Verslag plenaire vergadering
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Homans.
De heer van Overmeire heeft het woord.
Mevrouw de waarnemende minister-president, ik heb er geen enkel probleem mee dat u antwoordt, want de minister-president is momenteel in Nederland, onder meer ter uitvoering van een resolutie waar ik tijdens de vorige legislatuur samen met de heer Kennes en een aantal andere collega’s aan heb gewerkt en waar de minister-president uitdrukkelijk naar heeft verwezen, waarvoor dank.
Mijn vraag gaat over de recente missie van de federale premier Charles Michel en minister Kris Peeters naar Japan. Een van de doelstellingen van die missie was het overhalen van Japanse bedrijven om in dit land te investeren. Die federale premier en minister zijn eigenlijk straffe kerels: op vier dagen tijd zijn ze erin geslaagd om 400 miljoen euro investeringen op zak te steken.
Je zou bijna kunnen zeggen, mijnheer De Croo, de kleur van de kat heeft geen belang, als ze maar muizen vangt.
Er bestaan ook katers.
Zeker. Maar, collega’s, in alle ernst, we zijn toch geen idioten. Er is toch niemand die denkt dat een bedrijf 400 miljoen euro gaat investeren na een kort gesprek met een excellentie.
Er zijn twee scenario’s, minister. In Japan bestaat er een netwerk van Flanders Investment & Trade (F.I.T.), die zeven mensen ter plaatse hebben om investeringen aan te trekken. Wij zijn bevoegd voor het aantrekken van investeringen. Ofwel bestaat er naast dat Vlaamse netwerk een geheim, obscuur federaal netwerk, dat erin geslaagd is om in de schaduw die investeringen voor 400 miljoen euro binnen te halen. Dat zou dan flagrant in strijd zijn met de Bijzondere Wet en het regeerakkoord. Ofwel is het werk geleverd door de zeven mensen van F.I.T., zijn de federale excellenties daar geland en steken ze nu de pluimen op hun hoed. Dat zou een heel bijzondere interpretatie zijn van de passus in het regeerakkoord dat de federale overheid de Vlaamse overheid ter zake moet ondersteunen.
Minister, welke van die twee is het juiste scenario?
Minister Homans heeft het woord.
Mijnheer Van Overmeire, u weet ook en wellicht nog beter dan ik dat Vlaanderen al zeer ruime tijd bevoegd is, en wel exclusief, voor zowel buitenlandse handel als het aantrekken van economische investeringen.
Wat is er concreet gebeurd in dit dossier? In februari 2015 vindt een investeringsseminarie plaats in Japan en bepaalde federale excellenties gaan in op de uitnodiging. Is dat gebeurd in overleg of in afspraak met de Vlaamse vertegenwoordigers in Japan of met de Vlaamse Regering of met welke gewestregering dan ook? Neen. Ik kan enkel antwoorden in naam van de Vlaamse Regering. Ik weet niet of er afstemming is geweest met andere deelregeringen, maar ik vermoed van niet.
Wij hebben dan onmiddellijk gezegd, zowel onze Vlaamse economische vertegenwoordigers in Japan als wij, F.I.T. en andere organisaties hier, dat het beter zou zijn om deze missie te verschuiven naar 2016. De federale ministers zijn helemaal niet bevoegd, want Vlaanderen is exclusief bevoegd voor buitenlandse handel en de promotie van economische investeringen. In 2016 zal het 150 jaar geleden zijn dat de diplomatieke betrekkingen tussen Japan en ons land, België in dat geval, mijnheer Van Overmeire, zijn ontstaan. De twee federale excellenties hebben zich niets aangetrokken van ons advies noch van het advies van onze administraties, die zowel in Vlaanderen als in Japan en overal ter wereld dag in dag uit goed werk leveren: ze zijn gewoon vertrokken.
We hebben vastgesteld dat onze economische vertegenwoordigers ter plaatse niet betrokken zijn bij de voorbereiding en ook nooit bij de gesprekken. Dat kan natuurlijk niet. Dit is absoluut een schending van de bevoegdheidsverdeling. Wij zijn exclusief bevoegd, dat staat buiten kijf. Sinds 1989, als ik me niet vergis, maar dat weet u wellicht beter. De minister-president heeft onmiddellijk actie ondernomen en heeft een schrijven gericht aan de federale premier om te zeggen dat dit, één, schadelijk is voor het imago van Vlaanderen en, twee, absoluut niet voor herhaling vatbaar is.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. De zeven mensen die F.I.T. daar heeft en die er permanent mee bezig zijn, zijn dus compleet buiten het gebeuren gehouden.
