Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over het voorstel van de Vlaamse Regering met betrekking tot een sale-and-lease-backoperatie voor Opel Antwerpen
Verslag
De heer Penris heeft het woord.
Ik zit al 14 jaar lang in de oppositie en ik zal dat waarschijnlijk nog een tijdje moeten blijven doen. Maar als het goed is, dan is het mijn plicht en gebiedt de intellectuele eerlijkheid mij om dat ook toe te geven. Voor Opel, voor onze Antwerpse maakindustrie, hebt u aangekondigd een extra inspanning te zullen leveren. Ik wens vanuit de oppositie deze inspanning te waarderen.
Mijnheer de minister-president, u hebt aangekondigd dat u bereid bent om de gronden van Opel over te kopen en terug te verhuren. Men noemt dat in mooi Vlaams een sale-and-leasebackoperatie. In de huidige omstandigheden zou de firma daardoor iets sterker op de markt staan. Natuurlijk moeten we zeker zijn van uw engagement. Het mag niet zo zijn dat u loze verkiezingsbeloften uitspreekt. We moeten weten dat wat u hebt aangekondigd ook hard wordt gemaakt. De mensen bij Opel Antwerpen mogen niet blij worden gemaakt met een dode mus.
Mijn vraag is dan ook de volgende. U kondigt aan de gronden, de eigendommen en de infrastructuur van het bedrijf te zullen overkopen en die opnieuw zult verhuren. Ik vraag heel concreet of uw begroting daar vandaag is op afgestemd. Welke maatregelen kunt u desgevallend nog bijkomend nemen?
De heer Bourgeois heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, iedereen heeft zijn eigen ambities. Wij zijn zeer ambitieus als het om Vlaanderen gaat, en u weet dat wij vanuit de oppositie evengoed alles steunen wat kan bijdragen om Opel Antwerpen te redden.
Dat alles is natuurlijk voorwaardelijk. De voorwaarden zijn de richtlijnen van de Vlaamse Regering: een goed ondernemingsplan, omschakeling, een toekomstindustrie op poten zetten, geen SUV's, geen wagens van het verleden meer produceren, maar wagens van de toekomst.
We hebben net als iedereen hier in dit halfrond vernomen dat de Vlaamse Regering heeft beslist om de aankoop van de fabriek en de terreinen voor te stellen. Met andere woorden, het is de bedoeling de eigendom aan te kopen en weer te verhuren zodat er vers kapitaal in Opel kan worden gestort. Maandag bleek dat het eigenlijk zou gaan om een operatie door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Ik lees op een Belgabericht van maandag 27 april dat de heer Bruyninckx, gedelegeerd-bestuurder, zegt dat als men dat zou vragen, dat zou worden onderzocht.
Ik heb hier toch een beetje een probleem mee. Wie heeft nu eigenlijk wat beslist? Minister Ceysens heeft verklaard dat de Vlaamse Regering afgelopen vrijdag een beslissing heeft genomen. Vorige maandag heeft de heer Bruyninckx zich bereid verklaard om, indien dat zou worden gevraagd, de zaak te onderzoeken.
Mijnheer de minister-president, welke respons hebt u van Opel en van GM gekregen? Ik zou in dit verband willen verwijzen naar een uitspraak die in u maart 2009 zelf hebt gedaan. U hebt toen verklaard dat de Vlaamse Regering op dezelfde manier als de Duitse regeringen zou willen worden geïnformeerd. Indien dat niet zou gebeuren, zou dat volgens u een probleem vormen. GM heeft akte van het aanbod genomen en heeft verklaard dat te zullen bestuderen. De vervaldatum voor GM in de VS is 1 juni 2009. Ik denk dat we nu toch stilaan zouden moeten weten of er verdere gesprekken zullen plaatsvinden. Komt er enige respons? Wil GM hierop ingaan? Hebt u verder contact gehad? Is er een moment waarop we uitsluitsel moeten krijgen?
Wij bekijken deze zaak van buitenaf. Ik heb de indruk dat de communicatie wat eenzijdig verloopt en dat het aanbod eenzijdig is. Volgens minister Ceysens zijn er veel contacten met de directie, met de Duitse regering en met de Spaanse regering geweest. Wat is het antwoord geweest? Welke vooruitzichten heeft GM ons geboden?
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, we houden ons al ettelijke weken intensief met dit dossier bezig. Ik apprecieer het feit dat de oppositie onze inspanningen weet te appreciëren. We hebben ons preventief en offensief met het dossier gemengd. Dat is in de loop van de Vlaamse geschiedenis niet vaak gebeurd.
