Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, aan de orde is de algemene bespreking van het ontwerp van decreet.
De heer Verstreken, verslaggever, heeft het woord.
Op de agenda staat een aantal BLEU-investeringsverdragen (Belgisch-Luxemburgse Economische Unie) die alle samen in de commissie behandeld werden. Het gaat hier om verdragen die door de Belgisch-Luxemburgse Douaneunie worden afgesloten met meestal niet-OESO-landen (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) tot wederzijdse bevordering en bescherming van investeringen.
De onderhandelingen gebeuren meestal op basis van een BLEU-typetekst waarvan desgevallend in onderhandeling kan worden afgeweken. Sinds 2002 maken ook standaard twee nieuwe clausules deel uit van deze typetekst, een clausule met betrekking tot arbeidsvoorwaarden en de andere met betrekking tot milieu. Vlaanderen hecht ook groot belang aan deze clausules en probeert ze in alle BLEU-overeenkomsten veilig te stellen.
Sinds het verdrag van Lissabon is Europa exclusief bevoegd voor het sluiten van investeringsverdragen en er is een overgangsregeling in uitwerking voor de bestaande bilaterale verdragen die door de lidstaten werden uitgewerkt. Voorlopig blijven die bestaan, maar ze zullen wel getoetst worden door de Europese Commissie op hun conformiteit met de Europese regelgeving en desgevallend aangepast moeten worden. Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn met artikel 8 van de overeenkomst met Tadzjikistan over de vrije overmaking van investeringen en de opbrengsten uit die investeringen. Dit zal worden geregeld via een avenant aan de voorliggende overeenkomst.
In de algemene discussie over de BLEU-investeringsakkoorden verwelkomde de heer Roegiers het opnemen van clausules over milieu en arbeidsvoorwaarden in de typeovereenkomsten en verwees hij naar de suggestie van de Strategische Adviesraad internationaal Vlaanderen om ook op Europees vlak te pleiten voor de opname van dergelijke clausules in de toekomstige Europese overeenkomsten. Hij wilde weten of dit tijdens het voorzitterschap op de agenda was geplaatst en of er vooruitgang werd geboekt. Hij wenste ook te weten of er ruimte zou zijn om ook mensenrechtenclausules desgevallend op te nemen. Hij verwees daarbij naar bijvoorbeeld de problematiek van geweld op vrouwen in Tadzjikistan.
De minister-president antwoordde dat er inderdaad tijdens het voorzitterschap vooruitgang werd geboekt bij het uitwerken van de toekomstige Europese investeringsakkoorden en dat men al vrij ver staat met een typetekst. Er werd ook een verklarende nota van de diensten aan het verslag toegevoegd over de resterende knelpunten.
De milieu- en arbeidsvoorwaarden en ook mensenrechtenclausules zullen worden opgenomen. Vlaanderen zit volledig op deze lijn. Wat het opnemen betreft van mensenrechten in de BLEU-verdragen, wijst de minister-president erop dat de Vlaamse Regering voor de behartiging van de mensenrechten op dezelfde lijn zit als het Vlaams Parlement en dat ze ook verschillende initiatieven heeft genomen om de resoluties ter zake van het Vlaams Parlement nauwgezet uit te voeren om dergelijke problemen aan te kaarten.
Wat het belang van de verschillende landen als partnerlanden betreft, stelde de minister-president een aantal zaken. Tadzjikistan blijft een van de armste landen ter wereld, maar probeert dit met structurele en institutionele hervormingen om te keren en buitenlandse investeringen aan te trekken. Het is potentieel heel rijk aan hydro-elektrische energie, aan ertsen en mineralen en heeft een uitgebreide katoenteelt. De helft van de export bestaat uit aluminium.
Barbados is overgeschakeld van een bijna uitsluitend op suiker gebaseerde economie naar een diversificatie met de nadruk op diensten en toerisme. Buitenlandse investeringen zijn hierbij zeer belangrijk. Het gaat om een van de meest welvarende landen in zijn regio en een goed werkende parlementaire democratie. Het is wel moeilijk toegankelijk voor industrialisering en is sterk afhankelijk van export en mogelijke prijsschommelingen internationaal. Het wordt ook regelmatig door natuurrampen getroffen. In de overeenkomst is een directe regeling voor onteigeningen van investeringen opgenomen. Er wordt ook voorzien in regelmatig overleg tussen de partijen om de uitvoering van de overeenkomst te monitoren.
