Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van Sabine Vermeulen, Johan Verstreken, Gwenny De Vroe, Wilfried Vandaele, Valerie Taeldeman en Bart Nevens betreffende de beperking van het gebruik van milieuschadelijke stoffen in de sportvisserij en het promoten van milieuvriendelijke alternatieven.
De bespreking is geopend.
Mevrouw Vermeulen heeft het woord.
Collega’s, minister, voorzitter, de visserij als hobby zit in de lift. Er worden steeds meer visverloven verkocht. Ook bij de jonge mensen wordt deze hobby steeds populairder.
Voor hun hobby gebruiken sportvissers verzwaringsmateriaal voor het verzwaren van hun vislijn zodat het aas terechtkomt op de juiste plek in het water en een tegengewicht biedt aan de stroming. Als verzwaringsmateriaal wordt heel vaak vislood gebruikt, een loden product. Daardoor zijn de sportvissers een van de belangrijkste gebruikersgroep van deze metaalsoort.
Het verlies van vislood is onlosmakelijk met de sport verbonden. In de sportvisserij gaat al jaren veel lood verloren, wat ondertussen zorgt voor tonnen lood in het water. Er zijn schattingen dat er jaarlijks tot 200 ton aan lood in de Noordzee en de Vlaamse binnenwateren verloren gaat. Door corrosie komen er uit het verloren lood giftige loodverbindingen in het ecosysteem terecht, wat een proces is dat nog generaties lang zal doorgaan. Het is duidelijk dat vislood een gevaar vormt voor zowel mens als fauna en flora. Het is daarenboven een metaalsoort die ‘cumuleert’: lood breekt niet af, maar blijft aanwezig in het milieu en stapelt zich in de loop der jaren in het water op. Lood kan schadelijke, giftige gevolgen hebben voor mens, dier en milieu.
Volgens de Europese wetgeving moet de concentratie van lood in het oppervlaktewater aantoonbaar worden teruggedrongen. Onder impuls hiervan werden er ecologische alternatieven voor de sportvisserij ontwikkeld. Voor de mensen die niet weten waarover het gaat: ik heb twee gewichten mee die ecologisch verantwoord zijn. Het betreft een stuk vislood gemaakt van staalpoeder en bindmiddel, en een stukje steen dat ook als verzwaringsmateriaal kan worden gebruikt. Ze zijn volkomen onschadelijk voor het milieu en kunnen perfect het huidige vislood vervangen.
Bij de start van het nieuwe visseizoen vragen we in dit voorstel van resolutie dat de regering initiatieven neemt om het gebruik van vislood te beperken en milieuvriendelijke alternatieven te promoten. Bewustmaking en sensibilisering kan de verdere ontwikkeling en bekendmaking van milieuvriendelijke producten ten goede komen. Een aanmoediging om over te schakelen op milieuvriendelijke alternatieven is volgens mij absoluut op zijn plaats én in het belang van het milieu. Wat ons milieu betreft, verdient het mijns inziens aanbeveling om op alle vlakken, en dus ook in de sportvisserij, hier nog bewuster mee om te gaan. (Applaus)
Mevrouw Vermeulen, wat u daar hebt getoond, wordt in beslag genomen en in het archief bewaard. (Gelach)
De heer Vandenberghe heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, mijn fractie juicht dit initiatief toe. Toeval of niet: een tweetal weken geleden overlegde ik uitvoerig met de sportvissers van mijn streek.
Uit het overleg blijkt inderdaad dat de sector zich ervan bewust is dat het loodverlies zich doorgaans voordoet tijdens het wrakvissen en vissen op havenkoppen en golfbrekers, en in veel mindere mate tijdens het hengelvissen op zee. De sector is dan ook voorstander om naar betaalbare alternatieve en milieuvriendelijke verzwaringsmiddelen over te schakelen. Maar volgens de sector is de Belgische markt voor deze milieuvriendelijke alternatieven voorlopig nog veel te klein. Ik denk dat men nog te weinig bewust is van de noodzaak om die milieuvriendelijke alternatieven te gebruiken. Als dat toch gebeurt, zal de afzetmarkt vergroten, waardoor de prijzen kunnen dalen.
Nederland is een schoolvoorbeeld. Wie op het internet naar die milieuvriendelijke alternatieven zoekt, komt steeds op Nederlandse sites terecht. Daar is de markt voor milieuvriendelijke alternatieven de voorbije jaren enorm gegroeid. In 2012 en 2014 stelde Sportvisserij Nederland vast dat de online beschikbaarheid van loodalternatieven behoorlijk tegenviel. Uit de nieuwe test blijkt echter duidelijk dat milieuvriendelijke producten almaar beter beschikbaar zijn. Loodvrij vissen wordt goedkoper en komt steeds meer binnen het handbereik van de sportvissers.
