Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de meerwaarde van de recente beslissingen van de Vlaamse Regering met betrekking tot de versnelling van investeringsprojecten
Verslag
De heer Sabbe heeft het woord.
Voorzitter, minister, geachte leden, voor ik begin, zou ik graag enkele ogenblikken stilte vragen, in het licht van de doodsteek die het federale begrotingsakkoord geeft aan onze Vlaamse economie. (Opmerkingen van de heer Eric Van Rompuy)
Mijnheer Van Rompuy, ik weet dat u zeer ver van de realiteit staat. (De heer Ivan Sabbe neemt enkele ogenblikken stilte in acht)
Mijnheer Van Rompuy, diegenen die het luidst roepen, zijn diegenen die het minst van economie kennen, maar dat wisten we al. (Opmerkingen van de heer Eric Van Rompuy)
Minister, ik ben er zeker van dat u vol goede bedoelingen zit, maar desondanks heb ik gelezen dat u met uw turbomanagers opnieuw extra adviserende overheidsorganen creëert. Daarom heb ik een blaadje mee: dit is immers zo complex dat men bijna niet meer weet hoe het zit. Er is de Cel Vlaamse en strategische Investeringsprojecten (VIP). Er is ook de Gewestelijke Stedenbouwkundige Vergunningscommissie (GSVC).
In plaats van de regelneverij in Vlaanderen bij de wortel aan te pakken, creëert u extra overheidsorganen. Al zestien maanden wacht Vlaanderen op de unieke omgevingsvergunning die nota bene sinds 2005 een feit is in Wallonië. Aan het eind van de vorige legislatuur werd de Raad voor Vergunningsbetwistingen gecreëerd die al drie jaar achterstand heeft. U hebt nu wel hulprechters ingeroepen. De vraag is echter wat de meerwaarde is van opnieuw meer organen en meer overheid. Wat denkt u te bereiken met die twee bijkomende instanties die u in het leven hebt geroepen?
De heer Watteeuw heeft het woord.
Minister, ik ben verbaasd over het initiatief dat u hebt genomen. Het woord turbomanager klinkt wel goed. Men zou denken dat die investeringsprojecten vooruit zullen gaan. U hebt echter beslist om nieuwe structuren in het leven te roepen waaronder een vergunningscomité. Zou u echter niet beter proberen om de procedures te vereenvoudigen? U bent bezig met de omgevingsvergunningen, maar er kunnen nog heel wat andere zaken gebeuren om die procedures beter te laten verlopen.
U wilt ervoor zorgen dat er een eensluidend en geïntegreerd advies is. Hoe zal dat gebeuren? Men zal proberen één advies te maken van de adviezen die nu worden verstrekt door allerlei administraties en instanties. Dat betekent dat men verliest op het vlak van transparantie en dat men niet meer zal weten waar die positieve of negatieve insteek ten aanzien van investeringsprojecten vandaan komt.
Wat me het meest verbaast, is dat u een nieuwe rol geeft aan de provincies. Ik dacht dat uw partij de provincies wilde afschaffen en de werking ervan wilde minimaliseren. Maar nu krijgen de provincies een nieuwe rol. Ik begrijp dat niet. Ik kan me voorstellen dat onze goede ex-collega de heer Decaluwe heel tevreden zal zijn met die turbo: turbo-Carl. Dat zal wat geven. Dit is echter een zeer onlogisch gegeven. U moet me dan ook eens uitleggen waar u naartoe wilt met die turbomanagers.
Minister Muyters heeft het woord.
Mijnheer Watteeuw, u hebt gelijk dat er fundamentele wijzigingen nodig zijn om in de toekomst investeringen naar Vlaanderen te halen. Als een fundamentele wijziging wordt doorgevoerd, dan moeten we er ook voor zorgen dat de problemen daarmee worden opgelost. Er moet voldoende inspraak zijn en er moet voldoende juridische dekking zijn.