U weet dat het niet de eerste keer is dat een dergelijke problematiek hier ter sprake komt. Ik heb citaten mee, die twee of drie jaar geleden zijn uitgesproken op dezelfde tribune. Eerste citaat: “De werking van F.I.T. is gaandeweg zeer professioneel uitgebouwd. We hebben onze eigen bevoegdheden maximaal ingevuld en gedaan wat we moesten doen. Zo kunnen we aantonen dat doublures niet nodig zijn en zelfs naast de kwestie.”
Tweede citaat: “Wij zijn bevoegd voor economie en voor economische betrekkingen en handel. En wij voeren die bevoegdheden maximaal uit met F.I.T.”
Derde citaat: “Dat betekent dat de federale diplomatie de bevoegdheden van de gewesten op het vlak van de economische diplomatie maximaal moet ondersteunen. Dat is een redenering waar men geen speld tussen krijgt.”
Dit zijn citaten van de voormalige minister-president en de huidige federale minister Kris Peeters. De brief is ondertussen al vertrokken, maar misschien kunt u de huidige federale minister Kris Peeters eens herinneren aan zijn eigen woorden als voormalige minister-president Kris Peeters. (Applaus bij de N-VA)
De heer Kennes heeft het woord.
Voorzitter, laat me misschien even kaderen dat het niet een handelsmissie met ondernemingen betrof, maar een algemene politieke missie in opvolging van het bezoek van premier Abe vorig jaar. Ook volgend jaar komt hij weer naar Brussel.
In de missie is er aandacht geweest voor wetenschappelijk onderzoek zoals het voor ons land nucleair belangrijke Mira-project, maar natuurlijk ook voor de Japanse investeringen in ons land. Het is belangrijk om dit debat nu te voeren, want in Japan is er een heel debat aan de gang over de herlokalisatie van Japanse ondernemingen in het buitenland. En zoals uit de F.I.T.-verslagen blijkt, zijn sociale zekerheid, economische wetgeving, tax shift, enzovoort, daarin essentiële elementen.
Het staat buiten kijf dat het zwaartepunt en de bevoegdheid bij de gewesten ligt als het gaat over buitenlandse handel en het aantrekken van investeringen. Maar we mogen de ogen er niet voor sluiten dat we voor een aantal zaken de hefbomen niet in handen hebben en we dus aangewezen zijn op de federale overheid.
Ik heb ook informatie dat deze missie is voorbereid in de investeringscel waar de drie gewesten in zitten, naast een aantal federale ministeries, en dat ook de vertegenwoordiging van F.I.T. op de seminaries werd uitgenodigd. Ik denk dat er wel contacten zijn geweest.
Hoe gaat F.I.T. nu verder met de opvolging van de contacten die gelegd zijn om, wetende dat er federaal stappen gezet worden rond de wetgeving, de aantrekkelijkheid van ons land te verhogen? Hoe zal F.I.T. daar verder op inspelen?
De heer Daems heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, de obscure gewezen minister-president heeft 400 miljoen euro investeringen gebracht op zijn kosten. Op zich – want wij zijn niet betrokken – heeft het ons niets gekost. (Opmerkingen)
Het is misschien een reden om, los van de aspecten die terecht worden aangehaald, dat niet zo maar weg te vegen met: ‘ze mogen dat niet doen’.
Of we het graag hebben of niet, de meest essentiële hefbomen die van fiscale aard zijn, worden wel degelijk federaal beheerd. Wat is de les die we daaruit moeten trekken? We moeten samenwerken! We zouden beter tot een samenwerkingsakkoord komen dat werkbaar is. Ik geef u een voorbeeld van waar dat wel kan. In de koninklijke missie binnenkort naar China, zitten uitgerekend de ministers-presidenten wel. Dit is een heel goed voorbeeld van hoe het wel kan, dankzij iemand die niet direct door iedereen geprezen wordt.
Minister en plaatsvervangende minister-president, zijn er stappen die u op korte termijn zet om een fatsoenlijk samenwerkingsakkoord te maken waarbij we naar synergieën zoeken en gaan samenwerken om geen 400 miljoen euro, maar misschien wel 4 miljard euro binnen te brengen? (Applaus bij Open Vld en sp.a)
Mevrouw Turan heeft het woord.
Voorzitter, ik zal het heel kort houden. Ik dank de heer Kennes, want hij heeft eigenlijk al geantwoord dat de missie goed voorbereid was en dat de verschillende bevoegde gewesten erbij betrokken waren. Wie was betrokken? De heer Kennes heeft het over ‘de gewesten’.
U hebt toch ook ministers op federaal niveau? Was minister Jambon dan niet aanwezig? Wat is de visie van de N-VA op het organiseren van handelsmissies?
