Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Nevens heeft het woord.
Mijn vraag gaat over zwerfvuil, we zetten dat in Vlaanderen hoog op de agenda. Hiermee bewijzen we ook dat onze ambities verder reiken. In Vlaanderen zijn al heel lang rond afvalbeleid en zwerfvuil tal van acties bezig. Nu zijn we met ‘Indevuilbak’ toegetreden tot het Clean Europe Network. Daar heb ik enkele bedenkingen bij.
De principes van dat netwerk zijn enigszins bevreemdend. Ik citeer: “Zwerfvuil kan alleen gereduceerd of gestopt worden door communicatie en educatie”. Of: “De financiële last van het opruimen van zwerfvuil op producenten afwentelen is de bal volledig misslaan”. Dat snap ik niet. Dat zijn niet de principes waar wij in Vlaanderen ons zwerfvuilbeleid op gebaseerd hebben.
U kent allen het succesverhaal van Fost Plus, waarin producentenverantwoordelijkheid aan de dag gelegd wordt om mee de problematiek van zwerfvuil aan te kaarten. Ook de inspanningen om de distributienetwerken te bewegen om een financiële input te geven in ‘Indevuilbak’ is van een ander kaliber dan de principes die ‘Indevuilbak’ nu gaat verdedigen binnen dat netwerk.
Minister, bent u overtuigd van het nut van de toetreding tot een dergelijk netwerk indien we er in Vlaanderen toch andere principes op nahouden?
Minister Schauvliege heeft het woord.
‘Indevuilbak’ is het netheidsnetwerk geworden, waar zowel de VVSG, Fost Plus als de Openbare Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) in zitten. Het is een samenwerking waar iedereen de strijd tegen het zwerfvuil aangaat. Het klopt dat het lidmaatschap is aangegaan van Clean Europe Network. We zijn niet alleen: tal van ngo’s uit Denemarken, Nederland, Frankrijk, Duitsland, Spanje, enzovoort zijn lid van dat Clean Europe Network. De doelstelling van dat netwerk is te leren van elkaar en de goede praktijken uit de verschillende landen uit te wisselen en toe te passen in de verschillende regio’s of landen die er lid van zijn.
De ambitieuze doelstelling van dat netwerk is om het zwerfvuil in Europa tegen 2030 volledig terug te dringen. Ze willen sensibiliseren, jongeren bewust maken van de problematiek en de middelen opdrijven om zwerfvuil tegen te gaan. Op zich zijn dat zeer goede doelstellingen. Ik weet dat er nu een aantal signalen zijn in verband met zaken die op de website staan die misschien niet helemaal stroken met onze overtuiging. Het netheidsnetwerk heeft al beslist om contact op te nemen met het Europese netwerk en meer uitleg te vragen over hoe die zaken op de website zijn gekomen en wat daarvan de bedoeling is. Die vraag is onderweg, we zullen wachten op de reactie en dan op basis daarvan zien of we verder lid blijven. Op zich is die doelstelling volgens mij bijzonder goed en sluit ze volledig aan bij wat wij willen in Vlaanderen, namelijk de strijd tegen zwerfvuil aangaan en alle middelen daarvoor inzetten. Voor alle duidelijkheid zullen we dit verder onderzoeken en zien of we al dan niet verder lid blijven.
Minister, ik dank u voor uw antwoord en voor het feit dat u dit niet koud laat worden. We hadden het signaal gekregen dat er op die website toch een aantal vreemde zaken stonden. Het vermoeden dat producenten daar de hand boven het hoofd gehouden worden en het feit dat de verantwoordelijkheid wordt gelegd bij lokale besturen en bij hogere overheden zoals dat in het verleden het geval was, stemt tot nadenken. U weet dat zwerfvuil opruimen 60 miljoen euro per jaar kost aan de lokale overheden. Dat kunnen we toch in onze principes niet verdedigen. We wensen een gedeelde verantwoordelijkheid, waarbij het de ambitie is om het zwerfvuil te beperken. Ik ben natuurlijk ook niet tegen het feit dat we ook internationaal met elkaar praktijkervaring uitwisselen om ze te delen en van elkaar te leren. Ik ben tevreden met uw antwoord.
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, in de commissie Leefmilieu is al verscheidene keren heel duidelijk gemaakt dat het zwerfvuilbeleid dat wordt gevoerd, geëvalueerd zal worden in 2018. Indien blijkt dat ondanks alle acties en alle communicatie het zwerfvuil onvoldoende afneemt, zullen andere maatregelen genomen worden. Dan komt natuurlijk opnieuw het statiegeld aan bod.
