Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Minister, ik heb een pedagogisch instrument bij me, maar ik zie dat een aantal leerlingen hebben gebrost. Dat wordt ongetwijfeld tweede zit.
Ik heb de dichtbundel van Charlotte Van den Broeck bij me. Dat is een jonge auteur die hoge ogen heeft gegooid op de Frankfurter Buchmesse. Niet alleen zij deed dat, maar ook tal van andere Vlaamse auteurs.
Minister, u, de minister-president en ook de commissie Cultuur hebben de Frankfurter Buchmesse onveilig gemaakt. We hebben daar gezien dat het Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL) en het Nederlands Letterenfonds enorm succesvol hebben gewerkt. Zij hebben meer dan vierhonderd vertalingen gemaakt. Ik ben blij dat het prinsenvolk der Nederlanden die taak eendrachtig tot een goed einde heeft gebracht. (Applaus bij de N-VA)
In het regeerakkoord en in het memorandum van het Boekenoverleg staat dat Vlaanderen nood heeft aan een imagocampagne over het boek en over het lezen, lenen en kopen van boeken.
Tijdens de eerste helft van 2016 kende de verkoop van boeken een terugval van 6 procent. U besliste toen 83.000 euro vrij te maken voor een imagocampagne over het boek. Ik had verwacht dat de resultaten daarvan zichtbaarder zouden zijn. Nu is er het succesrijke verhaal van de Frankfurter Buchmesse en ook de Boekenbeurs komt eraan.
Om het in wielertermen te zeggen: u hebt de heuvel en de steile helling beklommen, maar dan is er dat rot stuk vals plat en net daar wordt het verschil gemaakt. Minister, hoe zult u de volgende maanden en volgend jaar dat succes proberen te bestendigen? Welke maatregelen zult u nemen om het momentum te bestendigen en de verkoop van boeken als cultureel en economisch product, ook in Canada, te promoten?
Minister Gatz heeft het woord.
Wat de imagocampagne over het boek, zijn er verschillende complementaire antwoorden.
Mijnheer Meremans, u zegt terecht dat de Frankfurter Buchmesse belangrijk is voor de promotie van het Nederlandstalige boek. Aangezien wij niet zo’n grote thuismarkt hebben, moeten wij inderdaad proberen om de markt groter te maken door buitenlanders onze boeken te laten lezen. Op het eerste zicht lukt dat zeer goed met een recordaantal vertalingen van onze boeken. We zullen de volgende maanden samen met het letterenfonds nagaan welke lange- of middellangetermijneffecten de Frankfurter Buchmesse heeft.
Ik voorzie ook in een extra budget van 150.000 euro om het jaar volgend op de Buchmesse goed te laten verlopen. We zullen ook nagaan of dat moet gecontinueerd worden. Dat is alvast dat.
Uw vraag gaat meer bepaald over de imagocampagne. Ik denk dat wij – ook ik – daar op een bepaald ogenblik een ander beeld van hebben gekregen. Het begin van de campagne, op het eind van vorig voorjaar, liep aarzelend. Ik denk niet dat die campagne van boek.be toen door Vlaanderen is opgemerkt, hoewel die campagne niet slecht was. Boek.be wil nu heel zwaar inzetten op de Boekenbeurs. Men heeft honderd kenners – mensen van de boekhandelsector – gevraagd de tachtig beste boeken die de afgelopen tachtig jaar zijn verschenen op te lijsten. ‘De Prachtige 80’ is de voortzetting van de campagne. Daaraan wordt een breed uitgesmeerde aanwezigheid in de media – onder meer via de openbare omroep – gewijd. Er komen ‘book battles’, waarin mensen zullen verdedigen waarom het door hen gekozen boek het beste is. Gelieerd aan de Boekenbeurs in Antwerpen wordt zo aan de zaak een grote zichtbaarheid gegeven.
Voorts zal ik eind deze week met ‘Iedereen leest’ een nieuw initiatief – of beter : een vernieuwd initiatief – aankondigen, via het Boekbaby’s-project. Zo willen we een bredere groep aan het lezen krijgen. We willen dankzij het voorlezen kinderen sneller de weg naar de bibliotheek laten vinden. Ten slotte nog dit: de gereglementeerde boekenprijs komt er. Die moet voor stabiliteit op de boekenmarkt zorgen. Voorts willen we nog even afwachten wat de definitieve jaarcijfers zijn – iets wat u ook zei. Een half jaar is geen goede basis om te oordelen, temeer omdat de Boekenbeurs vaak het verschil maakt. Tot zover een aantal maatregelen die hopelijk tegemoetkomen aan wat u onder een imagocampagne verstaat.
Dank u, minister. Het zijn een aantal interessante denksporen voor volgend jaar. Ik hoop dat de campagne leidt tot hogere verkoopcijfers. Ik ben blij met de initiatieven die u neemt. Er wordt 150.000 euro vrijgemaakt voor het Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL). Daar zal men erg blij mee zijn, want die mensen leveren schitterend werk met hun budget, dat niet erg hoog maar toch ook niet krap is. Ik hoor u ook graag spreken over het mediaoffensief. Het VFL zegt immers dat men niet altijd op de grote programma’s wil. De zevende dag bevat elke week een sportrubriek. Dat is erg goed. Maar men zou ook een Kurt Van Eeghem eens een boek kunnen laten voorstellen. Dat kost niets, maar brengt boeken zo toch onder de aandacht. Ik moet wel zeggen dat de VRT al ernstige progressie heeft gemaakt door in het journaal cultuuritems te brengen. Maar ook daar kunnen boeken meer aan bod komen. In elk geval zijn we in blijde verwachting.
