Verslag plenaire vergadering
Verslag
Voorstel tot spoedbehandeling
Dames en heren, vanmiddag heeft de heer Peter Van Rompuy bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van Robrecht Bothuyne, Andries Gryffroy, Willem-Frederik Schiltz, Wilfried Vandaele, Tinne Rombouts en Freya Perdaens betreffende de Vlaamse bijdrage aan de VN-klimaatconferentie (COP25) in Madrid.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, ik denk dat de collega’s allemaal weten dat ondertussen de COP in Madrid van start is gegaan, met volgende week een cruciale week. Daarom willen we vanuit dit parlement naar goede traditie onze stem laten horen in dit bijzonder belangrijke debat, middels het voorstel van resolutie dat hier vandaag wordt voorgelegd.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
Is het parlement het eens met dat voorstel tot spoedbehandeling? (Instemming)
Ik zie de heer Tobback knikken. (Opmerkingen)
Dan is iedereen het eens. Ja, dat denk ik ook. (Gelach)
De heer Tobback heeft het woord.
Voorzitter, kunnen we dat in het verslag als principe noteren? (Gelach)
Dat zal onze vergaderingen een stuk efficiënter en korter maken, voor alle duidelijkheid. (Gelach)
Dan stel ik voor dat het voorstel van resolutie van Robrecht Bothuyne, Andries Gryffroy, Willem-Frederik Schiltz, Wilfried Vandaele, Tinne Rombouts en Freya Perdaens betreffende de Vlaamse bijdrage aan de VN-klimaatconferentie (COP25) in Madrid onmiddellijk wordt behandeld.
Is het parlement het daarmee eens? (Instemming)
Het incident is gesloten.
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van Robrecht Bothuyne, Andries Gryffroy, Willem-Frederik Schiltz, Wilfried Vandaele, Tinne Rombouts en Freya Perdaens betreffende de Vlaamse bijdrage aan de VN-klimaatconferentie (COP25) in Madrid.
De bespreking is geopend.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, het voorstel van resolutie spreekt uiteraard voor zich. We schrijven ons hiermee in in een traditie van dit parlement waarbij we met resoluties trachten het klimaatbeleid vooruit te helpen met duidelijke doelstellingen en standpunten, zo breed mogelijk gedragen. Dat de klimaatverandering een van de grootste uitdagingen is van deze tijd, daar moet ik u niet van overtuigen. De COP25 heeft de ambitie om de uitvoering van het Verdrag van Parijs een stap vooruit te helpen. Vanuit dit parlement en middels dit voorstel van resolutie vragen we dat Vlaanderen daar samen met de 28 andere Europese lidstaten een koploperspositie gaat innemen. Uit de ingediende ‘nationally determined contributions’ (NDC’s), de nationale actieplannen blijkt immers heel duidelijk dat we nog niet op het spoor zitten om de doelstelling van Parijs te halen. Het is tijdje voor een tandje erbij. Enkel met wereldwijde actie kunnen we dit mondiale probleem effectief aanpakken.
In het voorstel van resolutie worden er een aantal belangrijk randvoorwaarden geschetst daaromtrent, inzake de impact op competitiviteit, sociale billijkheid, aandacht voor de impact op bevolking, op klimaatontheemden en dergelijke meer. We schetsen ook een aantal heel concrete inhoudelijke standpunten over bijvoorbeeld de bescherming van oceanen en zeeën en de biodiversiteit aldaar. Als lidstaat van Europa hebben we met de Noordzee overigens het goede voorbeeld gegeven.
Europa heeft wat de financieringsstromen betreft een belangrijke stap gezet met de Europese Investeringsbank, die heeft aangekondigd dat haar financieringsactiviteiten in de toekomst niet meer betrekking zullen hebben op de fossiele economie. We willen daar met dit voorstel van resolutie verder op inzetten. Ook de Vlaamse overheid kan op dat vlak overigens het goede voorbeeld geven.
Tot slot pleit het voorstel ook voor een sluitend mechanisme om internationale emissierechten voor broeikasgassen te verhandelen, zodat we ook bijvoorbeeld de luchtvaart en de scheepvaart kunnen vatten met een versterkt klimaatbeleid.
Ik ga ervan uit dat u allen het belang hiervan inziet en straks volmondig het voorstel van resolutie zult steunen.
De heer Schiltz heeft het woord.
Collega’s, dank aan collega Bothuyne om opnieuw het initiatief te nemen. U herinnert zich mogelijkerwijze dat wij enkele jaren geleden een interparlementaire conferentie hebben gehouden, waaruit een klimaatresolutie is gekomen die door alle parlementen in dit land is goedgekeurd – een unicum, zowaar. Het is op dat elan dat we willen doorgaan, en we willen ook de regering bij de les houden om de verzuchtingen in die goedgekeurde resolutie ter harte te nemen en ook uit te dragen op het internationale forum.
