Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Mechelen heeft het woord.
Voorzitter, minister, mocht u eraan twijfelen: we staan in de file in en rond Antwerpen. Dat kost tijd en dat kost geld. We hebben nood aan snelle oplossingen, op korte termijn maar ook op middellange termijn.
Er is binnen de Vlaamse Regering een nieuwe consensus gegroeid over de aanpak van de Oosterweelverbinding. Er is ook gekozen voor de aanleg van de A102 en de ondertunneling van de R11. Voor alle duidelijkheid: daar was ik gelukkig mee omdat ik denk dat dit een goede oplossing is om de haven via de A12 in Ekeren te verbinden met Wommelgem, de rotonde op de E313, om nadien Wommelgem te verbinden met de E19. Daardoor los je meteen een stuk congestie op de ring op, en meteen ook zorgt voor een ontlasting van de zuidoostrand van Antwerpen.
De gouverneur kreeg de opdracht om een streefbeeldstudie op te maken en een maatschappelijk draagvlak te zoeken. We zaten in de goede richting. Jan-Jaak Polen zei nog in juni dat hij dacht dat de R11 ongeveer 530 miljoen euro zou kosten. Ook dat is nog betaalbaar. Maar sedert maandag zijn er donkere wolken over dit dossier gekomen omdat dat maatschappelijk draagvlak blijkbaar iets complexer is dan wij hadden ingeschat.
De ondertunneling van de R11 is ook existentieel voor het behoud van de luchthaven in Deurne. De vraag is dan ook hoe het nu verder moet met de aanpak van dit dossier.
Minister Crevits heeft het woord.
Mijnheer Van Mechelen, ik heb de gouverneur ongeveer een jaar geleden de opdracht gegeven om een streefbeeld uit te werken voor de zuidoostrand Antwerpen. De vertunneling van de R11 is een dossier waarin de regio al jarenlang smacht naar een oplossing voor het sluipverkeer en het doorgaande verkeer. Ook vanuit de stad bestaat de vraag om te voorzien in een robuuste extra verbinding. Die verbinding kan er eventueel komen via een vertunnelde R11.
De gouverneur heeft intussen een viertal klankbordgroepen gehoord. Zij heeft een participatieproces opgezet om niet alleen in overleg te gaan met de gemeentebesturen maar ook onmiddellijk, vanaf het begin, met actiegroepen, bewonersgroepen en iedereen die in overleg wil gaan. Dat maakt deel uit van een beslissing die binnen de regering is genomen en van de conclusies van de commissies-Berx en -Sauwens. Het is de bedoeling om vanaf het begin van het tracé veel aandacht te hebben voor participatie.
Ik heb vanmorgen met de gouverneur uitgebreid getelefoneerd met de vraag wat die klankbordgroepen hebben opgeleverd. Zij was daar relatief positief over. Het doel van zon klankbordgroep is om met iedereen op een vroeg moment in overleg te gaan. Die vergadering is volgens de gouverneur heel sereen verlopen. Er zijn echter twee groepen mensen: mensen die fundamenteel tegen elke omgevingswijziging zijn en mensen die mee willen discussiëren en die een aantal bezorgdheden willen uitdrukken.
Het is de bedoeling om op 20 december een gemeentelijke begeleidingscommissie te organiseren. Nog dit jaar wordt het streefbeeld aan mij opgeleverd. Dat is de afspraak die is gemaakt en die ook zal worden gehonoreerd. Daarna ligt de bal natuurlijk terug in het kamp van de Vlaamse overheid die de volgende stappen moet zetten. Ik heb het dan over een milieueffectenrapport (MER) voor die vertunneling.
Een aantal projecten uit dat dossier kunnen onmiddellijk worden uitgevoerd. Een daarvan is de tunnel onder de Krijgsbaan die van vitaal belang is voor de luchthaven. De Vlaamse Regering heeft daartoe al in een budget voorzien. Bovendien heeft ze ook al beslist dit project uit te voeren binnen het bestaande gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP). Het bestek voor die ondertunneling wordt intussen opgemaakt. Volgend jaar moeten wij in dat dossier niet alleen de bouwvergunning krijgen maar ook de werken uitvoeren. In 2013 moet die veiligheidsstrook immers gemaakt kunnen worden voor de luchthaven.
Dit dossier kan worden uitgevoerd binnen het bestaande GRUP en zal de normale vergunningsprocedure volgen. Daarvoor moet geen nieuw GRUP, plan-MER of dergelijke meer worden opgemaakt. Hetzelfde geldt trouwens voor het dossier van de N171, dat procedurematig al heel ver is gevorderd en deel uitmaakt van het globale streefbeeld van de R11 maar waarvoor er geen aparte ruimtelijke plannen meer moeten worden opgemaakt.