Conform het regeerakkoord werd een studie over het statiegeld uitgevoerd. Daaruit blijkt dat het statiegeld ten vroegste na juni 2018 kan worden ingevoerd. Er moet overleg worden gepleegd met de andere gewesten, met de federale overheid over productnormering en btw-heffing. Minister, naar aanleiding van deze actuele vraag wil ik polsen hoever het staat met het overleg met de andere gewesten.
De heer Tobback heeft het woord.
Minister, ik dank u voor het antwoord. Het is heel geruststellend, omdat er blijkbaar toch een bewustzijn is van het potentiële probleem. Ik ben zelf ook eens gaan kijken. Ik merk dat op heel wat domeinen hoe langer hoe meer kunstig vermomde en verklede lobbyorganisaties ontstaan. Als men de website erop naslaat, is het niet onwaarschijnlijk dat dit er een is, ook als men kijkt naar de banden die er zijn, naar het voorzitterschap van die organisatie. Ik waardeer dat men gaat opzoeken waar het hier echt om gaat.
Ik had u graag wat luider en duidelijker horen zeggen dat indien dit inderdaad een organisatie is die tot doel heeft actief te lobbyen tegen zaken als statiegeld en aansprakelijkheid van producenten, toch allemaal delen van het Vlaamse beleid – en ik wil hier niet de discussie ten gronde over het statiegeld niet voeren – men er ook echt sito presto uitstapt en geen Vlaamse middelen besteedt aan het bestrijden van Vlaams beleid.
Minister, ik had van u graag een einddatum gehoord. Het kan toch niet zijn dat we dat een paar jaar laten aanslepen.
De heer Vanbesien heeft het woord.
Ik sluit me aan bij alle vragen die werden gesteld.
Minister, u hebt gezegd dat u een brief zult schrijven om te vragen wat precies het standpunt is van het netwerk. U moet ook vragen hoe het zit met de financiering, met de banden met Pack2Go Europe, die de belangen van de verpakkingsindustrie behartigt.
Ik sluit me aan bij de vraag van de heer Tobback. Wees iets duidelijker met betrekking tot uw einddoel. Als er inderdaad een verwevenheid is, dan moeten we er zo snel mogelijk uit. Er zijn ongetwijfeld andere manieren om met andere Europese landen en ngo’s te overleggen over goede strategieën tegen zwerfvuil.
Collega’s, laat er geen twijfel over bestaan dat de aanpak van zwerfvuil voor mij een van de speerpunten is, waar ik absoluut voor ga. U weet dat we tot 2018 een alternatief plan in werking laten treden, dat we in 2018 evalueren om te zien of dat het gewenste effect heeft. Als dat niet het geval is, dan zullen we alternatieven onderzoeken. Daar zit statiegeld in, ook producentenverantwoordelijkheid. Dat zijn allemaal elementen die op tafel liggen. U weet dat ik wat dat betreft een believer ben. Ik zal dat zeker niet loslaten.
Het overleg met de andere gewesten en met de federale overheid loopt, zodat we een kader kunnen uitwerken tegen 2018, mocht dat alternatief inderdaad op tafel komen en verder uitgerold dient te worden.
Het spreekt voor zich dat het niet alleen bij het schrijven van een brief blijft, en dat dan wordt afgewacht. Ik heb gezegd dat er een brief onderweg is om uitleg te vragen over een aantal zaken. We zullen zelf ook verder onderzoek doen en dan uiteraard de juiste conclusies trekken mocht daaruit blijken dat het om een dubieuze organisatie gaat, die misschien uit een of andere dubieuze hoek financiering ontvangt. Als dat zo is, zullen we onze conclusies trekken en ons lidmaatschap intrekken. Laat dat duidelijk zijn. Laten we echter eerst afwachten wat dat onderzoek oplevert.
Minister, ik wil er toch nog eens de nadruk op leggen dat uw zwerfvuilbeleid transparant moet zijn. We moeten ervoor zorgen dat we aansluiten bij de juiste organisatie, ook op internationaal vlak.
Ik vraag u dus met aandrang om, indien u geen bevredigend antwoord krijgt op de problematiek die zich vandaag voordoet en de principes die dat netwerk hanteert, conclusies te trekken en ervoor te zorgen dat we met ons zwerfvuilbeleid de principes hanteren die Vlaanderen waardig zijn. (Applaus bij de N-VA)
De actuele vraag is afgehandeld.