Meer specifiek wordt ook aandacht gevraagd voor het draagvlak, voor de herverdelende transitieplannen, om ervoor te zorgen dat iedereen mee is. We hebben het vaak over een ‘just and fair transition’ naar een klimaatvriendelijke economie. Wel, daar moet meer aandacht aan worden besteed, getuige de sociale onlusten in Chili, waar normaal ironisch genoeg de klimaatconferentie moest plaatsvinden.
Een bijzonder aandachtspunt in het licht van deze vergadering is dat we de strijd tegen fake news voeren door het klimaatbeleid te versterken door zo veel mogelijk op science-based policy te steunen.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Voorzitter, zoals daarnet is gezegd, hebben we in het verleden een interfederale resolutie opgesteld. Daar is een maandenlang debat aan voorafgegaan. Ik denk dat de partijen die niet tot de meerderheid behoren waarschijnlijk niet zo gelukkig zijn dat nu plots een voorstel van resolutie op tafel ligt en we misschien onvoldoende de mogelijkheid hebben gehad om dit met die partijen te bespreken. Ik aanvaard dat.
Die partijen moeten volgens mij echter ook rekening houden met het tijdstip. Overmorgen moet het Vlaams Energie- en Klimaatplan worden afgerond. Een paar weken later moet het Nationaal Energie- en Klimaatplan worden afgerond. We hebben pas beleidsnota’s besproken waarover nog moet worden gestemd.
Ik denk, met andere woorden, dat het goed is opnieuw te doen wat we in het verleden hebben gedaan. We moeten inhoudelijk werken en met concrete maatregelen, niet enkel in onze regio, maar ook in de andere regio’s, nagaan of we in de toekomst opnieuw kunnen werken aan een voorstel van resolutie dat interfederaal kan worden afgeklopt. Dit vraagt echter maanden aan voorbereiding en debat.
Ik ben dan ook blij dat we de algemene lijnen nog op papier hebben kunnen zetten. We leggen een aantal accenten die ook in het Vlaams regeerakkoord staan en die bij de partijen die niet tot de meerderheid behoren misschien even de wenkbrauwen doen fronsen. We spreken over kostenefficiëntie, over aandacht voor de sociaal-economische gevolgen en over billijke inspanningen. Dat zijn accenten die ook in het Vlaams regeerakkoord zijn opgenomen.
Aangezien het om een internationale klimaatconferentie gaat, leggen we de nadruk op de internationale afspraken die zijn gemaakt. We zijn evenwel bereid om voor de volgende top weer met alle partijen tot een voorstel van resolutie met pakken concrete maatregelen te komen. Misschien kan dat dan eventueel kamerbreed worden goedgekeurd.
De heer Claes heeft het woord.
Voorzitter, in de middeleeuwen verkondigden de doemprofeten de Apocalyps omdat niet genoeg werd gebeden, maar vooral omdat de zondaars niet genoeg aflaten betaalden. Nu zijn het de klimaatgoeroes die het einde van de wereld voorspellen, tenzij we niet snel massaal veel geld pompen in allerhande klimaatorganisaties, internationale toppen en conferenties. Nu gebeurt dit ook weer bij de start van de ondertussen alweer 25e klimaattop van de VN. Na de organisatie van 24 klimaatconferenties zou ik denken dat we dichter dan ooit bij een oplossing staan, maar als we de specialisten moeten geloven, is het tegenovergestelde blijkbaar waar. Met het klimaat gaat het slechter dan ooit. Hoe meer toppen, klimaatprogramma’s, klimaattaksen en -fondsen, hoe groter de problemen lijken te worden.
Mijnheer Daniëls, u hebt daarstraks terecht opgemerkt dat de PVDA alle problemen wil oplossen door er een smak geld tegenaan te gooien, maar met dit voorstel van resolutie doet uw partij eigenlijk hetzelfde. Dit voorstel van resolutie pleit ervoor nog eens 100 miljard dollar in klimaatfinanciering te pompen. naast alle maatregelen en inspanningen die wij wel en veel andere landen trouwens niet hebben geleverd, moeten we nog eens een zo exuberant bedrag weggeven, terwijl we in eigen land nog geen deftig openbaar vervoer kunnen organiseren en de nodige investeringen om budgettaire problemen soms op zich laten wachten. Mijn fractie kan er niet akkoord mee gaan dan nog eens meer geld in een schijnbaar bodemloos klimaatvat te dumpen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer De Meester heeft het woord.
Voorzitter, hoe hypocriet is dit eigenlijk? (Opmerkingen van Bruno Tobback)
Mijnheer Tobback, u krijgt straks het laatste woord.
Mijnheer De Meester, gaat u verder.
Collega's, ik lees in dit voorstel van resolutie vooral veel mooie beloftes, maar daar zit natuurlijk in de praktijk geen beleid achter, en dat is het grote probleem. Minister Beke heeft nochtans opgeroepen te stoppen met fake news, maar als ik in dit voorstel van resolutie lees dat Vlaanderen plots een voortrekkersrol zal spelen in de strijd tegen de klimaatopwarming, is dat natuurlijk een voorbeeld van fake news. Dit voorstel van resolutie is fake news, en ik zal uitleggen waarom we tegen dit voorstel van resolutie zullen stemmen.
