Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
'Winter is coming.' Jullie kennen dat wellicht van de populaire serie ‘Game of Thrones’. Daar zijn ze al vijf jaar op zoek naar de winter, die op komst zou zijn. Ik denk niet dat jullie daar op deze dag van wakker liggen. We hebben elk jaar een winter, en nu nadert de zomer. De meesten denken waarschijnlijk meer aan zonnige tijden dan aan wintertijden. Maar, enkele maanden geleden werd toch afgesproken om tijdig te starten wanneer de volgende winter eraan komt. Minister, aan de overkant van de straat is uw federale collega Marghem al bijna zover om een doorstart te organiseren voor Doel 1 en Doel 2. Zij heeft onlangs in de pers ook verklaard dat de strategische reserve van 1350 megawatt die ze heeft kunnen aanleggen, volgens haar voldoende zou zijn om de komende winter te doorstaan. Er zouden met andere woorden geen problemen zijn de komende winter; er zou geen afschakelplan nodig zijn.
Ik kom daarmee tot de kern van de zaak. Of een afschakelplan nodig is of niet, is niet enkel afhankelijk van wat we doen met Doel 1 en Doel 2, en van de omvang van de omvang van de strategische reserve. We zijn ook afhankelijk van factoren die we niet in de hand hebben: de temperaturen, ook in het buitenland. Of we onszelf kunnen vrijwaren van het moeten afschakelen in zones, zal voor een deel ook afhankelijk zijn van hoe sterk wij voorbereid zijn. De voorbereiding gaat niet enkel over sensibilisering. Er was ook sprake van dat u ging overleggen met uw federale collega, om te bekijken of we nu iets vroeger zouden kunnen starten met de voorbereiding om een aantal cruciale maatregelen te kunnen nemen. Bent u daarmee bezig? Hoever staat het daarmee?
Minister Turtelboom heeft het woord.
Uiteraard waren we daarmee bezig op het moment dat, vorig jaar, de Federale Regering vorm gegeven werd. Toen was het al te laat om het afschakelplan zodanig bij te sturen dat het sociaal-economische hart van Vlaanderen niet zou worden geraakt bij een eventuele afschakeling. U weet dat op een bepaald moment de haven van Antwerpen al uitgesloten was van een afschakelplan, maar we zijn vandaag een aantal stappen verder gegaan. We hebben uiteraard onmiddellijk het overleg gestart, nog vorige winter. Een belangrijk engagement dat we hebben verkregen, is dat Elia op geen enkele manier een decentrale productie zal afschakelen. Het ‘kafka’ van een bepaald plan was dat het vorige winter perfect mogelijk dat een installatie die zelf energie produceert en ook elektriciteit aan het net levert – windmolens of een andere vorm van decentrale productie – op een moment van energieschaarste toch werd afgeschakeld. Wij hebben nu zeer duidelijk het engagement, zodanig dat we zeker zijn dat alle productiecapaciteit – en die decentrale productie is vooral onze bevoegdheid – kan blijven bijdragen op dat moeilijke moment.
Ik vind het ook belangrijk dat we niet aan paniekzaaierij doen. We zijn er niet bij gebaat dat we op een bepaald moment denken dat er een afschakelplan komt. Ik heb er alle vertrouwen in dat de federale overheid, die verantwoordelijk is voor de bevoorradingszekerheid, alle maatregelen zal nemen en aan het nemen is om ervoor te zorgen dat er misschien veel zal worden gepraat over het afschakelplan, maar dat er vooral niets zal gebeuren. Ik heb daar in elk geval alle vertrouwen in.
Voor de komende winter is er rekening gehouden met de bezorgdheden die wij op tafel hebben gelegd.
Ik wil hier niet aan paniekzaaierij doen, maar vorige winter heb ik wel ondervonden dat mensen net door de mogelijke schaarste zijn beginnen nadenken over mogelijkheden en alternatieven. Door tijdsgebrek in de voorbereiding omdat we pas in september, oktober 2014 van start zijn kunnen gaan, hebben we ook het probleem gezien van Gent, dat in de afschakelzone lag. Is dat ondertussen opgelost? Of wordt het eruit gehaald?
De pompen in overstromingsgebied konden niet worden getest – ook al heeft dat weinig zin – evenmin als de installaties in de zorgsector. Er zijn toch aspecten die de vorige keer door tijdsgebrek, en niet door slechte wil, niet zijn kunnen gebeuren. Is daar nu wel aandacht voor, vooral in de regio van Gent?
