Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Martens heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, beste collegas, de wereld is in de ban van de dramatische gebeurtenissen in Japan. De rampen volgen er elkaar op. Met als toemaatje de kernramp waarvan, voor alle duidelijkheid, de ware toedracht nog niet gekend is.
In elk geval heeft de fall-out op politiek vlak ons al bereikt in die zin dat het kernkabinet van de Federale Regering in lopende zaken gisteren heeft beslist om onze kerncentrales aan een zogenaamde stresstest te onderwerpen. U kunt nu zeggen dat dat de overkant van de straat is, het federale niveau, enzovoort. Maar de veiligheid van de kerncentrales hangt ook zeer sterk af van omgevingsfactoren, van de inrichting en van het type installaties dat in de omgeving van een kerncentrale wordt geplaatst. Ik herinner u allen aan het gewestplan dat in 1998 werd uitgetekend en waarin onder meer ook het Deurganckdok was opgenomen.
Toen heeft de exploitant van de kerncentrales, Electrabel, bezwaar ingediend. Die wilde namelijk een veiligheidszone van 1800 meter rond zijn kerncentrales vrijwaren. Het bedrijf wilde voorkomen dat daar zou worden gebouwd, dat daar nieuwe industriële installaties zouden worden opgetrokken of containers met gevaarlijke ladingen zouden worden opgeslaan. Toen werden die plannen lichtelijk aangepast, onder ander ook door dat bezwaar van Electrabel.
Ondertussen staat in ons Vlaams Regeerakkoord dat wij dat havengebied verder zullen uitbreiden volgens het meest maatschappelijk haalbaar alternatief van het milieueffectenrapport. De inrichting van dat gebied zou dan nog afhangen van een maatschappelijke kosten-batenanalyse die nog moet worden opgemaakt.
Minister-president, in welke mate wordt enerzijds bij die afbakening of uitbreiding van het havengebied enerzijds en de inrichting daarvan al dan niet rekening gehouden met de mogelijke effecten op de veiligheid van de kerncentrales in Doel? In welke mate zal anderzijds de Vlaamse overheid betrokken worden bij die stresstest? Wat wij doen op vlak van Ruimtelijke Ordening zal ontegensprekelijk zijn effect hebben op de veiligheid van die kerncentrales.
Minister-president Peeters heeft het woord.
Ik sluit mij aan bij het medeleven aan alle slachtoffers die in Japan gevallen zijn naar aanleiding van die tsunami en de problematiek rond de kerncentrales. Ik wil dit medeleven ook betuigen aan de Japanse samenleving hier in Vlaanderen. Ik denk dat alle leden van dit parlement dat ook bijtreden.
Ik maak mij zorgen over de effecten op de elektriciteitsprijs in Vlaanderen door het feit dat Duitsland zeven kerncentrales sluit. Mijn inschatting is maar dat is uw vraag niet dat Duitsland nu de kolencentrales verder actief zal inzetten, met alle effecten van dien, waaronder een effect op de prijs. Onze interconnectiviteit met Frankrijk zit momenteel op het maximum en dus worden we geconfronteerd met een delicate situatie: wat zal de volgende dagen en weken het effect zijn op de elektriciteitsprijs, zowel voor de particulieren als voor de bedrijven? Hopelijk zal Frankrijk niet zelf een aantal kerncentrales op non-actief zetten, want dan hebben we, gezien de import van elektriciteit uit Frankrijk, zeker een probleem.
Dit was niet de vraag, maar ik geef u toch mee dat we ons daar grote zorgen over maken en dat we daar op korte termijn niet op kunnen reageren. De elektriciteitsafhankelijkheid zal zich de komende weken zeer duidelijk manifesteren.
De problematiek van de nucleaire cyclus en de nucleaire energieproductie is een federale bevoegdheid. Ook de stresstest wordt ingevoerd op federaal niveau. Ik denk dat dat federale niveau zijn verantwoordelijkheid ten volle zal nemen en die stresstesten zorgvuldig zal uitvoeren en daar ook de conclusies over zal bekendmaken.
Waar uw vraag en onze bevoegdheden dan wel specifiek over gaan, is de planning en de vergunningsverlening in het Antwerps havengebied in het bijzonder. Uw vraag is of daar rekening mee wordt gehouden. Het antwoord daarop is ja. Ik kan u zelfs meer zeggen: in 2008 is een ruimtelijk veiligheidsrapport opgemaakt op het strategisch planniveau. De beoordeling is ook gemaakt. De kerncentrale van Doel werd in de problematiek van externe veiligheid mee onderzocht. In dat kader is er enerzijds onderzocht of in de omgeving mogelijk relevante externe gevarenbronnen aanwezig zijn die mogelijk impact hebben op de kerncentrale. Anderzijds werd onderzocht of er bij toekomstige ontwikkelingen in de omgeving in verband met de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen specifieke randvoorwaarden moeten worden gesteld vanwege de aanwezigheid van die kerncentrale. Ik denk dat dat rapport heel belangrijk is.
