Verslag plenaire vergadering
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Homans.
Mevrouw Remen heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, als Limburger, maar vooral als kmo-ondernemer ben ik bezorgd, want op het einde van dit jaar gaat Ford Genk dicht. In het ergste geval gaan er in Limburg 8195 jobs verloren. Elders in Vlaanderen, bij de toeleveranciers, staan er nog eens 3111 banen op de helling. Een snel en duurzaam tewerkstellingsplan is dan ook prioriteit nummer 1.
Met het uitvoeringsplan van het Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat (SALK) hebben we al heel wat goede maatregelen genomen. SALK stimuleert het ondernemerschap, geeft de kmo’s een duwtje in de rug en wil buitenlandse investeringen aantrekken.
Maar er moet ook werk gemaakt worden van Limburg als ontwrichte zone. Wat houdt dat in? De ontwrichte zones geven een vermindering van de bedrijfsvoorheffing van 25 procent gedurende twee jaar, en dat voor creatie van bijkomende jobs. Al bij al komt dat neer op een loonlastenvermindering van 5,1 procent. De beslissing van de Vlaamse Regering om de ontwrichte zones in te stellen, is heel belangrijk, want het geeft bedrijven de mogelijkheid om bijkomende jobcreatie te doen, vooral in de private sector.
De maatregel van de Vlaamse Regering is echter afhankelijk van een samenwerkingsakkoord met de Federale Regering. Dat is nu heel dringend. Het risico bestaat immers dat bedrijven de jobcreatie gaan uitstellen in afwachting van deze gunstige regeling, en dat kan echt niet de bedoeling zijn.
Minister, nu de Federale Regering gevormd is, wanneer kan er voortgang gemaakt worden met betrekking tot het samenwerkingsakkoord met de Federale Regering? Wat is de concrete timing daarvoor? (Applaus bij de N-VA)
De heer Janssens heeft het woord.
Minister, over 70 dagen, op 31 december, sluiten Ford Genk en de toeleveranciers de deuren. Op dat moment zullen er, boven op het grote aandeel werklozen dat er in Limburg al is, nog eens 11.000 à 12.000 werkzoekenden bij komen.
Heel wat Limburgers zullen oudjaarsavond dus doorbrengen in grote onzekerheid over hun toekomstige jobperspectieven.
Bij de aankondiging van de sluiting van Ford in oktober 2012, nu alweer twee jaar geleden, is er in de vorige legislatuur door de Vlaamse Regering, maar ook door een aantal andere actoren, een nieuw reconversieplan opgestart, het intussen welbekende Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK). Voorbije vrijdag heeft de Vlaamse Regering haar ministerraad in Hasselt gehouden. De keuze voor die symbolische locatie heeft er alles mee te maken dat de Vlaamse Regering wil onderstrepen dat ze de uitvoering van het SALK-plan wil voortzetten. Dat is uiteraard goed.
Na de ministerraad werd er dan ook een Taskforce Limburg bijeengeroepen, die wordt voorgezeten door de minister-president, maar waar uzelf, als minister, samen met zes andere collega’s, deel van uitmaakt.
In die Taskforce Limburg zouden een aantal nieuwe afspraken zijn gemaakt, een aantal bestaande afspraken bevestigd en zou er een evaluatie zijn gemaakt van het SALK en de uitvoering ervan tot op heden.
Minister, welke engagementen bent u namens de Vlaamse Regering aangegaan in die Taskforce Limburg?
Minister Homans heeft het woord.
Mijnheer Janssens, er zijn drie concrete engagementen uitgesproken. Het eerste is een budgettair engagement van 317 miljoen euro, waarvan meer dan de helft zal komen van de Vlaamse overheid. Het is, voor alle duidelijkheid, een bedrag waarop niet zal worden bespaard.
Er is verder ook het inhoudelijk engagement dat SALK onverkort zal worden uitgevoerd, zoals ook beschreven staat in het regeerakkoord.
Ten slotte is er nog een engagement over de beheersstructuur, wat wil zeggen dat de Taskforce en het directiecomité zullen blijven bestaan.
Wat de timing betreft, inventariseren we nu alle SALK-programma’s. We hopen daarmee klaar te zijn tegen eind november. Dan volgt er in april/mei 2015 een eerste monitoring, om dan vervolgens medio 2015 de evaluatie te doen zoals ook omschreven staat in het regeerakkoord. Maar de inventarisatie van alle projecten die eind november van dit jaar zal worden opgeleverd, zal natuurlijk ook gelden als een soort van start van deze regering met SALK.