Ik wil niet aan paniekzaaierij doen, maar wij hebben de temperatuur niet in de hand. Als het lot echt tegenvalt, dan ben ik liever wel dan niet voorbereid.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Minister, deze actuele vraag is helemaal terecht, zeker met betrekking tot de positie van de Gentse haven. U hebt eerder aangekondigd dat u ervoor zou zorgen dat de haven van Gent in de toekomst niet meer in het afschakelplan zou worden opgenomen. Ik hoop dat dat zo is en dat de haven definitief kan worden gevrijwaard.
Maar er is meer nodig. Op lange termijn hebben we het energiepact. Die discussie hebben we hier nog maar enkele dagen geleden gevoerd. Ook op korte termijn kan Vlaanderen nog actie ondernemen. Vlaanderen is onder andere bevoegd voor hernieuwbare energie en voor rationeel energiegebruik.
De federale overheid was vorige winter een beetje op ons terrein gekomen met die on-offcampagne, maar eigenlijk is het aan Vlaanderen om zelf een eigen on-offcampagne op te zetten om de Vlaming, zeker in wintertijden, aan te zetten tot rationeel energiegebruik, tot rationeel omgaan met zijn eigen elektrische toestellen.
Minister, zult u zo’n campagne opzetten, eventueel in samenspraak met de federale overheid?
De heer De Clercq heeft het woord.
Minister, het is inderdaad zeer belangrijk dat de economische motoren in onze regio op gelijke basis worden beoordeeld. Het is fundamenteel voor een economisch level playing field dat niet in de ene haven alle lampjes branden, terwijl dat in de andere haven volledig is afgeschakeld. Dat is totaal van de pot gerukt en onaanvaardbaar vanuit economische overwegingen, maar ook vanuit veiligheidsoverwegingen. Minister, het is dus belangrijk dat u dat meeneemt.
Binnenkort zie ik federaal minister Marghem om daarover hopelijk heel snel duidelijkheid te krijgen, want die is echt nodig met het oog op de komende winter.
De heer Danen heeft het woord.
Minister, u zegt dat u alle vertrouwen hebt in de federale minister van Energie. Ik heb er iets minder vertrouwen in, zeker na het schouwspel van de laatste weken. Ik roep dan ook op tot een gecoördineerde aanpak, om samen te zitten en het parlement op de hoogte te houden van de vorderingen ter zake.
We hebben uiteraard al samengezeten. Er is al veel overleg geweest. Na de vorige winter hebben we niet stilgezeten, want de terechte bekommernissen van de haven van Gent, maar ook alle sociaal-economische clusters die van belang zijn, zijn meegenomen in dat overleg. Bijvoorbeeld in de haven van Gent is er ook wat decentrale productieopwekking. Het zou de omgekeerde wereld zijn dat je net waar elektriciteit wordt opgewekt, dat potentieel niet zou benutten op het moment dat je een elektriciteitstekort hebt. Wie dat uitgelegd krijgt, zou meer dan een prijs voor goede communicatie krijgen.
Uiteraard hebben we dat overleg. De on-offcampagne is de vorige winter gebeurd in samenspraak en nauw overleg met de gewesten, die daarbij zijn betrokken. Op de persconferentie waren we trouwens allemaal aanwezig, maar we hebben ook de licht-uitcampagne. En ondertussen zijn er ook heel wat andere, zelfs private, initiatieven ontstaan.
Ik ben er absoluut van overtuigd dat de beste manier om een stroomuitval te voorkomen, is ervoor te zorgen dat we allemaal iets minder energie verbruiken. Dat is goed voor je eigen factuur, het is goed voor je portemonnee en voor het feit dat je geen onnodige kerncentrales moet openhouden. Ik trek voluit de kaart van de hernieuwbare energie. Dat is ook de toekomst met een decentrale productie, want alleen op die manier kunnen we dit probleem structureel oplossen.
Ik dank u voor uw antwoord. Ik onthoud vooral dat u de decentrale productie bij prioriteit niet afschakelt, hoewel ik denk dat er zich een klein technisch probleem stelt: eerst moet men kort afschakelen vooraleer er weer een aansluiting kan worden gemaakt. Twee collega’s zegden het al: vorige winter vormde Gent een belangrijk probleem. Dat is definitief opgelost. Ook het probleem van de gevangenissen en verzorgingstehuizen en dergelijke is degelijk aangepakt. Overleg en campagnes zijn uiteraard ook belangrijk. Voor de duidelijkheid herhaal ik het nogmaals: doorgaans verwacht men van ons dat we op lange termijn werken, maar hier moeten we echt op korte termijn ingrijpen. De winter doet binnen zes maanden zijn intrede. We moeten nu aan de voorbereiding beginnen, zodat we achteraf niet moeten vaststellen dat we te laat hebben ingegrepen. Vandaar dat ik hier vandaag deze oproep doe.
De actuele vraag is afgehandeld.