In het voorstel van resolutie staat dat we ons moeten baseren op science-based policy en op de rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Dat is waar, maar dat is bijna een openlijke kritiek op minister-president Jambon. Die had namelijk gezegd dat hij zijn buik vol had van al die klimaathysterici en dat de VRT meer klimaatontkenners aan bod moest laten komen. Klimaatontkenners, collega’s, dat is nu niet bepaald heel erg sciencebased. Wanneer je die rapporten van het IPCC leest, bijvoorbeeld het rapport over de beperking van de opwarming tot 1,5 graad, een algemeen aanvaard wetenschappelijk rapport, dan staat daarin dat we klimaatneutraal moeten worden voor 2050. Dat betekent min 50 procent CO2-uitstoot tegen 2030, maar voor een industriële regio als Vlaanderen min 60 procent. Waar staat dat in het regeerakkoord? In het regeerakkoord staat dat we misschien min 80 procent en dus niet min 100 procent nastreven tegen 2050. Als we dan toch zeggen dat we science-based policy willen nastreven, dan moet in het regeerakkoord worden ingeschreven dat we min 100 procent CO2-uitstoot nastreven tegen 2050. Noem mij de ambitie waarin daarvoor wordt gepleit.
We zeggen dat de hele wereld internationaal veel ambitieuzer moet zijn, maar zelf geven we niet het goede voorbeeld. We hebben het hier al gehad over het openbaar vervoer, maar we zijn niet eens in staat om een proefproject voor elektrische bussen deftig van de grond te krijgen. En de minister van klimaat planepoolt naar Madrid, een voorbeeld dat trouwens zeer veel navolging krijgt. De planepoolparking in Zaventem staat tegenwoordig bomvol. Op alle vluchtradars kunnen we zien dat de hele wereld aan het planepoolen is om het klimaat te redden. Maar waar, collega’s, staat het pleidooi om te investeren in internationale treinverbindingen? Waar staat dat in dit voorstel van resolutie of in het regeerakkoord?
Als u zegt dat Vlaanderen een voortrekkersrol moet spelen in de strijd tegen de klimaatopwarming, dan is mijn vraag hoe het komt dat we zelfs de doelstellingen voor 2020 niet halen. Hoe komt het dat we in 2030 nergens zullen staan? Als we dan toch naar de wetenschap luisteren, dan moeten we misschien eens even luisteren naar wat professor Milieukunde Pieter Leroy zegt over het Vlaams regeerakkoord: “Vlaanderen is de facto uit het klimaatakkoord van Parijs gestapt.”
U kunt hier resoluties volschrijven over het klimaatakkoord van Parijs, hoe belangrijk dat is en hoe goed we dat zullen uitvoeren, maar de facto geraken we volgens de wetenschap nergens. We moeten de noordelijke gidslanden waar u altijd naar verwijst, misschien ook volgen op het vlak van klimaat. Denemarken realiseert tegen 2030 min 70 procent uitstoot, Zweden min 75 procent, Finland min 100 procent. België zal misschien landen op min 13 procent, dat is de realiteit. En collega’s, het is niet door resoluties vol te schrijven dat daar iets aan zal veranderen.
Beste meerderheidspartijen, u schrijft in dat voorstel van resolutie dat de transitie sociaal billijk moet verlopen. Ja natuurlijk, daar gingen de verkiezingen over. Maar ook daar lees ik zeer weinig over in het regeerakkoord en in dit voorstel van resolutie. Wat u wel doet, is 93 miljoen euro van het Klimaatfonds doorschuiven naar ExxonMobil en andere grote vervuilers. Van een subsidieslurf gesproken, collega’s.
Die subsidieslurf van 93 miljoen euro had u misschien ook kunnen investeren in sociaal rechtvaardige maatregelen zoals energierenovatie bij kwetsbare gezinnen. Men kan al serieus wat doen met dat geld. Dat Vlaanderen een bedrijf als ExxonMobil, dat 20 miljard euro winst maakt, nog eventjes aan onze subsidieslurf hangt alsof er geen andere prioriteiten zijn, sorry maar daar doen wij niet aan mee.
In dit voorstel van resolutie wordt ervoor gepleit om de internationale koolstofmarkt te ontwikkelen. Maar collega’s, dat werkt niet. Kijk naar alle bedrijven in Vlaanderen die onder het ETS-systeem vallen. Is de uitstoot van die bedrijven gestegen of gedaald? Is er iemand van de meerderheid die dat weet? (Opmerkingen van Andries Gryffroy)
Neen, die uitstoot is stabiel gebleven,
Het werkt niet in Vlaanderen, maar we gaan het wel exporteren over heel de wereld. Sorry, maar zo gaan we de strijd tegen de klimaatopwarming niet winnen. Wat we wel kunnen doen, is bijvoorbeeld bindende normen opleggen aan vervuilers.
