Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
Vergadering van 26/03/2014
Vraag om uitleg van de heer Jos De Meyer tot de heer Kris Peeters, minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Economie, Buitenlands Beleid, Landbouw en Plattelandsbeleid, over de export van varkensvlees naar Rusland
- 1111 (2013-2014)
De voorzitter : De heer De Meyer heeft het woord.
De heer Jos De Meyer : Voorzitter, minister-president, collegas, we weten allemaal dat de varkenshouderij in Vlaanderen het bijzonder moeilijk heeft. We kampen al verschillende jaren met een aanhoudende structurele crisis. Bovendien worden we geconfronteerd met een aantal problemen zoals de blokkering van de export van varkensvlees naar Rusland. Nadat er in Litouwen twee gevallen van Afrikaanse varkenspest bij wilde zwijnen waren vastgesteld, besliste Rusland eind januari om zijn grenzen te sluiten voor Europees varkensvlees. Het is evident dat dit zware gevolgen heeft voor onze Vlaamse varkenshouderij. Rusland is immers een belangrijk land voor onze export.
Tijdens het verslagmoment enkele weken geleden over de voorbije Europese ministerraden, heb ik dan ook gevraagd dat Europa de nodige maatregelen zou nemen. Onlangs hebben we in de vakpers kunnen lezen dat een Belgische delegatie een onderhoud heeft gehad met het Russische voedselagentschap over dit exportverbod van Europees varkensvlees naar Rusland. Daaruit blijkt dat de Russen onder de indruk waren van de Belgische inspanningen om de Afrikaanse varkenspest te monitoren, maar ze beschouwen de heropening van de markten pas mogelijk als er meer garanties worden gegeven op Europees niveau.
Sinds het opstellen van mijn vraag om uitleg las ik dat België tot nu de enige lidstaat is die een volledig dossier over de beheersing en bestrijding van de varkenspest heeft bezorgd aan de Russische voedselveiligheidsdiensten.
Heel recent las ik dat u ook gesprekken hebt gevoerd met uw Nederlandse collega Dijksma. U bent het erover eens om bilaterale inspanningen te leveren en om elkaar daarover te informeren.
Toevallig las ik ook dat Rusland de invoer van Amerikaans varkensvlees ondertussen opnieuw toelaat. De blokkering gebeurde weliswaar om een totaal andere reden, maar we moeten toch bekijken hoe alles evolueert.
Er moet zo snel mogelijk soelaas komen voor onze Vlaamse varkenshouderij.
Minister-president, in de schriftelijke versie van mijn vraag vroeg ik u welke inspanningen de Vlaamse Regering in overleg met de Federale Regering kan nemen om in de nabije toekomst op Europees niveau tot een oplossing te komen voor de uitvoer van varkensvlees naar Rusland. Ik stelde deze vraag enkele weken geleden, want we moeten die schriftelijk indienen. Ik weet dat er ondertussen een hele evolutie is.
Welke andere maatregelen kunnen er nu nog worden genomen en met welke timing? Wat zijn de verwachtingen?
De voorzitter : Minister-president Peeters heeft het woord.
Minister-president Kris Peeters : Voorzitter, dames en heren, mijnheer De Meyer, het is inderdaad zo dat Rusland op 29 januari 2014 zijn grenzen heeft gesloten voor het Europees varkensvlees wegens sanitaire redenen en de Afrikaanse varkenspest. Het opnieuw openen van de Russische markt is dan ook een sanitaire aangelegenheid.
In België is het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) bevoegd voor de opvolging van deze materie. Op 4 maart heeft het FAVV na een initiatief van de Belgische ambassade in Moskou een onderhoud gehad met de Russische dienst die verantwoordelijk is voor voedselveiligheid. Uit dit overleg kwam duidelijk naar voren dat Rusland vertrouwen heeft in de aanpak van België met betrekking tot Afrikaanse varkenspest en de traceerbaarheid en certificering binnen de varkensketen. Er zijn geen specifieke knelpunten binnen de Belgische varkensketen die het hervatten van de export zouden bemoeilijken. Op het ogenblik dat de Russische markt weer opengaat voor Europees varkensvlees, zal België klaar zijn om de export te hervatten.
Op 13 maart heb ik een overleg gehad met de betrokken schakels van de varkensketen. Ik heb de informatie bij die me daarover door de administratie werd bezorgd. Ik overhandig de heer De Meyer er graag een kopie van.
De sector heeft tijdens dit overleg aangegeven dat hij akkoord gaat dat wanneer de Europese inspanningen niet tot resultaat zouden leiden, er kan worden overgegaan op bilateraal overleg met Rusland. Daarbij werd er ook aangedrongen op het onderhouden van goede contacten met de andere belangrijke varkensexporterende lidstaten, waaronder Frankrijk, Nederland, Denemarken en ook met Duitsland een van onze belangrijkste afzetmarkten.
Op 24 maart heb ik inderdaad een overleg gehad met mijn Nederlandse collega, mevrouw Dijksma. Tijdens dit overleg werd de situatie in verband met de exportstop van varkensvlees naar Rusland en de positie van Nederland en Vlaanderen besproken. Er is afgesproken om elkaar goed op de hoogte te houden van de wederzijdse stappen die genomen worden richting Rusland.