Welke concrete engagementen zijn we nog nagekomen? Onder andere wat mevrouw Remen heeft gevraagd. Federaal vicepremier Peeters was ook aanwezig, als afgevaardigde van de Federale Regering. Hij heeft heel duidelijk gezegd dat ze vragende partij zijn wat de ontwrichte zones betreft en dat ze bereid zijn om een samenwerkingsakkoord af te sluiten met Vlaanderen. Dat zit er dus aan te komen. Tegelijkertijd kan ik u meedelen dat we met Vlaanderen een concreet plan ontwikkelen voor de ontwrichte zone Genk, maar dat eigenlijk heel Limburg zal ontsluiten.
Minister, ik dank u voor dit helder antwoord. Ik heb een bijkomende vraag in verband met de voorwaarden van de ontwrichte zone. De bedrijven die willen gebruikmaken van de maatregel van de ontwrichte zone moeten strategische investeringsprojecten opzetten voor uitbreiding, vestiging en innovatie. Dat moet aanleiding geven tot vijf bijkomende jobs. Dat is een terechte voorwaarde.
Maar die ondernemingen moeten op dat moment ook gewestelijke steun ontvangen. Minister, hoever reikt die lijst van de gewestelijke steun? Gaat het alleen om een grote subsidiepot voor grote bedrijven? Of zitten die kleinere maatregelen van subsidies, zoals een kmo-portefeuille, die exclusief gericht is naar kleine en middelgrote bedrijven, daar ook in vervat? Want die voorwaarden moeten worden vervuld, en zeker voor de kmo’s en kleine bedrijven is het toch een zeer belangrijke voorwaarde opdat zij ook kunnen genieten van die maatregelen van ontwrichte zone.
Ik dank u voor uw antwoord.
Minister, ik dank u voor de financiële engagementen die u hier bevestigt. Het is goed dat een minister in de plenaire vergadering zegt dat de financiële engagementen zullen worden voortgezet.
Voor een evaluatie van het hele SALK-uitvoeringsplan verwijst u naar midden volgend jaar. We moeten niet zo lang wachten. In mei van dit jaar is al een monitoringrapport gemaakt. Ik vraag uitdrukkelijk dat de Vlaamse Regering – ik zal de commissievoorzitter daarover aanschrijven – dat rapport al evalueert in het Vlaams Parlement. We zijn nu al twee jaar na de aankondiging van de sluiting.
De creatie van werkgelegenheid is de belangrijkste uitdaging die ons in Limburg te wachten staat. Ik wil er bij u op aandringen dat u aandringt bij de Federale Regering – waar uw partij trouwens deel van uitmaakt – dat de beslissing over die ontwrichte zones nu wel heel snel moet worden genomen. We kunnen geen kostbare tijd meer verliezen.
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Minister, u zegt dat de drie engagementen integraal blijven en dat u het SALK integraal zult blijven uitvoeren, en ik dank u daarvoor. Vorige week werd in de commissie gezegd dat we eind november een stand van zaken zouden krijgen over de uitvoering van het SALK. Ik wil duidelijk wijzen op de timing van een aantal projecten. Ik geef een voorbeeld dat me na aan het hart ligt, namelijk het project verblijfsrecreatie Terhills. Binnenkort vieren we de derde verjaardag van het goedgekeurde Provinciaal Ruimtelijke Uitvoeringsplan (PRUP) voor 1250 jobs. Minister, ik zie aan uw gezicht dat dit voor u misschien niet helemaal duidelijk is. Maar dit is een heel concreet project, een van de korte termijnacties in het SALK, die onmiddellijk voor extra jobs zorgt. Daarvoor wil ik zeker bijzondere aandacht vragen. De realisatie moet in 2015 gebeuren, maar ik vrees dat dat al niet haalbaar zal zijn.
Mevrouw Christiaens heeft het woord.
Ik was ook opgelucht te vernemen dat de huidige Vlaamse Regering de verantwoordelijkheden die de vorige Vlaamse Regering heeft opgenomen met de oprichting van het SALK voortzet, en dat er vorige vrijdag is afgesproken – wat de minister hier herhaalt – dat er geen besparingen komen in dit project en dat de aangegane engagementen worden uitgevoerd. Dit betreft alle SALK-projecten ten bedrage van 317 miljoen euro.
Ik heb begrepen dat er een nulmeting werd gehouden van de huidige toestand, en dat we over zes maanden de effecten daarvan kunnen evalueren op het vlak van tewerkstelling en investeringen. Ik hoop dat we op kortere termijn gunstige resultaten mogen vernemen en dat we daarover hier en in de commissies worden gebrieft.
De Federale Regering heeft zich namens vicepremier Peeters formeel geëngageerd voor de erkenning van Limburg als ontwrichte zone. Minister, ik vraag dat u de samenwerkingsovereenkomst met de Federale Regering namens Vlaanderen zou uitvoeren.
De heer Beenders heeft het woord.
