Commissie voor Binnenlandse Aangelegenheden, Huisvesting en Stedelijk Beleid Vergadering van 02/12/2003
Vraag om uitleg van de heer Luk Van Nieuwenhuysen tot de heer Paul Van Grembergen, Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Cultuur, Jeugd en Ambtenarenzaken, over de weigering van het schepencollege van Wemmel om een Nederlandstalige brochure te verspreiden in de gemeenteschool
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Van Nieuwenhuysen tot de heer Van Grembergen, Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Cultuur, Jeugd en Ambtenarenzaken, over de weigering van het schepencollege van Wemmel om een Nederlandstalige brochure te verspreiden in de gemeenteschool.
De heer Van Nieuwenhuysen heeft het woord.
De heer Luk Van Nieuwenhuysen : Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, de verhalen die we in de faciliteitengemeenten horen, doen wel eens denken aan de verhalen van Don Camillo en Peppone. Alleen zijn die laatste verhalen grappiger.
Het meest recente verhaal uit de faciliteitengemeenten komt uit Wemmel. Het zal voor buitenstaanders allicht belachelijk overkomen, maar ik kan u verzekeren dat het voor de Nederlandstalige inwoners van Wemmel een zoveelste vernedering is van een gemeentebestuur, dat hen - om het zacht uit te drukken - niet gunstig gezind is.
Sportoverleg, een overkoepelend orgaan van de sportverenigingen van de Nederlandse Kulturele Raad van Wemmel, diende op 20 oktober een aanvraag in bij het College van burgemeester en schepenen, om in de Nederlandstalige gemeenteschool een brochure te verspreiden. Met de titel 'Sporten in Wemmel' was het de bedoeling om kinderen aan te zetten actief aan sport te doen bij een club in hun gemeente.
Op 5 november liet het gemeentebestuur weten dat het, ik citeer : 'spijtig genoeg niet akkoord kan gaan met de verspreiding van de brochure 'Sporten in Wemmel' in de Nederlandstalige gemeenteschool. Deze brochure is namelijk uitsluitend Nederlandstalig, en bij navraag bij uw diensten niet verkrijgbaar in de Franse taal, zodanig dat wij geen onderscheid willen maken tussen de leerlingen van onze beide gemeentescholen. Gelet op de onmogelijkheid om eenzelfde Franstalige brochure te verspreiden in de Franse school, zien wij ons verplicht de verdeling van de brochures niet toe te staan.'
Volgens het gemeentebestuur moet Sportoverleg tweetalig zijn.
Voor zichzelf is het gemeentebestuur minder strikt. Voor de zomervakantie werden in de Franstalige school pamfletten over de speelpleinen verspreid, die niet hun weg vonden naar de Nederlandse afdeling van de school.
Wemmel interpreteert de faciliteiten ofwel als eentalig Frans, ofwel als tweetalig. Dit is een eigenaardige interpretatie van de taalfaciliteiten in het Nederlandse taalgebied.
Mijnheer de minister, kunt u bevestigen dat een College van een faciliteitengemeente, op basis van het hier gehanteerde argument, een dergelijk verbod kan opleggen? Kan het gemeentebestuur een overkoepelend orgaan van Nederlandstalige sportverenigingen opleggen om te zorgen voor vertaling van hun publicaties? Bent u bereid om tussenbeide te komen, zodat de Vlaamse kinderen in Wemmel op een normale manier kunnen worden aangemoedigd om aan sport te doen in hun gemeente? Naast de taalwetgeving is er het feit dat jongeren verstoken blijven van belangrijke informatie.
De voorzitter : Minister Van Grembergen heeft het woord.
Minister Paul Van Grembergen : Mijnheer de voorzitter, ik moet niet zorgen voor de interpretatie van de ene of de andere. Mijn opdracht is ervoor te zorgen dat de taalwetgeving correct wordt uitgevoerd.
Uit een onderzoek blijkt dat er een initiatief was van het Sportoverleg Wemmel. Dit is een initiatief van een vijftiental Wemmelse sportverenigingen, aangesloten bij de Nederlandse Kulturele Raad Wemmel. De brochure is bedoeld '...om de Wemmelaars een overzicht te geven waar men in principe een gezonde geest in een gezond lichaam kan huldigen en voor welke sportactiviteiten.' Ze bevat een programma van sportactiviteiten voor de jeugd, de volwassenen en de senioren van Wemmel en werd inderdaad enkel en alleen opgesteld in het Nederlands. De Nederlandse Kulturele Raad kan eentalige documenten maken.
De gemeente Wemmel weigerde haar toestemming om deze brochure te laten verspreiden via de Nederlandstalige gemeenteschool, omdat de brochure niet tweetalig was of niet verkrijgbaar in het Frans. De gemeentebestuurders stelden dat zij, en ik citeer uit de brief van de gemeente Wemmel aan het Sportoverleg Wemmel van 5 november 2003 : 'geen onderscheid willen maken tussen de leerlingen van onze beide gemeentescholen.'
