Commissie voor Binnenlandse Aangelegenheden, Huisvesting en Stedelijk Beleid Vergadering van 02/05/2001
Vraag om uitleg van de heer Patrick Hostekint tot de heer Johan Sauwens, Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Ambtenarenzaken en Sport, over de opvolging van de resolutie inzake de aanwezigheid van kernwapens op Vlaams grondgebied
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Hostekint tot de heer Sauwens, Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Ambtenarenzaken en Sport, over de opvolging van de resolutie inzake de aanwezigheid van kernwapens op Vlaams grondgebied.
De heer Hostekint heeft het woord.
De heer Patrick Hostekint : Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, u vraagt zich wellicht af welke bevoegdheid Vlaanderen inzake kernwapens heeft. Wij hebben in de plenaire vergadering van 23 februari 2000 een voorstel van resolutie goedgekeurd, waarin de Vlaamse regering wordt opgeroepen er bij de federale regering op aan te dringen om binnen het NAVO-bondgenootschap te pleiten voor de terugtrekking van alle kernwapens uit Vlaanderen.
Dit voorstel werd met quasi unanimiteit - of zeker met een ruime meerderheid behalve het Vlaams Blok - goedgekeurd. De aanwezigheid van tien Amerikaanse nucleaire vliegtuigbommen van het type B-61, bestemd voor gebruik door de Belgische luchtmacht, hebben op Paasmaandag opnieuw aanleiding gegeven tot een burgerinspectie op de basis van Kleine-Brogel. Het werd een erg succesvolle manifestatie. Er waren meer dan duizend aanwezigen, waaronder een groot aantal parlementairen van verschillende politieke partijen.
Ik wens te benadrukken, in tegenstelling tot wat de burgemeester van Peer heeft gezegd, dat deze manifestatie op een vreedzame manier is verlopen. Het vreedzame karakter stond in scherp contrast met de reactie van bepaalde militairen en mensen van de federale politie. Ik heb hier een foto bij me die de wereld is rondgegaan. Er wordt een vergelijking gemaakt met het optreden van de para's in Somalië in het begin van de jaren negentig. Toen maakten para's zich schuldig aan baldadigheden, waarvoor ze later door de militaire rechtbank werden veroordeeld.
Deze bommen zijn nog steeds aanwezig. De verklaringen van president Bush deze morgen voorspellen een nieuwe confrontatie. De Oostblokdreiging en de dreiging van Rusland zijn nochtans weggevallen. Waartegen worden deze bommen nog gericht? Bush spreekt van 'schurklanden' waartegen Amerika zich moet beschermen. De aanmaak van kernraketten staat volgens mij in rechtstreeks verband met de kernwapenlobby in de Verenigde Staten. Er vallen miljarden mee te verdienen, maar een en ander heeft niets te maken met de vredehandhaving in de wereld.
Vlaanderen kan een voortrekkersrol spelen, zoals met de antipersoonsmijnen toen voormalig minister Derycke zijn voorstel op het internationale forum heeft geformuleerd. Intussen heeft de internationale gemeenschap dat verdrag goedgekeurd. Vlaanderen kan ook nu een rol spelen. De resolutie blijft op het internationale vlak bijzonder actueel. Er is ook nog de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag van 8 juli 1996 over de illegaliteit van kernwapens, en de Nürnbergprincipes die alle burgers verplichtingen oplegt inzake het voorkomen van oorlogsmisdaden.
Mijnheer de minister, de Vlaamse regering heeft op uw voorstel reeds op 21 januari 2000 haar steun verleend aan de voormelde resolutie betreffende de aanwezigheid van kernwapens op Vlaams grondgebied. Op een vraag om uitleg van de heer Glorieux in de commissie voor Binnenlandse Aangelegenheden van 17 mei 2000, antwoordde de bevoegde minister dat minister-president Dewael de federale premier in kennis had gesteld van de resolutie van het Vlaams Parlement, samen met de vraag om binnen het NAVO-bondgenootschap er de nodige gevolgen aan te geven.
Er kwam evenwel geen antwoord van de federale regering. Ik hoop dat er nu een antwoord is van premier Verhofstadt. In het licht van de recente vredesmanifestatie in Kleine Brogel en de verklaringen en de intenties van de president van de Verenigde Staten van Amerika - Bush is een cowboy in vergelijking met de vorige presidenten -, alsook in het licht van de voorstellen van resolutie die in het federaal parlement door de meerderheidspartijen worden voorbereid, wil ik de volgende vragen stellen.