Het gegeven van de kerncentrale wordt door de Vlaamse overheid zeker meegenomen bij haar vergunningsverleningen voor installaties die een impact hebben.
Ik dank u voor uw antwoord, minister-president, ook op de vragen die ik niet gesteld heb. Trouwens, ook de prijs van het aardgas zal worden beïnvloed door de gebeurtenissen in Japan. De vraag zal natuurlijk stijgen en daarmee de prijs.
Het stelt me gerust dat het veiligheidsrapport er gekomen is. Ik zal het met grote aandacht lezen.
U hebt niet geantwoord op mijn laatste vraag in welke mate we bij die federale stresstest betrokken zullen zijn. Dat is niet alleen van belang voor het testen van de centrales in ons land, maar ook voor die net over de grens, zoals Borssele in Nederland. Vorige week stond in De Standaard een aankondiging van een openbaar onderzoek naar de levensduurverlenging van de centrale in Borssele, ze is nog ouder dan onze centrales in Doel. We moeten daar onze invloed laten gelden en de zaken van nabij kunnen opvolgen.
De heer Sabbe heeft het woord.
Eerst en vooral, de federale stresstest is vooral een administratieve test. Men gaat geen test doen zoals in Tsjernobyl. De onmiddellijke oorzaak van de ontploffing daar was een stresstest in de praktijk. Als daar toch sprake van zou zijn, minister-president, wil ik u vragen om er bij de federale overheid op aan te dringen om de nodige voorzichtigheid in acht te nemen en alle nodige maatregelen te nemen. dat is cruciaal. Daar kunnen grote en zware problemen van komen.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Ik ondersteun absoluut het pleidooi van de heer Martens voor maximale veiligheid, voor een eventuele uitbreiding van de perimeter en dergelijke.
Minister-president, u hebt tussen de lijnen een klein pleidooi gehouden voor kernenergie, vind ik. U hebt een standpunt ingenomen, maar dit terzijde.
Ik geloof niet in grootse resultaten van die stresstest, mijnheer Martens, ik weet niet wat u verwacht. Ik vraag me af wat het effect zou zijn van de betrokkenheid van Vlaanderen bij die stresstest. Volgens mij gaat dat niet veel verschil maken, tenzij de Vlaamse Regering met een uitgesproken standpunt inzake kernenergie zou komen dat is er nu niet ook al heeft dit een effect op het beleid inzake hernieuwbare energie. Zolang daar geen duidelijk standpunt over bestaat, maakt de betrokkenheid niet veel uit.
De heer Yüksel heeft het woord.
Minister-president, we moeten het inderdaad ook hebben over de kerncentrales over de grens. Voor Vlaanderen is dan de centrale van Borssele van belang, zeker voor de veiligheid van Oost- en West-Vlaanderen, en nog meer specifiek voor de regio Gent-Eeklo-Zelzate. Gisteren was er Europees overleg over de kerncentrales en de stresstest. De bevoegde Nederlandse minister, Maxime Verhagen, was er niet bij. Dat is volgens mij een signaal, ook al zeggen ze dat er momenteel niets aan de hand is qua veiligheid. Ik zou u willen oproepen om contact op te nemen met de Nederlandse minister en u te vergewissen van de organisatie van een stresstest daar en van de veiligheid en de veiligheidsmaatregelen in Borssele.
De heer Penris heeft het woord.
Ik betreur dat de linkerzijde in dit parlement en erbuiten misbruik maakt van de dramatische gebeurtenissen in Japan. (Rumoer)
Ze worden zenuwachtig, dus ik heb gelijk. (Rumoer)
Ze maken misbruik van de situatie om het debat rond kernenergie te vergiftigen.
We leven mee met de mensen die het slachtoffer zijn geworden van de aard- en zeebeving in Japan en ook met de mensen die nu gevaarlijk werk doen in de stralingsperimeter in de getroffen centrales. Maar we moeten bij de les blijven. De heer Martens heeft een vraag gesteld over de mogelijke gevolgen in het Antwerpse. Minister-president, bent u nog bereid om de Antwerpse plannen voor de uitbreiding van de haven verder te ondersteunen, zelfs als die in conflict komen met federale regeltjes? U weet dat we ter zake ambitie hebben en moeten blijven koesteren. Weet u zich daarin gesteund door uw coalitiepartners? Als ik vandaag de heer Martens hoor, krijg ik de indruk dat de sp.a, en zeker de Antwerpse sp.a niet meer wil volgen.
