Commissie voor Economie, Landbouw, Werkgelegenheid en Toerisme Vergadering van 11/03/2004
Interpellatie van de heer Eddy Schuermans tot mevrouw Patricia Ceysens, Vlaams minister van Economie, Buitenlands Beleid en E-government, over investeringssteun voor grote bedrijven in ontwikkelingszones en ecologiesteun
De voorzitter : Aan de orde is de interpellatie van de heer Schuermans tot mevrouw Ceysens, Vlaams minister van Economie, Buitenlands Beleid en E-government, over investeringssteun voor grote bedrijven in ontwikkelingszones en ecologiesteun.
De heer Schuermans heeft het woord.
De heer Eddy Schuermans : Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, meer dan een jaar geleden werd het decreet economisch ondersteuningsbeleid goedgekeurd in het Vlaams Parlement. In dit kaderdecreet werd het toekennen van investeringssteun aan bedrijven grondig hervormd.
Een van de onderdelen was de steun voor grote bedrijven in ontwikkelingszones. Door de huidige Europese richtlijnen kunnen grote ondernemingen enkel nog in deze erkende ontwikkelingszones staatssteun krijgen. Uit de uitvoeringsbesluiten is gebleken dat steunaanvragen voor investeringen kleiner dan 8 miljoen euro, beoordeeld zouden worden via een wedstrijdformule, de zogenaamde call. In november 2003 hebt u wel de eerste call gelanceerd voor de KMO's, maar die van de grote ondernemingen laat nog steeds op zich wachten. Een belangrijk pakket investeringen blijft daardoor dode letter. In afwachting van een nieuwe maatregel blijft in de overgangsperiode normaal gesproken de oude maatregel van kracht. Maar nu kan dit niet meer, aangezien de richtlijn maar geldig was tot einde 2003. Grote bedrijven die willen investeren in ontwikkelingszones voor investeringen minder dan 8 miljoen €, kunnen momenteel geen aanvraag meer indienen. Er is immers ook geen besluit genomen ter verlenging van de bestaande regelgeving.
Naar het schijnt zal de call ook niet meer tijdens deze zittingsperiode worden gelanceerd wegens budgettaire problemen. Wij luisteren naar uw antwoord wat dit aspect betreft.
Tweede aspect in de uitvoering van het nieuwe decreet zijn de besluiten en richtlijnen voor ecologiesteun. Op het moment van de redactie van onze vraag was er geen besluit, maar dat zou genomen zijn op 20 februari 2004. De richtlijnen voor ecologiesteun zijn vervallen eind 2003, maar men stelt via de website van uw administratie een aanvraagformulier ter beschikking dat geldig is vanaf 1 januari 2004.
In uitvoering van het nieuwe decreet waren de besluiten en richtlijnen voor ecologiesteun op het moment van de redactie van de vraag nog niet genomen. Het zou intussen gebeurd zijn op 20 februari 2004. Via de website van uw administratie wordt nu toch een aanvraagformulier ter beschikking gesteld dat geldig is vanaf 1 januari 2004. Intussen is een besluit genomen ter verlenging van de bestaande regelgeving. Dat betekent dat het nieuwe decreet dat uitgebreider is dan het vorige, niet kan worden toegepast. Ik denk bijvoorbeeld aan de verplaatsing van een onderneming om milieuredenen. Wij hebben decretaal voorzien dat daar steun kan voor gevraagd en verkregen worden. Dat is niet voorzien in het besluit dat voorligt.
Graag had ik de volgende vragen gesteld. Het Vlaams Parlement werd bij de behandeling van het ontwerpdecreet onder druk gezet om het decreet zo snel mogelijk te behandelen. Wij zijn ondertussen een jaar verder, maar de nieuwe ecologiesteun en de nieuwe steunregeling voor grote ondernemingen in steunzones is nog altijd niet van kracht. Uit onderzoek blijkt dat expansiesteun van wezenlijk belang is voor het aantrekken van potentiële investeringen en ook voor de omvang van de investering.