We zijn naar Detroit en naar Zurich geweest. We hebben in de loop van de voorbije periode heel wat contacten met verantwoordelijken van GM gehad. We hebben een eerste voorstel gedaan. Dit voorstel heeft betrekking op het waarborgen van leningen tot een bedrag van 300 miljoen euro. We hebben brieven geschreven om duidelijk te maken dat de Vlaamse Regering bereid is voor 300 miljoen euro waarborgen te verstrekken. We gaan er dan wel van uit dat de toekomst van de vestiging in Antwerpen wordt gegarandeerd en dat de werkgelegenheid daar op een duurzame wijze wordt verzekerd.
Tijdens eerdere discussies over dit onderwerp is gesteld dat we diplomatieke contacten moesten hebben. We hebben die contacten gehad. We zijn niet enkel naar Detroit gegaan. We hebben ook Zürich en een aantal Länder bezocht. We hebben gesprekken met de ministers-presidenten van die Länder gevoerd. Die contacten lopen nog. Volgende week zal ik een groep experts naar het kabinet van bondskanselier Merkel afvaardigen. Zij moeten daar de recentste informatie verkrijgen.
We leveren inspanningen. Ik wil even benadrukken dat dit niet eenvoudig is. In Detroit heeft GM verklaard dat het in eerste instantie de bedoeling is met de Duitsers te praten. De meeste fabrieken bevinden zich immers in Duitsland. De werkgelegenheid bedraagt daar meer dan 100.000 arbeidsplaatsen. Daarna wil GM kijken in welke mate er met de Spanjaarden, de Polen, de Engelsen en de Vlamingen kan worden gepraat.
Gezien de gevoeligheid van dit dossier, houd ik dit zeer goed in de gaten. Het zinnetje "een level playing field voor de facts and figures" is heel Vlaanderen rondgegaan. Mij lijkt het belangrijk de diplomatieke en politieke contacten scherp te houden. Die contacten kunnen bevestigen dat we over juiste, adequate en actuele informatie beschikken.
De heer Penris en de heer Bourgeois hebben nog een ander element van het dossier aangehaald. Aangezien GM heeft verklaard 3,3 miljard euro nodig te hebben om een Europese entiteit op te richten, hebben we, samen met de nv Petercam, een aantal denksporen onderzocht. Het gaat om een kostenbesparing van 1,2 miljard euro. GM zal zelf 3 miljard euro op tafel leggen. De vraag is waar dit geld vandaan zal komen. In Duitsland zoeken een aantal partners een manier om 3,3 miljard euro te verzamelen. Fiat en een aantal banken zijn hier mogelijk bij betrokken. Indien dit bedrag zou worden gevonden, zal de Duitse overheid met waarborgen of op een andere manier ondersteuning bieden.
Wij waren ervan overtuigd dat we, naast die 3 miljoen euro waarborg die we hadden aangeboden, een bijkomend initiatief moesten nemen. Ik vind dat dit voorstel een zeer intelligent voorstel is. Wij kopen grond en gebouwen die zeer waardevol zijn - de heer Penris knikt terecht - en die goed gelegen zijn voor de haven. Waarom zouden we ze niet kopen en dan terug verhuren aan GM, waardoor ze een cashflow krijgen van zo'n 200 miljoen euro? Wij gaan ervan uit dat ze met dit aanbod nog eens goed moeten nadenken hoe ze die Europese entiteit realiseren en Antwerpen daar een plaats in geven.
Voor de sale-and-leasebackoperatie gaat het om een bedrag van 206 miljoen euro. De gronden zijn goed voor zo'n 150 miljoen euro en de kantoorgebouwen en de terreinen voor de rest. Wij hebben ook voorzichtig met het havenbedrijf gesproken. Het havenbedrijf zegt zeker geïnteresseerd te zijn in de gronden, maar minder in de rest. Heel wat partners, zeker het havenbedrijf, zijn dus geïnteresseerd in de gronden. Wanneer GM zou zeggen dat ze verder willen onderhandelen, dan ben ik zeker dat we oplossingen vinden om het bedrag van 206 miljoen euro te vinden. Dat moet ik zelfs niet in de eigen begroting vinden. Ik ben ervan overtuigd dat er heel wat partijen geïnteresseerd zijn om met ons in dit verhaal te stappen.
Natuurlijk zijn er nog vragen. Wat zal de huur zijn? Voor hoeveel jaar? Welke fiscale en andere behandelingen staan daar tegenover? We hebben met Petercam een aantal dingen uitgewerkt. Op dit moment is het het belangrijkste dat we in een brief van 27 maart hebben laten weten dat we er dit aan toevoegen. We hebben ook gezegd dat als GM de garantie geeft om de tewerkstelling in Antwerpen op een duurzame wijze te verzekeren, we dit voorstel heel snel kunnen concretiseren en de nodige fondsen kunnen verwerven, hetzij samen met het Havenbedrijf, hetzij samen met anderen.