We zijn tevreden dat de aangegane engagementen worden nageleefd. We vragen snel duidelijkheid, vooral voor de implementatie van de federale steunzone, omdat we merken dat die onduidelijkheid ervoor zorgt dat bedrijven investeringen afremmen in plaats van die te stimuleren. Ze nemen allemaal een afwachtende houding aan net in de meest kritische periode waarin Limburg zich vandaag bevindt.
Ik wil de Vlaamse Regering vooral vragen om het regeerakkoord goed te bewaken en de afspraken die de vorige regering heeft gemaakt en die vandaag werden bevestigd, na te leven. Daar staat in dat de federale steunzones rond Genk en Turnhout worden geïmplementeerd, maar ook dat de optie wordt opengehouden om elders in Vlaanderen nog twee zones aan te duiden.
Het koninklijk besluit bevat nogal wat beperkingen. Als steunzones worden aangeduid, is er een beperking op het aantal vierkante kilometer en het aantal inwoners. U mag er gerust twee zones bij nemen, maar zorg ervoor dat de engagementen voor Genk zeker behouden blijven.
Ik deel de bezorgdheden van mijn collega’s. Afgelopen vrijdag hebben we de ministerraad in Limburg mogen ontvangen, waarvoor dank. Daar zijn enkele sectoren heel erg belangrijk – sleutelsectoren zeg maar – zoals onderwijs, hernieuwbare energie, de bouwsector en niet te vergeten toerisme. Dit is geen exhaustieve lijst. Innovatie daarbinnen is belangrijk, alsook het zoeken naar synergieën. Groen stelt vast dat net in die sectoren de Vlaamse Regering ofwel bespaart ofwel een zeer onduidelijk en warrig beleid voert. Ik ben blij dat minister-president Bourgeois vrijdag heeft gezegd dat de engagementen zullen worden nagekomen, maar ik stel me tegelijk de vraag of het niet gaat om een vestzak-broekzakoperatie. Men haalt via het Vlaamse beleid weg wat men via SALK teruggeeft, waardoor men eigenlijk terug op het niveau van vroeger zit.
Mevrouw Remen, wat uw bijkomende vraag betreft: we moeten dat bekijken. Op de taskforce is de vraag ook gesteld en we zullen nagaan hoe we dat eventueel kunnen aanpakken. We hebben nog geen concrete engagementen genomen.
Mijnheer Janssens, ik kan u verzekeren dat het samenwerkingsakkoord met de federale overheid er zeker zal komen. Kris Peeters was ook aanwezig in de taskforce en heeft dat bevestigd. Dat is een goede zaak.
Mevrouw Peeters, uiteraard zal dit er komen. U vroeg ook naar het uitgangspunt. Alle lopende SALK-programma’s worden opgelijst en eind november verwachten we de complete inventaris. Dat is onder deze nieuwe regering de start van SALK. In april zullen we dan een eerste keer monitoren om vervolgens medio 2015 een eerste evaluatie te houden. Dat staat ook duidelijk in het regeerakkoord.
Mijnheer Danen, ik begrijp uw opmerkingen eigenlijk niet. Het is goed dat we er in budgettair krappe tijden toch in slagen niet te besparen op SALK-middelen. Dat is een hele prestatie. Ik vind uw opmerking een beetje ongepast, maar het is uw goed recht die te maken.
Deze Vlaamse Regering hecht veel belang aan SALK. We zijn ons bewust van de problemen waarmee Limburg te kampen heeft en die er nog bij zullen komen met de sluiting van Ford Genk. We zijn duidelijk in onze engagementen, enerzijds inzake SALK en anderzijds inzake andere concrete acties die in het regeerakkoord zijn opgenomen.
Minister, als Limburger en als kmo-ondernemer ben ik een beetje minder bezorgd, maar ik wil er toch op wijzen dat er snel voortgang moet worden gemaakt met de uitvoering van SALK, en zeker naar de private tewerkstelling. De kleine en middelgrote bedrijven moeten tewerkstelling kunnen creëren. Dat zijn duurzame jobs die verankerd zijn binnen de provincie. Ze zullen Limburg en Vlaanderen er zeker bovenop helpen. Daar reken ik op, en ik heb het volste vertrouwen in deze Vlaamse Regering
Minister, de provincie Limburg staat voor de grootste uitdaging ooit. Velen beseffen allicht nog niet hoe groot die uitdaging misschien wel wordt, al wil ik niet defaitistisch zijn. Ik begrijp dat een nieuwe regering tijd nodig heeft, maar er moet nu meer dan een versnelling hoger worden geschakeld om de economische relance van Limburg hoog op de politieke agenda te plaatsen en te houden. Het is uw en onze plicht om de vele duizenden Limburgers die het nieuwe jaar zullen ingaan zonder job, opnieuw perspectieven te bieden.
Ik feliciteer mevrouw Remen en de heer Danen voor hun eerste optreden in dit halfrond. (Applaus)
De actuele vragen zijn afgehandeld.