U organiseert conferenties om met nieuwe ideeën het ondernemerschap te bevorderen. Welke geloofwaardigheid heeft een overheid nog die sommige decreten niet uitvoert? Er is dus geen call voor investeringen in regionale steungebieden, terwijl het in het decreet wordt gestipuleerd. Wat gebeurt er nu met deze middelen? Er is in middelen voorzien in de begroting van dit jaar voor investeringssteun voor grote ondernemingen in ontwikkelingszones. Worden deze middelen geblokkeerd of krijgen ze een andere bestemming? Worden ze aangewend voor de investeringssteun voor strategische projecten, met een waarde die hoger ligt dan 8 miljoen euro?
Wat de ecologiesteun betreft, hoe zullen de aanvragen worden behandeld? Wanneer gaat u ervoor zorgen om hetgeen decretaal is voorzien, ook in richtlijnen om te zetten? Hoe zal de minister het nieuwe decreet honoreren? Hoe worden de middelen aangewend? Voor 2004 wordt slechts in 60 percent van het bedrag van 2002 voorzien. Welke inspanningen zult u leveren op het vlak van ecologiesteun?
De voorzitter : Minister Ceysens heeft het woord.
Minister Patricia Ceysens : Mevrouw de voorzitter, geachte collega's, op 4 april 2003 hechtte de Vlaamse regering haar principiële goedkeuring aan het ontwerp van besluit tot toekenning van steun voor ecologie investeringen in het Vlaams Gewest. Op 13 juni 2003 werd het besluit waarin rekening is gehouden met de adviezen van SERV en MINA-raad gemeld bij de Europese Commissie met het oog op goedkeuring. De EC stelde vragen over het voorstel, op 2 september 2003, 6 november 2003 en 27 januari 2004. Ze werden beantwoord in brieven van 26 september 2003, 17 november 2003 en 10 februari 2004. De oorzaak van de vertraging moet worden gezocht in de discussie over de verrekening van het voordeel van de groenestroomcertificaten in de nieuwe steunregeling. Binnenkort wordt de definitieve goedkeuring van de Europese Commissie verwacht.
Voor de klassieke expansiesteun aan grote ondernemingen hechtte de Vlaamse regering op 12 december 2003 haar definitieve goedkeuring aan het besluit tot toekenning van steun aan grote ondernemingen in regionale steungebieden.
Zoals bekend, geldt zowel voor KMO's als voor grote ondernemingen dat investeringsprojecten met een subsidiabele investeringsmassa van minder dan 8 miljoen euro de functioneel bevoegde minister, op advies van de Inspectie van Financiën en na akkoord van de Vlaamse minister van Begroting, een call kán lanceren. Voor projecten met een subsidiabele investeringsmassa van meer dan 8 miljoen euro wordt, ongeacht de grootte van de onderneming, het steunvoorstel meegedeeld aan de Vlaamse regering waarna het, na een bezinningsperiode van één maand, ter definitieve goedkeuring aan de Vlaamse regering wordt voorgelegd.
De regelgeving voorziet dus in de mogelijkheid dat de functioneel bevoegde minister een oproep lanceert zonder dat hij of zij daartoe evenwel verplicht is. Deze opportuniteitsbeslissing wordt mee ingegeven door de beschikbare middelen. Het richtsnoer ter beoordeling van deze strategische projecten is ondertussen goedgekeurd en het aanvraagformulier is raadpleeg- en downloadbaar via het internet. Zowel de Dienst Investeren in Vlaanderen als de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappijen zijn formeel op de hoogte gebracht, zodat ondernemingen niet alleen hun investeringsdossier kunnen indienen maar ook maximaal kunnen worden begeleid bij de formulering van hun steunaanvraag.