Ten eerste : wat is de stand van zaken van de opvolging van de resolutie inzake de aanwezigheid van kernwapens op Vlaams grondgebied? Ten tweede : zal de minister er bij de minister-president andermaal op aandringen om de bekommernis van het Vlaams Parlement aan te kaarten bij de bevoegde federale instanties?
Ik dank de minister bij voorbaat voor zijn hopelijk positief antwoord.
De voorzitter : Mevrouw Heeren heeft het woord.
Mevrouw Veerle Heeren : Mijnheer de voorzitter, ik wil heel kort reageren op het feit dat men het hier heeft over een 'vreedzame betoging'. Ik ben het daar niet mee eens. (Rumoer)
Hoe zou een betoging vreedzaam kunnen zijn als er voor miljoenen schade is berokkend?
De heer Patrick Hostekint : Wat zijn vijf miljoen frank, in vergelijking met de kosten van sommige voetbalwedstrijden? Dat is dan maar klein bier. U bent hier de spreekbuis van de burgemeester van Peer.
Mevrouw Veerle Heeren : Ik wou dit even zeggen, want we hebben ons vorig jaar bij de stemming onthouden omdat we van oordeel zijn dat dit een federale bevoegdheid is.
De voorzitter : De heer Glorieux heeft het woord.
De heer Eloi Glorieux : Ik kan me alleen maar volmondig aansluiten bij de uiteenzetting van de heer Hostekint. Mevrouw Heeren wil ik toch even iets in herinnering brengen. Als de Boerenbond betoogt, met deelname van talrijke CVP-volksvertegenwoordigers, dan wordt er veel meer schade aangericht, en dan gebeurt dat met voorbedachten rade.
Ik heb aan deze betoging deelgenomen. Ik wil benadrukken dat het om een geweldloze actie ging. Ook de ordehandhavers hebben zich geweldloos opgesteld, met uitzondering van een kleine minderheid rijkswachters. Een van hen heeft een vreedzame 'sitter' met de matrak rond de hals door de paardendrek gesleurd en daarna met zijn combat shoes in de bus gestampt. Nadien toonde hij zijn lidkaart van het Vlaams Blok, om zo te zeggen waar hij voor staat. Als u dat gedrag wilt verdedigen, dan doet u dat maar, maar zeg het dan ook openlijk.
Het is juist dat nadien een heel kleine groep betogers - nog iets kleiner dan de agressieve groep ordehandhavers - van oordeel was daarop te moeten reageren met gejoel. Dat is door de ordehandhavers aangegrepen om de betogers als gewelddadig te behandelen. Daar is het bij gebleven. De overgrote meerderheid van betogers en ordehandhavers - politie en militaire politie - is vreedzaam geweest.
Ik wil het ook over de grond van de zaak hebben. Waarom hebben we als parlementsleden aan de actie deelgenomen? Als het parlementair debat over deze zaak wordt geblokkeerd, dan rest ons niets anders. De volksvertegenwoordigers moeten de regering controleren. Het gaat over een zeer belangrijk aspect van het buitenlands beleid van ons land. We kunnen die controletaak enkel uitoefenen als we over essentiële informatie beschikken. Na de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof van Den Haag en na de verplichtingen die het Nürnberg-tribunaal en de Tokyo-processen ons hebben opgelegd, moeten we onze verantwoordelijkheid opnemen. We kunnen niet anders dan met aandrang onze resolutie van vorig jaar in herinnering brengen en onze regering vragen bij de federale regering aan te kloppen. Dat is zeker nodig als we zien welke ontwikkelingen zich vandaag in de VS voordoen.
De voorzitter : De heer De Reuse heeft het woord.
De heer Herman De Reuse : Mijnheer de voorzitter, ik wil erop wijzen dat het hier gaat om parlementsleden van de meerderheid die tegen hun eigen regering betogen. Misschien zouden ze aan hun daden de consequenties moeten verbinden die zich aan parlementsleden opdringen, en de verantwoordelijke ministers tot de orde roepen. Het is allemaal gemakkelijk voor veel geblaat te zorgen zolang er geen wol aan te pas komt.
De voorzitter : De heer De Loor heeft het woord.