Ik wil ook nog meegeven dat er omtrent deze problematiek een heel goede uitwisseling van informatie is tussen de betrokken diensten op het federale en het regionale niveau.
U vroeg welke andere maatregelen zullen worden genomen. Het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) zal samen met alle betrokken partijen van de sector op heel korte termijn bekijken welke extra promotieondersteunende maatregelen kunnen worden genomen om enerzijds de binnenlandse afzet van het varkensvlees te bevorderen en om anderzijds te anticiperen op een mogelijke heropening van de Russische markt. In het geval de importstop blijft aanhouden, zal VLAM de nodige begeleiding bieden bij de prospectie naar mogelijke nieuwe afzetmarkten. Dat is natuurlijk niet evident.
Op vrijdag 28 maart vindt er binnen de schoot van VLAM een buitengewoon sectoroverleg plaats om mogelijke acties te bespreken. Ook bereidt VLAM momenteel een concreet communicatieactieplan voor. De varkensprijzen zijn sinds de exportstop richting Rusland sterk gedaald, hoewel er vorige week een stevig herstel kon worden opgetekend als gevolg van een licht onderaanbod op de markt en het goede weer, dat blijkbaar aanleiding gaf tot heel wat barbecues.
Collegas, het is een ernstig probleem. Zoals steeds hebben we de koe bij de horens gevat. Op 13 en 24 maart hebben we contacten gehad en afspraken gemaakt die de VLAM verder zal uitvoeren. We volgen dat van zeer nabij op. België zit goed naar Rusland toe, zodra men de markten opent. Ook Nederland heeft, net zoals wij, al contacten gehad met Rusland. Ik hoop dat we kunnen voorkomen dat onze varkenshouders een nieuwe moeilijke periode moeten meemaken door de Russische export zo snel mogelijk te laten hervatten.
De heer Jos De Meyer : Minister-president, het is duidelijk dat er zeer veel inspanningen gebeurd zijn. Ik onthoud ook dat VLAM op zeer korte termijn alert optreedt. Enerzijds anticipeert het verder voor het geval de markt zou heropenen in Rusland, anderzijds bekijkt het wat bijkomende afzetmogelijkheden zijn, los van de probleemsituatie die ontstaan is met de export naar Rusland.
Minister, enkele weken geleden was de tijdelijke opkoop en stockage van varkensvlees een denkpiste. In uw antwoord hebt u daarover niets meer gezegd. Werd die piste verlaten? Is die niet interessant? Of blijft die piste toch nog open binnen Europa? Ik denk dat ik in de landbouwpers gelezen heb dat die mogelijkheid werd onderzocht. Als minister van Landbouw weet u beter dan iedereen dat de crisis in de sector zo diepgaand is dat er bijkomend soelaas moet worden gevonden op korte termijn. Ik vrees anders dat er jammer genoeg nog een aantal bedrijven, zeker van jongeren die zwaar hebben geïnvesteerd, in de moeilijkheden dreigen te komen.
Minister-president Kris Peeters : De opkoop zit natuurlijk op Europees niveau. Mijnheer De Meyer, ik heb dat ook naar voren geschoven tijdens de vergadering met de sector. Zij hebben gezegd dat ze alles moeten doen om zo snel mogelijk naar Rusland te exporteren. Op het juiste moment moeten we dat misschien aansnijden. Als er een private opslag wordt georganiseerd mocht dat al gebeuren , zal men zich meteen zorgen maken wanneer die terug op de markt komt. Dan krijg je ook daar mogelijk druk op de prijzen.
Ik heb het voorgelegd aan de sector. Die heeft gezegd: Nu niet, maar hou het wel in uw achterzak tot het moment dat het misschien opnieuw op tafel moet worden gelegd. Dat zullen we ook doen. We gaan er wel van uit dat de contacten met Rusland vrij snel tot positieve resultaten zullen leiden. We hebben daarover contact opgenomen met de Nederlandse minister. Als men het voor Nederland zal doen, zal men het wellicht ook voor België doen en omgekeerd. De bezorgdheid is dat Duitsland niet tot de landen behoort die Rusland als oké beschouwt. Daarom moeten we ook de nodige contacten houden met Duitsland, zodat Duitsland dit niet verkeerd interpreteert. Want als de Duitse markt problemen zou geven voor ons, zitten we natuurlijk met een andere problematische situatie.
We hebben alles besproken, ook dat wat u hebt aangehaald. De focus ligt nu op het heropenen van Rusland. VLAM moet daarin de nodige stappen zetten, ook op het vlak van promotie, zoals ik heb toegelicht.
De heer Jos De Meyer : Minister-president, ik begrijp dus dat er enig optimisme is. U verwacht dat er op korte termijn een doorbraak zou kunnen zijn. Ik begrijp ook dat de landbouworganisaties het tijdelijk stockeren geen opportune oplossing vinden, enkel geschikt mocht de toestand minder gunstig evolueren.
Ik dank u.
De voorzitter : De vraag om uitleg is afgehandeld.