Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Tavernier heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, er is momenteel nogal wat te doen - vooral in het buitenland: Nederland, de Verenigde Staten, Frankrijk, Duitsland - rond bonussen van topkaders van bedrijven, en dan vooral van financiële ondernemingen. Het gaat meer specifiek over bonussen voor de topkaders van die ondernemingen die de laatste maanden konden genieten van overheidssteun, hetzij in de vorm van kapitaalinjecties, hetzij in de vorm van kredietwaarborgen door de overheid.
Op het ogenblik dat de overheid met belastingsgeld voor de redding van ondernemingen zorgt, is het maar normaal dat er van iedereen een inspanning wordt gevraagd. Dat geldt zeker voor de topkaderleden, die zeer grote vergoedingen opstrijken, niet alleen als vaste vergoeding, maar ook onder de vorm van bonussen.
In ons omringende landen probeert men daar een vrij duidelijk beleid rond te voeren, mijnheer de minister. Welke afspraken heeft men hier gemaakt met die financiële ondernemingen waaraan de Vlaamse overheid bepaalde waarborgen heeft verleend, in verband met die variabele beloning en die bonussen? Hoe zit het met de voorwaarden voor ondernemingen waar we in de toekomst eventueel in zouden participeren? Wat is het beleid van de Vlaamse Regering? Wat stelt men in het vooruitzicht om als voorwaarde rond die bonussen mee te geven, vooraleer uw regering zou overgaan tot kapitaalinjectie en waarborgverlening?
Minister Van Mechelen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, het gaat over drie verschillende zaken. De Vlaamse Regering heeft haar verantwoordelijkheid genomen in de Dexia-, de Ethias- en de KBC-operatie. Het zijn drie reddingsoperaties die, wat mij betreft, levensnoodzakelijk waren voor ons financieel systeem.
Algemeen ethisch groeit wereldwijd het begrip dat het systeem van de bonussen zoals die in het verleden werden gehanteerd, niet houdbaar is. Iedereen zal vrijwillig of verplicht tot bescheidenheid moeten worden aangemoedigd met betrekking tot loon en het opeisen van bonussen.
Ik ga in op de drie cases waar wij verantwoordelijkheid dragen. In de Dexia-operatie hebben we 500 miljoen euro op tafel gelegd. Dat betekent dat Vlaanderen 2,85 percent van de aandelen in handen heeft. We hebben geen bestuurder in de raad van bestuur, dus daar kunnen wij niet rechtsreeks invloed uitoefenen, tenzij via de federale overheid. Maar als niet-onbelangrijke aandeelhouder zijn wij vertegenwoordigd op de algemene vergadering van Dexia en zullen daar vanzelfsprekend onze verantwoordelijkheid opnemen vooraleer kwijting te geven aan de raad van bestuur en het directiecomité.
Ik heb de termsheet van de Ethias-operatie nog eens meegebracht. Wij hebben 25 percent plus één aandeel opgenomen voor een bedrag van 500 miljoen euro. Samen met de federale overheid en het Waalse Gewest hebben wij 75 percent plus drie aandelen. Wij maken daar zelf de dienst uit. Onze vertegenwoordigers binnen deze raad van bestuur zullen worden opgedragen om daarop toe te kijken. Dat staat mee opgenomen in de principes van governance, zoals voorzien in de termsheet van Ethias.
De derde operatie is die van 2 miljard euro aan KBC. Wij nemen geen kapitaalsparticipatie, maar hebben een perpetual loan, een eeuwigdurende lening, onderschreven voor 2 miljard euro, te verhogen met maximum 1,5 miljard euro. Daarvoor hebben wij ook een termsheet opgesteld met KBC. We hebben heel veel belang gehecht aan wat u zegt. In die termsheet staat en ik citeer letterlijk: "Voor 2008 schrappen het uitvoerend comité van de uitgever," - dat is de instelling zelf - "de uitvoerende comités van KBC Bank nv en KBC Verzekeringen nv alle bonussen in de vorm van contant geld, opties en aandelen."