Ik hoor u daar, collega van het Vlaams Belang, zeggen dat de PVDA altijd over gelijk welk thema zegt: een zak geld. (Opmerkingen)
Neen, normen opleggen aan vervuilende bedrijven die veel CO2 uitstoten, dat kost geen geld. (Opmerkingen)
Dat is wetgeving en dat is wat een parlement moet doen: wetgeving opstellen die de klimaatopwarming tegengaat. Bindende normen, dat kost geen geld en is zeer efficiënt.
Waarom staat in het voorstel van resolutie niet: ‘beter en betaalbaar openbaar vervoer’? (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)
Ten derde, publieke energievoorzieningen, dat is wat we moeten doen. Dat is beleid. Dat is sociaal klimaatbeleid. Als dat in het voorstel van resolutie had gestaan, dan hadden we daar misschien kunnen over spreken. Maar het voorstel van resolutie zoals het nu voorligt, daar gaan wij tegen stemmen.
De heer Vandaele heeft het woord.
De collega zegt dat hij 90 miljoen euro wil investeren in renovatie en isolatie van sociale woningen. Ik wil de collega eraan herinneren dat de vorige regering 4 miljard euro heeft geïnvesteerd in de renovatie en isolatie van sociale woningen. (Applaus bij de N-VA en Open Vld)
De heer Steenwegen heeft het woord.
Ik zal eerlijk zijn: wij hadden heel graag samen een voorstel van resolutie opgemaakt en goedgekeurd. Het is belangrijk dat we samen werken aan het klimaat. Spijtig genoeg – en de heer Gryffroy heeft er al op gewezen – is dit voorstel van resolutie ons pas een paar uur geleden bezorgd. Er is eigenlijk echt geen kans geweest om daar nog deftig overleg over te hebben.
Een vluchtige lezing van de tekst heeft ons geleerd dat deze tekst zeer ambitieus is voor anderen, maar voor de rest enorm vaag blijft wat betreft engagementen van Vlaanderen zelf. Daarmee wordt het beleid van deze regering voortgezet. We hebben het al gemerkt bij het ontwerp van Energie- en Klimaatplan, wat door Europa afgebrand is als volledig onvoldoende. In het regeerakkoord zijn een aantal maatregelen van het ontwerp van Energie- en Klimaatplan bijkomend geschrapt, waarmee we nog verder van de doelstelling geraken.
De minister had ons beloofd dat hij in zijn beleidsnota creatieve oplossingen zou bieden – geen taksen en zo – maar creatieve maatregelen om het klimaatbeleid te voeren. Spijtig genoeg, in die beleidsnota hebben we daar niets van teruggevonden. Wat voor ons telt, is – en we zitten vol verwachting te kijken naar het definitieve Vlaams Energie- en Klimaatplan – dat er maatregelen in staan die ons dichter bij de doelstelling brengen.
We hopen dat we voor een volgende COP de tijd zullen nemen om samen met een aantal fracties tot een gezamenlijk voorstel van resolutie te komen dat ons gezamenlijk engagement kan hard maken en misschien kunnen we ons dan baseren op dat definitieve plan of misschien net opnieuw vast moeten stellen dat dat plan volledig ontoereikend is en dat we nog een hele dikke stap erbij zullen moeten zetten.
We zullen ons bij dit voorstel van resolutie onthouden.
De heer Tobback heeft het woord.
De middeleeuwen zijn geëindigd met het begin van de verlichting, toen men gekozen heeft om de wetenschap te geloven en op die basis zijn toekomst in te richten. Wie vandaag nog altijd ontkent dat er zoiets als een wereldwijde klimaatopwarming bezig is, die heeft van de wetenschap zelfs de thermometer overgeslagen, want uit iedere meting, iedere dag en ieder jaar en iedere week opnieuw, blijkt dat die er wel degelijk is.
Het enige waar het IPCC-rapport soms fout in is, zijn inderdaad de voorspellingen rond de snelheid van de klimaatverandering: het gaat keer op keer sneller dan ooit voorspeld werd. Ondertussen, tenminste in het beschaafde deel van Vlaanderen en in dit parlement – dat is gelukkig de overgrote meerderheid – is men bereid om ...
Voorzitter, ik vind dat niet kunnen. (Opmerkingen van Bruno Tobback)
Ik wil dat de heer Tobback die woorden terugneemt. Hij kan hier niet beweren dat wij niet het beschaafde deel zijn van dit parlement. Dat pik ik niet, mijnheer Tobback. (Opmerkingen van Bruno Tobback)
U verwijt momenteel 800.000 kiezers … Dat u mij niet beschaafd noemt, daar nog aan toe. Maar ik wil dit geschrapt zien uit het verslag.
Gezegd is gezegd, natuurlijk. Mijnheer Sintobin, u krijgt dadelijk nog het woord, u had het trouwens al gevraagd. Nu heeft collega Tobback het woord. (Opmerkingen van Stefaan Sintobin)
Mijnheer Sintobin, kunt u alstublieft uw microfoon uitzetten? Dank u wel.
