Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de mogelijke fouten in het dossier van de omleidingsweg Noord-Zuid Limburg
Actuele vraag over de Noord-Zuidverbinding N74 in Houthalen-Helchteren
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Schauvliege.
De heer Lantmeeters heeft het woord.
Voorzitter, minister, u ziet het misschien niet aan mij, maar ik ben kwaad. Ik was dat vorige zaterdag ook toen ik de krant opensloeg. Ik ben helemaal niet kwaad op u, minister. Ik zou u net als sommige collega’s nog graag minister Joke noemen. (Gelach)
Ik ben wel kwaad als ik de krant opensla en zie dat de realisatie van de Noord-Zuidverbinding weer vertraging kan oplopen. De Noord-Zuidverbinding – en ik kan daar niet genoeg op hameren – staat in het regeerakkoord als missing link die zo snel mogelijk moet worden uitgevoerd. We waren erg blij toen we vernamen dat minister Weyts al 45 miljoen euro heeft uitgegeven voor onteigeningen. We waren blij dat er al in erg goede natuurcompensaties zijn voorzien. Als we nu vernemen dat er weer iets kan schorten aan het dossier, dan zou ik me voor minder kwaad maken.
Minister, kunt u duidelijkheid scheppen? Kunt u de gevolgen schetsen van het feit dat er in het dossier een verkeerde kaart zou zijn terechtgekomen? Van die kaart wordt gezegd dat die het hele gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) en het plan-MER onderuit kunnen halen.
De heer Keulen heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, het is een beetje een whodunnit: welke meneer of mevrouw Snullemans is verantwoordelijk voor de opname van de foute VEN-kaart (Vlaams Ecologisch Netwerk) in de GRUP-procedure (gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan) voor de Noord-Zuidverbinding in Limburg? 98 procent van de Limburgers vragen al veertig jaar dat dat ontbrekende stuk van de Noord-Zuidverbinding wordt aangelegd. De groep tegenstanders is heel klein, maar heel fanatiek, en krijgt nu toch wel munitie aangereikt om dat hele project weer voor lange tijd te vertragen.
Dat heet in gewonemensentaal: ‘schuldig verzuim’! De geloofwaardigheid van de politieke klasse hangt samen met haar vermogen om grote en moeilijke dossiers op te lossen. Minister, bent u bezig met een onderzoek om die verantwoordelijke te detecteren, op het matje te roepen en te sanctioneren? Want wat hier is gebeurd, is effenaf onduldbaar!
De heer Ceyssens heeft het woord.
Minister, we hebben alle superlatieven al gehoord. Het is nu eenmaal zo dat als in Limburg de woorden ‘Noord’ en ‘Zuid’ achter elkaar worden uitgesproken, iedereen de oren spitst. Dat is begrijpelijk. Het sluitstuk van deze verkeersader is onontbeerlijk in deze levensader voor Limburg. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat er in Limburg nogal wat onbegrip is voor wat nu gebeurd is. Ik deel voor een deel dat onbegrip. Ook ik vind het onbegrijpelijk dat in een dergelijke procedure een dergelijke fout kan worden gemaakt. Het is onbegrijpelijk dat in een dergelijk project, waarvoor studiebureaus betaald worden en waarvoor ik weet niet hoeveel administraties advies hebben gegeven, uiteindelijk een verkeerd kaartje blijkt te zitten.
Anderzijds moeten we dit toch duiden als een van de middelen die worden aangehaald door de aanleggende partij om de Noord-Zuidverbinding onderuit te halen. Ik zou het eerlijk gezegd toch wel onbegrijpelijk vinden mocht dit ene kaartje het middel zijn om een dergelijke procedure voor een zo belangrijke levensader als de Noord-Zuid voor Limburg achteruit te stellen.
Minister, wat is de reactie hierop van u en bij uitbreiding van de Vlaamse Regering?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister-president Bourgeois en minister Weyts, bevoegd voor openbare werken, hebben mij gevraagd om in hun plaats te antwoorden.
In deze discussie moeten we twee aspecten duidelijk onderscheiden. Het eerste aspect is het gebruiken van een foute kaart; het tweede aspect is wat nu de gevolgen zijn van het gebruik van die foute kaart.
Het gebruik van de foute kaart in 2013, daarvan zeggen we allemaal dat het onbegrijpelijk en onaanvaardbaar en onvoorstelbaar is dat zoiets kan gebeuren. Ik stel vast dat verschillende diensten over verschillende legislaturen heen naar elkaar kijken: Ruimte Vlaanderen, Openbare Werken, het Agentschap Wegen en Verkeer, het Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen (AGIV), Bestuurszaken, het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), de MER-cel, studiebureaus. Iedereen zegt dat het de anderen zijn die een fout hebben gemaakt.
Dit is onaanvaardbaar en bijzonder ernstig. Ik heb dan ook een onderzoek bevolen om na te gaan wat er fout is gelopen. Dat onderzoek is al gaande. Het moet vooral vermijden dat dergelijke zaken in de toekomst nog kunnen gebeuren.