Iedereen is bezorgd over de veiligheid van alle Vlamingen, laat daarover geen discussie bestaan. De stresstest is besproken op het Europese niveau naar aanleiding van wat er in Japan gebeurt. Een stresstest kan heel wat zorgen wegnemen en die moet ook worden uitgevoerd, maar dat is een federale bevoegdheid. Ik ga ervan uit dat men ons informeert over de resultaten.
De heer Sabbe zegt dat men deze namiddag in de Kamer of de Senaat heeft gezegd dat het een administratieve stresstest zou zijn. Ik ga me daar niet over uitspreken. Voor de gemoedsrust van de Vlamingen is het heel belangrijk dat men de nodige en correcte informatie geeft. De federale overheid moet me zo snel mogelijk informeren als de resultaten van de stresstest uitgevoerd zijn.
We zullen ook uitzoeken wat onze Nederlandse collega Maxime Verhagen doet. In het verleden bouwde men kerncentrales aan zijn grenzen. Ook Frankrijk deed dat. Het gaat dus ruimer dan enkel Nederland. Als de stresstest wordt uitgevoerd, hoop ik dat die de nodige body heeft om duidelijk te maken dat de veiligheid niet in gevaar komt, ook niet in de installaties in Doel.
Mijnheer Sanctorum, ik ga het debat niet openen over voor of tegen kernenergie. Minister Van den Bossche heeft een staten-generaal voor de energie aangekondigd. Vroeger werd ik met die vragen geconfronteerd als minister van Energie. Het is niet mijn bedoeling om hier op een slinkse wijze voor of tegen kernenergie te pleiten.
We hadden het zopas over de armoede in Vlaanderen. De energiekost is een van de doorslaggevende argumenten waarom gezinnen in armoede terechtkomen of hun facturen niet kunnen betalen. Ik ga ervan uit dat u ook mijn zorg deelt, dat we de elektriciteitsprijzen niet verder de pan laten uitswingen. We betrekken heel wat elektriciteit uit Frankrijk, die door kerncentrales wordt geproduceerd. Ik pleit voor een correct debat, maar dat zal worden gevoerd onder impuls van minister Van den Bossche.
Op basis van het veiligheidsrapport zijn er op dit moment geen elementen om wijzigingen aan te brengen aan de planning en vergunningen in de Antwerpse haven. Rebus sic stantibus: als er ernstige, nieuwe feiten zouden zijn, moeten we dat debat opnieuw opentrekken, maar niet op basis van wat er nu op tafel ligt, want er ligt nu niets op tafel, behalve een veiligheidsrapport van 2008 dat daar zeker rekening mee heeft gehouden. We moeten het hoofd koel houden en niet aan paniekvoetbal doen. We moeten niet op basis daarvan wijzigingen doorvoeren, mogelijks met andere argumenten. Daar is voor mij geen sprake van, en ik zal me er ook carrément tegen verzetten.
Beste collegas, het was ook niet mijn bedoeling om hier het fundamenteel debat voor of tegen kernenergie te voeren. De minister-president heeft gewezen op de 14 percent kernenergie die we importeren uit Frankrijk. Ik vind het toch veel erger dat we 100 percent winst van onze kerncentrales exporteren naar Frankrijk. Als we daar niets aan doen, zullen we dat nog eens bestendigen.
Maar goed, dat is een ander debat. Mijn vraag ging wel duidelijk over de veiligheidsaspecten. Mijnheer Penris, u kunt dat regeltjes noemen, die we maar met de voeten moeten treden om onze uitbreidingsplannen te realiseren. Het is wel degelijk een punt van zorg, ook vanuit economisch oogpunt. Het kloppend hart van onze economie ligt in Antwerpen. De grootste concentratie aan chemische bedrijven binnen Europa ligt in het Antwerpse havengebied. Als daar iets gebeurt met de nucleaire centrales wat maakt dat die omgeving voor lange tijd onbruikbaar is, dan zijn de economische gevolgen niet te overzien.
Dit is ten andere geen links verhaal. Ik merk alleen maar op dat de meest forse reactie binnen Europa komt van bondskanselier Merkel, die tot nader order niet behoort tot een linkse partij. De gevolgen op de elektriciteitsprijs, waar de minister-president op wijst, zijn het gevolg van een regering waarvan kanselier Merkel en een partij die niet tot ons kamp behoort, het voortouw heeft het genomen. (Applaus bij sp.a)
Het incident is gesloten.