Ten tweede is opgenomen dat het uitvoerend comité de uitstapvergoeding of verplichte ontslagvergoeding beperkt tot twaalf maanden vast loon.
Ten slotte staat in die termsheet in bijlage één dat als er een beslissing moet worden genomen in de raad van bestuur die een wijziging in het bezoldigingsbeleid van de uitgever inhoudt met betrekking tot de raad van bestuur, het uitvoerend comité of het hoger kader, dit moet worden voorgelegd aan een van de voorgedragen kandidaten van de effectenhouder. Ook daar zal Vlaanderen met andere woorden rechtstreeks toezicht houden en zullen wij onze verantwoordelijkheid nemen.
Mijnheer de minister, ik dank u voor het antwoord. Maar sta me toe te zeggen dat het behoorlijk vaag is. Voor wat betreft KBC, zijn er bepaalde afspraken gemaakt, zeker voor 2008. "En voor de rest nemen wij daar natuurlijk onze verantwoordelijkheid." Maar als u het hebt over Dexia - "Bij kwijting zullen we de zaak toch wel even bekijken." -, wat zal dit concreet inhouden? Wat u vooraf als gedragslijn meegeeft, zijn enkel een aantal algemene principes van bescheidenheid, zoals u die in het begin hebt gesteld. Ik heb de indruk dat daar niks hards is.
Voor wat betreft Ethias: "Ook daar gaan we onze verantwoordelijkheid opnemen, ook binnen het kader van de raad van bestuur." Maar behalve het algemene principe lijkt me dat behoorlijk vaag. Uw antwoord is dus wat concreter over KBC, zeer vaag over Dexia en een beetje minder vaag over Ethias.
Mijnheer de minister, met zo'n antwoord zult u niet wegkomen. U moet iets duidelijker zijn. De regering moet naar andere participaties en waarborgleningen, naar andere ondernemingen zoeken, en niet noodzakelijk in de financiële sector. Het is dringend nodig dat de regering een duidelijker gedragslijn afspreekt en aan ondernemingen zegt aan welke voorwaarden en criteria bonussen en uittredingsvergoedingen moeten beantwoorden.
De heer Van Malderen heeft het woord.
Ik wil me aansluiten bij de vragen, maar wil de kwestie ook wat verbreden naar de invloed die de overheid krijgt in de bancaire sector als gevolg van de genomen maatregelen. Mijnheer de minister, u hebt de drie scenario's geschetst. We traden in KBC in met de garantie dat ze kredieten zou blijven verschaffen aan de Vlaamse kmo's. Die voorwaarde zou worden afgedwongen via vertegenwoordiging in de raad van bestuur. Ik heb die vraag al een paar keer aan minister Ceysens gesteld. Hoe zit het nu met die vertegenwoordiging? Kunnen we de toen gemaakte afspraken op het terrein echt hardmaken? Het antwoord dat ik kreeg, was dat die procedure lopende is. U verwijst nu naar een term sheet dat met de KBC is doorgesproken. Is daar een akkoord over? Kan dat geïmplementeerd worden? Zijn er mensen aangesteld in de raad van bestuur?
Mijnheer de minister, u zegt dat we dat bij Ethias via onze mensen in de raad van bestuur aankaarten. Is dat operationeel? Ons aandeel in Dexia is veel minder significant, en daar maak ik me weinig illusies over de slagkracht. Hoe is de stand van zaken in die procedure?
De heer Bourgeois heeft het woord.
Mijnheer de minister, uw antwoord ligt in de lijn van de verwachtingen. Ik wil dit probleem ook opentrekken. In onze eerste discussie over KBC hebt u gezegd dat de zaak eind maart wordt afgerond. Ik neem aan dat we mededeling zullen krijgen van de correcte afspraken.
Volgens mijn informatie zijn er in 2008 geen bonussen voor KBC, Fortis en Dexia, maar dat is eenmalig. Ik ben vragende partij voor een structureel beleid van de Vlaamse Regering en een mededeling daarover en misschien een debat. Tijdens het eerste debat daarover heb ik gezegd dat het nu het moment is om de corporate principes toe te passen als de overheid zelf aandeelhouder is.
