Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Keulen heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, mobiliteit – ik heb dat ook al gezegd bij de begrotingsbesprekingen – is de achilleshiel van deze Vlaamse Regering. Een heel pak zware mobiliteitsdossiers zijn blijven liggen: Oosterweel, de noord-zuid in Limburg en een pak missing links. Het is een volle Vlaamse bevoegdheid, het is dus niet de federale overheid die ons parten speelt, noch de PS of de Waalse Regering. U hebt het zelf in handen.
En eigenlijk is het schrijnend, want Touring heeft de nieuwste filecijfers bekendgemaakt. Op een tijdspanne van vier jaar is er een verdubbeling. Als we dat uitsmeren over het aantal uren voor 2013, komen we uit op 937 uur met meer dan 100 kilometer file, dat is 30 procent meer dan in 2012, op 235 uur met meer dan 200 kilometer file, dat is een stijging met 66 procent, en op 36,5 uur met meer dan 300 kilometer file, of een toename met 20 uur ten opzichte van vorig jaar.
Minister-president, u bent heel aandachtig aan het luisteren, maar uw regering is echt een fileregering, zowel op de weg als in de zorg als voor een plaats in de scholen.
De cijfers van Touring spreken voor zich. Ik ben heel erg benieuwd – en samen met mij ook heel wat mensen uit de bevolking en uit de ondernemerswereld – naar uw reactie, minister. U kunt ermee lachen, maar dit is de periode van de balans, van het opleveren van het werk en er is wat dat betreft in deze legislatuur veel te weinig gebeurd voor de zware mobiliteitsdossiers. Ik ben heel erg benieuwd naar uw antwoord.
Minister Crevits heeft het woord.
Mijnheer Keulen, ik zal starten met een zinnetje uit het persbericht van Touring, want u hebt het over evaluaties. Touring zegt in het persbericht: “We hebben eindelijk een mobiliteitsminister die de realiteit onder ogen ziet en werk maakt van een aantal belangrijke maatregelen zoals spits- en weefstroken.”
Misschien een beetje meer enthousiasme in het parlement? (Gelach)
Ik had wat meer reactie verwacht, maar ik weet niet of iedereen aan het luisteren was. Het is een heel belangrijke zin in het persbericht. Iedereen is nu wakker, merk ik. (Opmerkingen)
Wat ik een beetje spijtig vind, is dat Open Vld van de filecijfers van Touring gebruik maakt om het harde werk dat deze regering doet om onze wegen in een goede staat te krijgen, om de snelwegen in optimale conditie te krijgen en om innovatief om te gaan met de capaciteit die er is op de wegen, van tafel te proberen vegen. Dat is compleet onterecht en dat erkent Touring ook.
Laten we de filecijfers zelf eens bekijken. Als we de spitsdagen nemen, zien we dat acht van die topdagen voor files in 2013 te wijten zijn aan de weersomstandigheden en drie ervan zijn onmiddellijk gelinkt aan sneeuw – u herinnert zich die zware sneeuwdagen nog wel. Effecten van het weer op de filevorming zijn zowel hier als in de commissie al uitgebreid aan bod gekomen. Een aantal van die dagen zijn sowieso te wijten aan wegenwerken. Een derde oorzaak heeft te maken met de combinatie van de weeromstandigheden met ongevallen die gebeuren. En daarover zegt Touring ook heel terecht dat we ervoor moeten zorgen dat de snelwegen na ongevallen sneller kunnen worden vrijgemaakt.
Ik ben daaraan heel hard aan het werken, dat weet u, mijnheer Keulen. Een van de zaken die we graag zouden installeren, is een meldkamer voor ongevallen. Uw Open Vld-collega Turtelboom kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren, net zoals de federale minister van Binnenlandse Zaken, om alle diensten echt aan te zwepen, ook de federale diensten, om in dat bad te springen en om ervoor te zorgen dat er op het terrein, als er ongevallen gebeuren, nog veel sneller en intenser wordt samengewerkt.
Daarnaast, mijnheer Keulen, erken ik dat er nog een aantal grote investeringen moeten gebeuren. U hebt terecht gealludeerd op Oosterweel. Wij willen daarin absoluut ook nog beslissen. U mag de filecijfers die er zijn, niet herleiden tot het ontbreken van deze ene grote investering. In tegendeel, als we de oorzaken bekijken, gaat het soms over wegenwerken, soms over sneeuw en soms over een combinatie tussen weersomstandigheden en andere zaken.
Minister, u citeerde Touring in uw eerste zin en niemand reageerde. Dat viel op. Woorden wekken, maar voorbeelden strekken. Als we natuurlijk in vier jaar tijd een verdubbeling meemaken van de files, zijn de cijfers onloochenbaar.
U hebt zeker een aantal zaken goed gedaan, ook dat is onloochenbaar. Ik zal het licht van de zon niet ontkennen. Ik denk aan het inhalen van een deel van de onderhoudsachterstand en zelfs het bijkomend aanleggen van fietspaden. Maar voor die dossiers waar welvaart van afhangt en dus afgeleid ook welzijn, waar jobs mee gemoeid zijn en economische groei, zijnde de zware mobiliteitsdossiers, bent u met uw regering geen meter opgeschoten, bij gebrek aan eenheid in de regering en bij gebrek aan daadkracht. De heer Eric Van Rompuy, uw eigen fractiegenoot, zei in een interview in De Morgen dat het DNA van deze Vlaamse Regering op dat vlak niet goed zat.