Het belangrijkste is dat we met dit voorstel opnieuw hebben duidelijk gemaakt dat deze Vlaamse Regering alles wil doen om concrete voorstellen te formuleren en dat de regering, als Antwerpen op een duurzame manier open kan worden gehouden, deze engagementen wil nemen.
Ik heb nog geen antwoord gekregen van GM. Men heeft in de pers laten weten dat men dit een interessant voorstel vond, maar we hebben sindsdien niets meer gehoord. Ik ga ervan uit dat men dit grondig aan het bekijken is in Antwerpen, in Zürich en in Detroit. Maar nogmaals, als men Antwerpen een duurzame toekomst wil geven, dan zullen we zeer snel rond de tafel zitten om concreet een aantal garanties en zaken te bespreken en om de nodige middelen te vinden. Ik maak me sterk dat dit zeer snel kan worden afgerond.
Mijnheer de minister-president, ik dank u voor uw antwoord. Wat ik met mijn vraag heb willen vermijden - en wellicht ook de heer Bourgeois met zijn vraag -, is dat we ons in dit dossier beperken tot een aankondigingspolitiek. Wanneer we bepaalde voorstellen doen, dan moeten we er ook, zeker nu, voor zorgen dat we ze hard kunnen maken.
U zegt dat het over 206 miljoen euro gaat en dat u die middelen niet in de eigen begroting zult moeten vinden omdat er genoeg geïnteresseerde partners zullen zijn. Een van de geïnteresseerden zou het havenbedrijf kunnen zijn. Ik ben lid van de raad van bestuur van het havenbedrijf. Ik zal mijn verantwoordelijkheid opnemen. Tot op heden heeft dit dossier onze raad van bestuur nog niet bereikt. Maar ik zal doen wat ik moet doen.
U hebt een brief gestuurd naar de directie van General Motors. Ik hoop dat u minstens een ontvangstbevestiging van die brief hebt mogen krijgen. U zegt dat u tot op heden geen reactie hebt mogen ontvangen, maar ik hoop dat u minstens een ontvangstbevestiging hebt gekregen. Als dat niet het geval is - en ik ben opnieuw de oppositieman op dit moment - vrees ik dat ook dit een deel van uw aankondigingspolitiek zou kunnen zijn. Als u een voorstel doet - zeker als u een interessant voorstel doet - denk ik dat daar interessante antwoorden op moeten kunnen komen, en wel zeer snel. Laat ons eens weten of dat het geval is of niet.
We willen inderdaad weten wat nu is beslist. We vinden geen notulen van de Vlaamse Regering. Minister Ceysens zegt dat vrijdag werd beslist, maar parlementsleden die hun controletaak vervullen, moeten vaststellen dat er geen notulen zijn van een beslissing. Ik neem aan dat u voldoende contacten hebt met het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen om te zeggen dat het positief benaderd zal worden. Uit het feit dat de heer Penris een vraag stelde, moet ik ook afleiden dat het daar nog niet geagendeerd is, maar u hebt goede hoop dat die beslissing ook genomen zal worden. Tot daar is er voldoende duidelijkheid, maar ik zou het appreciëren als we daarover verder op de hoogte gehouden worden.
Een ander punt is zorgwekkender. U hebt op 11 maart ook gezegd dat u een level playing field wilt, voor facts en figures, en dat u gelijk behandeld wilt worden, zoniet is er een probleem. We hebben het gevoel dat GM, al dan niet met dank, alle voorstellen tot zich laat komen en nog geen beslissing neemt, laat staan een antwoord geeft.
We begrijpen de hele dynamiek. Voor 1 juni moet er een reddingsplan zijn. Wij steunen alle initiatieven om klaar te staan, zodat Vlaanderen er op een cruciaal moment is om ervoor te zorgen dat Antwerpen, als dat kan, ook gered wordt. Maar we dringen erop aan dat u elke inspanning blijft leveren. Het is goed dat uw specialisten met Merkel gaan praten.
Ik heb het gevoelen dat GM niet in zijn kaarten laat kijken. Er zal gesnoeid worden in Europa. We lezen vandaag in de kranten dat er mogelijke overnemers zijn. Magna wordt vermeld als mogelijke kandidaat-overnemer. Maar als gesnoeid wordt, is het zaak dat we er met een modern, toekomstgericht bedrijf, omgebouwd voor de wagen van de toekomst, bij kunnen zijn om de tewerkstelling en knowhow te redden.
De heer Van Malderen heeft het woord.
Mijnheer de minister-president, ik dank u voor uw antwoord. Het voorstel dat de Vlaamse Regering heeft uitgewerkt, draagt niet de zekerheid van succes in zich, maar we leven allemaal in de wetenschap dat als we niets doen, we de zekerheid van het falen hebben. Dat is absoluut te vermijden.