Minister, u stelt me deels gerust. We zijn in het Masterplan Antwerpen echter al heel wat obstakels tegengekomen. Wanneer ik lees dat actiegroepen zoals Red De Voorkempen opnieuw applaus krijgen wanneer zij stellen dat men aan Brussel moet laten weten dat het dossier niet doorgaat, dan ben ik heel erg op mijn hoede. Mijn vraag is dan ook heel nadrukkelijk dat u heel snel uitsluitsel geeft over de politieke ambities van de Vlaamse Regering en over de timing om dit dossier uit te voeren. Een andere vraag is of dit mogelijk is binnen de beschikbare financiële middelen. Ik heb vernomen dat de 530 miljoen euro nu al meer dan 1 miljard euro zou zijn. Dat maakt dit dossier des te complexer.
De heer Verstrepen heeft het woord.
Minister, er is gevraagd naar het draagvlak in deze fase van het dossier. Tijdens de afgelopen maanden heb ik mijn oor te luisteren gelegd bij de bevolking in Wilrijk, Edegem, Mortsel en Berchem of Antwerpen-Zuid.
Ik heb die serene vergadering bijgewoond en ik heb naar de mensen geluisterd. Een kleine minderheid bestond uit mondigen en typische leden van verenigingen als Ademloos. Ik denk dat de minister onderschat wat er in de zuidrand van Antwerpen gebeurt. Zoals de plannen nu op tafel liggen, is er geen draagvlak voor dit project. Aangezien ik heel de tijd heb geluisterd, durf ik dit hier te stellen. Het lijkt allemaal vlot te gaan. Ik ben er echter haast zeker van dat dit niet R11-bis, maar Lange Wapper-bis zal worden. Ik merk wat aan de basis en in de lokale entiteiten leeft. Het gaat niet enkel om enkele actiegroepen. Het gaat om de leefbaarheid in de zuidrand van Antwerpen. Dat weegt zwaarder door dan de minister allicht zal geloven.
Mevrouw Vogels heeft het woord.
Voorzitter, de ondertunneling van de R11 is op een blauwe maandag of op een zwarte zondag tevoorschijn getoverd als de oplossing om de ring te ontlasten en om het verkeersprobleem in de zuidrand aan te pakken.
Ik heb enorm veel respect voor het werk van gouverneur Berx. Ik moet me echter bij de vorige spreker aansluiten: er is absoluut geen draagvlak. Dit heeft niets te maken met de stelling dat sommige mensen nooit met iets akkoord gaan. De reden is dat niemand kan bewijzen dat die ondertunneling van de R11 daadwerkelijk een oplossing voor het verkeer in de zuidrand zou bieden. De schaarse beschikbare cijfers tonen aan dat het geen oplossing is.
Minister, ik heb uw antwoord gehoord. U rijdt verder op een doodlopend spoor. U hebt bevestigd dat de ondertunneling van de R11 voor de luchthaven er zal komen. Dit staat nu eenmaal ingeschreven. Ik ben er zeker van dat die ondertunneling ook het enige is dat er zal komen. Wat op uw palmares zal verschijnen, is een nodeloos en zinloos kunstwerk voor een luchthaven die ten dode is opgeschreven.
De heer de Kort heeft het woord.
Voorzitter, een jaar geleden heeft de minister de gouverneur een opdracht gegeven. Het is een goede zaak dat niet onmiddellijk de klassieke procedure is gestart. In dat geval zou gewoon een plan-MER ter inzage bij verschillende gemeentebesturen zijn gelegd. Nu heeft eerst overleg kunnen plaatsvinden.
Ik ben ervan overtuigd dat het draagvlak al in de goede richting is geëvolueerd. Er zijn echter nog belangrijke aandachtspunten. De heer Van Mechelen heeft in dit verband naar de Voorkempen verwezen. Het alternatief dat daar opgang maakt, lijkt in sterke mate op de vroegere groene ringweg. Volgens mij moet de administratie zeker met dit alternatief rekening houden.
Mevrouw Vogels, op andere plaatsen, zoals bij de regionale televisie, hebt u een tijdje geleden de indruk gewekt dat de werken onmiddellijk van start konden gaan. De werken aan de R11 waren voorbereid. Ik merk nu dat u met betrekking tot dit dossier weeral van houding bent veranderd. (Applaus bij CD&V)
De heer Penris heeft het woord.
Voorzitter, ik vind het goed dat de klankgroep van gouverneur Berx, die ik meestal gouvernante Berx noem, over dit dossier debatteert. Dit betekent immers dat van in het begin een debat ten gronde wordt gevoerd.
De meningen zullen uiteenlopen en zullen blijven uiteenlopen. We volgen op deze manier echter onze eigen aanbevelingen. Spijtig genoeg is de heer Sauwens nu niet aanwezig. Ik vind eigenlijk dat hij dit debat zou moeten volgen. We volgen in elk geval zijn aanbevelingen. Het debat is gestart.
Er zijn natuurlijk meningsverschillen. Ademloos en stRaten-generaal zijn echter geen tegenstanders. Hoewel ze misschien een paar kritische vragen stellen, zijn ze geen tegenstanders van dit plan. Ze zijn met betrekking tot dit dossier immers zelf vragende partij.
Ik vind de manier waarop de behandeling van dit dossier is gestart de goede manier. Iedereen mag dat van mij als oppositielid aannemen. Ik mag ook wel eens constructief zijn. Het debat zal zich nu verder voltrekken. We zullen van elkaar leren.