In de begroting 2004 is in kredietlijnen voorzien voor de groeipremie aan KMO's. Daarbij moet het krediet zowel de oproepen als de strategische projecten indekken. Deze steunmaatregel geldt voor het hele Vlaams Gewest, inclusief de regionale steunzones. In de begroting 2004 is ook in kredietlijnen voorzien voor de groeipremie aan grote ondernemingen in regionale steunzones. Ook daarbij moet het krediet zowel de oproepen als de strategische projecten indekken. In de begroting 2004 is ook in kredietlijnen voorzien voor investeringssteun aan KMO's voor dossiers die eind 2003 nog krachtens de oude regelgeving moesten worden afgewerkt. In de begroting 2004 is ook in kredietlijnen voorzien voor investeringssteun aan grote ondernemingen voor dossiers die eind 2003 nog krachtens de oude regelgeving moet worden afgewerkt. In de begroting 2004 is ten slotte ook in kredietlijnen voorzien voor steun voor ecologische investeringen die worden afgehandeld krachtens de oude regelgeving of krachtens de nieuwe regelgeving, van zodra die is goedgekeurd.
Deze middelen zijn niet geblokkeerd. Voor de KMO's loopt een oproep, en voor zowel KMO's als grote ondernemingen kan een strategisch investeringsproject worden ingediend. Ook voor de ecologie-investeringen kan een dossier worden ingediend. Gezien de beperkte budgettaire middelen is inzake de grote ondernemingen voorlopig beslist geen oproep te lanceren en prioriteit te geven aan strategische projecten. Zoals u terecht opmerkt, blijkt uit Nederlandse studies dat steun voor regionale steunzones relevant is als zij voldoende groot is. Omgekeerd kan ook worden gesteld dat projecten waarin in functie van de omvang van de investering de inspanning van de klant relatief groter is, een grotere 'return on investment' voor de Vlaamse economie met zich meebrengen dan kleine, dikwijls uitbreidingsinvesteringen. Gezien de lange goedkeuringsprocedure van het ecologiebesluit door de Europese instanties, is een overgangsregime geïnstalleerd waaraan de Vlaamse regering weldra haar goedkeuring zal verschaffen. Dit zorgt ervoor dat de oude regelgeving vanaf 1 januari 2004 wordt voortgezet tot het nieuwe ecologiebesluit in werking treedt.
Het krediet voor ecologische investeringen dient ter dekking van zowel de dossiers die zijn ingediend volgens de oude regelgeving als voor dossiers die zijn ingediend volgens het nieuwe besluit, van zodra dit is goedgekeurd. Naar aanleiding van het voorstel dat voorziet in de verlenging van het oude systeem, heeft mijn administratie een budgettaire oefening gemaakt. Daaruit blijkt dat deze verlenging budgettair inpasbaar is. Uit historische reeksen blijkt dat bij de grote en middelgrote ondernemingen 36,9 percent van de steun naar ecologische investeringen ging. Bij de kleine ondernemingen was het gemiddelde 9,53 percent. De voorbije zes jaar werd voor de kleine ondernemingen gemiddeld 9,9 miljoen euro vastgelegd, voor de grote en middelgrote 45,1 miljoen euro. In totaal is op jaarbasis voor alle ondernemingen samen 55 miljoen euro vastgelegd. De budgettaire inpasbaarheid is bevestigd in een advies van de Inspectie van Financiën.
Wat de cijfers betreft die de vraagsteller haalt uit het Jaarverslag 2002 van het Fonds voor Flankerend Economisch Beleid, moet rekening worden gehouden met volgende correcties. Ten eerste : in 2002 werd effectief voor 90 miljoen euro ecologiesteun vastgelegd. 2002 kan echter moeilijk als een referentiejaar fungeren omdat op dat ogenblik de inhaaloperatie voor de investeringssteun aan grote ondernemingen volop aan de gang was.
Ten tweede : er waren een aantal dossiers waarvoor het principe van de ecologische meerkostberekening, ingevoerd volgens de communautaire kaderregeling inzake staatssteun ten behoeve van het milieu met nummer 2001/C 37/03 en omgezet in het besluit van de Vlaamse regering van 11 januari 2002, nog niet van toepassing was. Dossiers die waren ingediend voor de datum van inwerkingtreding van het bedoelde besluit van de Vlaamse regering waren gemiddeld duurder dan de dossiers die nadien zijn ingediend.
