Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Beenders heeft het woord.
Minister, enkele weken geleden hebben we in de commissie een studie gekregen van het Rekenhof over het dreigend tekort aan grondwater. Als wij niets veranderen aan het huidige beleid en aan het huidige gebruik van het grondwater, zouden wij binnen enkele decennia problemen ondervinden, zelfs met tekorten en waterschaarste tot gevolg. U hebt daar onmiddellijk op gereageerd. U hebt gezegd dat u uw beleid wilt aanpassen, dat u die studie wilt bekijken en dat u wilt onderzoeken welke maatregelen u kunt nemen om ervoor te zorgen dat die waterschaarste er niet zal komen.
U hebt ook gezegd dat bepaalde regio’s in Vlaanderen tekorten hebben, terwijl andere regio’s overschotten hebben. Dat is nu net het voorstel dat ik wil doen. Limburg kan u helpen met het dossier van het Rekenhof. In Limburg wordt er door de ontginningen al dertig jaar water weggepompt. Het gaat om kwaliteitsvol water, dat zelf, mits een kleine behandeling, in drinkwater kan worden omgezet. Jaarlijks gaat het om ongeveer 20 miljoen kubieke meter water. Dat is genoeg om ongeveer 500.000 gezinnen te bevoorraden per jaar. Dat is niet niks. Vandaag lozen we dat gewoon in het kanaal of in de Maas. Dat komt raar over, zeker wanneer we iedereen sensibiliseren om zuinig te zijn met water. Bovendien moeten we voor dat lozen nog betalen ook, want het kost de Limburgse Reconversiemaatschappij (LRM) ongeveer 1 miljoen euro per jaar om dat water eeuwigdurend weg te pompen.
Nu het Rekenhof zijn conclusies heeft gepresenteerd, leek het ons een ideaal voorstel om samen met de actoren die betrokken zijn bij de recuperatie en het wegpompen van dit water, aan tafel te gaan zitten. Zo kunnen we ervoor zorgen dat we ten minste die 20 miljoen kubieke meter water die we nu jaarlijks wegpompen niet verder verspillen, maar inzetten om de dreigende waterschaarste tegen te gaan.
Bent u bereid een werkgroep op te richten om die wateroverschotten van Limburg mee in te zetten om de watertekorten die voor Vlaanderen dreigen mee op te lossen?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega Beenders, het klopt dat wij in de commissie een uitgebreide discussie hebben gehad over het rapport van het Rekenhof. U zegt terecht dat er enorme regionale verschillen bestaan. Het klopt dat er in Limburg geen tekort is aan grondwater en het klopt ook dat al heel lang water wordt opgepompt in die mijnverzakkingsgebieden. Er doen zich ook grote seizoenschommelingen voor, want het oppompen gebeurt vooral in de winter.
Het klopt niet dat dat water alleen maar wordt weggepompt. U weet waarschijnlijk wel dat ongeveer 50 procent van het drinkwater in Limburg juist uit die mijnverzakkingslagen komt. Dat wordt daarvoor dus gebruikt.
De rest komt inderdaad in het kanaal terecht, daar hebt u gelijk. Daarover werd al heel veel onderzoek gedaan, ook in het verleden. De LRM had op een bepaald moment plannen om iets te doen met dat water. Dat voornemen is toen gestrand. Ook in de voorbije legislatuur hebben we De Watergroep nog extra gevraagd om na te gaan wat de mogelijkheden zijn. Er zijn een aantal beperkingen, namelijk de schommelingen die het moeilijk maken omdat de reserve vooral in de winter aanwezig is en ook het feit van de kwaliteit. In sommige van die lagen is de kwaliteit zeer goed, in andere is er toch wel wat contaminatie door het feit dat het uit die mijnlagen komt.
Uiteraard sta ik altijd open en wil ik ook positief omgaan met uw vraag om die zaak nog eens extra te bekijken en ook de verschillende actoren, LRM, De Watergroep, de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW), maar ook de scheepvaart, omdat dat water nu inderdaad in het kanaal gaat, te vragen dat nog eens allemaal te bekijken. Het is nog niet zolang geleden dat een studie werd uitgevoerd. Uiteraard zijn wij bereid, als er mogelijkheden zijn, dat water via pijpleidingen of dergelijke meer ergens anders naartoe te brengen om te kijken of die mogelijkheden er zijn. Ik wil daar positief op ingaan en ik hoop dat er nu wel mogelijkheden zijn. Waar in het verleden alle studies en alle mogelijkheden en pogingen een beetje zijn vastgelopen wil ik dat gerust opnieuw bekijken vanuit de positieve suggestie die u daarnet hebt geformuleerd.
