Commissie voor Leefmilieu, Natuurbehoud en Ruimtelijke Ordening Vergadering van 05/12/2002
Vraag om uitleg van de heer André Van Nieuwkerke tot mevrouw Vera Dua, Vlaams minister van Leefmilieu en Landbouw, over het ontwerp van bestemmingsplan Sluis aan Zee van de Nederlandse toekomstige fusiegemeente Sluis-Aardenburg-Oostburg
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Van Nieuwkerke tot mevrouw Dua, Vlaams minister van Leefmilieu en Landbouw, over het ontwerp van bestemmingsplan Sluis aan Zee van de Nederlandse toekomstige fusiegemeente Sluis-Aardenburg-Oostburg.
De heer Van Nieuwkerke heeft het woord.
De heer André Van Nieuwkerke : Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, de toekomstige fusiegemeente Sluis-Aardenburg-Oostburg plant een grootschalig toeristisch project Sluis aan Zee. Het gaat om een jachthaven in Sluis, die ter hoogte van Cadzand via een kanaal met de zee wordt verbonden. In Sluis wordt dus een jachthaven uitgebouwd.
De jongste ontwikkelingen voorspellen niets goeds. Ik vernam via de pers dat de Nederlandse landelijke commissie het MER positief heeft geadviseerd. Er komen 35 hectare natuurgebied bij. De historische wallen worden gerestaureerd, er wordt een fietstraject richting Zwin aangelegd en een trekroute voor de boomkikker tussen Cadzand en Aardenburg. Er is heel wat Europees geld mee gemoeid.
De verdedigers van het project stellen dat er een duurzame tewerkstelling van 200 arbeidsplaatsen aan verbonden wordt. Dit zal nieuwe inwoners aantrekken en de sociaal-economische toestand van de streek zal verbeteren. De investeerders staan klaar om er een project te realiseren.
In het ontwerp van het bestemmingsplan wordt zonder schroom de vaargeul omgeleid tot vlak naast het op Vlaams grondgebeid gelegen natuurgebied Dievengat. Het is een binnendijkse ziltekreek die in verbinding staat met de hoofdgeul van het Zwin sinds de aanleg van de internationale dijk omstreeks 1872. Men vreest dat de aanleg van een vaargeul waarop pleziervaart plaatsvindt vlak naast het Dievengat, tot een negatieve beïnvloeding kan leiden van de waterhuishouding van de kreek en een continue verstoring van de tot op heden nog talrijke vogels op de kreek. Het aanpalend Zwin wordt, net zoals het Dievengat, door het gewestplan maar ook door de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen als speciale beschermingszone aangeduid.
Er moet aan Vlaamse zijde zeker worden gevreesd dat ruimteverslindende en elitaire recreatievormen zich als een inktvlek over de hele grensoverschrijdende grensstreek zullen uitbreiden, als het project Sluis aan Zee is gerealiseerd. De wethouders dromen al van een pleziervaart op de Damse vaart, maar voor mij is dat veeleer een nachtmerrie. De Damse vaart tot Brugge is een zeer recreatief gebied, een soort stiltegebied. Als men de bruggen opent, zal er snel een circuit van scheepvaart en van luxueuze jachtvaartuigen ontstaan. Cadzand, Sluis, Brugge en Knokke-Heist worden dan beurtelings aangedaan. De oude droom van een plezierjachthaven in Knokke-Heist gaat niet door dankzij onze inspanningen in dit parlement tijdens deze en vorige legislatuur. Via dit project wordt het echter toch gerealiseerd.
Wij leveren vele inspanningen om de resterende natuurruimte via bijvoorbeeld het decreet natuurbehoud of de strandverordening te beschermen. Ik denk daarbij aan duinen, stranden of polders. De bedreiging komt nu uit enigszins onverwachte hoek. Nederland was tot nu toe altijd een toonbeeld van goede ruimtelijke ordening en natuurbeleid.
Mevrouw de minister, ook u bent hier ongetwijfeld om bekommerd. Hoe kijkt u tegen deze ontwikkelingen aan? Hebt u hierover al overleg gepleegd met uw Nederlandse collega? Wat denkt u van het voorstel -dat ikzelf meer genegen ben -de Zwinstreek het statuut van grensoverschrijdend natuurpark te geven? Welke decretale en wettelijke middelen hebt u om eventueel verzet aan te tekenen tegen het project Sluis aan Zee?
De voorzitter : De heer Loones heeft het woord.
De heer Jan Loones : Mevrouw de minister, nu ik hier toch ben, wil ik ook graag hierover het woord nemen, met een dubbel oogmerk.
