine amendementen dit voorstel van resolutie mee heeft goedgekeurd. Ik hoop vandaag opnieuw op hun steun te mogen rekenen. Ik bedank de collega’s, vooral van Groen, voor de zeer constructieve sfeer waarin de besprekingen zijn verlopen, en ook voor het vele werk dat vooraf is verzet in de commissie.
De heer Vanbesien heeft het woord.
In dat geval stemmen wij voor. Nee, ik wil het compliment zeker naar de heer Schiltz terugsturen. Ik denk dat hij en wij hard gewerkt hebben rond de circulaire economie en het feit dat dit de toekomst is. Ik zal de argumenten die daarnet genoemd zijn niet herhalen. We gaan het voorstel van resolutie goedkeuren.
We hadden nog amendementen ingediend. Ik zal even zeggen wat ik nog liever had gezien aan deze tekst: dat zowel qua doelstellingen als qua maatregelen nog één stap concreter zou worden gezet. Wat erin staat, is duidelijk en ambitieus en willen we ondersteunen, maar is op bepaalde vlakken misschien net iets te vrijblijvend. De regering komt er misschien net iets te gemakkelijk mee weg. Dat heeft niets met intenties te maken, maar gewoon met de tekst zoals die geformuleerd is.
Ik geef een paar voorbeelden van doelstellingen die sterker hadden gekund. De heer Schiltz heeft het belang aangetoond van circulaire aanbestedingen, iets waardoor we een rechtstreeks effect hebben op de markt. Wij hadden voorgesteld: maak daar een educatieve doelstelling van 50 procent circulaire aanbestedingen op Vlaams niveau van.
We hadden ook een voorstel om aan de doelstelling om het afval per inwoner drastisch naar beneden te halen, een tijdstraject te hangen. Op het vlak van maatregelen hadden we voorstellen, bijvoorbeeld om een circulair toprunnersprogramma te installeren, om ecologiesteun te geven aan pioniers die circulair ondernemen, die productdienstsystemen opzetten. We hadden voorstellen rond een productpaspoort waarop producenten betrouwbare informatie over de materialen die gebruikt worden in de producten, ter beschikking zouden stellen.
Hoewel wij vonden dat het iets concreter mocht zijn, gaan we dit toch mee, en met overtuiging, goedkeuren.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Het was inderdaad een interessant debat dat we hierover hebben gevoerd, met ook interessante hoorzittingen. We doen al heel veel in Vlaanderen. We zijn koploper in Europa wanneer het gaat over recycleren, maar het kan altijd nog beter als we kijken naar wat de naburige regio’s doen en naar wat we zelf nog kunnen doen. Het start natuurlijk met bewuster consumeren, maar het gaat ook over het ontwerp van een product dat ook al voor een deel meer circulair zou moeten zijn. Dan krijg je ook nieuwe businessmodellen waarvoor voor een groot stuk de verantwoordelijkheid ook bij de producent zal blijven, die zijn product zo goed zal willen maken dat men het nadien kan recycleren. Er zijn intussen al een aantal heel mooie voorbeelden van. Zelfs de shampooflessen van tegenwoordig zijn eigenlijk gerecycleerde polyprop van petflessen, gemaakt in Nederland. Het is een business as such, die misschien nog niet winstgevend is voor het bedrijf maar in elk geval toonaangevend is. Dat zouden we ook in Vlaanderen kunnen doen.
We zijn koploper op het vlak van materialenbeheer en materialentechnologie, maar we moeten nog meer kunnen inzetten op de circulaire economie. Vandaar dat we in dit voorstel van resolutie – met dank aan Groen en sp.a om het kamerbreed te maken, zoals al met een aantal andere resoluties is gebeurd – pleiten om nog meer in te zetten op de circulaire economie, niet alleen uit economische motieven maar ook omdat die transitie moet worden gezien in een groter geheel van maatschappelijke uitdagingen. De regering moet ook durven ambitie te tonen in een masterplan dat nieuwe economieën, gebaseerd op circulaire economie, maximale kansen geeft in Vlaanderen. Het gaat ook over transparante materiaalketens, Vlaamse middelen voor innovatie alsook Europese middelen, over businessmodelleninnovatie naar Vlaanderen proberen te brengen, over het geven van een volwaardige plaats aan de circulaire economie binnen het bestaande instrumentarium voor economie en innovatie met het oog op concrete stimuli voor onderzoek en ontwikkeling.
We verschilden een beetje van mening – en ik ben blij dat we tot een consensus zijn gekomen – over hoever je gaat met concrete cijfers in een voorstel van resolutie. Wat voor ons ook heel belangrijk was en verwerkt is in dit voorstel van resolutie, is dat we onze eigen regio uiteraard niet buiten concurrentie mogen plaatsen. Daarom moet je alles ook zien in een Europees perspectief. Ecodesign omtrent veroudering van toestellen is ook een Europees initiatief. We kunnen moeilijk onszelf strengere maatregelen opleggen waardoor producten eerder buiten onze regio zouden worden aangekocht of geproduceerd en waardoor we onze eigen economie in gevaar zou brengen. De link met Europa vonden we dus ook zeer belangrijk. Dit waren enkele belangrijke punten uit dit belangrijk voorstel van resolutie.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.