Dank u wel, minister. We zullen daartoe zeker initiatieven nemen en u uitnodigen om een aantal van die installaties te komen bekijken, want het zou ons technisch te ver leiden om te spreken over het aantal kubieke meter water dat gerecupereerd wordt en welk aantal niet. Maar vorig jaar is effectief wel 18 miljoen kubieke meter water gewoon weggestroomd en heeft De Watergroep zelf gezegd dat ze het oppervlaktewater of het grondwater niet nodig hebben en dat ze vooral werken met dieptewater. Dus vorig jaar is er helaas geen kubieke meter water gerecupereerd.
Ik denk dat we dit dossier met gezond verstand moeten bekijken en dat het gewoon absurd is dat we zoveel kubieke meter water laten wegstromen, terwijl we aan de andere kant spreken over tekorten. Dan krijg ik schrik, want wanneer we spreken over tekorten is het gevolg meestal dat de facturen stijgen. Ik denk dat we dat te allen tijde moeten vermijden in dit dossier. Er zijn wateroverschotten, laat ons daar rustig en gezond mee omgaan. Laat ons er vooral voor zorgen dat die aangekondigde watertekorten er niet zullen komen.
De heer Nevens heeft het woord.
Collega Beenders verwees zonet naar het rapport van het Rekenhof over de waterschaarste in Vlaanderen dat we enkele weken geleden inderdaad in de commissie hebben behandeld. Ik had daarover ook een vraag om uitleg ingediend, die niet ontvankelijk werd verklaard.
Het idee is natuurlijk zinvol, maar anderzijds pompt de LRM dat water al jaren op en is het jammer dat de suggestie ons pas vandaag bereikt. Ik lees in de visie van de LRM: “voorsprong nemen door innovatie, creativiteit en duurzame projecten. De missie van de LRM draagt bij tot de ontwikkeling van een duurzame topregio.” Ik zou dan toch verwachten dat de LRM na dertig jaar misschien wel al een duurzame creatieve oplossing had gevonden voor dat probleem. Maar vandaag komt dat naar boven en we moeten daar zeker iets mee doen, wetende dat er een probleem is, want niet alleen in Limburg, maar in heel Vlaanderen wordt er grondwater opgepompt.
Minister, in welke mate zouden die Limburgse grondwatervoorraden kunnen worden ontzien? Als dat debiet wordt opgepompt, kan dat worden ingezet opdat dat kostbare drinkwater niet verloren gaat?
Voor alle duidelijkheid, ik heb gezegd dat we bereid zijn dat verder te onderzoeken.
Misschien toch nog een paar dingen. Dat water wordt opgepompt voor de veiligheid. Dat is absoluut nodig om ervoor te zorgen dat er geen problemen komen in een aantal gemeenten. Dat is dus noodzakelijk.
Het klopt niet dat dit nu pas naar boven komt. Dat wil ik toch wel nuanceren. Er is al heel veel onderzoek naar gebeurd, maar er zijn nog niet echt alternatieven of oplossingen gevonden. Het is echter wel zo – ik wil dat nog eens herhalen – dat nu al 50 procent van het drinkwaterverbruik in Limburg uit die lagen komt. Het is dus niet zo dat al dat water wordt weggepompt, hoewel het nog te veel is. Het gaat in het kanaal en dan heeft het misschien een andere toepassing.
Het is echter niet zo dat er niets qua drinkwater uit wordt gehaald. Als er echter ondertussen nieuwe inzichten zijn, als er toch andere toepassingen mogelijk zijn, dan moeten we dat zeker verder bekijken. Daarover ben ik het met u eens. Dan moeten we dat inderdaad opnieuw eens op tafel leggen binnen de CIW, en dat daar bekijken.
Het onderzoek dat recent van de vorige legislatuur was gedaan door De Watergroep. De vaststelling ervan was dat, in plaats van dat water via pijpleidingen verder af te voeren om het daar als drinkwater te gebruiken, het beter is het via het kanaal in te pompen en het dan verder uit het kanaal te pompen en het daar te zuiveren. Dat is een afweging die gebeurt. Zoveel verschil maakt dat niet, maar je moet inderdaad ook altijd de kostprijs onder ogen zien en ervoor zorgen dat dit natuurlijk ook haalbaar, betaalbaar en aanvaardbaar is. Vanuit die overtuiging zullen we, op basis van uw vraag om dat toch nog eens te bekijken, dat dus doen en dat ook opnieuw voorleggen aan de CIW.
Ik denk dat we vandaag vooral de ecologische realiteit onder ogen moeten zien, vooral met de cijfers van het Rekenhof, en niet de economische realiteit, die er in het verleden dikwijls voor heeft gezorgd dat er geen schot in dit dossier kwam. Er werd gesteld dat er nooit iets is gebeurd. Dat is uiteraard niet waar. Men zoekt al dertig jaar naar oplossingen, maar dat botste steeds op economische cijfers. Vandaag moeten we voor de ecologische realiteit gaan en er vooral voor zorgen dat we niet iets verspillen dat toch wel zeer waardevol is. Water is dat: dat mag niemand ontkennen. (Applaus bij sp.a)
De actuele vraag is afgehandeld.