De verankering van Opel is voor ons absoluut belangrijk, in de eerste plaats voor de mensen van Opel zelf, maar ook voor alle afgeleide industrieën die eraan vasthangen. De herstructureringen die we de afgelopen maanden hebben zien passeren, gebeuren allemaal in sectoren die in grote mate toeleveren aan de auto-industrie. Het belang daarvan kan niet genoeg worden onderstreept.
Ik zou absoluut mijn respect willen betuigen voor de mensen van Opel zelf. De werknemers daar blijven al meer dan twee jaar auto's produceren en het is de productiefste en meest kwaliteitsvolle fabriek van de groep. Dat in grote onzekerheid en met een debat dat boven hun hoofd wordt gevoerd. Ook dat wil ik hier onderstrepen.
Mijnheer de minister-president, u hebt het over diplomatieke contacten die u zult leggen. Ook dat juichen we toe. Ik denk dat het belangrijk is om bondgenootschappen te zoeken, om ervoor te zorgen dat GM niet aan cherry picking gaat doen en iedereen tegen elkaar uitspeelt. Pikt men de signalen op die wij uitzenden? Hebt u de ontvangstmelding gekregen? Wat is uw volgende stap op het moment dat men aan de andere kant doof blijft? Gaan we dan zelf contact zoeken?
Ik zou ervoor pleiten om de meest actieve rol te spelen die we kunnen spelen. Het gevaar is dat de deur tegen onze neus wordt dichtgeslagen, maar ik zou niet graag moeten horen dat we niet aangebeld hebben.
Mijnheer Van Malderen, mijnheer Bourgeois, uw zorg probeer ik constant weg te werken, met name de vraag of wij dezelfde informatie hebben als onze Duitse collega's. Het gevoelen dat u hebt, dat men vanuit GM-Detroit eigenlijk meer met de Duitsers spreekt en daar ook intensiever mee bezig is dat met de anderen, heb ik ook. Ik heb zelf initiatieven genomen, samen met de collega-ministers, om zowel met de Duitse minister van Economie zu Guttenberg, als met mijn collega's ministers-presidenten, als met het kabinet van bondskanselier Merkel contacten te leggen. We werken offensief en gaan niet wachten tot men vanuit Duitsland telefoneert om even naar Berlijn te komen om een aantal dingen te bekijken.
Die zorg is ook bij mij en mijn collega's in de Vlaamse Regering aanwezig.
Nogmaals, dit is een zeer ernstig dossier. Er werken een kleine 3000 mensen en met de indirecte werkgelegenheid erbij gaat het over 10.000 mensen. Het is geen dossier om in een verkiezingsdiscussie verzeild te raken. Het is een concreet voorstel dat we zullen hard maken met een aantal partners. Mijnheer Penris, ik kan alleen maar bevestigen dat het havenbedrijf, dat trouwens al gronden heeft gekocht, geïnteresseerd blijft om dat te doen. Wel moet ik eerst weten of GM geïnteresseerd is, om verdere stappen te kunnen zetten in hoe we dat kunnen concretiseren.
De mensen van Antwerpen hebben reeds een ontvangstmelding gegeven, zelfs publiek. Dat is dus geen punt. Nu is de vraag in welke mate we vrij snel met GM rond de tafel kunnen gaan zitten om dit te concretiseren. Mevrouw de voorzitter, we moeten vanzelfsprekend een methode vinden om dit parlement te informeren over de stand van zaken, maar dat laat ik aan uw wijsheid over.
Mijnheer de minister-president, ik dank u voor het bijkomende antwoord. U hebt terecht gezegd dat dit dossier uit de verkiezingsmoerlemei moet kunnen blijven. Dat is ook de reden waarom wij in dit dossier geen oppositie om de oppositie voeren maar constructief met u willen meedenken. U kunt ervan op aan dat ik in de raad van bestuur samen met mijn collega's van het Antwerps havenbedrijf mijn verantwoordelijkheid zal opnemen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mijnheer de minister-president, u weet dat u in dezen met een heel verantwoordelijke oppositie te doen hebt en dat we allemaal alle inspanningen steunen en suggesties hebben geformuleerd. Ik apprecieer het zeer sterk dat er naar een manier zal worden gezocht om dit parlement te informeren. Het kan dus zijn dat u in de periode tussen nu en de verkiezingen belangrijke beslissingen moet nemen. Mevrouw de voorzitter, dan moet er misschien een manier worden gevonden om een dialoog te voeren als dat gewenst is door het parlement. Dit zijn zaken die u niet buiten die periode kunt houden. 1 juni, de vervaldag voor GM, valt acht dagen voor de verkiezingen. U weet dat dit geen verkiezingsthema is maar een gedeelde zorg over meerderheid en oppositie heen.
Het incident is gesloten.