Er was een scheidingslijn tussen sp.a aan de ene kant en aan de andere kant CD&V en N-VA. En de Vlaming zal het geweten hebben. Het fileleed is verdubbeld, die cijfers vallen niet te ontkennen.
Europa heeft becijferd dat de files in België ons op jaarbasis 8 miljard euro kosten. Wie de Belgische structuur kent, weet dat die files niet in Wallonië staan, bij gebrek aan economische activiteit. Ze hebben ook iets meer autostrades, door de vroegere wafelijzerpolitiek. Het zijn dus Vlaamse cijfers: de filegesel kost ons jaarlijks 8 miljard euro. Bedrijven trekken weg uit Antwerpen door de onbereikbaarheid van de havenstad, vanwege die chronische files. Daar geeft u weinig reactie op, minister, omdat u ook te weinig argumenten hebt.
De heer Roegiers heeft het woord.
Ik wil me er niet over uitspreken of we nu lange files hebben, langere files of nog langere files, het feit is dat ons land wordt geconfronteerd met veel files en elke file is er één te veel. Deze regering heeft inderdaad werk verricht voor het onderhoud van de wegen, zoals de minister heeft aangehaald. Er zijn initiatieven genomen.
Ik wil met sp.a blijven benadrukken – u weet dat, minister – dat we verder moeten bouwen aan een goed, comfortabel en stipt openbaar vervoer. Het heeft weinig zin om mensen aan te moedigen om tram of bus te nemen als ze niet weten of ze ’s avonds nog met tram of bus thuis geraken. Het heeft weinig zin om mensen met tram, bus of trein naar het werk te sturen, als je niet kunt garanderen dat mensen een aansluiting hebben van de tram op de trein of omgekeerd, waardoor ze later op het werk of thuis dreigen te komen. Ik pleit ervoor dat deze en een volgende regering blijft inzetten op de kwaliteit, de stiptheid en het comfort van het openbaar vervoer. Het is volgens mij de belangrijkste duurzame factor om files naar beneden te halen.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Mijnheer Keulen, ik heb echt de indruk dat Open Vld vandaag haar verkiezingsslogans aan het uittesten is in het parlement. U doet de uitspraak dat er geen vooruitgang is in Vlaanderen. (Opmerkingen)
Zijn dat de feiten? De Vlaamse Regering en alle partijen in de Vlaamse Regering hebben duidelijk hun verantwoordelijkheid genomen. Het ene dossier is al moeilijker dan het andere, dat geeft iedereen toe. Maar als u zegt dat mobiliteit een volledig Vlaamse bevoegdheid is, verwijs ik nog eens naar de overkant. De uitbouw van het spoorwegennet is een federale bevoegdheid, waarvoor u als Open Vld ook eens uw verantwoordelijkheid zou moeten nemen. (Applaus bij de N-VA)
De heer Vereeck heeft het woord.
Minister, ik hoop dat u me gelooft wanneer ik zeg dat ik geen verkiezingspraat verkoop. Ik ben wel een beetje ontgoocheld. De heer Keulen heeft immers een punt. De filecijfers nemen dramatisch toe. U zegt dat we goed bezig zijn en dat de files te wijten zijn aan het weer en aan de wegenwerken. Ik hoop dat u dadelijk tijdens een twee poging met een beter antwoord op de proppen zult komen. Uw antwoord doet me denken aan een sportman die slechte resultaten boekt maar wel hard heeft getraind. Die slechte resultaten zijn dan te wijten aan het weer of andere omstandigheden.
Nogmaals, ik begrijp uw antwoord niet maar wat me nog meer interesseert, is de vraag wat u zult doen om de files weg te werken. Ik neem aan dat u geen invloed hebt op het weer. De bezorgdheid en de opmerking van de heer Keulen hebben niet zozeer met de verkiezingen te maken dan wel met de dagelijkse realiteit waar de Vlamingen mee worden geconfronteerd.
De heer Rzoska heeft het woord.
Minister, ik ga niet dieper in op de cijfers van Touring die we in de pers hebben gelezen.
In de commissie hebben we het al vaker gehad over het onderzoek naar het verplaatsingsgedrag van de Vlamingen. We hebben daarover gediscussieerd in de commissie. U kunt niet ontkennen dat de grote omslag onder uw beleid er op dit moment nog altijd niet is. U hebt op dat vlak heel wat ambities uitgesproken en die geregeld herhaald. Wanneer we die cijfers echter naast de filecijfers leggen, dan zal het aan een volgende Vlaamse Regering zijn om die fundamentele omslag te maken. Heel wat mensen die in de file staan, zouden mogelijks bij een comfortabel alternatief voor het woon-werktraject hun wagen aan de kant laten staan.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
De CD&V-fractie krijgt geregeld het verwijt van de oppositie dat zij te luid applaudisseert voor minister Crevits. Men verwijt ons een fanclub te zijn. Nu we ons rustig houden, krijgen we ook verwijten.