Ik heb wat moeite met de voorstelling die de heer Van Nieuwkerke geeft van de jachtsector. Ik werp me graag op als een verdediger van de jachtsector op zee. De pleziervaart hoeft niet noodzakelijk een nachtmerrie te zijn, en het hoeven ook niet allemaal van die afschuwelijke plastieken platbodems te zijn. Bovendien is het allang geen elitaire recreatievorm meer, zoals het vaak wordt voorgesteld.
Desondanks steun ik de bezorgdheid van de heer Van Nieuwkerke over dit gebied. Het is juist in het voordeel van de beoefenaars van deze recreatievorm dat er onaangetaste stiltegebieden zijn. Bovendien heeft een nieuwe jachthaven geen meerwaarde voor de pleziervaartsector zelf, vermits reeds Blankenberge, Zeebrugge, Breskens en Vlissingen jachthavens hebben. Dit project is niet in het belang van de beoefenaars van de pleziervaart, maar is veeleer een immobiliënproject. Dat zal wel economische voordelen hebben, maar het moet niet gemotiveerd worden met een vermeend gebrek aan mogelijkheden voor de pleziervaart. Het prachtige Zwingebied is van veel groter belang dan een nieuwe jachthaven.
De voorzitter : Minister Dua heeft het woord.
Minister Vera Dua : Mijnheer de voorzitter, collega's, ik deel inderdaad de bekommernis van de heer Van Nieuwkerke. Deze plannen circuleren al een tijd, en we hebben ons al afgevraagd op welke wijze we er het beste op reageren, rekening houdend met de bijzondere situatie van de Nederlandse politiek op dit moment.
Het gaat om een gemeentelijk initiatief. In een brief van 11 oktober 2002 heb ik het gemeentebestuur van Sluis-Aardenburg op de hoogte gebracht van mijn bezwaren tegen het project Sluis aan Zee. Ik heb daar nog geen antwoord op ontvangen. Ook had ik nog geen contact hierover met mijn demissionaire collega. Het is wellicht beter even te wachten vooraleer andere stappen te ondernemen.
Op heden bevat het project inderdaad onvoldoende garanties met betrekking tot de impact ervan op het kwetsbare natuurgebied het Zwin en zijn omgeving, en meer bepaald met betrekking tot verstoring van de rust en de waterhuishouding in de Dievegatkreek door de nabij Retranchement geplande vaargeul, en de eventuele versterking van de verzanding van de Zwinmonding onder invloed van de voor Cadzand Bad geplande wachthaven. Mijn administratie heeft het concept-MER bestudeerd en is van oordeel dat voormelde aspecten nog onvoldoende onderzocht zijn. Er is dus nog geen uitspraak over de mogelijke impact, wat echter niet wegneemt dat er wel degelijk redenen zijn om vraagtekens te plaatsen bij de gebeurtenissen.
De grensoverschrijdende Zwinstreek herbergt ongetwijfeld voldoende natuurwaarden om het als grensoverschrijdend natuurpark te erkennen naar het voorbeeld van het door de Benelux-Economische Unie erkend natuurpark De Zoom-Kalmthoutse Heide. Ik sta daar positief tegenover. Er zijn ook geregeld contacten met de provinciale staten van Zeeland om te proberen de violen zoveel mogelijk gelijk te stemmen.
Ik ga er vooralsnog van uit dat de gemeente rekening zal houden met de bezwaren die Vlaanderen heeft geformuleerd. Het Zwin en de Dievegatkreek zijn op Vlaams grondgebied in uitvoering van de Europese vogelrichtlijn 79/409/EEG aangeduid, en in uitvoering van de Europese habitatrichtlijn 92/43/EEG aangemeld als speciale beschermingszones. Bij ons is het een stuk van het Natura 2000-gebied.
Indien blijkt dat dit project significante schade toebrengt aan onze habitatgebieden, dan lijkt het niet onwaarschijnlijk dat er een procedure wordt ingesteld bij de Europese Commissie wegens een overtreding. Er zal sowieso overleg moeten komen over de mogelijke impact. Het enige wat we kunnen doen, is Nederland af en toe een officieel signaal geven om ervoor te zorgen dat er rekening wordt gehouden met onze bedenkingen.
De voorzitter : De heer Van Nieuwkerke heeft het woord.
De heer André Van Nieuwkerke : Ik was ervan overtuigd dat de minister dezelfde bekommernis deelt. De hoerastemming aan de overkant van de grens blijft. Kan ik een kopie van de officiële brief krijgen die u naar de gemeente hebt gestuurd? Dat instrument kan dan worden gebruikt bij eventuele discussies. Ik ben blij met het antwoord. Ik besluit dat het dossier nog niet is afgesloten.
De voorzitter : Het incident is gesloten.