Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van de heren Karlos Callens, Dirk Peeters en Jos De Meyer, mevrouw Els Robeyns en de heer Mark Demesmaeker betreffende een actieplan voor het behoud van de honingbij en van de wilde bij in Vlaanderen.
De bespreking is geopend.
De heer Callens heeft het woord.
Beste vrienden, als iemand zegt dat hij over de bloemetjes en de bijtjes gaat vertellen, stijgt er een zeker gelach op vanuit dit publiek. (Opmerkingen. Gelach)
Maar ik zou toch willen vragen om dat voor één keer niet te doen, want vandaag gaat het over een zeer ernstige kwestie. Het is vijf voor twaalf voor de bijen. Hun voortbestaan komt in het gedrang.
Ik hoop de aandacht van dit halfrond op de nood aan dringende daadkracht vestigen. Dit initiatief is eerst door een aantal oppositiepartijen opgezet. Nadien zijn we er met bijna het volledig Vlaams Parlement in geslaagd een besluit te trekken. We hebben samen een voorstel van resolutie opgesteld dat de bijen tenminste nog een kans biedt. Ik zal straks uitleggen waarom we dit voorstel van resolutie allemaal hebben ondertekend.
Varroa. Het hoge woord is eruit. Hoewel de achteruitgang van onze bijenpopulatie een multicausaal verband kent, is de varroamijt de boosdoener nummer een. Onze imkers zijn allemaal hobbyisten. We moeten in de eerste plaats zorgen dat ze steun krijgen en dat het Praktijkcentrum voor de Bijenteelt een coördinerende rol zal vervullen om deze epidemie weg te werken.
We vragen de Vlaamse Regering om er bij minister Onkelinx, bevoegd voor de volksgezondheid, op aan te dringen de nodige bestrijdingsmiddelen tegen de varroamijt te erkennen. Ze moet er tevens voor zorgen dat de erkende middelen op een vlotte manier ter beschikking van de imkers kunnen worden gesteld. Dit is zeer belangrijk.
Een van de middelen waarvan we hopen dat ze binnenkort vrij verkrijgbaar zullen zijn, is oxaalzuur. We vragen dan ook om de nodige initiatieven te nemen om oxaalzuur op een legale manier ter beschikking van imkers te stellen. Dit middel moet hen in staat stellen de mijt te bestrijden.
Daarnaast trachten we door middel van dit voorstel van resolutie het voornemen te steunen om provinciebesturen, gemeentebesturen, tuinaannemers, particulieren en uiteraard de Vlaamse land- en tuinbouwers te sensibiliseren om in hun rol van groenbeheerders meer bijvriendelijke gewassen te planten.
Tot slot vormt ook de problematiek van het pesticidengebruik onmiskenbaar een onderwerp. Er moeten aanpassingen komen. De invloed van bestrijdingsmiddelen op bijen moet meer worden onderzocht. Dit is een even grote noodzaak als de zoektocht naar alternatieven.
Ik wil benadrukken dat dit pleidooi voor de bij niet zomaar door emoties is ingegeven. Het klinkt misschien harder dan bedoeld, maar ook met betrekking tot de bijen geldt de uitspraak: Its the economy, stupid. De cijfers spreken voor zich. Wat de economische waarde van de landbouwproducten betreft, komen de bijen op de vierde plaats. Wij allemaal, zowel de land- en tuinbouwers als de consumenten, hebben er alle belang bij vrijwillig en onder de impuls van stimulerende maatregelen de imkers en de bijen te steunen.
Niet iedereen weet dat een bij die eenmaal heeft gestoken, sterft. Dit is nochtans belangrijk. Als politici geven we door middel van dit voorstel van resolutie nu een tweede prik. We hopen dat die prik ervoor zal zorgen dat de Vlaamse Regering een ernstige inspanning zal leveren om dit voor ons leven en voor onze wereld zo belangrijke diertje in stand te houden. (Applaus)
De heer Peeters heeft het woord.
Collegas, dit is toch een ernstige problematiek. De heer Callens heeft het op zijn manier wel goed verwoord.
Ik wil toch nog even het belang van de bij voor de bestuiving van cultuurgewassen benadrukken. In Vlaanderen is dat goed voor 10 procent van de toegevoegde waarde in de landbouw. De economische waarde van de honingbij wordt op 343 miljoen euro geschat. Volgens professor Jacobs, die in de commissie zijn MINBEE-rapport heeft voorgesteld in aanloop naar dit voorstel van resolutie, bedraagt het economisch belang van de honingbij op wereldschaal 129 miljard euro. Ik wil hiermee het belang van het voor sommigen klein, onnozel en vervelend diertje onderstrepen en wijzen op het belang van het probleem dat er is ontstaan voor het behoud en voortbestaan van de bij: het probleem van de biodiversiteit. Dat probleem is ontstaan door mensenwerk.
In mei heb ik al een soortgelijk voorstel van resolutie ingediend in de commissie Landbouw om weerwerk te leveren door mensenwerk en ervoor te zorgen dat we op het vlak van aanbod aan biodiversiteit en aangepaste beplanting en een goed onderhoud van ons buitengebied de bijen betere kansen tot overleven geven. Wat blijkt nu namelijk? Dat bijenkasten in stedelijke gebieden als Brussel, Gent en Antwerpen, meer honingproductie hebben dan bijen in landelijk gebied. Dat zegt toch wel heel veel over de kwaliteit van ons buitengebied.