In het persbericht van Touring staat duidelijk dat we in Vlaanderen eindelijk een mobiliteitsminister hebben die de realiteit onder ogen ziet en die werk maakt van een aantal belangrijke maatregelen zoals de aanleg van spitsstroken en weefstroken. De fanclub van de minister is dus blijkbaar uitgebreid met Touring. Wij ontkennen niet dat er files zijn, mijnheer Keulen. Wij hebben net met een aantal collega’s uit onze fractie een actie opgezet: www.fileidee.be. U hebt er ongetwijfeld van gehoord. Wij zijn bij de Vlaming gaan vragen hoe we nog verder kunnen werken aan een oplossing voor de files. Het is immers een en-enverhaal. In het persbericht van Touring staan een aantal zaken zoals incidentmanagement, versterking openbaar vervoer, multimodale knooppunten. En ik kan u er nog een aantal opsommen. Morgen hebben we in de commissie een hopelijk interessante discussie over de wegbeprijzingen en het rekeningrijden naar aanleiding van het rapport van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Dat komt hier niet aan bod, maar het is een minstens even belangrijk element.
Wat het thuiswerk betreft, is mijn vraag of u daar al verder met minister Bourgeois werk van hebt gemaakt. Kunnen onze ambtenaren meer thuiswerk doen? Wat zijn daar eventueel de mogelijkheden?
Mijnheer Rzoska, ik ben het ermee eens dat we een beleid moeten voeren dat het autoverbruik zeker voor korte verplaatsingen ontmoedigt. Dat in relatie brengen met de snelwegfilecijfers, is echter een beetje moeilijk. Ik kan verwijzen naar het mobiliteitsbudget, de carpoolparkings en het hele beleid onder de loep nemen. Ik ben het helemaal eens met het uitgangspunt om minder vaak de wagen te nemen, zeker voor korte verplaatsingen, en meer gebruik te maken van het openbaar vervoer. Deze vraag gaat echter over de filecijfers. Als men twee jaren met elkaar vergelijkt en het volume auto’s op de snelwegen blijft hetzelfde terwijl er het ene jaar meer files zijn dan het andere jaar, dan moet men naar de oorzaken daarvan zoeken. Touring zelf geeft drie oorzaken: een aantal zware ongevallen, weersomstandigheden en wegenwerken.
Als u nu vraagt: “Hilde Crevits, zult u dit jaar wegens die filecijfers de grote werven op de snelwegen verminderen?”, dan is mijn antwoord: “Nee, absoluut niet.” We moeten in 2015 een snelwegennetwerk hebben dat in goede staat is. Dat veroorzaakt inderdaad files, maar toch gaan we ermee door.
Moet er, mijnheer Keulen, extra infrastructuur komen? Ja. Maar als u zegt dat er geen is gekomen, dan is dat niet juist. De noord-zuidverbinding in de Kempen wordt gelegd, de ring in Gent wordt vervolledigd. Hopelijk starten straks de werken voor 12 kilometer snelweg rond Brugge. U mag aan de hand van één dossier niet zeggen dat de Vlaamse Regering niet in extra capaciteit heeft geïnvesteerd, want dat is niet juist.
Het gaat hier over filecijfers op snelwegen waarvan je weet dat de verkeersvolumes gelijk gebleven zijn en dat er toch extra filedagen geweest zijn. We moeten de oorzaken achterhalen en proberen die te beheersen. Incident management is uiteraard een van de zaken waarin we absoluut moeten investeren.
Voorzitter, collega’s, mevrouw Jans, mijn bron is de organisatie Touring. Dat is een Vlaamse middenveldorganisatie, met heel veel expertise op het vlak van mobiliteit. Dat is dus geen verkiezingsslogan. Zij maken de vaststelling dat er op vier jaar tijd een verdubbeling is van de files. Ik zou daar niet zo licht overheen gaan.
Mevrouw Jans, al wat u de Federale Regering verwijt, verwijt u de Vlaamse Regering niet, namelijk het ontbreken van daadkracht en eenheid. Vandaag is er van de zware mobiliteitsdossiers in Antwerpen, Limburg en in de rest van Vlaanderen nochtans niets terechtgekomen.
Het nieuwe decreet dat moet komen om grote infrastructuurwerken in Vlaanderen nog een kans te geven, is al zo lang aangekondigd. In Nederland hebben ze daar negen, of liever elf maanden over gedaan. In Vlaanderen was er in de commissie-Sauwens een groot draagvlak. Op negen maanden tijd hadden we onze werkzaamheden afgerond. We wachten nu al vier jaar. Er gebeurt niets. De CD&V heeft de portefeuille openbare werken nu tien jaar onder haar verantwoordelijkheid. Wat is het resultaat als het gaat over de zware mobiliteitsdossiers, de dossiers die welvaart en economische groei bepalen? Veel te weinig. Veel, veel te weinig. (Applaus bij Open Vld en LDD)
De actuele vraag is afgehandeld.