Panama is het belangrijkste van de zes investeringspartners waar verschillende Vlaamse bedrijven actief zijn, waaronder onze baggeraars die contracten hebben voor reusachtige werken aan het Panamakanaal. De heer Decaluwe is daar vorige week nog door gevaren, heb ik vernomen. Het gaat over een zeer snel groeiende economie, waarbij de havens, de diensten en de vrijhandelszone van Colón sterk profiteren van de aangroei van de handel in de regio. Het heeft een goed werkend financieel centrum en staat aan de top van Midden-Amerika op het vlak van het aantrekken van buitenlandse investeerders. In de plattelandsgebieden zijn er wel nog structurele problemen en leeft een groot deel van de bevolking onder de armoedegrens.
Voor het akkoord zelf had Panama moeilijkheden met de opname van de arbeids- en milieuclausules. Ze waren wel opgenomen als compromis, maar werden uitgesloten van de toepassing van de interstatelijke geschillenbeslechtingsprocedure.
Montenegro is vooral gericht op toetreding tot de Europese Unie en heeft nu het statuut van kandidaat-lidstaat. Voor de onderhandelingen worden opgestart, moeten er wel nog maatregelen genomen worden om de corruptie en de georganiseerde misdaad aan te pakken.
Ze zetten sterk in op het aantrekken van investeringen en hebben zelfs een programma ontwikkeld van economisch staatsburgerschap dat buitenlanders die minstens 500.000 euro investeren in Montenegro, de kans biedt om staatsburger te worden. De overeenkomst is nodig omdat Servië internationaalrechtelijk de rechtsopvolger was van het BLEU-akkoord met de toenmalige unie van Servië en Montenegro.
Collega Van Overmeire drukte zijn tevredenheid uit over het feit dat het kleine Balkanland, waar hij altijd veel sympathie voor heeft gehad, het na zijn onafhankelijkheid van Servië, ondanks alle toenmalige doemscenarios, toch redelijk goed doet en op de goede weg lijkt.
Kosovo is ondertussen al door 75 landen erkend, na een uitspraak op 22 juli 2010 van het Internationaal Gerechtshof dat zijn onafhankelijkheidsverklaring niet strijdig is met het internationaal recht. 32 landen hebben echter expliciet aangegeven dat ze de onafhankelijkheid van Kosovo niet zullen erkennen, waaronder een aantal EU-lidstaten zoals Cyprus, Griekenland, Roemenië, Slowakije en Spanje.
Toch heeft de Strategische Adviesraad internationaal Vlaanderen (SARiV) aangeraden om het BLEU-akkoord goed te keuren en worden vanuit Kosovo inspanningen geleverd om investeringen aan te trekken. Collega Van Overmeire ziet wel een probleem omdat door de niet-erkenning door een aantal lidstaten, het de facto heel moeilijk zal zijn om het BLEU-verdrag op termijn te vervangen door een EU-verdrag. De minister-president gaf hem hierin gelijk.
Collega Roegiers vroeg zich af of deze BLEU-verdragen ook een invloed konden hebben op de migratoire bewegingen uit Kosovo en Montenegro naar ons land, door investeringen ter plaatste te bevorderen en dus ook de lokale welvaart te verhogen. De minister-president beaamde dat dit een mogelijk gevolg kan zijn, maar geen expliciete doelstelling die in de verdragen wordt opgenomen.
Togo is een van de minst ontwikkelde landen dat probeert investeringen aan te trekken, maar die blijven al bij al bescheiden. Togo bereidt zich echter voor op nieuwe uitdagingen door een verbetering van het zakenklimaat en de herziening van de investeringscode en van de wet inzake het statuut van de vrijhandelszone. Specifiek voor wat het akkoord met Togo betreft, leidde een Togolese vraag tot amendering van de reeds geparafeerde tekst ertoe dat een geplande ondertekening in 2005 niet kon doorgaan. In 2009 stemde Togo dan toch in met de oorspronkelijk overeengekomen verdragstekst. De ondertekening vond plaats in Lomé op 6 juni 2009. Ten gevolge van een materiële vergissing diende de ondertekening van de verschillende taalversies echter nog eens te worden rechtgezet via een uitwisseling van brieven.
Uitkomst van dit alles was dus dat de BLEU-typetekst wel degelijk bijna volledig werd aanvaard door de partner. Het enige echt belangrijke verschilpunt is het opnemen van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie en Arbitrage, opgericht bij het verdrag voor de harmonisering van het zakenrecht in Afrika, als arbitrageorgaan voor de beslechting van geschillen over investeringen.
Collega Van Overmeire complimenteerde de minister-president met het mooie overzicht van onze handelsbelangen en de toestand in de verschillende partnerlanden en vroeg zich af hoe in hun parlement de briefing over onze politieke situatie gebeurt, gezien de federale impasse bij ons.
De ontwerpen van decreet werden aangenomen bij unanimiteit van negen stemmen, onder het goedkeurend oog van voorzitter Creyelman. (Applaus)
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet. (Zie Parl. St. Vl. Parl. 2010-11, nr. 837/1)
De artikelen 1 en 2 worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.