Ik ga de hele inhoud van dat voorstel van resolutie niet overlopen. Dat gebeurde al ruimschoots in de commissie. Ik wil enkel de totstandkoming van het voorstel van resolutie nog even belichten. Ik waardeer de werkwijze die we gehanteerd hebben in de commissie. In mei heb ik voorgesteld om iets te ondernemen rond deze problematiek. Er volgde een hoorzitting met professor Jacobs van de UGent. Nadien is er een overleg geweest tussen meerderheid en oppositie om tot de consensustekst te komen. Dat resultaat ligt nu voor.
Een dergelijke werkwijze zien we niet altijd in het Vlaams Parlement. Wat dit onderwerp betreft, is die werkwijze alvast geslaagd. We hebben de meerwaarde aangetoond van het goed samenwerken over de partijgrenzen en de grenzen van meerderheid en oppositie heen.
We hebben hier al verschillende voorstellen van resolutie goedgekeurd. Dit voorstel van resolutie is echt belangrijk. Het is geen lachertje. Er moet echt werk van worden gemaakt. We moeten het niet op de stapel bij de andere voorstellen van resolutie leggen, maar er uitvoering aan geven. De tijd dringt, zowel voor het ecologisch belang van de bij als het economisch belang voor de landbouwsector. (Applaus bij CD&V, Open Vld, sp.a, de N-VA en Groen!)
De heer De Meyer heeft het woord.
Voorzitter, na het sterke betoog van de heer Peeters, begin ik met schroom aan mijn eigen betoog. Ik ben het volledig eens met de heer Peeters dat we in de commissie behoorlijk parlementair werk hebben geleverd. Ik wil dan ook alle fracties bedanken. Alle fracties hebben deze resolutie namelijk goedgekeurd.
We zullen in de commissie de verdere implementatie van het voorstel van resolutie door de minister van Landbouw en de regering verder opvolgen.
Mevrouw Robeyns heeft het woord.
Voorzitter, ook ik wil het belang van het voorstel van resolutie benadrukken, voor de economische en ecologische waarde van de bij voor de land- en tuinbouwsector, zeker wat de fruitsector betreft. Maar liefst 60 tot 90 procent van ons fruit is afhankelijk van bestuiving door bijen. De economische waarde wordt op 350 miljoen euro geschat. De bijensterfte is dus effectief een reëel probleem voor de land- en tuinbouwsector. We moeten die op een structurele manier onderzoeken en aanpakken. Dat moet niet alleen binnen de land- en tuinbouwsector. Ook de verschillende actoren, de provincies, de lokale besturen en verschillende particulieren, kunnen een bijdrage leveren.
De heer Demesmaeker heeft het woord.
Collegas, vooral van Groen! en Open Vld, ik dank u voor het initiatief, waar we graag aan hebben meegewerkt. Het item kwam al tijdens de vorige legislatuur aan bod. Er is toen een voorstel van resolutie opgesteld dat we ook goedgekeurd hebben. We kunnen ons over de partijgrenzen heen achter een tekst scharen die inderdaad van heel groot belang is.
Ik denk dat het Albert Einstein zelf was die ooit gezegd zou hebben: If the bee disappears from the surface of the globe, man would have only four years of life left. No more bees, no more pollination, no more plants, no more animals no more man. Volgens anderen zou hij dat nooit op die manier hebben gezegd, maar in ieder geval zit er waarheid in. Bijen in de problemen, betekent land in de problemen, betekent dieren in de problemen, en uiteindelijk ook de mens in de problemen.
Het economisch belang is al aangehaald door andere sprekers. De problemen zijn velerlei. Het is een samenloop van problemen dat de bijen in de problemen brengt. Er zijn de parasieten, de varroamijt. Er is het dalend nectaraanbod. Er is het gebruik van pesticiden. Er is het verminderd aanbod aan nestgelegenheid voor solitaire bijen en hommels. Er is een groeiend areaal landbouwteelten waarop bijen en hommels eigenlijk niets te zoeken hebben. Er zijn steeds meer imkers die ermee stoppen enzovoort.
We zullen op velerlei fronten actie moeten ondernemen om er iets aan te doen. Ik denk dat de inhoud van het voorstel van resolutie ook in die richting gaat en dat er een aantal zaken en knelpunten zijn opgelijst in verband met beschikbaarheid en onderzoek naar de geneesmiddelen. Vooral ook sensibilisering en actie voor het grote publiek zijn belangrijk, ook voor de lokale overheden, voor de landbouw, voor de tuinbouw. Samen kunnen we inderdaad het verschil maken in het voordeel van een dier waarvan we van in de lagere school weten dat het het meest nuttige, het hardst werkende en het best georganiseerde insect is.
Laten we dat dan ook goed opvolgen om ervoor te zorgen dat de aanbevelingen die in het voorstel van resolutie staan, ook daadwerkelijk worden opgevolgd.
De heer Sintobin heeft het woord.
Voorzitter, na de hilariteit die er was bij het betoog van de heer Callens, hebben de andere collegas toch wel duidelijk gemaakt wat het belang van dit voorstel van resolutie is. Ik denk dat ook onze fractie dit belang volledig onderschrijft.
De heren Demesmaeker en Peeters en misschien nog anderen zeggen dat dit voorstel van resolutie over alle partijgrenzen heen tot stand is gekomen. Ik wil alleen maar zeggen dat er aan mij niets is gevraagd en zeker niet aan mijn fractie. Voor de duidelijkheid van het verslag mag dat even vermeld worden. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.