Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, aan de orde is het ontwerp van decreet houdende wijziging van de Codex Hoger Onderwijs met betrekking tot het stelsel van kwaliteitszorg en accreditatie in het hoger onderwijs.
De algemene bespreking is geopend.
De heer Daniëls heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, we zijn blij dat dit ontwerp van decreet vandaag op de agenda staat, want het geeft uitvoering aan het regeerakkoord. Voor het hoger onderwijs brengen we de instellingsreview in als pilot. De instellingen worden daardoor in globo verantwoordelijk voor hun kwaliteitsbeleid. Dit zal leiden tot een opmerkelijke planlastvermindering, iets waar we in het onderwijs stevig naar streven.
In de bespreking hebben we al ingebracht, en de minister heeft er ook al bevestigend op geantwoord, dat de onafhankelijke externen die betrokken zullen worden, effectief onafhankelijk moeten zijn, dat de studenten ook hun rol zullen krijgen in het geheel en dat opleidingsgerichte evaluaties van toepassing blijven na 2018 wanneer de pilots gepasseerd zijn.
Ik denk dat we hiermee een belangrijke stap zetten voor de evaluatie en de kwaliteitsbewaking in het hoger onderwijs met een opmerkelijke planlastverlaging, en met in 2018 een evaluatie over hoe we dit verder vorm geven.
Mevrouw Soens heeft het woord.
Voorzitter, de opleidingsvisitaties hebben inderdaad hun nut bewezen. Ook in de toekomst zal het systeem van kwaliteitszorg blijven evolueren. De instellingsreviews zijn daar een volgende stap in. Ze waren eerst bedoeld als nulmeting zonder rechtsgevolgen en tijdens het uitwerken ervan zou de bestaande manier van kwaliteitscontrole blijven bestaan. Er moest namelijk voorkomen worden dat instellingen en opleidingen gedurende een lange tijd geen enkele vorm van externe kwaliteitscontrole met rechtsgevolgen zouden ondergaan. Elke student moet een opleiding kunnen volgen die voldoet aan de basiskwaliteit. Ik meen dat iedereen het daarover eens is.
Het voorliggende ontwerp van decreet houdt toch een aantal risico’s in. Er is de ervaring in Nederland waarbij sommige instellingen wel positief beoordeeld werden, maar waar bepaalde opleidingen negatief beoordeeld werden. Ook de Vlor en de SERV zijn bezorgd. Met dit ontwerp van decreet hebben we eigenlijk geen garantie dat elke student een opleiding volgt die voldoet aan de basiskwaliteit. We hebben daar geen controle meer over.
Ik vrees bovendien dat dit ontwerp van decreet de planlast en de financiële inspanningen in de instellingen niet zal verminderen, integendeel. Een goede monitoring zal daarom onontbeerlijk zijn.
En tot slot zullen studenten over voldoende vergelijkbare informatie over de opleidingen moeten beschikken. Ook dat zal onderwerp van een evaluatie moeten zijn.
Daarom zal mijn fractie zich onthouden bij de stemming over dit ontwerp van decreet.
Mevrouw Soens, ik wil er toch op wijzen dat voor de opleidingen die in het verleden geen positieve beoordeling hebben gekregen, de oplossingsaccreditatie en de controle op opleidingsniveau van toepassing blijven. Het is belangrijk om dat hier mee te geven.
Wat de kosten betreft, had u gelijk in het verleden. We zijn echter blij te lezen dat er duidelijke en bindende afspraken worden gemaakt over vergoedingen, verblijfskosten van de commissieleden en logistieke kosten. In het verleden was dat niet het geval. Die aanvulling lijkt me niet onbelangrijk.
De heer De Ro heeft het woord.
Mevrouw Brusseel is verontschuldigd maar ik zal haar uiteenzetting hier brengen.
De visitaties van opleidingen waren een zeer degelijk systeem voor de kwaliteitsgarantie van ons hoger onderwijs. Het nieuwe systeem van instellingsreviews dat vandaag ter stemming ligt, kan onze goedkeuring krijgen omdat we vertrouwen hebben in het veld en omdat we ervan uit mogen gaan dat het na de verschillende accreditatierondes goed gesteld is met de kwaliteit van de opleidingen enerzijds en met de capaciteit op het vlak van zelfevaluatie anderzijds.
Onze fractie zal wel met de nodige aandacht de reviews van de instellingen opvolgen. Onze fractie wil graag nadenken over de rol van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) voor het Vlaams hoger onderwijs. Zoals eerder al in de commissie aangegeven, zien wij een bredere internationale rol weggelegd voor de NVAO.
Tot slot is onze fractie heel tevreden met de eis van de minister over de pilots. Die moeten inderdaad substantieel zijn om ons te kunnen overtuigen in de toekomst.
Minister Crevits heeft het woord.
Collega’s, ik dank u voor de heel constructieve inbreng. Ik wil wel nog een aantal punten onder de aandacht brengen die voor iedereen van groot belang zijn.
Normaal gezien zouden de universiteiten en hogescholen de volgende vijf jaren twee instellingsreviews moeten ondergaan. Dat zou een enorm workload met zich meebrengen, vandaar dat we ervoor gekozen hebben om, helemaal in de lijn van de Europese tendens en aansluitend op de Bologna-akkoorden, de primaire verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de opleiding bij de instelling zelf te leggen. Daarbij zijn een aantal waarborgen ingebouwd. Zo moeten de pilots substantieel zijn. Alle hogescholen en universiteiten in Vlaanderen stappen in dat systeem. De vrijstelling die zij dan krijgen voor de visitaties, geldt uiteraard enkel voor opleidingen die het visitatie- en accreditatieproces in het verleden met een positief gevolg hebben doorlopen.
Mevrouw Soens, ik wil wijzen op het belang van de betrokkenheid van de studenten. Zij zaten ook bij alle stappen mee aan tafel. Wij zullen ervoor zorgen dat zij een wezenlijke rol blijven spelen in het hele proces van kwaliteitszorg.
Nadat het parlement dit ontwerp van decreet hopelijk met een grote meerderheid heeft goedgekeurd, hoop ik dat we het kwaliteitskader kunnen uitwerken en dat we vanaf het volgende academiejaar kunnen starten met de eerste pilots inzake de kwaliteitszorg.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet. (Zie Parl.St. Vl.Parl. 2014-15, nr. 324/1)
– De artikelen 1 tot en met 13 worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.