Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de betrouwbaarheid van het energieprestatiecertificaat (EPC) en de aangekondigde hervormingen ter zake
Actuele vraag over de betrouwbaarheid van het energieprestatiecertificaat (EPC) en de aangekondigde hervormingen ter zake
Actuele vraag over de betrouwbaarheid van het energieprestatiecertificaat (EPC) en de aangekondigde hervormingen ter zake
Verslag
De heer Danen heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, het energieprestatiecertificaat (EPC) is een verplicht document voor verhuurders en eigenaars van woningen die men wil verkopen. Een EPC geeft inzicht in de energieprestatie van die woningen.
Over dit thema is in de commissie al meermaals gediscussieerd. De kwaliteit van sommige energiedeskundigen die deze moeten opmaken, maar ook van sommige opleidingen is al vaker ter discussie gesteld. Recent nog stelde het platform voor energiedeskundigen aan de kaak dat het nog altijd een groot probleem is om een valide en betrouwbaar cijfer te krijgen rond energieprestatie. Minister, kunt u ervoor zorgen dat dit instrument in de nabije toekomst meer valide en betrouwbaar wordt? Zo’n cijfer is immers heel belangrijk voor de waardebepaling van een woning. Wat zult u ondernemen om ervoor te zorgen dat het energieprestatiecertificaat meer valide en betrouwbaar wordt?
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, een Europese richtlijn heeft ervoor gezorgd dat ook in Vlaanderen het systeem van energieprestatiecertificaten is ingevoerd. Van bij de opstart in 2008 waren er al heel wat problemen. U kunt nagaan hoeveel schriftelijke vragen zeker tijdens de vorige legislatuur zijn gesteld over dit systeem.
Vanmorgen verscheen er een artikel op basis van een onderzoek dat is gebeurd. Daarin is sprake van 110.000 energieprestatiecertificaten per jaar. Daarvan wordt 4 procent op papier gecontroleerd. Daarnaast worden ook 300 deskundigen gecontroleerd. Van die 300 wordt ongeveer de helft beboet of bestraft. U zegt terecht dat een hervorming nodig is want kopers vinden het meer dan vroeger belangrijk om te weten wat de energiewaarde is van hun woning. Wanneer zij echter een aantal deskundigen consulteren, krijgen zij soms een totaal verschillend beeld van de energiewaarde van hun woning. Blijkbaar worden de regels verschillend geïnterpreteerd.
Minister, op basis van uw opmerking vanochtend, ook op de radio, wil ik u vragen wat u concreet zult doen en welke timing u daarbij vooropstelt.
De heer Beenders heeft het woord.
Minister, ik denk dat we het er politiek allemaal over eens zijn dat de Vlamingen correcte informatie verdienen over de energiewaarde van hun woning of appartement.
Mevrouw Van den Bossche heeft tijdens de vorige legislatuur, nadat de verplichting van het energieprestatiecertificaat was ingevoerd, de evaluatie doorgevoerd en heel wat maatregelen genomen om vooral de cowboys eruit te halen en ervoor te zorgen dat energiedeskundigen op het terrein de juiste informatie bezorgen. Zo zijn er al schorsingen doorgevoerd, is de controle opgevoerd en is er een centraal examen ingevoerd om ervoor te zorgen dat de vorming van die energiedeskundigen op de juiste manier gebeurt. Er wordt al strenger opgetreden, vooral om ervoor te zorgen dat de energieprestatiecertificaten op een correcte manier worden afgeleverd. Zult u die verstrenging voortzetten en hebt u al volgende stappen gepland om die cowboys van het terrein te halen?
De heer Ceyssens heeft het woord.
Ik vind het een geweldige uitdaging om hier als vierde dezelfde vraag te stellen.
Minister, ik wil verwijzen naar twee debatten die al eerder in de commissie zijn gevoerd. Ze hebben we het hier nauwelijks twee weken geleden nog gehad over het nut van een attest omdat we ervan overtuigd zijn dat de administratieve rompslomp moet worden beperkt. Bij de verkoop van een woning worden nu al zes of zeven attesten afgeleverd. Het nut van het energieprestatiecertificaat valt echter niet in twijfel te trekken. In de commissie is ook al meermaals gediscussieerd over de accuraatheid van dat attest. U gaf daarbij te kennen dat er iets scheelt bij de vorming van de energiedeskundigen.