De heer Tobback heeft het woord.
Ik was er mij niet bewust van dat ik de naam van collega Sintobin genoemd had, maar als hij in plaats van ‘niet beschaafd’ liever ‘niet verlicht’ is, is dat voor mij ook goed.
Collega’s, na het begin van de verlichting was men vervolgens bang voor wat de wetenschap met zich meebracht en van een aantal evoluties, want die gingen allemaal negatieve gevolgen hebben. Als ik naar dit voorstel van resolutie kijk, vrees ik dat sommigen in dit parlement nog in die fase zitten. De sp.a-fractie zal zich, voor alle duidelijkheid onthouden, bij de stemming over dit voorstel van resolutie, omdat er inderdaad weliswaar een aantal terechte opmerkingen in staan, en een aantal terechte ambities op wereldwijd niveau, die vrij essentieel zijn en waarvan ik hoop dat Vlaanderen ze met veel kracht zal verdedigen op het Belgische, op het Europese en op het internationale niveau. Maar aan de andere kant zou Vlaanderen die ambities met veel meer kracht kunnen verdedigen, en met veel meer geloofwaardigheid, als het zelf niet bij elk van zijn ambities de clausulering zette ‘dat we toch moeten opletten dat we niet te ver gaan, dat we niet gevaarlijk gaan, dat we niet sneller gaan dan anderen’.
Collega’s, mijn fractie is er in elk geval van overtuigd dat een sociaal, ambitieus en innovatief klimaatbeleid een weg is naar meer vooruitgang, naar meer welvaart, en dat de eeuwige bangmakerij – of ze nu in het regeerakkoord, in de verklaringen van de ministers of in een resolutie in het parlement staat – eigenlijk neerkomt op hetzelfde als diegenen die ooit de huifkar hebben verdedigd toen de stoomtrein er al aan kwam. Laat ons daar dus in godsnaam mee stoppen. De sp.a-fractie zal geen teksten meer goedkeuren waarbij men bang is voor de toekomst in plaats van bereid is om de ambities die men zegt te hebben, ook om te zetten in reële daden, in reëel regeringsbeleid en in geloofwaardige maatregelen die zowel onze bedrijven als onze jobs, als de welvaart en het welzijn van al de mensen in dit land voor de toekomst kunnen veiligstellen. Laat dat klaar en duidelijk zijn. Ik ben heel graag bereid om met iedereen in de meerderheid opnieuw aan tafel te gaan zitten – we hebben dat in de vorige legislatuur inderdaad gedaan – over een ambitieuze tekst rond Vlaams klimaatbeleid en Belgisch klimaatbeleid voor de toekomst, maar dan zal het een tekst moeten zijn die gebaseerd is op concrete, harde ambities en engagementen, met concrete, harde en ambitieuze maatregelen, en niet eentje met veel ‘wishy-washy’ over ‘ja, misschien en niet, en als de Chinezen het doen, zullen wij het ook doen’. Ik stel voor dat we in dit geval eens wat sneller zijn dan de Chinezen, zodat we er achteraf niet achteraan moeten hollen. Dat zou nog eens een mooie Vlaamse ambitie zijn, zowel op sociaal niveau als op wetenschappelijk niveau als op economisch niveau. Ik denk dat die kansen er liggen, maar dan moet u wel niet bang zijn om ze te nemen. U moet bereid zijn om naar voren te kijken en die stap voorwaarts ook te zetten. Dan zullen we daar in de komende weken, maanden en jaren hopelijk elkaar wel vinden. Maar in afwachting, collega’s, zal de sp.a-fractie zich dus onthouden bij de stemming over dit voorstel van resolutie. (Applaus bij sp.a)
De heer Sintobin heeft het woord.
Eerst en vooral, nogmaals voor de duidelijkheid van het verslag: ik pik de verwijten van collega Tobback niet.
Ten tweede, collega Tobback, moet u eens leren luisteren. Wij zijn geen klimaatnegationisten, wij zijn klimaatrealisten. Wij doen niet mee aan het doemdenken zoals hier beschreven in dit voorstel van resolutie. Bij de indieners kon perfect de naam Anuna De Wever gestaan hebben of, zo u wilt, Greta Thunberg. (Opmerkingen. Gelach)
Zowel collega Gryffroy als de collega van de Open Vld hebben woordelijk toegegeven dat dit voorstel van resolutie snel snel bij elkaar is geschreven vanwege het tijdstip. De collega van de PVDA heeft gelijk. Wij zullen ze ook niet goedkeuren, om andere redenen, alhoewel hij collega Claes op bepaalde punten gelijk heeft gegeven. Collega's, dit voorstel van resolutie is snel snel geschreven. Ik kan ook vijf of zes pagina's vullen met een aantal vragen aan de Vlaamse Regering die eigenlijk niets ter zake doen.
Ik wil op enkele punten van de meerderheid en van de collega van de PVDA ingaan. U weet net zo goed als ik dat Vlaanderen voor – hoe was dat ook alweer in het wielrennen? – ‘cero cero cero cero cero cero cinco’ verantwoordelijk is voor de mondiale uitstoot.