We hebben een kibbelkabinet aan de overkant, maar ik stel vandaag vast dat u die term nog aan het uitbreiden bent. Wij hebben nu een kibbelsamenwerkingsfederalisme! Oh my god, stel dat het lukt! Stel dat er voor 400 miljoen euro investeerders naar hier willen komen om in dit kibbellandje te investeren! Waar bent u mee bezig? (Applaus bij sp.a)
Collega’s, ik heb duidelijk gezegd dat hier wel degelijk sprake is van een bevoegdheidsoverschrijding. Dat is zeer duidelijk, alhoewel sommigen dat tegenspreken.
Mijnheer Kennes, u zegt dat ze goede zaken gedaan hebben. U hebt allerlei vragen gesteld. U vroeg wie er betrokken is. Ik heb in mijn initiële antwoord heel duidelijk geantwoord: niemand. De Vlaamse Regering niet, de Vlaams economische vertegenwoordigers in Japan niet. Zodra ze in februari wisten van het seminarie, hebben ze aangeraden om dat uit te stellen tot volgend jaar. Dan zouden we een zeer goede gelegenheid krijgen om dit aan te pakken. Het is zeer duidelijk en het staat volledig buiten kijf voor heel dit Vlaams Parlement dat wij sinds 1989 exclusief bevoegd zijn voor buitenlandse handel en voor het aantrekken van economische investeringen.
Het enige dat nog onder federale bevoegdheid valt, als ik me niet vergis, is Delcredere. Dus is het niet aan de federale overheid om zulke zendingen op te zetten. Als ze dat willen doen, moeten ze inspraak vragen aan de gewesten, en niet alleen aan Vlaanderen; verder moeten ze inspraak vragen van de Vlaamse economische vertegenwoordigers en van de vertegenwoordigers van alle betrokken gewesten. Zijn wij betrokken geweest? Neen! Nul komma nul!
Wij hebben geadviseerd om dit uit te stellen naar 2016, omdat dit perfect past in de 150-jarige viering van de diplomatieke betrekkingen tussen Japan en ons land. Mijnheer Kennes, neen, wij zijn hierin totaal niet betrokken geweest. Dit is een bevoegdheidsoverschrijding door de federale overheid om ‘u’ tegen te zeggen.
Mijnheer Daems, ik heb al een beetje geantwoord op uw vraag natuurlijk. We zijn wel degelijk exclusief bevoegd voor buitenlandse handel en het aantrekken van economische investeringen. U weet dat. Ik heb de uitzondering, Delcredere, al genoemd. (Opmerkingen)
Blijkbaar hebben we een federaal staatssecretaris die daarvoor bevoegd is. Dat is zeer goed, maar het is ook goed dat Vlaanderen zijn bevoegdheden uitoefent. We mogen daar alle moeite in steken. Wat me vooral, en waarschijnlijk nog andere ministers, een beetje tegen de borst stoot, is dat we niet betrokken zijn geweest en dat alle expertise die we daar ter plekke hebben, totaal niet benut werd.
Onze Vlaamse vertegenwoordigers, of dat nu mensen zijn van F.I.T. of van een andere organisatie die daar dag in dag uit het beste van zichzelf geven om zo veel mogelijk investeringen vanuit welk land dan ook naar Vlaanderen te trekken, zijn niet betrokken geweest. Er werd hun zelfs de toegang geweigerd bij gesprekken tussen de twee federale excellenties en de Japanse autoriteiten. Ik vind dit echt niet oké.
Mevrouw Turan, u kunt wel spreken over een kibbelkabinet, maar er is zoiets als een bevoegdheidsherverdeling. Ik denk dat we deze bevoegdheid vanuit Vlaanderen zeer goed waarnemen. Als we gelijk hebben, hebben we in dezen meer dan gelijk. (Applaus bij de N-VA)
Iedereen heeft een mening over dit dossier, maar niet iedereen kent het goed. Tussen haakjes, de zeven medewerkers van F.I.T. hebben het dossier van de 400 miljoen euro voorbereid tot op het einde. Dan zijn de federale excellenties geland en die hebben gezegd: dat is een goed idee, dat is onze verdienste.
Dat is er gebeurd. Blijkbaar is dat nog niet doorgedrongen. In de realiteit, volgens de wetten die u allemaal hebt goedgekeurd, is F.I.T. exclusief bevoegd. Ondertussen hebben we daarnaast een agentschap, een koninklijke missie, minister Reynders, het duo Michel-Peeters en dan hebben we nog niets gehoord van staatssecretaris De Crem.
Als dat uw Belgische structuur is: veel succes ermee, maar misschien moet u uw eigen afspraken en uw eigen bijzondere wetten die u indertijd goedgekeurd hebt, gewoon eens toepassen. (Applaus bij de N-VA)
De actuele vraag is afgehandeld.