Wat zijn nu de gevolgen voor de Noord-Zuidverbinding en voor het GRUP dat de Vlaamse Regering heeft aangenomen? Het feit dat die kaart fout is, is een van de elementen die niet als hoofdargument maar toch terloops worden aangehaald in de vernietigingsprocedure voor de Raad van State. We zijn ervan overtuigd dat in de beslissing van de Vlaamse Regering met betrekking tot de conclusie en de compensaties – het gaat om een kaart die VEN-gebieden aanduidt – voldoende rekening wordt gehouden met die gebieden, en dat dus de gevolgen van het feit dat er een foute kaart werd gebruikt, minimaal zijn.
Ik stel ook vast dat de Milieukoepel Limburg, die dat argument terloops aanhaalt in de vernietigingsprocedure voor de Raad van State, zelf zaterdag of het voorbije weekend heeft gezegd dat dit argument niet doorslaggevend zal zijn in de procedure.
Op dit moment worden die argumenten verzameld. We zullen ons goed verdedigen voor de Raad van State in de hoop en de overtuiging dat het GRUP voor de Noord-Zuidverbinding kan doorgaan en dat de investeringen die dringend nodig zijn in Limburg, op die manier kunnen gebeuren.
Minister, ik ben niet overtuigd van uw antwoord. Er is een procedure en die moet worden gevolgd. We gaan ons vandaag niet bezighouden met het toespelen van de zwartepiet aan de een of de ander. De natuurkoepel zegt nu dat dit element niet doorslaggevend zal zijn omdat ze overtuigd zijn dat ze nog andere elementen hebben.
Minister, bekijk dit dossier in alle eerlijkheid en openheid. Neem alle maatregelen zodat we over twee jaar niet opnieuw achteruit worden gestoken naar 2013. Neem nu maatregelen zodat we over twee jaar kunnen zeggen: “Minister, u hebt met groot vooruitzicht beslist.”
Minister, als het over Limburg gaat en de uitvoering van het SALK-programma – het reconversieprogramma dat tot stand is gekomen om de provincie er weer bovenop te helpen naar aanleiding van de sluiting van de Fordfabrieken in Genk, dat vorig jaar zijn beslag kreeg – dan gaat men in de eerste plaats kijken hoever men is geraakt met de grote infrastructuurprojecten zoals Spartacus, maar met stip op één naar de Noord-Zuidverbinding. Als dat ontbrekende stuk er niet ligt in juni 2019, als we naar de kiezer moeten gaan, dan hebben de Vlaamse Regering en bij uitbreiding alle verkozenen, een geloofwaardigheidsprobleem.
We hebben dit al zo lang aangekondigd. Al vier decennia staan mensen daar ongewild en onbedoeld in de file te puffen. De leefbaarheid van de woonkernen in Houthalen en Helchteren dreigt ten onder te gaan. Dit moet rond zijn in juni 2019. Dergelijke vertragingsmanoeuvres… Het begrip schuldig verzuim gebruik ik niet zomaar om hier iets in het midden te gooien. Hier moeten verantwoordelijken worden gezocht en aangesproken op hun daden en ook worden gesanctioneerd. (Applaus bij Open Vld)
Minister, het is goed dat er een onderzoek wordt gedaan om te sanctioneren, maar vooral om te zorgen dat we die fout niet opnieuw kunnen maken. Ik ga ervan uit dat de Vlaamse Regering alles in het werk stelt om een stevig verweer op te bouwen tegen november om te pleiten.
Omdat ik mijn actuele vraag ook aan minister Weyts wilde stellen, wil ik ook nog aandringen op de doorstromingsmaatregelen. In de vorige legislatuur zijn er zeven genomen. We moeten elkaar geen blaasjes wijsmaken. We gaan in de lente zeker niet de schop in de grond kunnen steken, maar we kunnen het niet blijven verantwoorden dat ze vanuit het noorden aanschuiven. Er waren voor de vakantie 2015 en voor het einde van 2015 doorstromingsmaatregelen toegezegd. Na mijn laatste schriftelijke vraag is er geen datum meer gekend. Dat kan zo moeilijk toch niet zijn.
Minister, ik wil u oproepen om alles in het werk te stellen om die doorstromingsmaatregelen zo snel mogelijk te nemen zodat op die manier de druk toch al een beetje van de ketel wordt gehaald, terwijl de procedure in alle ernst verder wordt gevoerd. Ik roep u ook op om die vraag over te maken aan uw collega.
Mevrouw Lieten heeft het woord.
Ik ben ontroerd door de gespierde en gebalde taal van mijn drie Limburgse collega’s van de meerderheid. Ik ben het volledig met u eens. Collega’s en minister, u haalde terecht het SALK-plan aan, de Noord-Zuidverbinding, Spartacus, de tijdelijke maatregelen. Ik zal een voorspelling doen, mijnheer Keulen: u zult jammer genoeg met rode kaken naar de kiezer moeten gaan, want het gaat niet vooruit. Dat is een politieke verantwoordelijkheid. Verschuil u dus niet achter de ambtenaren en het onderzoek. Neem nu uw politieke verantwoordelijkheid op om daar prioriteit aan te geven in de regering, bij de begrotingsbesprekingen en in uw drie partijen opdat dat dossier bovenaan staat en opdat de ministers in uw regering daar ook echt werk van maken.
