Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, aan de orde is de algemene bespreking van het ontwerp van decreet.
De heer Van den Heuvel, verslaggever, heeft het woord.
Voorzitter, collegas, er zijn in ons land een drietal instrumenten om ondernemingen of winkeliers te helpen als er openbare werken voor hun deur worden uitgevoerd. Op federaal niveau heeft men de zogenaamde inkomenscompensatievergoeding. Op Vlaams niveau zijn er twee maatregelen die het afsluiten van een overbruggingskrediet gemakkelijker of goedkoper maken.
Een eerste maatregel op Vlaams niveau is de zogenaamde waarborgregeling, die toelaat dat ten belope van maximaal 75 percent de terugbetaling van het ontleende bedrag door het Vlaamse Gewest wordt gewaarborgd. Dat is in handen van de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV). Een tweede maatregel en daarover gaat het hier vandaag is de rentetoelage, waarmee de rentelast van hetzelfde overbruggingskrediet grotendeels wordt bijgepast door het Vlaamse Gewest. Dat valt onder de verantwoordelijkheid van het Agentschap Ondernemen. Die drie maatregelen vormen samen een complementair pakket.
Het nieuwe in dit ontwerp van decreet is dat de rentetoelage bij hinder door openbare werken nu wordt uitgebreid naar de kredieten van zelfstandigen en kmos die voor de start van de openbare werken werden afgesloten voor beroepsdoeleinden.
De bespreking was heel kort, omdat elke spreker dit ontwerp van decreet toejuichte. Wel werd er door verschillende sprekers, zowel vanuit de meerderheid als vanuit de oppositie, op gewezen dat niet enkel deze maatregelen volstaan, maar dat het vooral belangrijk is dat lokale besturen en het gewest voldoende aandacht hebben voor een goede planning, en dat alles moet worden ingezet om de openbare werken in tijd te beperken door zo snel en zo efficiënt mogelijk te werken.
Het ontwerp van decreet werd dan ook eenparig aangenomen in de commissie. (Applaus)
Mevrouw Fournier heeft het woord.
Voorzitter, minister, beste collegas, het voorliggend ontwerp van decreet moet de bestaande maatregel versterken en inzetbaar maken voor alle kredieten die bedrijven nodig hebben om door de moeilijke periode van verminderde bereikbaarheid door openbare werken te komen.
Deze rentetoelage is een van de drie onderdelen van het drieluik dat ingezet wordt om bedrijven bij te staan die lijden onder de verstoorde bereikbaarheid ten gevolge van hinder door openbare werken. Samen met de federale inkomenscompensatievergoeding en de Vlaamse waarborgreling moet deze maatregel onze zelfstandigen en kmos helpen om wegenwerken te overleven.
Uitzonderlijke omstandigheden kunnen er immers toe leiden dat zelfstandigen en kmos in financiële moeilijkheden komen. Het uitvoeren van openbare werken kan ervoor zorgen dat ondernemingen moeilijker bereikbaar worden of volledig ontoegankelijk zijn gedurende een bepaalde periode. De heer Caluwé nam daarom in de vorige legislatuur het initiatief om via een decreet ondernemingen te ondersteunen in de rentelast van hun overbruggingskrediet tijdens openbare werken. Vanuit budgettaire voorzichtigheid waren de oorspronkelijke criteria zo strikt gesteld dat er nauwelijks van de maatregel gebruik kon worden gemaakt.
Een eerste aanpassing drong zich reeds daarom op en daarbij werden de drempels al aanzienlijk verlaagd. Sindsdien is het aantal dossiers wel in stijgende lijn en werd er vorig jaar over 32 dossiers gunstig beslist voor een bedrag van meer dan 300 000 euro. Een interne evaluatie van het Agentschap Ondernemen wees er echter op dat mits er een kleine aanpassing komt, nog veel meer ondernemingen een beroep zouden kunnen doen op deze maatregel.
Collegas, door de voorgestelde wijzigingen wordt de rentetoelage hinder bij openbare werken uitgebreid naar alle kredieten die zelfstandigen en kmos voor de start van de openbare werken hebben afgesloten voor beroepsdoeleinden. Het gaat hierbij om financieringen van investeringen of activiteiten van ondernemingen. De rentetoelage blijft dus niet langer beperkt tot nieuw afgesloten overbruggingskredieten. Deze uitbreiding zal ongetwijfeld heel wat jonge ondernemingen en beginnende starters die plots met openbare werken worden geconfronteerd, ten goede komen. Na de aanpassing van de waarborgregeling is dit een goede bijkomende stap in de evaluatie en bijsturing van de beleidsinstrumenten rond hinder bij werken.
Wij zullen dit vanuit onze fractie dan ook goedkeuren en gezien de consensus in de commissie, vermoed ik dat we hierin niet alleen zullen staan. We rekenen op een snelle publicatie van het uitvoeringsbesluit, zodat de bedrijven hier zo snel mogelijk een beroep op kunnen doen. Hopelijk kan er ook binnenkort op federaal vlak werk worden gemaakt van een snelle evaluatie en waar nodig ook van bijsturing van de federale inkomenscompensatievergoeding.
De Vlaamse Regering had beloofd om deze maatregel snel te evalueren en waar nodig bij te sturen. Zij heeft woord gehouden, waarvoor onze dank.
De heer Van Malderen heeft het woord.
Voorzitter, het is opmerkelijk dat op het moment dat we ondanks een lichte groei en herneming van onze economie, nog altijd een recordaantal faillissementen hebben, maand na maand, en dat er ook heel veel openbare werken bezig zijn, een maatregel die inderdaad thuishoort in een pakket van drie om aan de kmos tegemoet te komen in het geval van openbare werken, niet echt een succes kan worden genoemd.