Dezelfde evolutie moet zich ook in ons land voordoen. Er werden de voorbije jaren in België al heel wat acties en projecten op poten gezet om deze afvalproblematiek aan te pakken. Ik denk dan bijvoorbeeld aan het Fishing For Litter-project, waarbij afval dat de vissers in hun netten opvissen niet overboord wordt gegooid maar aan wal gebracht voor verwerking, en aan het werk van de vzw Ecoduikers, waarbij afval dat zich rond scheepswrakken op de zeebodem verzamelt, wordt opgeruimd. Dat zijn twee pilootprojecten die in ons land worden gerealiseerd.
Conclusie: de fractie van sp.a staat achter dit voorstel. Het is wel belangrijk dat de Vlaamse Regering blijft overleggen met de sector, want die heeft goede ideeën over de manier waarop het probleem goed kan worden aangepakt. Dat komt ook de professionele sector ten goede, want ook die wordt niet gespaard van problemen.
De ecologische verzwaringsmiddelen zijn duur bij ons. En voorlopig hebben we hier niet de alternatieven die er in Nederland wel zijn. Dat zijn de volgende stappen die moeten worden gezet. Dat is inderdaad een taak die de regering op zich kan en moet nemen. Vooral door goed te overleggen met de sector, die beperkte middelen heeft, kunnen er reuzenstappen vooruit worden gezet. Onze fractie zal dit voorstel van resolutie straks dan ook met heel veel enthousiasme steunen.
De heer Caron heeft het woord.
Collega’s, zelfs dat volstaat niet om applaus te krijgen van de indieners. Maar ik hengel ook niet naar dat applaus, om eerlijk te zijn. (Opmerkingen. Gelach)
Het was in dezen zonder lood, in mijn schoenen toch niet. Collega’s, toen mensen in mijn omgeving dit agendapunt zagen, waren er een aantal die eerst wat lacherig deden over dit voorstel van resolutie: waar houden mensen zich in het Vlaams Parlement zich toch mee bezig? Maar als je het voorstel van resolutie leest en wat research doet rond de thematiek, blijkt dat het hier om vele tonnen lood gaat, die in oppervlaktewateren, in rivieren en in de zee terechtkomen. En wie een klein beetje bekend is met het toxische gehalte van lood, weet dat het een ernstige bron van milieuvervuiling is.
Er zijn alternatieven. Collega Vandenberghe heeft het daarnet al gezegd. Nu blijkt trouwens dat op de Nederlandse markt die alternatieven ruim voorhanden zijn. Collega Vermeulen heeft er zelfs bij om dat te demonstreren. In een aantal landen van Europa en de wereld is het gebruik van lood in sportvisserij zelfs verboden.
Ik wil niet zo ver gaan om hier meteen voor een verbod te pleiten, collega’s. Ik ondersteun daarom heel graag jullie voorstel van resolutie, dat vooral promotie van alternatieven en sensibilisering voorstelt. Dat zou dan in een volgende legislatuur moeten uitmonden in een verbod.
Laat ons eerlijk zijn. Er zijn andere toepassingen waarbij giftige producten ook verboden zijn. In ons aller belang moeten we dat doen. Maar ik denk ook, samen met u, dat we de sportvisserij wat tijd moeten geven om om te schakelen en die tonnen lood te vervangen door gietijzer, steen enzovoort. Er zijn genoeg alternatieven op de markt. Zoals collega Vandenberghe zegt, zijn er ook in Nederland veel aanwezig.
Ik wil nog één element aanvullen. Ik zal er geen amendement voor schrijven, maar in Nederland is er in het kader van de kaderrichtlijn Water via een tender een oproep geweest om projecten in te dienen die gesubsidieerd werden om die alternatieven te ontwikkelen, om research en ontwikkeling te doen rond die alternatieve producten. Men doet dat sinds 2009. Men is daar nu zeven jaar mee bezig. Misschien kunnen we in dezen even meedrijven op de Nederlandse kennis op dat terrein. Het mag een suggestie zijn, ook aan de bevoegde minister, om in hetzelfde kader van die richtlijn Water dat soort tender te lanceren. Het zal onze sportvissers helpen en het zal ons milieu verschonen.
Wij gaan dit voorstel van resolutie met hetzelfde enthousiasme goedkeuren.
De heer Verstreken heeft het woord.
Lood is inderdaad een giftig metaal, dat niet meteen afbreekt en langzaamaan roest in het water. Het is nodig om hier promotie en sensibilisering rond te doen, om de schadelijke gevolgen ervan terug te dringen. De laatste jaren zijn er alternatieven op de markt, zoals collega Vermeulen al heeft gezegd. Dat komt alleen maar ten goede aan mens, dier en plant. Ik ben blij dat de verschillende partijen dat ook ondersteunen.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.