Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Minister, aanstaande zondag 18 oktober is het in Vlaanderen nieuwbouwzondag, een inspiratiedag voor al diegenen die een nieuwbouwwoning willen realiseren of kopen. Een nieuwbouwwoning is voor minder Vlamingen weggelegd als gevolg van de hogere bouwgrondprijzen, het strenger optreden van de banken bij het toekennen van een lening en de zwaardere investeringen die nodig zijn om te voldoen aan de strengere energie-eisen. Die energie-eisen verdienen zichzelf terug na enkele jaren door een lagere energiefactuur en een betere waardevastheid van de woning.
Het probleem is echter dat de banken weinig tot geen rekening houden met de factor van de terugverdientijd van deze energiebesparende maatregelen. Tot op heden zijn er slechts twee banken die een concreet engagement aangaan in een energiebeleidsovereenkomst die ze hebben afgesloten met de Vlaamse overheid. Het aantal leningen dat daar wordt afgesloten, is echter zeer laag. Het gaat om slechts 1 procent van het totale aantal leningen.
Minister, welke concrete stappen hebt u intussen gezet om de bankensector te overtuigen om voordeliger leningen aan te bieden aan gezinnen die zeer energiezuinig bouwen?
Minister Turtelboom heeft het woord.
Voorzitter, dit is een heel terechte bezorgdheid. Wie zeer energie-efficiënt bouwt, heeft een hogere investeringskost in het begin. Dat betekent dat men vaak aan de banken vraagt of men meer kan lenen dan men initieel had willen lenen. De banken zijn daar op dit moment zeer afkerig van. Ten onrechte, vind ik, want als je meer investeert in het begin, heb je nadien lagere energiefacturen en zou je dus een hoger percentage van je beschikbare inkomen moeten kunnen lenen.
We zijn daarover in overleg met de bankensector. Maar het loopt nog een beetje stroef. De Confederatie Bouw is samen met de Thomas More-hogeschool in Geel en het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf een e-calculator aan het berekenen, die kan zeggen hoeveel je op je energiefactuur nadien bespaart als je begint met een bepaalde investering. Daarmee zullen de banken een mogelijkheid hebben om de berekeningen te objectiveren en het rendement te bepalen van de aanvankelijke investering. Dit zou een van de komende maanden klaar moeten zijn.
Voor de banken is dit het grootste argument: als iemand op een bepaald moment zijn lening niet afbetaalt en het komt voor de rechtbank, hebben zij geen bewijs dat zij terecht een hogere lening hebben gegeven vanwege de energiekost. Daardoor dreigen zij veel meer in het nadeel te worden gesteld. Wij moeten daar door. Voor jonge mensen die willen investeren en die energie-efficiëntie belangrijk vinden, maar daar bij de start niet het geld voor hebben, moeten we het mogelijk maken. Ik hoop dat de e-calculator voor een oplossing zal kunnen zorgen.
Minister, dank u voor uw antwoord. Deze regering wil heel zwaar inzetten op de energiezuinigheid van woningen. Ik denk aan de budgetten voor renovatie in de sector van de sociale huisvesting. Ik denk ook aan het Renovatiepact, dat tot een opwaardering wil komen van ons verouderde woonpatrimonium. Er zijn de succesvolle Vlaamse energieleningen en de diverse premies. Er is ook de norm 2021, die stelt dat tegen dan elke woning een BEN-woning moet zijn: een bijna-energieneutrale woning. Alleen is het zeer jammer dat tot op vandaag de bankensector de enige sector is die weinig inzet op de parameter van energiezuinigheid.
Minister, ik wil u nog een concreet voorstel overmaken. Er is het Renovatiepact, en nu wordt er een soort van ‘high level’-groep georganiseerd. Ik stel voor dat u daar de bankensector bij zou betrekken, om hen te overtuigen van de parameter van de energiezuinigheid.
De heer Danen heeft het woord.
Minister, eigenlijk zou elke financiële instelling rekening moeten houden met de energiezuinigheid of met de energiebehoefte van een woning, zeker als het om nieuwbouw gaat. Wat dat betreft, volg ik u helemaal. Niet alleen uit maatschappelijk en ecologisch oogpunt, maar ook als we naar de eigen portemonnee kijken – en banken doen dat toch dikwijls – lijkt het mij voor hen interessant omdat de terugbetalingscapaciteit stijgt.
Maar we kunnen de banken moeilijk daartoe verplichten. Ik begrijp uit de vraag van mevrouw Taeldeman dat er al twee banken zijn waarmee wel al een samenwerkingsovereenkomst gesloten is. Het is mijn ervaring met banken dat ofwel iedereen eraan meedoet ofwel niemand. Als het voor hen commercieel interessant is, doen ze mee. Als het niet zo is, doen ze niet mee. Misschien stel ik het vrij simpel, maar vaak is het wel zo. Hoe komt het dan dat tot nu toe maar twee banken hebben meegedaan, en de andere niet?
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, uw antwoord verwondert mij. Als liberale minister denkt u eraan om eventueel regels op te leggen aan een bank. Dat zou ik weinig liberaal vinden. Banken hebben inderdaad een systeem om een lening om te zetten. Dan kijkt men naar capaciteiten en naar de som. Energiezuinig bouwen is niet altijd hetzelfde als duurder bouwen. En het verbruik is wel bepalend voor de terugbetalingscapaciteit. Je kunt energiezuinig bouwen maar de ramen laten openstaan. Daar heeft de bank uiteraard geen impact op. Ik vraag me dus af waarom u niet nog meer inzet op de Vlaamse Energielening in plaats van te proberen de banken te counteren?
We zetten meer in op de Vlaamse energielening. Het budget voor 2016 wordt opnieuw verhoogd. Sinds 1 januari 2015 hebben we die bevoegdheid. We hebben het budget al twee keer opgetrokken. Voor 2016 gaan we dat opnieuw doen.
Je kunt de banken wel tools en berekeningen aanreiken, waardoor ze weten wat je nadien uitspaart door meer te investeren. Dat is de logica zelve. We hebben een planeet gekregen, we willen minder energie verspillen en we willen meer energie-efficiëntie om onze klimaatdoelstellingen te houden. Als we inspanningen vragen van burgers en bedrijven, als we verplichte E-peilen opleggen die ze met nieuwbouw moeten halen en eisen stellen voor renovatie, dan mogen we dat ook vragen aan de banken. Schaamteloos.
Dat is ook de reden waarom we niet willen wachten. We werken aan de calculator, maar we hebben ook een speciale werkgroep opgericht om na te gaan welke innovatieve financieringsmechanismen er kunnen worden uitgewerkt om meer rekening te houden met energie-efficiëntie. Vandaag is de realiteit: je kunt energiezuiniger bouwen en dat hoeft niet meer te kosten, maar vaak kost het wel meer. Dan moet de overheid uitzoeken hoe we de opstap voor mensen haalbaar maken.
Minister, de lat ligt hoog. We hebben ons voorgenomen iedere woning in Vlaanderen op termijn energiezuinig te maken. Ik dank u voor uw ambitieus antwoord in het parlement. Ik hoop dat u als minister de bankensector ervan zult overtuigen actief mee te werken aan die ambitie.
De actuele vraag is afgehandeld.