Verslag plenaire vergadering
Verslag
Voorstel tot spoedbehandeling
Dames en heren, vanmiddag heeft de heer Rik Daems bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van Rik Daems, Marc Hendrickx, Ward Kennes, Güler Turan en Wouter Vanbesien betreffende het stemrecht van Vlamingen in het buitenland.
De heer Daems heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, het betreft een democratisch deficit dat bestaat sinds 2002. Belgen in het buitenland kunnen stemmen voor de federale verkiezingen, maar Vlamingen in het buitenland kunnen tot op vandaag nog steeds niet kiezen voor dit Vlaams Parlement.
Waarom is dit hoogdringend? Op 28 oktober 2015 is er een Overlegcomité tussen de minister-president en de Federale Regering. Deze aangelegenheid staat ingeschreven in beide regeerakkoorden, maar we weten dat dit niet zo simpel ligt. We willen het voorstel van resolutie nu laten goedkeuren om zo de minister-president te ondersteunen om dit op de tafel te leggen en om deze zaak in tempore non suspecto, buiten verkiezingstijd, te regelen. Als we nu nog wachten en de verkiezingen dichterbij komen, dan wordt het alleen maar moeilijker om dit democratisch deficit weg te werken.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
Is het parlement het eens met dat voorstel tot spoedbehandeling? (Instemming)
Dan stel ik voor dat het voorstel van resolutie van Rik Daems, Marc Hendrickx, Ward Kennes, Güler Turan en Wouter Vanbesien betreffende het stemrecht van Vlamingen in het buitenland onmiddellijk wordt behandeld.
Is het parlement het daarmee eens? (Instemming)
Het incident is gesloten.
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van Rik Daems, Marc Hendrickx, Ward Kennes, Güler Turan en Wouter Vanbesien betreffende het stemrecht van Vlamingen in het buitenland.
De bespreking is geopend.
De heer Daems heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, het voorstel van resolutie dat voorligt en dat parlementsbreed werd ondertekend door mevrouw Turan en de heren Vanbesien, Kennes en Hendrickx en door mezelf, betreft het stemrecht van Vlamingen in het buitenland.
Sinds 2002 kunnen Belgen in het buitenland bij federale verkiezingen hun stem uitbrengen voor het federale parlement. We hebben gezien dat er ondertussen meer dan 120.000 Belgen in het buitenland gebruik maken van dit stemrecht. Alleen is het zo dat Vlamingen in het buitenland niet kunnen stemmen voor dit Vlaams Parlement.
Je zou dus heus wel kunnen spreken van een democratisch deficit, want je zou kunnen stellen dat dit Vlaams huis maar volledig representatief is wanneer alle Vlamingen die dat wensen, ook effectief hun stem voor ons hebben kunnen uitbrengen. Het is met name zelfs een heuse discriminatie dat op dit ogenblik, meer dan dertien jaar na datum, nog altijd Vlamingen in het buitenland niet kunnen kiezen voor onze assemblee, maar dat ze dat wel kunnen doen voor het Belgisch parlement. Het is toch wel gek dat dit nog steeds bestaat.
De huidige constructie van onze staatshervorming heeft ervoor gezorgd dat dit moet worden geregeld op het federale niveau. Met andere woorden, het kan niet anders dan dat onze minister-president dit moet voorleggen in het Overlegcomité en daar zijn collega’s van de andere landsdelen alsook de collega’s van de Federale Regering moet overtuigen om dit alsnog aan de orde te brengen.
Het gekke is dat dit wel degelijk in het Vlaamse regeerakkoord staat ingeschreven, dat wij hier vandaag mee hebben ondersteund, vanuit de meerderheid weliswaar. Het staat ook ingeschreven in de beleidsnota Buitenlands Beleid van de Vlaamse Regering, maar meer nog: het staat ook ingeschreven in het federale regeerakkoord 2014-2019, waar bovendien een bijkomende component, die ook in dit voorstel van resolutie naar voren komt, is ingeschreven, met name om een systeem van elektronisch stemmen, van e-voting, mogelijk te maken, om zo de organisatie van verkiezingen in het buitenland en wie weet ook morgen hier in Vlaanderen, te faciliteren.