Dit resultaat is dan ook schrikbarend. Voor een woning liepen de resultaten van de verschillende energiedeskundigen uiteen tussen 272 tot 700. Iedereen ziet wel het nut in van zo’n attest, maar dat heeft weinig waarde wanneer het niet betrouwbaarder is dan dat. Wat me nog meer opviel, is dat het volgens de energiedeskundige die het heeft opgezet, vooral de regels zijn die ervoor zorgen dat er zoveel verschil is, veel minder dan de vorming van de energiedeskundigen.
Minister, wat zult u verder ondernemen om hiervan een performant attest te maken?
Minister Turtelboom heeft het woord.
Voorzitter, het is mooi om te zien hoe we over de partijen heen vinden dat het systeem een goed systeem is en een meerwaarde heeft voor verkopers en toekomstige kopers omdat ze daarmee een zicht hebben op hun toekomstige energiefactuur, maar dat we het anderzijds ook over de partijgrenzen eens zijn dat wat vandaag gebeurt, onaanvaardbaar is.
Het kan niet dat je, als je een woning of een appartement laat testen door twee, drie of vier verschillende mensen, met EPC-waarden uitkomt waarop een verschil zit tussen 200 en 600. Dat is onaanvaardbaar, want dan hol je het werk uit van alle energiedeskundigen die bijzonder goed en waarheidsgetrouw werk doen. Kwatongen beweren zelfs dat sommige EPC-attesten op dit ogenblik louter via de telefoon worden gegeven. Telefonisch wordt dan gezegd hoe groot de woning is, waar de keuken zit en of er dubbel of enkel glas is, zonder dat iemand ooit is komen kijken naar de woning. Dan hol je natuurlijk compleet de waarde van het attest uit. Daarover zijn we het dus eens. Over de analyse zijn we het dus eens.
Zoals u zegt, hadden wij ook al een evaluatie gemaakt. De vroegere minister van Energie heeft ook al een aantal evaluaties uitgevoerd en bijgestuurd. Wij hadden ook al een evaluatie uitgevoerd. Daarbij komt nu de steekproef van twintig huizen en appartementen die men heeft laten testen door de sector zelf. Eigenlijk zit alles in dezelfde richting.
Wat betekent dat? Ten eerste betekent dit dat we het Energiebesluit moeten aanpassen. Wij hadden al een eerste draft klaar van de aanpassing van het Energiebesluit, waarbij de vooropleiding wordt uitgebreid, maar ook de permanente vorming, zodat men echt wel bijblijft. Het EPC-attest moet een goede waardemeter zijn voor de waarde van je woning en voor de energetische toestand van het onroerend goed dat je zult kopen. Op heel korte termijn – het andere is voor het najaar, dus dat is voor de korte termijn – moeten we kijken naar hoe we de handleiding bij de software moeten aanpassen, aangezien er daarover nog heel wat vragen zijn, en moeten we ook nog betere informatie geven voor energiedeskundigen via een website en via de nieuwsbrief. De eerste draft van de aanpassing van het Energiebesluit is klaar. In het najaar wil ik daarmee rond zijn, om meer in te zetten op de vorming en de opleiding. Het moet echt wel beter dan vandaag, want anders tekenen we op een bepaald moment het doodvonnis van het EPC-attest, dat echt wel een meerwaarde heeft om de kwaliteit van uw woning te kunnen inschatten.
Het is belangrijk dat we van de bijna 2300 energiedeskundigen die er zijn, er jaarlijks 300 controleren. De 300 controles waarvan sprake in de krant, gaan dus niet alleen over het aantal woningen, maar eigenlijk over het aantal deskundigen. Het gebeurt vaak na klachten, maar niet alleen dan. Vaak gebeurt het op basis van een gedrag via de software en het systeem dat we kennen. Maar ook die controles moeten omhoog. Als we werken op opleiding en permanente vorming, moeten we vooral ook werken op de controle. Als de sanctie er op een bepaald moment niet is, als we op een bepaald moment de cowboys in de sector, zoals u hen terecht noemt, niet uitsluiten, dan ondermijnen we ook de geloofwaardigheid van de meestal 95 of 99 procent anderen die wel degelijk goed werk leveren.