Minister Schauvliege, minister Crevits en ikzelf zijn volop bezig met het maken van twee voorontwerpen van decreet: een voorontwerp van decreet over de omgevingsvergunning en een voorontwerp van kaderdecreet over investeringen. Het is de bedoeling die voorontwerpen rond de jaarwisseling voor te leggen aan de Vlaamse Regering. Die decreten moeten het mogelijk maken om de procedure te starten. Daarbij moeten de adviesorganen en de Raad van State worden geraadpleegd. Als die decreten aan het parlement worden voorgelegd, moet worden bekeken hoe het parlement zon fundamentele wijziging zal behandelen. Wat we ook doen, het zal nog enige tijd duren.
De minister-president als minister van Economie en ikzelf hebben, in afwachting van die fundamentele wijzigingen, nagegaan wat we binnen de bestaande wetgeving kunnen doen om die investeringen te versnellen. We willen binnen ons eigen departement op maat van het project een ambtenaar aanstellen die het project van begin tot einde mee zal begeleiden. Die ambtenaar zal klantgericht samen met de indiener naar oplossingen zoeken. Dat is een stap vooruit.
U beseft het misschien niet altijd, mijnheer Sabbe, maar bij een stedenbouwkundige vergunning kunnen er dertien mogelijke adviezen worden gegeven. Het gaat zeker niet alleen om mensen uit agentschappen vanuit de Vlaamse Regering. Het kan ook een havenbedrijf zijn, Infrabel enzovoort. Die adviezen blijven ook onafhankelijk, want we veranderen de wetgeving niet. Als men meer beseft in welke richting een advies gaat en daar ook overleg over pleegt, zodat die adviezen in dezelfde richting gaan, onder de kracht van een gouverneur, denken wij dat dat meer kans maakt.
Waar versnellen we dan? Als degene die de vergunning moet uitkeren, te maken krijgt met adviezen die in dezelfde richting gaan, zal die dat gemakkelijker doen. De kans op beroep wordt bovendien veel kleiner op het moment dat alle adviezen in dezelfde richting gaan en de mensen betrokken zijn. En mocht het moeilijk gaan op het provinciale niveau, bij de gouverneur in die commissie, kunnen we nog een bemiddeling doen op het Vlaamse vlak.
Ik ben ervan overtuigd dat dit een meerwaarde geeft. Het kan immers een versnelling zijn, in afwachting van de fundamentele wijzigingen die wij voorstellen.
Wat tot slot de Raad voor Vergunningsbetwistingen betreft, begrijp ik niet waarom er nu commentaar is op het benoemen van de hulprechters. Op 27 juni 2012 is in dit parlement een decreet aangenomen waarin de hulprechters opgenomen waren. Ik voer daar nu de nodige uitvoeringsbesluiten voor uit. Kritiek daarop begrijp ik dus niet, want het is iets dat het parlement zelf heeft voorgesteld.
Minister, u moet toch inzien dat de paden die u bewandelt, niet de juiste zijn? U had voordien al de projectvergadering. Die heeft niet gewerkt. De Raad voor Vergunningsbetwistingen is in het leven geroepen opdat het allemaal rapper zou gaan. Die heeft nu echter drie jaar achterstand.
En wat doet u nu? U creëert weer twee bijkomende organen, die geen rechtsgeldigheid hebben, die enkel adviserend zijn, net zoals de projectvergadering. U roept dus weer dingen in het leven die geen rechtsgeldigheid hebben op het moment dat er links of rechts een beroep of een oppositie komt.
Erger nog: als u in uw verkiezingsprogramma duidelijk pleit voor de afschaffing van de provincies, snap ik niet hoe het in godsnaam mogelijk is dat u een jaar later de provinciegouverneur toch herwaardeert. We weten immers dat we met die provincies, na aftrek van het onderwijs, 1,5 miljard euro kunnen besparen in België, waarvan een slordige 900 miljoen euro in Vlaanderen.