De heer Janssens heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, vooreerst wil ik het pleidooi van de heer Meremans ondersteunen om het momentum van het internationaal bewierookte gastlandschap van Vlaanderen en Nederland op de Buchmesse in Frankfurt aan te grijpen om het lezen en als het kan ook het kopen van boeken en strips te bevorderen. Ik denk dat een van de factoren die het succes verklaarden het feit was dat Vlaanderen en Nederland de handen in elkaar hebben geslagen. Dat kan maar in ons voordeel zijn, want de meeste boeken van onze Vlaamse auteurs worden uitgegeven bij Nederlandse uitgeverijen. We moeten op die samenwerking blijven inzetten. Neemt u ter zake in het lopende werkjaar nog bijkomende initiatieven?
Mevrouw Bastiaens heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, een week na de Buchmesse en kort voor de Boekenbeurs is dit moment bijzonder. We zijn allemaal wat euforisch over het gastlandschap. We moeten het momentum echter ook aangrijpen om kritisch te kijken naar datgene wat het afgelopen jaar is gebeurd. U drukte zich diplomatisch uit toen u het had over de aarzelende start van een op zich heel mooie campagne die de titel ‘Boek tijd voor een boek’ kreeg.
Minister, we moeten met ons allen erkennen dat het aarzelend was, en dat het in de toekomst beter moet. U zegt nu dat u een engagement hebt voor het Vlaams Fonds van 150.000 euro. Dat is heel mooi, maar hoe wordt die ingezet? De campagne met de website is één zaak, maar het is toch ook de bedoeling om mensen te kunnen bereiken. In de aanloop van de campagne waren er ook workshops georganiseerd, waarin auteurs en anderen betrokken waren om goede ideeën aan te leveren. Hoe gaan we dus die 150.000 euro voor het Vlaams Fonds inzetten, zodat meer mensen niet alleen kopen, maar vooral ook lezen?
Drie maatregelen worden hier door elkaar gebruikt. De 150.000 euro, naast de 3 miljoen euro die we hebben geïnvesteerd in de recente Buchmesse, is wel degelijk bedoeld om onze boekensector internationaal zichtbaar te maken en te houden. Dat bedrag zal niet in Vlaanderen worden ingezet. U hebt allemaal gezien dat de mensen van het Vlaams Fonds voor de Letteren zeer intensief hun beurzen voorbereiden. Het is alleen maar op die manier dat men resultaten voor extra uitgaven en vertalingen kan bereiken. Dat doen ze zeer goed. Daarvoor zal het geld dienen.
Het zou kunnen dat de verdere goede samenwerking tussen de twee letterenfondsen uit Vlaanderen en Nederland nog wel een vervolg krijgt in de komende maanden en jaren. Ik spreek me daar nu niet over uit omdat het aan de letterenfondsen is om dat samen te bekijken. De middelen die we in het jaar na Frankfurt inzetten, dienen om het boek internationaal waar te maken.
We gaan bekijken wat de imagocampagne nu doet met de Boekenbeurs. Het concept is wel goed gekozen. Men kan altijd vragen stellen over de lijstjescultuur – zijn het er 80 of 100 – maar het werkt wel om een hele sector zichtbaar en leesbaar te maken voor een breed publiek. Ik zal ook contact hebben met Boek.be om uit te zoeken in hoeverre ze die imagocampagne jaar na jaar willen voortzetten.
We stellen ons iets voor als de campagnes voor de zuivelsector. Sorry dat ik het daarmee vergelijk, maar dat zijn generieke campagnes die we allemaal zeer goed kennen. De boekensector is nog een beetje de juiste ingang aan het zoeken, wat ook kan en mag. Zij nemen het initiatief om het boek op hun manier in de Vlaamse markt te zetten. Ik heb daarbovenop middelen vrijgemaakt, en ik overweeg dat in de toekomst nog te doen. We gaan kijken hoe ze dat nu willen doen.
Mijnheer Meremans, het is goed dat u in het dagelijkse VRT-journaal naar het cultuuritem kijkt. Het is zo dat de openbare omroep haar cultuurbeleid aan het verbreden en uitdiepen is. Ze luisteren nu waarschijnlijk mee, dat is toch de bedoeling. In die zin kunnen uw suggesties niet op de rotsen vallen en zullen we in de toekomst bijkomende initiatieven mogen verwachten.
Nederland heeft nu in 2016 het Jaar van het Boek met een grootse campagne. Er is heel veel te doen in heel veel steden. Ik kijk daar toch met wat jaloezie naar. Jaarlijks is er rond deze periode 'Nederland Leest', ook een grote campagne voor het boek. Samenwerking met Nederland kan alleen maar in ons voordeel spelen. We hebben ook al een samenwerking gehad tussen Radio 1 en Radio 5 rond de top van de Lage Landen. Het is heel belangrijk om die samenwerking te bestendigen, zeker omdat het onze auteurs alleen maar ten goede kan komen, want we weten dat het verkeer van boeken van noord naar zuid gemakkelijker gaat dan van Vlaanderen naar Nederland. Daar moeten we aandacht voor hebben. We zullen dit zeker blijven opvolgen. Ik ben heel blij dat er voor de Boekenbeurs zoveel animo is in dit parlement. We gaan er dus allen heen, en we gaan allemaal lekker veel boeken kopen, maar je moet ze ook kunnen lezen natuurlijk.
De actuele vraag is afgehandeld.