Commissie voor Leefmilieu en Natuur, Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid en Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed Vergadering van 23/02/2006
Vraag om uitleg van de heer Jan Roegiers tot mevrouw Inge Vervotte, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, en tot de heer Kris Peeters, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, over de gebrekkige informatieuitwisseling tussen milieu- en gezondheidsdiensten
De voorzitter: De heer Roegiers heeft het woord.
De heer Jan Roegiers: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, mijn vraag is ingegeven door een deel van uw antwoord op een schriftelijke vraag van mij. Ik citeer uit dit antwoord:?De industriële site NV Colle Gebroeders in Deinze is wel degelijk zwaar vervuild en de stoffen waarmee de bodem vervuild is, zijn zeker niet onschuldig. De ongerustheid bij de bevolking is dan ook zeer goed begrijpbaar. Zo zijn vinylchloride, tri- en tetrachlooretheen en nikkelverbindingen gekend voor hun kankerverwekkende eigenschappen, en lood is een gekend schadelijk metaal, met inwerking op het zich ontwikkelende zenuwstelsel van kinderen. Omwonenden lopen evenwel enkel een risico op specifieke gezondheidsproblemen indien ze aan de verontreiniging worden blootgesteld. Het risico op blootstelling is het grootst via het grondwater. Door het gebruik van putwater is blootstelling mogelijk via drinkwater en voeding.´
Ik heb die schriftelijke vraag ingediend op 9 december. Ik heb een antwoord gekregen binnen de vooropgestelde termijn. Volgens uw antwoord was de vervuiling echter al vastgesteld op 17 februari 2003, dus bijna drie jaar geleden. Ik vind het dan ook vreemd wat u me vervolgens antwoordde:?De Vlaamse gezondheidsadministratie was door de OVAM niet op de hoogte gesteld van de vervuiling. De stand van zaken in het dossier werd nu opgevraagd door de medisch milieukundige van het LOGO en de Vlaamse gezondheidsadministratie bij de OVAM en bij de milieuambtenaar van de stad Deinze. De Vlaamse gezondheidsadministratie, namelijk de Vlaamse Gezondheidsinspectie, zal aan de OVAM vragen om nauw betrokken te worden bij de verdere risicoanalyse en -communicatie.´
Hieruit blijkt dat er op geen enkele wijze communicatie heeft plaatsgevonden tussen de milieudiensten en de gezondheidsdiensten over de vaststelling van de milieuverontreiniging. Dat maak ik alleszins op uit het geco?rdineerde antwoord van uzelf en minister Vervotte.
Ik heb terzake een kleine rondvraag gedaan. Ik weet niet of deze rondvraag representatief is, maar blijkbaar is het geen automatisme dat de milieudiensten de gezondheidsdiensten op de hoogte brengen. In dit specifieke geval blijkt uit het antwoord nochtans dat er al vervuild grondwater was gevonden in de omliggende percelen, waar mensen wonen. Er is dus wel degelijk een gevaar. Ik wil de zaak-Deinze niet heropenen, maar ik wil wel een aantal conclusies trekken over hoe het beter kan in de toekomst. Dan gaat het over die communicatie tussen milieudiensten en gezondheidsdiensten.
Mijnheer de minister, waarom werden of worden niet meteen alle betrokken en bevoegde overheidsdiensten op de hoogte gebracht indien er ergens in Vlaanderen een ernstige verontreiniging wordt vastgesteld? Illustreert het net beschreven geval de normale gang van zaken of liep de communicatie in dit specifieke geval om een of andere reden spaak? Bestaat er een soort standaard te volgen communicatiestappenplan tussen de verschillende betrokken diensten? Welke maatregelen zult u nemen om de communicatie tussen de milieu- en de gezondheidsdiensten beter te stroomlijnen, om zo sneller en op een meer efficiënte manier te kunnen reageren op potentieel ongezonde of gevaarlijke situaties of ontdekkingen? Welke timing houdt u daarbij voor ogen? Bent u van plan terzake ook de lokale besturen te informeren? Zo ja, op welke manier en wanneer wilt u dat doen? Zo neen, waarom niet?
De voorzitter: Minister Peeters heeft het woord.
Minister Kris Peeters: Mijnheer de voorzitter, het dossier heeft ook uitgebreid de media gehaald. Mijnheer Roegiers, u weet dat de verontreiniging zich niet situeert in het onmiddellijke grondwater, maar nog dieper. Volgens de deskundigen die het dossier hebben bekeken en het bodemonderzoek hebben uitgevoerd, was er geen noodzaak om onmiddellijke voorzorgsmaatregelen te nemen.