Ik wil ook uw aandacht vragen voor andere participaties. Ik heb onlangs een schriftelijke vraag gesteld over de participatie die bijvoorbeeld het Zorgfonds heeft. Dat is ook indrukwekkend. Bij ING heeft het voor meer dan 800.000 euro aandelen. Ook de portefeuille bij andere banken zoals Banco Santander, Banco Bilbao, enzovoort is indrukwekkend. Is er ook een beleid van participatie op die algemene vergaderingen, van het formuleren van corporate voorwaarden, van het steunen van een ethisch duurzaam beleid? Als overheid mogen we daar vragen bij hebben en moeten we een beleid ontwikkelen. Mijnheer de minister, misschien kunt u op die laatste vraag niet antwoorden. Ik ben vragende partij voor een mededeling naar aanleiding van de mededeling over de term sheet met KBC. Dan kunnen we het debat opentrekken naar alle participaties die de overheid heeft, omdat we daarin een ethische verantwoordelijkheid en een voorbeeldrol hebben.
Mijnheer Tavernier, de heren Van Malderen en Bourgeois hebben het antwoord gegeven. Met 2,85 percent van de aandelen gaan we niet wegen in een raad van bestuur op het beleid van die bank. Het enige wat we kunnen doen, is onze verantwoordelijkheid opnemen in de algemene vergadering, zo bepaalt de wet het.
In Ethias is het vanzelfsprekend. Daar heeft de overheid 75 percent plus drie aandelen. Ik neem aan dat onze vertegenwoordigers namens de overheid, desgevallend in ruggespraak, hun verantwoordelijkheid zullen nemen. Met KBC zijn er waterdichte afspraken over gemaakt.
Mijnheer Van Malderen, de term sheet zegt dat de bank garandeert dat ze hypotheekleningen aan particulieren en handelskredieten aan bedrijven in het Vlaamse Gewest zal blijven verstrekken, conform de historische kredietnoteringscriteria en op een redelijke basis. Dat betekent dat de inspanningen minstens constant blijven. Daartoe zal een opvolgingscomité in het leven worden geroepen, waar wij vanzelfsprekend zitting in zullen hebben.
Wij hebben - zoals gisteren in de commissie voor Financiën en Begroting werd gezegd - de geldophaling eergisteren afgerond. We hebben ons daarvoor begeven op de financiële markten. Het geld is opgehaald. In de komende veertien dagen wordt deze operatie afgesloten. Ook de verbintenissen worden ondertekend. De uiteindelijke documentatie zal daar worden bijgevoegd, op basis daarvan kan deze operatie worden afgesloten. U weet dat op dit ogenlik nog besprekingen lopen met de Europese Commissie die hierop toezicht houdt.
Wat het Zorgfonds betreft, mijnheer Bourgeois, moet ik melden dat de beleggingsstrategie niet door mij wordt aangestuurd. Dat is dus een bevoegdheidsprobleem. Natuurlijk moet daar zorg aan worden besteed. Ik zal die boodschap aan de bevoegde collega doorgeven.
Mijnheer de minister, wij blijven vragende partij voor de term sheet. Wij zouden graag weten wat daarin staat.
Daarnaast vind ik dat u er zich zeer gemakkelijk vanaf maakt wat Dexia betreft. Meer dan 2 percent aandelen in een financiële instelling is niet min. We hebben dat rechtstreeks als Vlaamse overheid, maar onrechtstreeks via de gemeentelijke holding. Bij de gemeenten zou er enige samenspraak kunnen zijn om tot veel betere en duidelijkere voorwaarden te komen.
Bij Ethias hebben we wel iemand in de raad van bestuur, maar voor mij blijft het nog altijd wat onduidelijk wat het betekent: "die zal zijn verantwoordelijkheid opnemen". U zou daar toch eens stilaan duidelijkheid in moeten scheppen. Nu is het te vaag.
Het incident is gesloten.