Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Sintobin heeft het woord.
Voorzitter, minister, ‘Turteltaks kost kmo’s 1300 euro per maand’. Voor u als liberaal minister moet dat bijzonder pijnlijk zijn, en bij uitbreiding voor de hele liberale fractie. Tijdens het actualiteitsdebat vorig jaar hadden we het vooral over de negatieve impact van de ‘Turteltaks’ op een doorsnee Vlaams gezin en op alleenstaanden. Toen maakte u zich ervan af met sociale correcties. Ik wil in de marge zeggen dat ik het bijzonder merkwaardig vind dat een van de meerderheidspartijen binnen de schoot van die partij een werkgroep moet oprichten om te kijken of de sociale correcties al dan niet correct zijn. Ik zie dat als een motie van wantrouwen.
Vandaag hebben we het over de cijfers van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) waaruit blijkt dat een gemiddelde kmo jaarlijks ongeveer 1900 euro meer zal betalen aan elektriciteit waarvan 1300 euro door de 'Turteltaks'. U schermt altijd met de multinationals die zorgen voor tewerkstelling in dit land en dat we hen niet moeten wegjagen. De Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO), die verantwoordelijk is voor ongeveer 70 procent van de tewerkstelling in dit land, stelt dat de kmo’s meer moeten betalen dan de grote bedrijven, dan de multinationals.
Moet de historische schuld niet worden weggewerkt? Ja, iedereen is het daarover eens. Ik hoop dat u dit niet meer in uw antwoord zult herhalen want ondertussen weten we dat wel. Is er geen alternatief? Ja, er zijn alternatieven. Er is een bijdrage uit de superwinsten van de multinationals, er is een verlaging van de winstuitkeringen aan de aandeelhouders en er zijn de algemene middelen.
Minister, hebt u de politieke moed om de huidige ‘Turteltaks’ af te schaffen en te herwerken?
De heer Rzoska heeft het woord.
Voorzitter, minister, u hebt misschien gezien dat ik mijn vraag eigenlijk wou stellen aan de minister-president. Hij zit om begrijpelijke redenen in Davos en minister Homans is ziek, en dus moet ik het alweer met u doen. Maar geen probleem, ik zal het nog eens proberen.
Minister, buiten dit parlement in Vlaanderen is iedereen er ondertussen van overtuigd dat de ‘Turteltaks’ een zeer slecht idee is. We hebben het verhaal gehad van alleenstaanden, van mensen die in een appartement wonen, en nu komen de kmo’s er nog eens bovenop. Iedereen in Vlaanderen probeert u duidelijk te maken dat die ‘Turteltaks’ niet rechtvaardig is, niet billijk en zelfs een dubbelbelasting. En u rijdt koppig door en ook uw coalitiepartners blijken de andere kant op te kijken of, zoals de heer Sintobin zei, een werkgroep op te richten. Dat is blijkbaar de mode vandaag: voor iets wat je niet kunt bereiken in de regering, richt je een werkgroep op, en dan probeer je daar op een of andere manier te parkeren.
Minister, de ‘Turteltaks’ voor kmo’s geldt voor alle ondernemers, ook heel kleine, dus ook voor mensen die een koffiebar hebben of een partner met een koffiebar en voor parlementsleden die een zaak hebben, zoals mevrouw Remen. Zij betalen vanaf nu 1.300 euro, of zo’n 1.000 euro meer dan voorheen. Het is een totaal onrechtvaardige vlaktaks.
Dus probeer ik het nog eens, minister. Hebben u en uw coalitiepartners, aangezien duidelijk zwart op wit op papier staat dat de vlaktaks, de ‘Turteltaks’ zeer onhandig, zeer onrechtvaardig in elkaar zit, de politieke moed om dit dossier in te trekken en met een beter alternatief terug te komen? (Applaus van Groen en sp.a)
Minister Turtelboom heeft het woord.
Ik herhaal het wel nog eens. De schuldenberg is ontstaan door het gratisbeleid en is meteen het absolute failliet ervan. Hij is ontstaan door een oversubsidiëring waarin in 2010 en 2011 te laat werd ingegrepen. Op een bepaald moment is er een miljardenschuld en dan hebben we twee mogelijkheden. Ofwel schuiven we die door naar onze kinderen en kleinkinderen ofwel nemen we onze verantwoordelijkheid. Ik heb mijn verantwoordelijkheid genomen. 50 procent van de lasten liggen bij de gezinnen, en het ontroert me dat u nu merkt dat ook de bedrijven bijdragen. Ja, ook de bedrijven dragen bij, want als iedereen solidair is, kunnen we de schulden wegwerken in de plaats van ze door te schuiven naar een volgende generatie. Er is een eerlijke verdeling tussen gezinnen en bedrijven: elk de helft.