De voorzitter : De heer Schuermans heeft het woord.
De heer Eddy Schuermans : Mevrouw de minister, uit uw antwoord onthoud ik dat er op het vlak van de ecologie nog een procedure loopt. Ik herinner er u toch aan dat, op het ogenblik dat het decreet werd behandeld, men vroeg om de tekst niet meer te wijzigen en te zorgen voor een snelle uitvoering omdat de voorliggende tekst was doorgepraat op het Europees niveau. Er zouden garanties zijn gegeven zodat het ontwerp kon worden goedgekeurd. We zijn nu 1 jaar later en de zaak blijft dode letter. Het nieuwe decreet wordt niet volledig toegepast, zeker niet op het vlak van de ecologiesteun.
Frappanter vind ik nog wat u zegt over de grote ondernemingen met investeringen lager dan 8 miljoen euro. Het kan toch gaan om belangrijke investeringen voor bedrijven die niet aan dat bedrag komen! Een grote onderneming met pakweg 300 werknemers die een investering doet van 7 miljoen euro, dat is niet niks, zeker in de Vlaamse context. Die kunnen volgens uw toepassing niet in aanmerking komen, u organiseert daarvoor geen call. Ik vind dit een grote lacune in uw aanbod ten aanzien van de bedrijven.
Uit het Nederlands onderzoek blijkt dat die steun wel degelijk belangrijk is, ook voor investeringen lager dan 8 miljoen euro. Vandaag bestaat daar niets voor. Decretaal wordt er nochtans een mogelijkheid geboden. U beperkt er zich toe om voor grote projecten à la tête du client investeringssteun toe te kennen waarbij u niet wordt gehinderd door een besluit of een call. Voor een doorsnee-investering van grote bedrijven hebt u echter geen instrumenten. Ik betreur dat.
Minister Patricia Ceysens :Mijnheer Schuermans, de tijd dat er steun werd toegekend à la tête du client ligt achter ons. Dat gebeurde in uw tijd. Europa legt ons uitermate strenge regels op.
De heer Eddy Schuermans : Mevrouw de minister, wat u doet op basis van een objectieve procedure, op basis van criteria, desgevallend op basis van een call, is niet van toepassing op het gros van de investeringen van grote ondernemingen. Dat is geen bedrijfsvriendelijke aanpak.
Minister Patricia Ceysens :Wat de groeipremie betreft, hebben tot begin maart 1.200 bedrijven een project ingediend. De call loopt sinds midden november 2003 tot eind maart 2004. Normaal krijgen we per jaar 4.000 dossiers binnen. Indien we nu in deze periode 1.800 dossiers ontvangen, dan zou dit op jaarbasis 4.800 dossiers betekenen. Voor een nieuw systeem is dat een overweldigend succes.
De oefening leert ons dat de administratieve last om het dossier in te vullen en klaar te maken is verminderd met 75 percent. Op jaarbasis houdt dit een besparing in voor het bedrijfsleven van maar liefst 1,5 miljoen euro.
De heer Eddy Schuermans : Mevrouw de minister, hoeveel van die dossiers zullen uiteindelijk worden gehonoreerd?
Minister Patricia Ceysens : 31 maart is de einddatum om dossiers in te dienen.
De heer Eddy Schuermans : Het zou kunnen dat maar een fractie ervan positief wordt beoordeeld.
U kunt moeilijk een vergelijking maken met wat vroeger werd ingediend of verworven was. Nu kan niemand zeggen wat er zal gebeuren. Wat dat betreft bestaat er grote onzekerheid, ook bij degenen die een project hebben ingediend. Het is mogelijk dat er heel wat goede projecten in zitten die toch uit de boot vallen.
De voorzitter : Het incident is gesloten.