In het voorstel van resolutie wordt gepleit voor een mondiaal ‘level playing field’. Collega De Meester, bij uw communistische vrienden wordt er niets gedaan voor het klimaat, helemaal niets. Er wordt verwezen naar China, maar de laatste maanden werd in China beslist om honderden steenkoolcentrales te laten werken. In andere landen zoals India kan men in New Delhi tijdens de dag gewoon de zon niet meer zien door de vervuiling. Het wordt inderdaad tijd dat er een mondiaal level playing field wordt geregeld. Ik denk dat landen zoals China, India en nog andere grote landen niet wakker liggen van dit voorstel van resolutie.
We gaan de luchtvaartsector extra belasten en laten betalen. We weten allemaal wie die rekening zal betalen. Willen jullie – buiten de linkerzijde misschien, maar waarschijnlijk toch niet de N-VA, Open Vld en misschien CD&V – dat passagiers meer moeten betalen voor hun vliegtuigticket? Ik zou daar graag een antwoord op krijgen.
En dan had u het over de maatregelen om de uitstoot te verminderen. Niemand noemt dit hier, want het is de olifant in de kamer. Ik wil specifieker collega Schiltz aanspreken. Vorige legislatuur hebben we verschillende debatten gevoerd – en u zult zeggen: hij is daar weer – over maatregelen om die uitstoot te verminderen. Wat is de term ook alweer? ‘Science-based policy.’ Welnu, u hebt waarschijnlijk ook de zondagskrant gelezen waarin ingenieurs en andere wetenschappers pleiten – en de heer Alexander De Croo ook de poort openzet – voor het terugschroeven van de kernuitstap. Het zou een van de oplossingen kunnen zijn om de uitstoot te verminderen. Jullie hebben allemaal grote woorden: we moeten de uitstoot verminderen, we gaan dit doen, we gaan dat doen. Als er dan een oplossing is, bijvoorbeeld het terugschroeven van de kernuitstap, dan lees ik daar niets over in dit voorstel van resolutie.
Men spreekt over een klimaatneutraal Europa tegen 2050. Dat is onrealistisch en onbetaalbaar, en het zal worden verhaald op de kap van de burgers.
Collega Claes heeft er al naar verwezen, maar wie nu nog niet weet en beseft dat de klimaatindustrie big business is, heeft er helemaal niets van begrepen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Bothuyne heeft het woord.
Collega's, ik dank u voor de verschillende reacties op de tekst die hier voorligt.
Collega's van het Vlaams Belang, als ik de propaganda van uw partij goed heb gelezen, komt u op voor het eigen volk. De definitie van wat eigen volk is, daar kunnen we het lang over hebben. Waarschijnlijk zal die van mij wel wat verschillen van die van u, maar ik ga ervan uit dat u opkomt voor het belang van de Vlamingen. Ik ga er dus van uit dat u opkomt voor het belang van de mensen die het slachtoffer worden van hitte in de zomer – honderden hittedoden die ook vorig jaar te betreuren vielen –, dat u opkomt voor het belang van de vele duizenden landbouwbedrijven die intussen al een paar jaar op rij door de klimaatcrisis schade ondervinden, dat u opkomt voor de vele Vlamingen die het slachtoffer worden van overstromingen en andere extreme weersomstandigheden die ‘sciencebased’ volledig te wijten zijn aan de klimaatverandering die op dit moment bezig is.
Dus, als u opkomt voor het belang van de Vlamingen, dan zal u ook opkomen voor een versterkt klimaatbeleid, niet alleen hier maar ook in de rest van de wereld. Want daarover gaat dit voorstel van resolutie. We willen er mee voor zorgen dat we vanuit Vlaanderen en ook vanuit Europa mee aan de kar trekken zodat ook de rest van de wereld meegaat in de strijd tegen de klimaatverandering, in het belang van de wereld, maar uiteraard ook in het belang van de Vlamingen. Dat het geld gaat kosten? Neen, het zal investeringen vergen maar het zal ook economisch opbrengen. Ik heb al vaker dit voorbeeld gegeven. We hebben nog twee autofabrieken in dit land, zowel in Gent als in Brussel. Beide schakelen in sneltreintempo over op de productie van emissievrije auto's. We zouden dwaas moeten zijn om die nieuwe technologieën niet te promoten en om onze eigen industrie op dat vlak niet te ondersteunen.