EPC is een zeer goed instrument om bij verkoop de waarde van uw woning en de toekomstige energiefactuur te kennen. Ja, de cowboys moeten eruit. En ja, we werken aan een aanpassing van het Energiebesluit rond vooropleiding, permanente vorming en een betere werking van de software en het sanctiesysteem. De eerste draft is klaar en we sluiten het af in het najaar. U vindt in mij een bondgenoot om dit aan te pakken. Het gaat om onaanvaardbare situaties. We wisten het al, maar het is vandaag nog eens bevestigd door een ander onderzoek.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Wat u zegt, heb ik ook begrepen uit uw berichtgeving van vandaag. Maar uit eerdere studies bleek dat het vooral lag aan sommige energiedeskundigen die hun taak niet goed uitvoerden. Vandaag blijkt dat ook de software, het inspectieprotocol, heel wat hiaten vertoont. Ik heb het daarnet even opgezocht: het protocol zelf is 200 pagina’s dik. Een kat vindt haar jongen daarin niet terug. Het moet natuurlijk een zekere ‘fond’ hebben, want het is natuurlijk moeilijk om op een juiste manier de energieprestatie van een woning te beoordelen. Daarom ben ik blij dat u daarvan snel werk wilt maken.
Minister, ik heb nog een bijkomende vraag. Elk jaar worden meer dan 100.000 woningen geattesteerd. Allicht zullen heel wat mensen een EPC hebben gekregen met een getal dat veel hoger ligt dan wat ze zelf hadden verwacht of ingeschat. Kunt u voor die mensen voorzien in een mogelijkheid om de EPC-score op een relatief eenvoudige wijze en tegen een relatief beperkte kostprijs te laten herevalueren? Dit kan natuurlijk pas zodra het instrument is geijkt.
Mijnheer Danen, ik wil u toch een beetje tegenspreken. We moeten hier duidelijk vertrekken vanuit de situatie dat de energiewaarde van een woning enkel kan worden vastgesteld als we over een goed instrument beschikken. Uw insinuatie dat het instrument wat te moeilijk is, vind ik niet goed. We moeten het niveau van de deskundigen laten stijgen.
Minister, zoals u terecht hebt gesteld, wordt de betekenis van de term ‘energiedeskundige’ momenteel compleet uitgehold. De vraag is of u de excessen durft onderuit te halen. Durft u de vooropleiding strenger te maken? Durven we de permanente vorming aan de erkenning te koppelen?. Een vastgoedmakelaar heeft een erkenning die aan permanente vorming is gekoppeld. We moeten het systeem niet naar omlaag halen. De kopers vinden dit belangrijk. Dit systeem moet stringent blijven. We moeten gewoon het niveau van de deskundigen laten stijgen. Dat is tijdens de voorbije commissievergaderingen steeds mijn invalshoek geweest. Durft u dit te koppelen aan de definitieve erkenning van de deskundigen?
Minister, volgens mij zijn we het eens. De weg die tijdens de vorige legislatuur is ingeslagen, is de juiste weg. Er moet blijvend worden geëvalueerd. We moeten er vooral voor zorgen dat de cowboys verdwijnen. Dit moet echter aan de basis beginnen. We moeten ervoor zorgen dat de energiedeskundigen die op het terrein beginnen de juiste vorming en opleiding hebben gekregen.
In dit verband is overleg met de minister van Onderwijs natuurlijk nodig. U moet nagaan in welke mate het onderwijs en de opleidingen kunnen volgen. We hebben in het verleden te horen gekregen dat het niet zo evident is de opleidingen bij te sturen om de kwaliteit van de energiedeskundigen omhoog te krijgen. Net om die reden is het centraal examen ingevoerd.
Minister, hebt u ondertussen al overleg met minister Crevits gepleegd? Zult u er, samen met haar, voor zorgen dat de basisopleiding de kwaliteitsnormen voor goede energiedeskundigen aanhoudt?
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Aangezien de vorige sprekers me al het gras van voor de voeten hebben weggemaaid, maak ik even een zijsprongetje voor een bijkomende vraag.
We hebben het hier al eerder over het geïntegreerd attest gehad. We willen ook het EPC in dit totaalattest integreren. De conceptnota in dit verband ligt al op tafel, iets waarvoor ik u feliciteer. Het is de bedoeling deze zaken en dan de vorming in het bijzonder te herbekijken. Zult u hiermee rekening houden? Zal een geïntegreerde vorming worden aangeboden? Zal een enkele persoon dan een groot gedeelte van het geïntegreerd attest kunnen afleveren?