Wij willen hier een voorstel van resolutie goedkeuren waarbij u zich misschien zou kunnen afvragen of dit nog wel nodig is, want het staat in het Vlaams regeerakkoord en in het federaal regeerakkoord en in de beleidsnota. Ik denk van wel – en ik denk dit niet alleen, ook de collega’s die dit hebben ondertekend denken dit – omdat het eerstkomende Overlegcomité binnen veertien dagen plaatsvindt. Er is een wetmatigheid in de politiek: naarmate verkiezingen naderen, worden de gevoeligheden groter. Je kunt er dus donder op zeggen dat wanneer we nu nog even gaan wachten, denkend dat het niet dringend is – want zeker voor dit huis zijn de verkiezingen er pas in 2019 –, dat het zijn tijd wel zal nemen en God, in 2017 of 2018 zal dit wel geregeld worden. Forget it: het zal niet gebeuren, want op dat ogenblik zullen natuurlijk een aantal gevoeligheden groter zijn dan vandaag, en dan krijg je dat er gewoonweg niet door of is de kans om het erdoor te krijgen kleiner.
Vandaag stellen de vijf collega’s, onder wie ikzelf, u een voorstel van resolutie voor waarvan wij hopen dat u het mee zult ondersteunen en dat het parlementsbreed zal worden goedgekeurd, om aan minister-president Bourgeois toe te laten om in het Overlegcomité van 28 oktober deze zaak nu al, in tempore non suspecto, aan de orde te stellen, en met andere woorden de nodige druk te ontwikkelen opdat effectief, op zeer korte termijn, deze zaak wordt geregeld, dat dit democratisch deficit wordt opgelost, en dat de discriminatie die vandaag de Vlaamse kiezers in het buitenland ondervinden door niet voor ons in dit parlement te kunnen stemmen, voor eens en voor altijd tot het verleden behoort. Ik hoop dat u daar allemaal mee kunt instemmen en dat minister-president Bourgeois met de nodige ondersteuning binnen veertien dagen in het Overlegcomité iedereen kan overtuigen om dit op zeer korte termijn in de federale wetgeving aan te passen. Alvast dank voor uw steun. (Applaus)
De heer Hendrickx heeft het woord.
Ik kan zeer kort zijn. De heer Daems heeft het thema zeer duidelijk geschetst. Het is een anomalie in ons democratisch bestel. Het versterkt het cliché dat wij met onze bevoegdheden in het Vlaams Parlement enkel rond de kerktoren werken. Het maakt dat Vlamingen zich over bepaalde bevoegdheden die hun heel erg aanbelangen, bijvoorbeeld het onderwijs van de kinderen van expats, niet kunnen uitlaten. Het versterkt ook de fout dat wij hier niet volkomen representatief zijn, want een deel van ons volk kan zich niet uitlaten over het gevoerde beleid.
Het belang van het Vlaams Parlement wordt kleiner ingeschat en voorgesteld dan dat van het federaal parlement enzovoort. We durven in volle vertrouwen hopen dat iedereen dit zal steunen, zoals ook al is gebleken bij het voorstel van resolutie.
De heer Kennes heeft het woord.
Ik stel met tevredenheid vast dat mijn vraag om uitleg hierover van enkele weken geleden heeft kunnen leiden tot een kamerbreed gedragen voorstel van resolutie. De heer Daems heeft als voorzitter van de commissie terecht het voortouw genomen en heeft de inzet zeer goed geschetst.
Het is belangrijk dat we dit oplossen voor de verkiezingen van de deelstaatparlementen en van het Europees Parlement. Voor het ene is een tweederde meerderheid nodig, voor de andere volstaat een gewone meerderheid op het federale niveau. Net vanwege de tweederde meerderheid voor de deelstaatparlementen hopen we de partijen in het zuiden van het land allemaal mee achter dit project te krijgen om een democratisch deficit weg te werken.
Terecht heeft de heer Daems er ook aan toegevoegd dat e-voting een nieuw element kan zijn in het debat. Dat is relevanter voor de mensen in het buitenland. In een aantal landen hebben we op dit moment zelf geen ambassades meer. Dit zou een goed instrument kunnen zijn om die mensen hun recht te laten uitoefenen, wanneer het eenmaal is ingevoerd.
Mevrouw Turan heeft het woord.
De heer Daems heeft dit kamerbreed voorstel van resolutie goed uiteengezet. De sp.a-fractie kan dat voluit steunen en zo het democratisch deficit wegnemen, ook vanuit Vlaanderen.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.