‘Les extrèmes se touchent.’ Dat bleek ook uit de uiteenzettingen van deze namiddag, ook over dit voorstel van resolutie. Collega's van de PVDA, ik denk dat u toch ook het belang van jobcreatie en van het behoud van waardige jobs in onze industrie belangrijk vindt. Collega De Meester, ik hoop toch dat u de industrie in de Gentse havenbuurt belangrijk vindt en dat u die mensen in de ogen durft te kijken. Maar als u er tegelijk voor pleit om die industrie die hier gevestigd is, die de meest klimaatefficiënte ter wereld is, gewoon te sluiten, dan gaan wij niet snel tot een overeenkomst komen voor een volgende klimaatresolutie of -actie. Een dergelijke manier van werken, de economie ten gronde richten, zal ook het klimaat niet vooruithelpen. We moeten vanuit Vlaanderen mee aan de kar trekken en we doen dat niet door gewoon de industrie te sluiten, zoals u daarnet komt te vertellen. Het belang van onze jobs is net iets belangrijker, het belang van het klimaat is net iets belangrijker dan uw retoriek van daarnet.
Collega's van Groen en sp.a, dit voorstel van resolutie is er inderdaad gekomen vanwege de actualiteit van COP. Maar zoals ook andere collega's van de meerderheid hebben gesteld, willen we heel graag opnieuw bij de traditie aanknopen om over de grenzen van meerderheid en oppositie het overleg aan te gaan, ook over de grenzen van dit parlement heen, met andere deelstaatparlementen en de federale collega's om tot concrete acties en oplossingen te komen voor het klimaatbeleid. Inderdaad, collega's, we rekenen er ook op dat de Vlaamse Regering met het Energie- en Klimaatplan 2030 dat op dit moment in ontwerp is, en met de strategische visie voor 2050 de weg effectief bereidt richting een klimaatneutraal Europa, waar Vlaanderen ook zijn steentje aan moet bijdragen. Ik hoop dat we daarover kunnen samenwerken om tot concrete acties en concrete maatregelen te komen. Dit voorstel van resolutie zet alvast een eerste stap op dat vlak.
De heer Schiltz heeft het woord.
Ik hoef niet te bepalen, en ga dat ook nooit doen, wie wat in het parlement mag zeggen. We zijn allemaal vrij om zelfs de grootste stommiteiten uit te brengen. Maar voor de hygiëne van het debat, collega's: het gaat hier niet over het Vlaams klimaatbeleid, het gaat over de positie van Vlaanderen op het internationale forum. Welk internationaal beleid gaan wij daar propageren? Welk statement verwachten wij van de internationale gemeenschap? Ja, het gaat dan over de ‘carbon leakage’, de subsidieslurpers, het gaat dan over het kerkhof dat de heer De Meester wil organiseren, of het gaat over het archaïsche beeld dat de heer Sintobin naar voren schuift.
Mijnheer Sintobin, stel u voor dat wij een voorstel van resolutie zouden maken waarin het parlement aan de Vlaamse Regering vraagt om op de klimaatconferentie van Parijs te gaan vertellen dat wij in België misschien de levensduur van twee kerncentrales gaan verlengen en dat we de’ carbon leakage’ met 93 miljoen euro gaan verkleinen. Dat zou nogal wat zijn. Ze zouden hun ogen nogal opentrekken. Natuurlijk schrijf ik dat hier niet in! Lees het voorstel van resolutie! Weet u wat essentieel is vandaag? Dat een groot stuk van de bevolking en van de politiek weet dat we vooruit moeten, maar dat je dat moet doen op een manier waarbij iedereen mee kan.
Mijnheer Tobback, we kunnen discussiëren over de snelheid waaraan dat moet en kan. Daar kunnen we over discussiëren. Maar vandaag zijn er ook mensen die zich afkeren van die vooruitgang door het geroep zoals u dat hier doet. Er zijn mensen die zich afkeren en die schrik krijgen dat ze achtergelaten zullen worden. Daarom is het belangrijk, ook op internationale fora, om te benadrukken dat de klimaattransitie een inclusieve transitie moet zijn. Dat is wat ik wil dat de Vlaamse Regering daar in Madrid gaat doen, niet meer en niet minder.
Over het Vlaamse klimaat- en energiebeleid zullen we het uitvoerig hebben bij de bespreking van het Vlaams en Nationaal Energie- en Klimaatplan. Maar alstublieft, vermengd die debatten niet.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Aan de leden van het Vlaams Belang: u spreekt over een vorm van klimaatrealisme. Ik noem dit eerder een populistisch klimaatnegationisme. Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat u in een ander tijdperk leeft. Wat u vertelt, gaat mij te ver. Ik ben ingenieur van opleiding en ik geloof in innovatie en technologie. Als u zo graag het woordje ‘nucleair’ hierin had zien staan, dan moet u weten dat dit een federale bevoegdheid is. Dit is een Vlaams voorstel van resolutie. Laat ons dat debat uitvechten op een ander niveau. Dit moet hier niet in staan, want het heeft niets te maken met een Vlaams voorstel van resolutie.
Mijnheer Tobback, u stelt ‘sociaal en innovatief’ voor. Ja, ik denk dat ik dat ook ben: sociaal en innovatief. Schuif ik daarmee de verantwoordelijkheid naar anderen? Neen, dat doen we niet. We zijn ook een klein stukje van het geheel, van een groot ecosysteem. Met andere woorden: je kunt niet op je eigen een klimaatbeleid voeren, want je bent altijd verbonden met de ander. Wat wij hier doen, heeft consequenties voor de ander en omgekeerd. Het moet dus altijd gebeuren in een groter kader.