Volgens mij moeten we zonder schaamte durven zeggen dat het niveau omhoog moet. Ik pleit in dit verband niet voor een geïntegreerd vormingspakket. We merken immers dat de niveauverschillen te groot zijn. Eerst moeten we ervoor zorgen dat we op het vlak van energie veel beter scoren.
Ik herhaal dat de meesten het bijzonder goed doen. Een aantal mensen leveren echter te veel attesten af. Ze handelen dit telefonisch af. Eigenlijk bakken ze er niets van. Daar moeten we aan werken. Wat de geïntegreerde attesten betreft, zullen de goede energiedeskundigen immers zeer snel mee zijn. We moeten aan die vorming werken.
Soms moeten we durven te stellen dat een bepaald basisniveau nodig is voor iemand een energiedeskundige kan worden. Op dit ogenblik kan iedereen energiedeskundige worden. Gezien de snelheid waarmee er nieuwe technologie bijkomt, zou het geen slechte zaak zijn indien iedereen die energiedeskundige wil worden sowieso een basisvorming moet hebben doorlopen en over een minimaal basisattest moet beschikken. We moeten dat op tafel durven leggen.
Uiteraard slaan we de weg van de administratieve vereenvoudiging verder in. Zeker qua energieattestering is ter zake nog een hele weg af te leggen.
Ik wil nadenken over de herevaluatie. Dit is immers niet alleen zo voor wie een te hoge attestscore heeft gekregen, maar beeld u in dat u denkt een heel energiezuinig pand te hebben gekocht en dat blijkt helemaal niet zo energiezuinig te zijn, dan is dat ook voor u als koper een drama. Ik wil dat dus bekijken. Het is moeilijk om nu een voorafname te doen ter zake.
Wat de software betreft, moeten we een en ander inderdaad nog beter uitleggen, want daar start natuurlijk de administratieve vereenvoudiging, met een goed softwarepakket dat heel gemakkelijk kan worden gebruikt.
Er is al heel wat gezegd door de vier vraagstellers. Ik ben blij te horen dat u daar werk van maakt. Ik pleit ervoor dat u dat snel zou doen. Ik pleitte er daarstraks niet voor om dat instrument minder valide te maken, net integendeel, ik pleit ervoor om het meer valide en betrouwbaar te maken, zodat we op zijn minst meten wat we willen meten. Dan zal het draagvlak voor dit soort investeringen ook toenemen. (Applaus bij Groen)
Minister, ik denk dat ik geen antwoord heb gekregen op mijn vraag of u ook bereid bent om, net als bij EPB, ook voor de energiedeskundigen de erkenning aan permanente vorming te koppelen. Ik zou daar absoluut voor pleiten: het niveau van de deskundigen verhogen en dit koppelen aan een verplichte permanente vorming, en daardoor ook aan de erkenning. Die herevaluatie, daar zou ik me echt ver van houden. Dan legt u immers geen enkele verantwoordelijkheid meer bij de energiedeskundigen. Integendeel, dan kan de ene deskundige zeggen dat zijn rapportje misschien verkeerd is, en dan kan de andere dat opnieuw maken. Neen, een herevaluatie kan niet.
Ik had gehoopt dat u op die vraag zou antwoorden, maar dat zal dan later wel eens passen.
Minister, u hebt in ons een bondgenoot om die cowboys eruit te halen. Het is onmogelijk om een leger in te zetten om te bestraffen en controles uit te voeren als men 100.000 certificaten per jaar verstrekt, maar werk aan de basis, zet in op degelijke vorming en zorg ervoor dat de kwaliteit toeneemt. We zijn ervan overtuigd dat die energiecertificaten dan op korte termijn de kwaliteit zullen krijgen die ze verdienen. U hebt ter zake dus al onze steun.
Minister, ik hoor u zeggen dat we er eerst voor moeten zorgen dat de kwaliteit toeneemt voor we verder aan een integratie werken. Dat lijkt me inderdaad de logische volgorde. Wij willen u aanmoedigen om het tempo erin te houden. We bewijzen immers de Vlaamse verkopers en kopers een dienst als we een attest verstrekken dat een duidelijke meerwaarde betekent bij de aan- of verkoop van een woning, maar ook een attest dat kan worden verstrekt zonder al te veel rompslomp, zonder dat men vijf verschillende afspraken wil maken. Ook daarin vindt u in ons een bondgenoot.
De actuele vragen zijn afgehandeld.