De heer Herman De Loor : Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, geachte collega's, ik heb niet deelgenomen aan de betoging. Ik heb hier een aanwezige wel horen verklaren dat iemand die de orde moest handhaven een betoger hardhandig heeft aangepakt en daarbij zijn lidkaart van het Vlaams Blok heeft getoond. Zal dat incident worden onderzocht?
De voorzitter : Ik denk dat de militaire overheid dat onderzoek zal voeren. Binnen het Vlaams Blok zullen we nagaan of we leden hebben bij de ordestrijdkrachten.
Verder wil ik iets zeggen over de uiteenzetting van de heer Hostekint. Ik twijfel niet aan zijn oprecht pacifisme, maar wat hij omschrijft als 'burgerinspectie' kan door de strafrechter worden omschreven als 'inbraak' en 'bendevorming'.
De heer Hostekint heeft het woord.
De heer Patrick Hostekint : We weten dat deze actie een inbreuk op de wet vormt. Als men over de omheining van Kleine-Brogel kruipt, dan stelt men een strafbare daad. We nemen de gevolgen van ons pacifisme op ons.
Het gaat hier niet om partijpolitieke spelletjes, maar om de morele verantwoordelijkheden van iedereen in Vlaanderen. Wil men zijn verantwoordelijkheden opnemen en opkomen tegen massavernietigingswapens die op Vlaams grondgebied liggen en honderden keer de vernietigingskracht van de atoombom op Hiroshima hebben? Daar gaat het over.
Ik ben eerlijk : van mijn partij waren twee leden aanwezig. Ik heb deze actie in mijn fractie verdedigd, maar ik heb niet de steun van de fractie gekregen. Ik doe hier niet aan partijpolitiek, maar ik wil een verantwoordelijk burger zijn die opkomt voor pacifisme.
De voorzitter : Minister Sauwens heeft het woord.
Minister Johan Sauwens : Mijnheer de voorzitter, collega's, ik ga niet in op de discussie over de gevoerde actie. In een democratie is het recht op betogen en actievoeren een essentiële zaak. Ieder van ons heeft te gepasten tijde zijn bijdrage geleverd, en het is goed dat dit kan.
Ik wil wel antwoorden op de concrete vragen van de heer Hostekint. Hoe reageert de federale regering op de resolutie inzake de aanwezigheid van kernwapens op Vlaams grondgebied? Tot op heden is er geen enkel antwoord gekomen op onze brief van 21 januari 2000. We hebben het nodige gedaan, zonder dat er een reactie kwam. Ik zal er bij minister-president Dewael op aandringen om de federale regering om een standpunt te vragen.
Ten slotte wil ik u nog vragen om u in het vervolg rechtstreeks tot de minister-president te richten. Het gaat om een federale bevoegdheid. Tezelfdertijd leeft het pacifisme sterker in Vlaanderen dan in Wallonië. Dat moet op het federale niveau tot uitdrukking komen, maar dan wel via de geëigende kanalen van de federatie. Minister-president Dewael is binnen de regering verantwoordelijk voor de coördinatie van het buitenlands beleid. Het is dus zijn taak om dat bij de federale regering aan te kaarten.
De heer Patrick Hostekint : De vraag wordt hier gesteld omdat het debat hier al werd gevoerd.
Minister Johan Sauwens : Dat is juist. Ik heb deze zaak ter harte genomen. Tijdens de vorige zittingsperiode heb ik als volksvertegenwoordiger in dat verband initiatieven genomen. Ik heb er dus geen problemen mee dat mij deze vraag werd voorgelegd. Maar misschien komt er nog een staartje aan Lambermont, en wordt defensie gefederaliseerd? (Gelach)
De heer Patrick Hostekint : Mijnheer de minister, ik heb de vraag aan u gesteld omdat de initiële discussie over de resolutie in deze commissie is gevoerd. Een tweede reden is het feit dat de heer Glorieux u daarover hier al eerder een vraag heeft gesteld. En de derde reden is de pacifistische ingesteldheid die u in het verleden hebt getoond.
Ik kondig nu reeds een identieke vraag aan minister- president Dewael aan. Ik vind dat de federale premier een beetje lacht met de Vlaamse regering en het Vlaams Parlement, want na anderhalf jaar heeft hij zich nog altijd niet de moeite getroost een antwoord te geven. Dat getuigt van minachting voor de Vlaamse instellingen. We zullen er bij minister- president Dewael op aandringen te protesteren tegen deze manier van handelen van de federale regering, en om een antwoord vragen.
De voorzitter : Het incident is gesloten.