Op die manier komen we tot de bottomline. Als wij 4 miljard euro hebben kunnen investeren in sociale woningen, dan is dat omdat onze economie draait en omdat we ervoor gezorgd hebben dat de economie pulsen krijgt. De overheid kan enkel maar uitgaven doen dankzij de netto-inkomsten van bedrijven, ondernemingen en de economie. Dat is ook een onderdeel van het klimaatverhaal. (Applaus bij de N-VA)
De heer Sintobin heeft het woord.
Dat het eigen volk van de heer Bothuyne zich beperkt tot Kruishoutem, is zijn probleem. In ons standpunt hebben wij altijd de belangen van onze mensen vooropgesteld. De onrealistische en onbetaalbare maatregelen die voorgesteld worden op verschillende klimaattoppen, zullen automatisch terechtkomen op de kap van de belastingbetaler. Dat zien we al genoeg aan onze energiefactuur.
Mijnheer Gryffroy, u verbaast mij toch een beetje. Ik ken u nu toch een beetje, want we hebben in de vorige legislatuur een aantal debatten gevoerd. Als ik enkele zaken lees in het voorstel van resolutie en vooral het doemdenken dat ervan uitgaat, dan kan ik mij moeilijk voorstellen dat u daar voor 100 procent achter staat.
Het klopt dat we het erover zullen hebben in het Vlaams klimaatbeleid, en we kunnen er elke keer omheen fietsen door te zeggen dat kernenergie een federale bevoegdheid is, maar we weten allemaal waar het om gaat. Mijnheer Schiltz, in uw partij is het blijkbaar zo – of toch bij een deel van uw partij of parlementsleden – dat er voortschrijdend inzicht is. Maar ik merk dat in verschillende dossiers uw partij grondig verdeeld is.
De heer De Meester heeft het woord.
Mijnheer Schiltz, u zegt dat het niet gaat over het Vlaams klimaatbeleid. Denkt u niet dat uw pleidooi iets overtuigender zou zijn als Vlaanderen het goede voorbeeld zou geven? Nu staan we met de billen bloot, want we halen niet eens onze doelstellingen van 2020. Dan gaan wij anderen zeggen dat ze een hogere ambitie moeten nastreven en dat ze meer moeten doen. Vlaanderen is de internationale risee en niet het internationale voorbeeld.
Mijnheer Sintobin, u verwijt de communistische landen weer van alles. U hangt dan een heel verhaal op over India, maar dat is geen communistisch land, tenzij ik ergens een revolutie heb gemist of zo. (Opmerkingen. Gelach)
Ik had het over China. Ik wil anders ook nog beginnen over Venezuela. (Applaus. Gelach)
Ik weet dat voor de Vlaams-nationalisten zelfs Wallonië een communistisch land is tegenwoordig. (Applaus. Gelach)
Dat klopt ook. Met de PTB erbij zeker. (Gelach)
Mijnheer Sintobin, wilt u uw microfoon uitzetten, alstublieft?
Ik wil het hebben over de essentie van het voorstel van resolutie, mijnheer Bothuyne. Dat was een duidelijk argument. U zegt dat als wij de bedrijven bindende normen opleggen, wij de economie te gronde zullen richten en bedrijven zullen sluiten. Dat heb ik nooit gezegd. U moet mij maar eens zeggen wanneer en waar ik dat heb verdedigd. Dit is opnieuw fake news. Minister Beke zal vanavond niet content zijn, want u verspreidt opnieuw fake news. Ik heb dat niet gezegd. Ik heb gezegd: bindende normen. Het is mijn overtuiging dat als wij bedrijven in ons Vlaanderen klimaatneutraal zouden kunnen maken, dat goed is voor de economie en dat dat tewerkstelling creëert. Die bedrijven gaan niet sluiten. Groene industrie zal tewerkstelling creëren. Als bindende normen bedrijven sluiten en de economie te gronde richten, dan moet u mij eens uitleggen waarom dat niet is gebeurd toen wij de zure regen de wereld uit hebben geholpen. Dat was namelijk met bindende normen. Waarom is onze economie toen niet failliet gegaan? Als het werkt voor zure regen, waarom zou het dan niet werken om de CO2-uitstoot naar beneden te halen?
We moeten elkaar natuurlijk geen Liesbeth noemen, collega’s. (Gelach)
De cijfers zijn de cijfers. Ik herhaal: in 2013 hadden de ETS-bedrijven in Vlaanderen 30 miljoen ton CO2-uitstoot. Vijf jaar later is dat nog altijd 30 miljoen ton. Het werkt dus niet. Waarom zouden wij het dan willen veralgemenen?
Dit is geen retoriek. Ik heb heel concrete voorstellen gedaan hoe wij wel die CO2-uitstoot naar beneden kunnen halen. Alleen staan die niet in het voorstel van resolutie, en dus zullen wij tegenstemmen.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.