Ik wil nog een opmerking maken. In 1994 wisten we al dat de R11 ter hoogte van de luchthaven moest worden ondertunneld. De kostprijs die we toen hebben berekend, lag veel lager dan de prijs die nu op tafel ligt. Hadden we toen gedaan wat we moesten doen, dan zouden we nu al een hele stap verder staan.
De heer DHulster heeft het woord.
De Vlaamse Regering heeft vorig jaar een goede beslissing genomen om de mobiliteitsproblemen van Antwerpen eindelijk gezamenlijk aan te pakken. Daar maakt dit R11-project deel van uit. De hoofddoelstelling daarvan is de leefbaarheid en de mobiliteit in de zuidrand en de stad te verbeteren.
Maandagavond was ik aanwezig op de vergadering van de klankbordgroep. Daar is op een heel serene manier gedebatteerd. Er waren honderden mensen met nog veel meer vragen die allemaal betrekking hadden op de leefbaarheid en de mobiliteit. Minister, ik hoop dat u, als dit dossier op uw tafel terechtkomt, daar niet doof voor zult zijn en dat u op die vragen een goed antwoord verzint.
Ik zal proberen een antwoord te bieden op de vele suggesties. In dit dossier wordt een procedure gevolgd die aanbevolen is door het Vlaams Parlement, namelijk: organiseer de inspraak op een moment waarop je nog geen formele procedurele beslissingen hebt genomen. Dat is wat we nu doen.
Sommige mensen komen hier luid orakelen over het draagvlak en dat ze het dossier heel goed kennen. Vorige week en de week daarvoor waren er opvolgingsrapportages in het Vlaams Parlement, waar de ingenieurs die dit dossier opvolgen, aanwezig waren. De heer Penris en nog enkele anderen waren er ook bij. U had toen de kans om in te gaan op de studies, waarvan u nu zegt dat de cijfers over de mobiliteit schaars waren. Dat is onjuist. Men heeft tot op straatniveau berekend wat de effecten zullen zijn. Ik vind dat hier een klein beetje respect mag zijn voor het werk dat elke dag wordt geleverd door het Verkeerscentrum om tot goede cijfers te komen in dat dossier. Hier populistisch komen zeggen dat het allemaal slecht is en dat we geen cijfers hebben, daar ga ik niet mee akkoord.
Er zijn hier ook mensen die ervan genieten dat mensen van mening verschillen over een bepaald dossier. Welnu, ik vind het belangrijk dat we dat nu kunnen doen in een dossier waarover iedereen in dit halfrond die de oostrand kent, het eens is dat er een probleem van mobiliteit is, om eindelijk tot een oplossing te komen. Met dit dossier is het mijn bedoeling ervoor te zorgen dat mensen naar elkaar luisteren en dat we zo tot een gedragen akkoord komen.
Lukt dat niet, dan zullen er toch beslissingen moeten worden genomen. Enkele weken geleden zei de heer Termont op de radio dat inspraak goed is, maar dat inspraak geen beslissingsrecht is. Het is goed om te luisteren naar alle bezorgdheden en alle goede suggesties mee te nemen, maar op een bepaald moment moet je, rekening houdend met alle argumenten, een beslissing durven nemen. Dat is ook wat hier zal gebeuren.
Collegas, ik hoop dat iedereen hier aanwezig het schitterende werk dat gouverneur Berx levert, apprecieert en dat we nadien de tijd zullen nemen om uit te zoeken of dat de goede aanpak is. Moeten we daar nog zaken uit leren? Eind dit jaar zal ze de streefbeeldstudie opleveren. Dat is haar engagement. Wellicht zal dat geen afgewerkt en gedetailleerd document zijn, maar weet dat mijn administratie en het Verkeerscentrum dat opvolgen. Ze zal daar ben ik zeker van genuanceerd rekening houden met een aantal standpunten en bezorgdheden vanuit verschillende hoeken. Dit zal me er niet van weerhouden daarna een afgewogen beslissing te nemen en een milieueffectenrapport op te maken.
Mijnheer Van Mechelen, ondertussen zal ik ervoor zorgen dat de ondertunneling van de Krijgsbaan, waarvan al heel lang sprake is, er komt. Daarvoor hebben we een engagement genomen. Dan kunnen de projecten voor de N71, waar die regio ook naar smacht, rustig voortgaan. We kunnen er dan ook procedureel voor zorgen dat de zuidoostrand verkeersveiliger wordt ingericht en gebruikt door al wie daar woont.
Minister, de haven van Antwerpen, het noorden van Antwerpen, de zuidoostrand van Antwerpen en het hele Waasland kunnen geen tien jaar meer blijven wachten op oplossingen en op de start van de werken. Ik ben het eens met de heer Penris: vroeger hadden we inspraak via de staten-generaal, nu doen we dat nog breder en nog rechtstreekser. Inspraak is nodig en nuttig, maar daadkracht, besluitvorming en een goede financiering van de projecten zijn meer dan ooit nodig. Daar wil ik niet alleen inspraak en informatie over, maar vooral besluitvorming. (Applaus bij Open Vld)
Het incident is gesloten.