Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Vergadering van 28/06/2005
Vraag om uitleg van mevrouw Marijke Dillen tot mevrouw Inge Vervotte, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, over het gebruik van lachgas als narcosemiddel
De voorzitter: Aan de orde is de vraag om uitleg van mevrouw Dillen tot mevrouw Vervotte, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, over het gebruik van lachgas als narcosemiddel.
Mevrouw Dillen heeft het woord.
Mevrouw Marijke Dillen: Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, enkele weken geleden hoorden we een vrij alarmerend bericht, zij het dan niet uit de Vlaamse maar uit de Nederlandse pers. Er werd bekendgemaakt dat de Nederlandse Inspectie voor de Gezondheidszorg na een onderzoek naar de risico's van het narcosemiddel Entonox of lachgas, de ziekenhuizen opgeroepen heeft bijzonder terughoudend te zijn met het gebruik van het middel, en eigenlijk gevraagd heeft ermee te stoppen, zonder het evenwel te verbieden.
Er was bij uitvoerig onderzoek namelijk vastgesteld dat deze vorm van narcose ernstige gevaren oplevert tijdens de eerste maanden van de zwangerschap, en onder meer kan leiden tot het krijgen van kinderen met een handicap. In één enkel ziekenhuis in Den Haag, het grote ziekenhuis Leyenburg, is gebleken dat over een periode van tien jaar, zes van de negentien zwangere verpleegkundigen een kind met een handicap kregen, waarschijnlijk doordat ze het gas hadden ingeademd bij het behandelen van patiënten.
Ik zeg waarschijnlijk, want een zeker oorzakelijk verband is niet aangetoond. Toch is het product in Nederland en in andere ons omringende landen al langer verdacht. Het is onduidelijk of er ook in Vlaanderen mee gewerkt wordt, en of er zich hier ook zulke situaties hebben voorgedaan.
Mevrouw de minister, bent u op de hoogte van het advies van de Nederlandse Inspectie voor de Gezondheidszorg? Hebt u zich al geïnformeerd over dit dossier? Het gebruik van medicatie en narcosemiddelen behoort niet tot uw bevoegdheid. Hebt u echter al informatie ingewonnen bij uw federale collega over het gebruik van dit product in ziekenhuizen in Vlaanderen? Is er hier ook zoals in Nederland onderzoek gedaan naar de mogelijke risico's van het gebruik van dit product? Als het ook in Vlaanderen wordt toegepast, hebt u dan, naar Nederlands voorbeeld en in het kader van uw preventiebeleid, maatregelen genomen ten aanzien van de ziekenhuizen?
De voorzitter: Minister Vervotte heeft het woord.
Minister Inge Vervotte: Mevrouw de voorzitter, collega's, het genoemde advies is ons niet bekend, maar we hebben er wel berichten over gelezen. Lachgas wordt net als ether gebruikt voor zijn slaapverwekkende en pijnonderdrukkende effecten. Het is relatief goedkoop, en het wordt behalve voor operaties bij mensen vooral ook gebruikt door dierenartsen. In mindere mate wordt het gebruikt door tandartsen en verloskundigen.
Lachgas kan vrijkomen door lekken in de toevoerleidingen of de anesthesieapparatuur, of doordat het beademingsmasker niet goed aansluit op het gezicht van de patiënt. Wereldwijd zijn een tiental onderzoeken gedaan naar de risico's van inhalatiegassen, vooral naar de effecten ervan op de reproductiviteit, zoals miskramen en aangeboren afwijkingen. De uitkomsten van de zwangerschappen van de vrouwelijke anesthesiologen of anesthesiemedewerkers worden vergeleken met die van zwangere vrouwen die niet aan deze inhalatiegassen zijn blootgesteld.
De uitkomsten van de onderzoeken variëren sterk. Enerzijds zijn er dus wel resultaten, maar anderzijds verschillen die sterk van de resultaten van andere onderzoeken. Voor de meeste van deze inhalatiegassen zijn grenswaarden vastgelegd, die volgens wettelijke voorschriften niet overschreden mogen worden. De blootstellingsniveaus moeten ook regelmatig gemeten worden.
Het concrete gebruik zal u echter het meest interesseren. Lachgas wordt vandaag omwille van zijn reputatie als triviaal product niet of nauwelijks gebruikt in de Vlaamse ziekenhuizen. Volgens onze informatie zou het nog wel gebruikt worden door tandartsen en gynaecologen, en naar verluidt ook door pediaters als sederend middel. We hebben geen beeld van wat er gebeurt in wellnessklinieken, oogheelkundige klinieken en andere.
Farmaceutische specialiteiten komen alleen op de markt wanneer ze federaal of internationaal geregistreerd zijn. Eens geregistreerd kan een arts of een gelijkgestelde die medicatie gebruiken op grond van de therapeutische en farmaceutische eigenschappen.
We hebben contact opgenomen met de koepels om te horen wat hun aanbevelingen zijn voor de sector. Het is heel duidelijk dat dit geen probleem zou mogen zijn in de Vlaamse ziekenhuizen, aangezien die geen lachgas gebruiken. Wel wordt het nog gebruikt door tandartsen. Aan hun koepels kan misschien een aanbeveling gedaan worden. Het gebruik van medicatie behoort evenwel tot de autonomie van de praktijkvoering. Het is dus geen evident debat. Bovendien valt het deels onder de federale bevoegdheid.
Er zijn dus geen aanwijzingen dat er in de ziekenhuizen een probleem zou zijn. De organisaties hebben daar zelf de aanbevelingen gedaan geen lachgas te gebruiken bij operaties.
De voorzitter: Mevrouw Dillen heeft het woord.
Mevrouw Marijke Dillen: Mevrouw de minister, ik dank u voor uw antwoord.
De voorzitter: Het incident is gesloten.