Vorige sprekers hebben het aantal dossiers genoemd, het zijn er een dertigtal voor wat de rentetoelage betreft. Als we kijken naar de Vlaamse waarborgregeling in het kader van openbare werken, dan is het aantal dossiers letterlijk op een hand te tellen.
Een aanpassing dringt zich meer dan op en we zullen die uiteraard steunen. De bedoeling is om naar een verdubbeling van het aantal dossiers te gaan. Mevrouw Fournier heeft gelijk dat hiermee vooral aan starters en jonge bedrijven soelaas kan worden geboden omdat die in hun kapitaal net meer rente dienen aan te wenden dan anderen.
De voorwaarde dat hebben we hier nog niet gehoord is dat deze maatregel beter bekend wordt gemaakt, zowel bij kredietinstellingen als bij lokale besturen en belangenbehartigers. We vragen dat de maatregel heel goed gemonitord wordt op succes. Het was immers relatief eenvoudig om in een motie van toelichting een verdubbeling van het aantal dossiers in te schrijven, maar het zal op het terrein zijn dat dit gerealiseerd zal moeten worden.
Ook hebben we bij de bespreking op een aantal pijnpunten of mogelijke pijnpunten gewezen waarvan we vragen dat ze gemonitord worden. Het gaat in de eerste plaats om het risico, en we kunnen moeilijk inschatten hoe groot het is, dat door de opening die men maakt naar oude leningen, mogelijk niet meer levensvatbare bedrijven toch nog proberen om via de regeling een zekere levenstijd te kopen. We vragen dat dit heel goed bekeken wordt.
Verder denken we dat hoe lager de drempel is voor dit soort maatregelen, hoe groter de steun is en hoe levendiger onze economie is. Ik denk dat we dat allemaal willen nastreven.
De heer Sabbe heeft het woord.
Voorzitter, collegas, we kunnen deze maatregelen natuurlijk enkel toejuichen. Het enige waar ik voor wil pleiten is om te proberen om dit volledig Vlaamse materie te maken en om ook de wet-Dedecker die eigenlijk complementair is met die twee maatregelen, naar Vlaanderen proberen te trekken zodat men als zelfstandige en als lokaal ondernemer maar één aanspreekpunt heeft.
Als we kijken naar de cijfers over het succes van de verschillende maatregelen, dan zien we dat de waarborgregeling en de rentetoelage voorlopig een erg beperkt succes kennen. Er zijn slechts dertien zelfstandigen die een waarborg van de Vlaamse overheid in het kader van de rentetoelage hebben aangevraagd. Dat is dus bitter weinig. In 2009 spreekt men over dertig goedgekeurde dossiers.
Als men kijkt naar de wet-Dedecker, ziet men een heel ander verhaal. In 3 jaar tijd hebben 993 bedrijven er een beroep op gedaan. Er is dus op dat vlak nood aan rationalisering, zoals op vele vlakken in België en in Vlaanderen. We moeten die drie maatregelen samensmelten tot één maatregel op Vlaams niveau, zodat de zelfstandigen door het bos de bomen zien en zodat we hen kunnen helpen met één aanspreekpunt.
Ik wil van de gelegenheid gebruik maken om nog twee bijkomende opmerkingen te maken die hier ook al vaak aan bod zijn gekomen. Ik wend me in het bijzonder tot de afwezige minister Crevits. We moeten natuurlijk beginnen met de overlast weg te nemen. Openbare werken zijn nodig en zullen altijd nodig zijn, maar het gaat over de manier waarop ze worden aangepakt.
Als we zeggen dat we een logistieke draaischijf willen zijn met een goede doorstroming, dan betekent dat twee zaken. We moeten ervoor zorgen dat de meeste wegenwerken in ploegenstelsels gebeuren zodat de duurtijd van de werken tot een minimum kan worden beperkt. We moeten ook zorgen en we hebben er samen met de meerderheid voor gepleit in een motie voor een verbeterde coördinatie van wegenwerken via het coördinatieplatform wegenwerken en het toekomstige Generiek Informatieplatform Openbaar Domein (GIPOD). Alle partijen waren het daarover eens. We moeten er versneld werk van maken om ervoor te zorgen dat de gelijktijdigheid van wegenwerken tot een absoluut minimum wordt herleid zodat winkels en zelfstandige zaken minstens langs één kant bereikbaar zijn en blijven.
Last but not least, moeten de wegenwerken natuurlijk van een kwaliteit zijn die aanvaardbaar is en die maakt dat de wegen duurzaam kunnen worden gebruikt, zonder dat je elke winter niets anders moet doen dan brandjes blussen en putten vullen.
Dat zijn mijn opmerkingen. Ik hoop dat dit geen dode letter blijft, maar dat men tot concrete acties zal overgaan.
De heer Watteeuw heeft het woord.
Voorzitter, er was in de commissie grote eensgezindheid over dit voorstel. Faillissementen zijn natuurlijk altijd kleine dramas voor een heleboel mensen. Het is onmiskenbaar dat openbare werken hier soms in meespelen. De rentetoelage is dan ook een nuttig instrument. Ervoor zorgen dat er meer gebruik van wordt gemaakt, is een goede zaak. Het is goed dat de drempel tot de rentetoelage verlaagt.
Dat is echter maar een van de zaken die we moeten doen. Zoals andere collegas al gezegd hebben, kan er voor openbare werken meer worden gepland. Bedrijven kunnen beter worden begeleid, en we kunnen mee zoeken naar oplossingen voor hen. Dan kunnen we misschien die dramas vermijden.
De rentetoelage versoepelen is een goede zaak, maar we zullen toch nog meer moeten doen.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet. (Zie Parl. St. Vl. Parl. 2009-10, nr. 639/1)
De artikelen 1 tot en met 4 worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.