Men moet vereenvoudigen, en niet bijcreëren. Ik had u een aantal suggesties gedaan, bijvoorbeeld dat als de administratie binnen de 75 dagen geen vergunning aflevert, die vergunning automatisch verworven is. Dat zijn de zaken waarop we moeten werken, en niet de bijkomende zaken die u creëert. (Applaus bij het Vlaams Belang en bij LDD)
Minister, als u wilt vereenvoudigen, zult u op een bepaald moment ook moeten schrappen in de procedures. U komt nu af met het project turbomanagers, maar nauwelijks twee jaar geleden is er vanuit de administratie een visienota gemaakt rond de versnelling van investeringsprojecten. Daarin werd aangekondigd dat de processen begeleid zouden worden, waardoor ze sneller zouden gaan. Als al in maart 2010 werd aangekondigd dat die begeleiding zou gebeuren, waarmee komt u nu dan eigenlijk af? Gewoon met een andere naam voor een procesbegeleider? Een turbomanager is dus blijkbaar een procesbegeleider. U gaat nu iets invoeren dat eigenlijk al bestaat. Dat is vreemd.
Het is inderdaad zeer belangrijk dat de adviezen eensluidend zijn, maar hoe zult u de afweging doen? Het ene advies kan immers tegengesteld zijn aan het andere. Wat is dan het belangrijkste?
De heer Vandaele heeft het woord.
Ik deel het pessimisme van de collegas niet. Dit parlement heeft inderdaad decretale initiatieven genomen, de minister heeft er al genoemd, onder andere de hulprechters, om die procedures efficiënter te laten verlopen. De regering doet ook inspanningen: de omgevingsvergunning. Dat is toch niet niks. Velen hebben er hun tanden op stukgebeten. Nu wordt het een feit. De milieu- en de stedenbouwkundige vergunning worden samengebracht. (Opmerkingen van de heer Ivan Sabbe)
Het is ook niet eenvoudig, collega. Het zijn ingewikkelde procedures.
We hebben ook de fameuze routeplanner. Met een andere aanpak, met betere begeleiding wil men complexe projecten realiseren. Dat zijn belangrijke stappen in de goede richting. Wij zijn ervan overtuigd dat deze regering, met deze timing en de documenten die eraan komen, de routeplanner en de omgevingsvergunning effectief zal uitvoeren.
De heer de Kort heeft het woord.
Voorzitter, collegas, het was heel duidelijk bij het begin van deze legislatuur dat iedereen, zowel in het parlement als in de regering, overtuigd was van de noodzaak van een versnelling voor de infrastructuurprojecten. Dat bleek onder meer in de commissie Versnelling. Die overtuiging werd beantwoord met een visienota van de regering. Dat staat nu ook in uw beleidsbrief en daarom worden hier actuele vragen gesteld: verdere stappen in die richting. Dat is een eerste versnelling.
Van groot belang is de mentaliteitswijziging bij de administratie. Dat bleek ook in de commissie Versnelling en u verwees er ook zijdelings naar, minister. Hoe wordt die verandering overgebracht naar de lokale besturen? We mogen nog de beste procedures uitwerken, het zal voornamelijk op lokaal vlak zijn dat het werk moet gebeuren. Dat is super belangrijk. Als we Vlaanderen vergelijken met het buitenland inzake de loonhandicap, dan is dat ook een factor om onze concurrentiekracht te versterken als we kunnen inzetten op de versnelling van de infrastructuurwerken.
De heer Keulen heeft het woord.
De conclusies van de commissie Speed van het voorjaar 2010 staan nog altijd pal overeind. Het voornaamste obstakel en dat is de turbo die u nodig hebt, minister is die verlammende, fnuikende wetgeving. Daar moet u iets aan doen! We hadden in het voorjaar 2010 al die commissie en bijna drie jaar later moeten de gouverneurs als turbo fungeren. Maar u moet de wetgeving aanpassen! Zonder die aanpassing hebt u een turbo zonder brandstof. Een leeuw die kan brullen maar niet kan klauwen! Dit doet eigenlijk weinig ter zake. Pas uw wetgeving aan, maak ze soepeler, schaf wetgeving af, maak ze eenvoudiger. Dat is de stap die u moet zetten. (Applaus bij Open Vld)
Mijnheer Keulen, u hebt voor 100 procent gelijk. Dat is ook wat ik zeg. We voeren twee fundamentele wijzigingen door. U hebt die ervaring toch ook gehad als minister, een fundamentele wetswijziging kan niet met één vingerknip. We hebben eerst een mentaliteitswijziging nodig, zoals de heer de Kort zegt, binnen de administratie, tussen de verschillende partijen en binnen het parlement, om een rechtszeker kader te kunnen creëren. Daar heeft men tijd voor nodig. U hebt dat ondervonden en de heer Van Mechelen die nu net binnenkomt, heeft ook die ervaring gehad. Hij heeft ook een hele tijd nodig gehad om een Codex Ruimtelijke Ordening op te stellen. Als men fundamentele wijzigingen doorvoert, moet men de rechtszekerheid blijven garanderen, mijnheer Keulen, dat weet u heel goed.