Er werd nagegaan of er binnen een straal van 500 meter en meer grondwaterputten waren vergund. Men heeft vastgesteld dat er geen vergunde putten waren. Daarna rees de vraag of er niet-vergunde putten waren. De gemeente heeft initiatieven genomen. Men heeft mij laten weten dat men één niet-vergunde put heeft gevonden, maar die werd niet gebruikt. De betrokkene werd ge?nformeerd om ook in de toekomst deze put niet te gebruiken.
Het is belangrijk te vermelden dat de nodige onderzoeken zijn gebeurd. De les die we uit het dossier hebben getrokken, is dat het niet volstaat om vast te stellen dat er geen vergunde putten zijn en op basis daarvan te stellen dat alles onder controle is. Men moet ook de realiteit, en niet alleen de vergunde realiteit, bekijken en nagaan of er ook niet-vergunde putten zijn.
Mijnheer Roegiers, de OVAM heeft van mij de opdracht gekregen om ook de niet-vergunde situatie te bekijken. De OVAM heeft ook de opdracht gekregen om een communicatiestappenplan op te stellen. Er bestaan afspraken met de Gezondheidsinspectie om in bepaalde gevallen informatie over te maken. Als het, op basis van het rapport van de deskundigen, nodig wordt geacht om maatregelen te nemen, wordt de informatie overgemaakt. Ik wil op een structurele manier met een communicatiestappenplan werken, zodat in de toekomst zeker ook de lokale besturen snel worden ingelicht. Ook de relatie met de Gezondheidsinspectie - als er sprake is van gevaar voor de volksgezondheid - zal in het communicatiestappenplan worden meegenomen.
In het kader van een project van het Steunpunt Milieu en Gezondheid wordt een kruisdatabank ontwikkeld, om na te gaan hoe gezondheidsdata en milieugegevens ge?ntegreerd ge?nterpreteerd kunnen worden. Plaatsen met mogelijke milieugerelateerde gezondheidsproblemen of met mogelijk gezondheidsschadende milieuproblemen zouden op die manier sneller gedetecteerd kunnen worden. Naast het communicatiestappenplan zullen we ook in het Steunpunt Milieu en Gezondheid de gegevens verder met elkaar combineren, zodat het op een systematische wijze verder kan worden uitgewerkt. Ook de OVAM heeft van mij de instructie gekregen om daaraan een bijdrage te leveren.
Indien er een reëel gevaar bestaat voor de volksgezondheid, zal de Vlaamse Gezondheidsinspectie niet nalaten de betrokken lokale besturen te informeren en te betrekken bij de problematiek. Dat gebeurde, op mijn beslissing, voor het cadmiumdossier in de Noorderkempen, waar de Gezondheidsinspectie de trekker was van de verschillende hoorzittingen die werden georganiseerd.
We hebben dus een aantal bijkomende opdrachten en initiatieven ontwikkeld om in de toekomst het communicatieproces heel duidelijk te laten uitvoeren, zeker naar de lokale besturen. Nog meer dan in het verleden worden data samengevoegd en uitgewisseld tussen milieu en gezondheid.
De voorzitter: De heer Roegiers heeft het woord.
De heer Jan Roegiers: Mijnheer de minister, ik denk dat u goede maatregelen hebt genomen. Ik veronderstel dat het communicatiestappenplan te maken heeft met de communicatie tussen milieu- en gezondheidsdiensten en met andere betrokken diensten.
Minister Kris Peeters: Maar ook met lokale besturen. Afhankelijk van de ernst van de zaak zullen bepaalde overheden en administraties verder worden ge?nformeerd. Ik ga ervan uit dat het plan zo wordt opgemaakt, dat vanaf een bepaald niveau van ernstige verontreiniging meer administraties en instellingen worden ge?nformeerd.
Er werden een aantal afspraken gemaakt. Nadat het rapport wordt ontvangen heeft de OVAM twee maanden tijd om stappen te zetten. Naar aanleiding van dit dossier is het belangrijk dat alle betrokkenen goed weten hoe het plan werkt.
Het is natuurlijk ook belangrijk dat mensen niet onnodig worden gealarmeerd als alles onder controle is. Het zal een opbouwend scenario zijn.
De heer Jan Roegiers: Ik vind dat prima, mijnheer de minister. In het geval van Deinze vind ik het goed dat u onmiddellijk opdracht hebt gegeven om na te gaan of er niet-vergunde putwaters zijn. U zegt dat er maar één is en dat die niet wordt gebruikt. Kunt u de stad Deinze vragen of dit effectief zo is? Er heeft namelijk in de krant al één vrouw gezegd dat ze al jaren niet-vergund putwater gebruikt.
Welke timing hebt u OVAM gegeven om het communicatiestappenplan op te maken?
Minister Kris Peeters: Zo snel mogelijk. Ik ga ervan uit dat dit in de loop van dit jaar zal worden afgerond. Ik heb in elk geval met enige aandrang gevraagd om dit uit te werken.
De voorzitter: Het incident is gesloten.