Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vergadering van 12/11/2013
De voorzitter : De heer Wienen heeft het woord.
De heer Wim Wienen : Minister, toen ik deze vraag indiende, had de VRT net het programma Eigen Kweek voorgesteld, een nieuwe fictiereeks op Eén. Intussen heb ik het programma zelf kunnen aanschouwen en ben ik niet moeten afgaan op de berichten die daarover in de media stonden. Ik heb ook gezien dat de VRT al een gedeeltelijk antwoord op mijn vraag heeft gegeven. Toch wil ik met u nog een paar zaken bekijken.
In de reeks doet men nogal luchtig over het feit dat een sympathieke familie wegens economische omstandigheden overschakelt op het kweken van wiet. Men doet ook een beetje beledigend over mensen die zijn getrouwd met een Filipijnse vrouw, maar dat heb ik pas gisteren gezien. Ik heb die opmerking dan ook niet in mijn vraag verwerkt.
Fictie blijft fictie. Men moet de nodige vrijheid geven aan de VRT om de programmas te maken die ze wil maken. Door die familie echter zo sympathiek voor te stellen en door het feit dat zij wiet gaan kweken, geeft men de indruk dat het kweken van cannabis onschuldig en leuk is. We hebben nog altijd te maken met de openbare omroep die voor het leeuwendeel met middelen uit de begroting van Vlaanderen en van de Vlaamse Regering wordt gefinancierd. Voor mij was het vooral opmerkelijk te weten dat terwijl de VRT een dergelijke serie op de mensen loslaat, diezelfde Vlaamse Regering middelen uittrekt om een grote campagne te laten voeren door minister Vandeurzen waarmee moet worden gewezen op de gevaren van drugs, softdrugs en cannabis.
Ik vind het dan ook wat bizar dat de VRT daar op die manier mee omgaat. Doorgaans conformeert de VRT zich met het beleid van de Vlaamse Regering of de suggesties die worden gedaan door de minister om het diversiteitsbeleid maar niet te noemen.
Minister, wat is de houding van de Vlaamse Regering met betrekking tot deze nieuwe reeks, vooral gelet op de campagne die de Vlaamse minister van Volksgezondheid voert of zal voeren?
Is het volgens u geen taak van de openbare omroep, zeker gelet op de problematiek van drugs in onze samenleving en het gebruik van softdrugs, omzichtig om te springen met een dergelijke problematiek, en zelfs eerder fictiereeksen te maken die ervoor zorgen dat jongeren niet worden aangezet tot het gebruik van drugs of een banalisering van drugs? Wat is het verschil tussen het uitvoeren door de VRT van het diversiteitsbeleid waar zij de Vlaamse Regering of de suggesties van de minister wel duidelijk volgt en het antidrugsbeleid van diezelfde Vlaamse Regering in de fictie die ze aanbiedt? Hebt u daarover contact gehad met de VRT? Wat was het resultaat daarvan?
De voorzitter : Minister Lieten heeft het woord.
Minister Ingrid Lieten : Mijnheer Wienen, ik heb wat informatie opgevraagd. Ik heb ook begrip voor uw oprechte bezorgdheid. Ik moet er echter ook op wijzen dat de VRT autonoom is in haar programma-aanbod.
In fictiereeksen gaat het regelmatig over criminele feiten zoals fraude, moord, verkrachting enzovoort. Als die zaken aan bod komen, is het ook nooit de bedoeling van de VRT om dergelijke zaken te promoten of maatschappelijk aanvaardbaar te maken. Dergelijke zaken kunnen net als het drugsthema wel deel uitmaken van de dramatische context van een goed fictieverhaal. Het is dan ook niet de bedoeling van de programmamakers van Eigen Kweek om kijkers aan te sporen om cannabis te kweken, te gebruiken of te dealen. De reeks gaat in eerste instantie over een familie die naar elkaar toegroeit, over de relaties van de gezinsleden onderling en wat zij aan elkaar hebben. In de reeks zit er ook een ontradend element: er wordt duidelijk aangegeven dat een en ander illegaal is.