Collegas, de vergunning komt zoals u zegt na 75 dagen, dat is iets van de heer Van Mechelen. Als dat niet het geval is, zegt u, moet men ze automatisch toekennen. Dat kan niet binnen de Europese wetgeving! (Opmerkingen van de heer Ivan Sabbe)
Het kan niet, mijnheer Sabbe. U mag straks nog repliceren, nu is het aan mij, dacht ik.
De automatische vergunning kan niet. Ik herinner me dat heel goed. Bij de milieuvergunning was er zo één en die is afgeschaft omwille van Europese regelgeving.
De gouverneur inschakelen betekent niet dat alles wat nu op provinciaal niveau bestaat, moet blijven bestaan. Het gaat hier over iemand die optreedt in naam van de Vlaamse overheid. De gouverneur treedt op namens de Vlaamse overheid. Volgens ons kan hij een rol spelen in de projectvergadering, in afwachting van de fundamentele veranderingen. Die versnelling, ik ben er zeker van dat dat wel kan.
We creëren hier geen twee zaken. U zegt dat de projectvergadering niet werkt, maar dat klopt niet. De projectvergadering werkt als er beroep op gedaan wordt. Mijnheer Watteeuw, we willen een aantal dingen die hier en daar al bestaan, zoals de begeleiding vanuit de ambtenarij of de bemiddeling van de gouverneur, verder formaliseren, mogelijk maken en er meer aandacht op vestigen, zodat meer projecten er voordeel uit kunnen halen.
Dit willen we bereiken. In afwachting van een verdere mentaliteitswijziging zoals de heer de Kort zegt willen we vanuit de ambtenarij klantvriendelijk en oplossingsgericht meedenken over projecten niet automatisch over alle investeringen, niemand vraagt daarom. Ik ben ervan overtuigd dat de begeleiding vanuit het departement en het werken naar gelijklopende adviezen zullen leiden tot een versnelling.
Minister, ik begrijp niet dat u zegt dat u de zaken niet in een vingerknip kan veranderen. Als ik goed kan tellen, ben ik inmiddels 3,5 jaar lid van het Vlaams Parlement en bent u 3,5 jaar minister van Ruimtelijke Ordening. We spreken hier dus niet meer over een vingerknip. 3,5 jaar is meer dan 1000 dagen, dat is ongeveer even lang als het openbare leven van Christus, en kijk wat hij heeft teweeggebracht.
Ik zal collega Bart Martens, van de meerderheid, letterlijk citeren: Op 7 november heeft hij in deze plenaire vergadering gezegd: We hebben hier een hele reeks aanbevelingen gedaan met de commissie-Sauwens Versnelling maatschappelijk belangrijke investeringsprojecten en de waarheid gebiedt ons te zeggen dat heel veel van die aanbevelingen nog niet zijn uitgevoerd. En dat na 3,5 jaar. Dank u. Nul op tien. (Applaus bij LDD en het Vlaams Belang)
Minister, we kunnen besluiten dat u geen indruk maakt. U pakt uit met iets wat al lang is aangekondigd. Ik kan u citeren, u hebt het zelf gezegd: u formaliseert, u vestigt er meer de aandacht op, maar u brengt niets nieuws. De turbomanagers zijn de procesbegeleiders die al lang zijn aangekondigd. Dat heeft niets te maken met het versnellen van investeringsprojecten, het heeft alles te maken met een regering die een beeld wil scheppen dat ze van aanpakken weet, terwijl we al lang weten dat dit niet het geval is.
De actuele vragen zijn afgehandeld.