En ja, we hebben een totaalvisie op kmo’s en een totaalpakket. Ik denk aan het debat in het parlement over de afschaffing van het gratis kilowattuur. Iedereen riep toen dat we iets wat gratis was, gingen afschaffen, al weet iedereen ook dat gratis niet echt gratis is. De factuur voor die gratis stroom werd net door de kmo’s betaald. De partijen die vandaag zeggen dat we de schuldenput niet mogen wegwerken en dat we het gratis kilowattuur niet hadden mogen afschaffen, hebben destijds bij de stemming net een motie van wantrouwen tegen de kmo’s goedgekeurd. Wij hebben een totaalpakket, hier in het Vlaams Parlement, maar ook in het parlement aan de overkant. Voor de eerste werknemer moet een kmo geen sociale bijdragen betalen. Dat betekent meer dan 11.000 euro per jaar. En zo is er nog een heel pakket aan maatregelen. Collega Muyters heeft ook zijn plannen om de steunmaatregelen voor kmo’s te vereenvoudigen. Zo gaan wij in de coalitie met de problemen om. We pakken ze aan, we lossen ze op en we schuiven ze niet door naar onze kinderen en kleinkinderen. Zo moeten we aan politiek doen, zo gedragen verantwoorde politici zich. (Applaus bij de meerderheid)
Dank, minister, om nog eens te herhalen dat de historische schuld moet worden weggewerkt. Intussen weet heel Vlaanderen dat. Dank ook voor het overzicht van steunmaatregelen aan kmo’s, die op zich niets te maken hebben met de ‘Turteltaks’ en de extra kost van 1.300 euro voor kmo’s. Dat is een groot bedrag voor kmo’s, kleine bedrijven en eenmansbedrijven. U kunt toch niet ontkennen dat het maatschappelijk ongenoegen over de ‘Turteltaks’, zowel bij de doorsnee Vlaming, als bij de kleine bedrijven, als bij een coalitiepartner van u bijzonder groot is. Komt u mij dus niet zeggen dat de vraag om de ‘Turteltaks’ in te trekken een dwaze vraag is.
Minister, ik had verwacht dat u koppig zou doorrijden, alweer. Nochtans vertelt u maar de helft van het verhaal. U zegt dat u het probleem van de historische schuld moet oplossen. Uiteraard moet u dat doen, maar u haalt veel meer op dan u nodig hebt om de historische schuld af te lossen. U haalt ook op voor het toekomstig beleid. Dat hebt u aan de Vlaming nog niet verteld, durft u hem niet te vertellen. Om de historische schuld af te lossen waren er andere mogelijkheden. Het is een systeem geweest dat door de overheid is geïnstalleerd en dat de overheid liet ontsporen, en nu doet de overheid niets om zelf een stuk van de oplossing te brengen. U gaat alleen maar langs bij bedrijven, gezinnen en alleenstaanden en bij mensen die in appartementen wonen.
Er is nog een ander element: u verwees daarnet naar de overkant van de straat. Welnu, daar is intussen beslist om de strategische reserve af te bouwen. Dat betekent dat we een deel van de biomassacentrales die we nu aan het subsidiëren zijn of zullen subsidiëren in Vlaanderen, niet meer nodig zullen hebben. Dat is een extra element dat u zou moeten overtuigen om te zeggen dat u de politieke moed hebt, in de veranderde context, om uw dossier terug te trekken en het opnieuw te bekijken.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Het is duidelijk dat het dempen van een schuldenput allesbehalve evident is en ook politiek niet evident is. Het dempen van die put moet wat ons betreft samengaan met andere maatregelen, waarbij bijvoorbeeld wordt ingezet op energiebesparing bij gezinnen of bij kmo’s.
Minister, u hebt een energiearmoedeplan aangekondigd en een hervorming van uw beleid rond rationeel energiegebruik en een versterking van de premies daaromtrent. U wilt ook kmo’s beter gaan ondersteunen. Wanneer kunnen we die beleidsmaatregelen verwachten? Dat is echt structureel en toekomstgericht energiebeleid, en dat hebben we nodig.
De heer Vandenbroucke heeft het woord.
Minister, collega’s, elk debat over de ‘Turteltaks’ verzandt in een dovemansgesprek dat u noch het parlement siert. Elke keer maken we hetzelfde mee. Er wordt gemakshalve naar het verleden gewezen. We weten dat u dat op een bijzonder selectieve manier doet en dat u daarbij de halve waarheden en hele leugens niet schuwt. De essentie van het debat is dat er vragen worden gesteld over keuzes die u hebt gemaakt als minister. U bent geen historicus die het verleden moet uitleggen. U bent minister, u moet met de toekomst bezig zijn. U hebt ervoor gekozen om een onrechtvaardige, forfaitaire taks op te leggen die ervoor zorgt dat de kost van investeringen in hernieuwbare energie, die we wel degelijk moeten doen, eenzijdig en onrechtvaardig in de nek wordt geschoven van alleenstaanden, gezinnen en kmo’s.
Minister, mijn vraag is heel eenvoudig: waarom blijft u potdoof voor de maatschappelijke roep om uw onrechtvaardige taks in te trekken en bij te sturen? (Applaus bij sp.a)
De heer Gryffroy heeft het woord.