De VRT was zich vanaf het begin bewust van de gevoeligheid van deze problematiek. Daarom heeft ze overleg gehad met het kabinet van minister van Welzijn en Volksgezondheid Jo Vandeurzen, precies om gepast te kunnen inspelen op de drugsproblematiek. Bij dat overleg was ook het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid en de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) betrokken. Net als de VRT zijn ook het kabinet van de minister van Welzijn, het Agentschap voor Zorg en Gezondheid en de VAD van mening dat Eigen Kweek op geen enkel moment het gebruik of het kweken van drugs verheerlijkt of promoot.
Er is op dat overleg beslist om de krachten te bundelen. Zo zult u na elke aflevering een pancarte in beeld krijgen waarin wordt doorverwezen naar de Druglijn en de campagne van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Zo komen de mensen die zich zorgen maken of met vragen zitten, bij de juiste kanalen en de juiste mensen terecht.
De Vlaamse overheid startte inderdaad op 5 november, op het moment dat de reeks begon, ook met een campagne over cannabis. De campagne werd wat vervroegd, net om dit optimale effect te kunnen realiseren. De VRT zal op www.een.be en via de sociale media ook verwijzen naar de campagnewebsite van de overheid. De VRT is ervan overtuigd dat de verschillende partijen elkaar op die manier zullen versterken.
Wat is het verschil met het diversiteitsbeleid? In de beheersovereenkomst van de VRT hebben we wel strategische krachtlijnen opgenomen betreffende het diversiteitsbeleid, dat is niet het geval voor het antidrugsbeleid. Dat heeft de VRT niet tegengehouden om ook proactief contact op te nemen met de bevoegde minister om te kijken of dit niet contraproductief zou zijn voor het beleid van de minister. Als gevolg daarvan heeft men de krachten gebundeld.
Ik meen dat alles correct verlopen is. Ik moet hier ook nog aan toevoegen dat de VRT ook mijn kabinet heeft ingelicht dat er iets aankwam dat misschien gevoelig kon liggen. Ik meen dat op dit moment alle noodzakelijke maatregelen getroffen zijn om het programma binnen het juiste kader te brengen.
Ik heb het programma nog niet gezien, mijnheer Wienen, u bent me voor. Ik hoop dat u ook de pancarte op het einde van het programma hebt gezien. Ik ga ervan uit dat het programma hierdoor wel in de juiste context wordt geplaatst.
De voorzitter : De heer Wienen heeft het woord.
De heer Wim Wienen : Minister, ik ben tevreden met uw antwoord. U hebt mijn vraag trouwens ook heel juist geplaatst, het gaat inderdaad om een bezorgdheid die ik heb, niet zozeer over het feit dat ik wil bepalen welke fictiereeksen de VRT al dan niet mag maken.
Ik vond dat er wel een verschil was met andere programmas waar bijvoorbeeld al eens een moordenaar in voorkomt. Dat is een maatschappelijk gegeven, het gaat om zaken die ook echt gebeuren, maar over het algemeen worden die niet echt positief voorgesteld. In dit geval is daar toch wel wat discussie over.
Ik ben alleszins tevreden dat de VRT op voorhand dat leid ik toch af uit uw antwoord contact heeft opgenomen omdat het een gevoelige problematiek is, zeker wat jongeren betreft, en dat er is samengewerkt met het kabinet-Vandeurzen om de campagne de nodige aandacht te geven. Ik denk dat het tonen van de pancarte op het einde van de uitzending ik heb die gisteravond gezien een campagneversterkend middel is. Ik meen dat de campagne van minister Vandeurzen erdoor beter bekend zal worden bij de mensen, en dat kan ik alleen maar toejuichen. Ik ben kortom tevreden met uw antwoord.
De voorzitter: De vraag om uitleg is afgehandeld.