Uit het citaat van het document van de Nederlandse Kulturele Raad Wemmel blijkt dat de brochure gericht is aan alle inwoners van Wemmel. Bovendien was het de bedoeling om deze brochure te verspreiden via de kinderen van de Nederlandstalige gemeenteschool.
Er is gebruik gemaakt van een openbare instelling. De brochure kan daardoor enkel beschouwd worden als een mededeling aan het publiek. Indien de gemeenteschool niet was ingeschakeld, kon de brochure niet beschouwd worden als een mededeling aan het publiek.
Overeenkomstig artikel 24 van het Koninklijk Besluit van 18 juli 1966 houdende coördinatie van de wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken, dienen berichten en mededelingen aan het publiek in de randgemeenten tweetalig te zijn, met voorrang voor het Nederlands.
Volgens de adviezen van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht zijn dergelijke brochures, ook wanneer ze uitgaan van privaatrechtelijke organisaties, aan de taalwetgeving onderworpen wanneer de publieke sector haar medewerking verleent aan de uitgave of de verspreiding van de brochures. Dit laatste aandachtspunt werd waarschijnlijk over het hoofd gezien door de Nederlandse Kulturele Raad Wemmel.
Mijnheer Van Nieuwenhuysen, u maakt gewag van de verspreiding, in de Franstalige basisschool, van eentalig Franstalige pamfletten over de speelpleinen. Het is duidelijk dat ook dit niet kan. Voor de verspreiding van deze Franstalige pamfletten moest eenzelfde houding aangenomen worden door het College van burgemeester en schepenen van Wemmel.
Omdat een gemeenteschool gebruikt werd voor de verspreiding naar de bevolking, geldt ook hier de regel dat het moest verspreid worden in de twee landstalen, met voorrang - ook in de Franstalige school - voor het Nederlands. Het feit dat, zoals vermeld op de pamfletten, ze werden verspreid 'en collaboration avec l'Administration Communale de Wemmel', versterkt nog het publiekrechtelijke karakter van deze pamfletten. Dit is een extra argument om te stellen dat de tweetaligheid van toepassing moest zijn.
Ik vraag de gouverneur van de provincie Vlaams-Brabant om dit concrete geval, de verspreiding van dit pamflet in de Franstalige basisschool, te onderzoeken. Ik zal, zodra ik over de resultaten beschik, deze mededelen.
Dit was niet correct, maar ook de andere handelswijze - door het gebruiken van de Nederlandstalige school - kan volgens de taalwetgeving niet. In het ene geval heeft het College van Wemmel zich op de wet beroepen, in het andere geval heeft het College zich niet op de wet beroepen en zelfs de wet omzeild. Dit is een aanfluiting van de rechtsstaat. In een goed bestuurde gemeente moet in dezelfde omstandigheden en voor dezelfde situatie dezelfde regelgeving worden gevolgd. Dit is hier niet toegepast.
De voorzitter : De heer Van Nieuwenhuysen heeft het woord.
De heer Luk Van Nieuwenhuysen : Mijnheer de minister, voor dat laatste ben ik het met u eens.
Ik kan u wel voorspellen dat - als het onderzoek is afgelopen en vastgesteld is dat er een flagrante overtreding werd begaan - er geen sancties zullen volgen.
Uw antwoord - dat een Nederlandse Kulturele Raad of een overkoepelend orgaan van sportverenigingen, bij de verspreiding van Nederlandstalige documentatie via een Nederlandstalige school, moet zorgen voor een Franstalige evenknie - gaat verder dan de handelswijze die verschillende overheden ter zake innemen. Volgens de Vlaamse en provinciale overheid volstaat het om bij publieke mededelingen een samenvatting ter beschikking te stellen in het Frans. Er hoeft geen identieke vertaling te zijn van de publicatie of de mededeling. Hier zegt u dat er een complete vertaling moet zijn van de publicatie of de brochure. U zegt eigenlijk dat er een stap achteruit wordt gezet.
Het wordt onduidelijk wat het verschil nog is tussen een faciliteitengemeente en een tweetalige gemeente. Uit een recente studie blijkt dat veel van de Franstalige inwoners van faciliteitengemeenten ervan uitgaan dat hun gemeente tot de Brusselse agglomeratie behoort. Als men dergelijke interpretatie geeft van de faciliteiten, zullen nog meer mensen denken dat Wemmel en de vijf andere randgemeenten deel uitmaken van de agglomeratie.
Minister Paul Van Grembergen : Het is niet zo dat er een volledige vertaling moet zijn, maar de essentie van wat in de brief wordt medegedeeld in het Nederlands, moet ook kort in het Frans ter beschikking zijn.
Als het gemeentebestuur of de publieke overheid gebruikt wordt als instrument van communicatie, moet er een Franstalige vertaling zijn.
De voorzitter : Het incident is gesloten.