Mijnheer Rzoska ik hoor u het woord ‘vlaktaks’ gebruiken, en ik hoor hetzelfde bij de heer Vandenbroucke. Nochtans is het systeem volgens mij gedifferentieerd en moet je inderdaad gaan kijken of er daarnaast structurele maatregelen genomen worden, zoals collega Bothuyne zegt. Dat de biomassacentrales daarin zitten, komt doordat u daar uw handtekening onder geplaatst heeft, collegaVandenbroucke. Als ik hoor dat Tine Heyse in Gent, als schepen voor Groen, ook pleit voor de biomassacentrale die er zou kunnen komen in de Gentse zeehaven, dan vind ik dat jullie een tendentieus discours voeren. (Applaus bij de meerderheid)
Elke politicus weet dat als je geen duidelijkheid creëert over de schulden van het verleden en hoe je die gaat wegwerken, je onmogelijk met de toekomst bezig kunt zijn. Ik ben heel duidelijk met de toekomst bezig. Eind 2015 haalden we al meer energie uit zon dan we eigenlijk van plan waren. Hetzelfde geldt voor de energie die geproduceerd wordt uit wind. Voor die beide technologieën hebben we de subsidies kunnen afschaffen voor de kleine installaties en toch is er een rendement van 4 tot 5 procent per jaar, iets waar je alleen maar kunt van dromen bij de bank.
Ik ben bezig met de toekomst. En wat de biomassa’s betreft: dat is inderdaad vervelend, Joris Vandenbroucke heeft zijn handtekening onder die contracten gezet. Vandaag ligt het in de handen van bedrijven of die geïnstalleerd worden of niet. Maar ik ben een minister, en op het moment dat er een niet opengaat, zal ik zeggen op welke manier ik het wil veranderen.
U kunt altijd zeggen dat we geen afscheid moeten nemen van het verleden, mijnheer Rzoska, maar we moeten daar duidelijkheid over creëren, om de gezamenlijke doelstelling die u en ik hebben, namelijk zo veel mogelijk hernieuwbare energie, te kunnen realiseren. Dan moet je, voor schuldenputten die gerealiseerd zijn, de verantwoordelijkheid opnemen en het niet doorschuiven naar je kinderen en kleinkinderen, want die zullen ons daar zeker niet dankbaar voor zijn. (Applaus bij de meerderheid)
Voorzitter, ik had gedacht dat collega Bothuyne toelichting zou geven bij de werkgroep binnen zijn fractie over de sociale correcties, onder andere in verband met de ‘Turteltaks’, maar blijkbaar durft hij het niet aan.
Collega Gryffroy, ik weet niet of u veel onder de mensen komt en veel bij kmo’s komt, maar u zult het toch met mij eens zijn dat het ongenoegen over de ‘Turteltaks’, ook hier in politieke kringen, bijzonder groot is.
En inderdaad, minister, politici moeten bezig zijn met de toekomst. Maar politici moeten ook luisteren naar het volk, naar de mensen, naar de kmo’s. Het maatschappelijke ongenoegen over de ‘Turteltaks’ is bijzonder groot. Als u in de geschiedenisboeken herinnerd wilt worden als de liberale minister waaraan een belasting verbonden is, zal het zo zijn. Maar u vangt de slagen op, terwijl uw beide coalitiepartners zichzelf uit de wind zetten.
Luister naar de mensen, luister naar het volk, luister naar de middenstand, luister naar de kmo’s, en schaf die ‘Turteltaks’ af! (Applaus bij het Vlaams Belang)
Ik wil eerst antwoorden aan de heer Gryffroy, want ik ga die discussie niet uit de weg. Die beslissing is genomen. Zoals u misschien weet, heeft collega Heyse in Gent wel degelijk op de duurzaamheidscriteria rond de aanvoer gewerkt. Was intellectueel eerlijk geweest, mijnheer Gryffroy, in plaats van een dergelijke sneer te zetten in een politiek debat. (Opmerkingen van Andries Gryffroy)
Minister, u blijft gewoon doorgaan. U blijft koppig doorgaan, terwijl heel Vlaanderen u op dit moment vraagt om die ‘Turteltaks’ terug te trekken. U hebt mij er hier niet voor horen pleiten om geen oplossing op tafel te leggen. Wat ik wel heb vastgesteld, is dat sinds een aantal maanden, wanneer we over dit dossier in discussie gaan, u hovaardig en arrogant het hoofd wegdraait van elk alternatief dat op tafel komt. Ik vraag u niet om naar mij te luisteren. U hoeft het niet te doen voor mijn mooie ogen. Maar luister naar de Vlaming die daarbuiten tegen u zegt: uw ‘Turteltaks’ is onrechtvaardig en onbillijk, is eigenlijk een dubbelbelasting, en ik ben niet bereid om die te betalen. Dat zou een minister van Energie moeten doen, die ten minste luistert naar de mensen. (Applaus bij sp.a en Groen)
De actuele vragen zijn afgehandeld.