De heer Danen heeft het woord.
Minister, het is zo in de pers verschenen en u hebt hier herhaald dat u zult zoeken naar de fout die gebeurd is bij de administratie toen de vorige beleidsploeg nog aan de macht was. U wilt weten waar er fouten gemaakt zijn. Welnu, er is maar één persoon die hiervoor verantwoordelijk is, en dat bent u.
Collega’s, ik denk dat we allen hetzelfde willen. Zonder twijfel moeten de investeringen in Limburg en voor de Noord-Zuidverbinding zo snel en zo goed mogelijk uitgevoerd worden.
We hebben er ook alles aan gedaan om het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan met deze Vlaamse Regering goed te keuren. De minister-president is zelf het gesprek aangegaan met de Limburgse milieukoepel om hen te overtuigen om niet naar de Raad van State te stappen. Voor het feit dat er een procedureslag loopt, is dus niet de Vlaamse Regering verantwoordelijk, maar ik stel vast en betreur dat dit inderdaad wel zo gelopen is.
Mijn collega bevoegd voor de openbare werken, Ben Weyts, heeft laten weten dat hij nu al volop werkt aan de doorstromingsmaatregelen. Hij zegt dat er sommige vertraging oplopen door lokale acties. Ik veronderstel dat dit in de commissie Openbare Werken aan bod kan komen. Toch heeft men de intentie om ook daarmee zoveel als mogelijk vooruitgang te boeken, weliswaar rekening houdend met de lokale procedureslagen.
Mijn antwoord op uw vragen heeft niets te maken met het zoeken naar zwartepieten, maar wel met het feit dat we allemaal versteld staan hoe het mogelijk is dat er in deze procedure een foute kaart is geslopen. Iedereen is het erover eens dat dit niet kan en dat we dat moeten vermijden. Dan moet je dat uitzoeken om te voorkomen dat het zich in de toekomst nog zou voordoen. Dat is wat we willen en waar we duidelijkheid over willen scheppen. We zullen ons goed wapenen voor de procedure bij de Raad van State en we zullen ook kijken welke initiatieven we nog kunnen nemen om deze zaak vooruit te helpen. Het spreekt voor zich dat we bereid zijn om alles wat we kunnen ondernemen om dit dossier tot een goed einde te brengen, ook te doen en binnen de Vlaamse Regering te bespreken.
Minister, wat u op het einde van uw antwoord zei, verheugt me. Ik hoor dat u ook bijkomende maatregelen zou kunnen nemen om dit alles te laten vooruitgaan.
Aan mevrouw Lieten wil ik nog zeggen dat ik kwaad ben omdat het nu net aan het vooruitgaan was, terwijl het jaren had stilgelegen. Deze regering heeft eindelijk geld vrijgemaakt voor onteigeningen. U geniet er blijkbaar van dat het niet vooruitgaat. Mevrouw Schauvliege verwees in haar antwoord naar lokale initiatieven, en ik moet inderdaad vaststellen dat het juist de gemeente Houthalen is, waar uw partij aan de macht is, die op dit ogenblik alles in het werk stelt om die doorstromingsmaatregelen tegen te werken.
Minister, het is zo dat de drie vraagstellers er hier samen op aandringen dat u werk zou maken van die doorstromingsmaatregelen en dat niets onverlet wordt gelaten om zo snel mogelijk de Noord-Zuidverbinding te realiseren.
Het is heel eenvoudig. Ik sluit me hiermee ook aan bij de opmerking van collega Danen. Mocht dit in de privésector gebeuren, werd het contract zonder verhaal beëindigd, en niet op een eervolle manier. Ik ken heel veel respectabele en toegewijde ambtenaren, die heel secuur met hun taken en verantwoordelijkheden omgaan. Net om die goede krachten te beschermen en te respecteren, moet je durven afstand te nemen van wie nalatig of nonchalant is. In dit geval gaat het om een onherstelbare fout. Dat is hemeltergend en wij gaan als politieke klasse aan geloofwaardigheid inboeten. Niemand ontsnapt daaraan, vandaar dat we samen een krachtig signaal moeten geven en daartegen moeten optreden door te sanctioneren. (Applaus)
Collega Lieten, u doet hier schamper over een GRUP dat u zelf in de Vlaamse Regering mee goedgekeurd heeft. Ik vraag iedereen om op te houden met partijpolitieke spelletjes over een oplossing die van levensbelang is voor Limburg en ik doe daar verder ook niet aan mee. Laten we allemaal onze schouders onder dit project zetten. (Applaus)
De actuele vragen zijn afgehandeld.