Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking (Voortzetting)
De heer Deckmyn heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte collega's, ik ben blij dat we de bespreking kunnen aanvatten. Het gaat hier niet over politique politicienne, maar over de boterham van de mensen. Het is dus belangrijk om dit nu ter sprake te brengen en te kunnen stemmen.
Het Vlaams Belang kan zich vinden in het voorliggende ontwerp van decreet. De versoepeling van de bestaande regeling en het optrekken van het beschikbare budget is alvast een stap in de goede richting. We zullen bijgevolg het voorliggende ontwerp goedkeuren, ook nu we worden geconfronteerd met het bewuste amendement dat werd ingediend na de indiening van het verslag.
De heer Van den Heuvel heeft het amendement net toegelicht. Het Vlaams Belang is blij dat men inziet dat ook de traditionele economie, de harde sector, nood heeft aan extra ondersteuning. We hebben daar in het kader van diverse debatten in het verleden al vaak voor gepleit. In die zin is het inderdaad goed dat de meerderheid snel op de bal speelt.
Toch wil ik erop wijzen, zoals ik dat tijdens de bespreking in commissie ook heb gedaan, dat dit decreet alleen niet zal volstaan om tegemoet te komen aan de problemen waar we, door de gevolgen van de financiële en economische crisis, mee worden geconfronteerd.
Het is een noodzakelijke stap in de richting van economische zekerheid voor onze bedrijven. Het Vlaams Belang zal dit dan ook ondersteunen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Van Malderen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, er is al verwezen naar het jaarverslag van de Nationale Bank, waarin een krimp van onze economie van 2 percent wordt geprojecteerd, maar, en dat is misschien nog zorgwekkender, ook een daling van de bedrijfsinvesteringen met 4 percent. Dat is de neerslag die we allemaal voelen van de financiële crisis op de reële economie.
We hebben in het parlement, zowel plenair als in commissie, al verschillende keren van gedachten gewisseld en voorstellen geformuleerd, om zo goed mogelijk te antwoorden op de uitdagingen die deze crisis ons elke dag opnieuw, en elke dag met nieuwe aspecten, stelt.
Het vrijwaren van de tewerkstelling en de continuïteit in de bedrijfsvoering zijn voor ons daarbij essentiële doelstellingen. Dat vraagt een actieve overheid, die haar investeringsbeleid effectief invult, maar ook de toegang tot kapitaal voor de bedrijven. We ontvangen inderdaad signalen dat het daar inderdaad aan mangelt. Het verstrekken van waarborgen is een snel en relatief goedkoop instrument om ondernemingen toegang tot financiering van hun activiteiten, en vooral van hun investeringen, te verstrekken.
Deze waarborgregelingen dienen zich in te schrijven in een Europees kader dat de staatssteun reguleert. Sinds het indienen van dit decreet en de bespreking en amendering in commissie, heeft de Europese Unie het kader verruimd. Wij zijn voorstander om maximaal gebruik te maken van de mogelijkheden die Europa ons biedt.
We hebben, naar aanleiding van het actualiteitsdebat over de toestand bij Opel en het aanbod dat de Vlaamse Regering doet aan de directie van dit bedrijf om een waarborg te verstrekken, gepleit voor een duidelijk en transparant kader waarbinnen waarborgen kunnen worden verleend. Het hoeft geen verbazing te wekken dat voor ons engagementsverklaringen inzake tewerkstelling en het respecteren van het sociaal overleg binnen de bedrijven daarbij essentiële toetsstenen zijn. We stellen dan ook vast dat het amendement dat wordt voorgelegd, daar ruimschoots aan tegemoetkomt.
Collega's, ik denk dat we hier een krachtig instrument mee op poten zetten, waarbij we tot 1,5 miljard euro waarborgen kunnen in stelling brengen. Dat alleen zal niet volstaan om het zware weer van de crisis door te komen, maar het is een uiterst krachtig signaal. Ik ben dan ook blij dat we deze bespreking zo snel mogelijk kunnen aanvatten, om dit vertrouwenwekkend signaal naar onze bedrijven, en naar iedereen die daar zijn boterham verdient, te sturen. (Applaus bij sp.a)
De heer Bril heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ik wil niet in herhaling vallen, maar er toch nog één element aan toevoegen. Op dit ogenblik beperken de banken drastisch hun kredietverlening. Als dat zo voortgaat, is dat een ramp voor heel wat bedrijven, die in moeilijkheden zullen komen. Er zal jobverlies zijn, met problemen voor de gezinnen, en komende investeringen betekenen ook komende tewerkstelling.
We kunnen niet anders. Gelet op de houding van de banken moet het Vlaamse Gewest nu interveniëren met de waarborgen, ad hoc en beperkt in de tijd. Mijnheer Tavernier, nood breekt wet: laten we snel, maar correct handelen.
De heer Tavernier heeft het woord.
Mijnheer Bril, dank u voor de aanmoedigende woorden.
Wij staan in principe positief tegenover de voorgestelde maatregelen. Laat dat duidelijk zijn. De problemen bij een aantal bedrijven wat betreft financiering zijn heel duidelijk. Maar we moeten natuurlijk opletten met holderdeboldermaatregelen. Een goed begrip van wat er staat, is natuurlijk ook wel belangrijk.
Mevrouw de minister, ik richt me tot u want ik veronderstel dat u de echte auteur bent van het amendement. Ik heb nog enkele vragen. Wat is de draagwijdte van de safe harbour-premie? Indien wij de waarborgregeling zo ver uitbreiden, wat zijn dan de eventuele consequenties voor de rating van de Vlaamse overheid? Nu wordt er hier en daar al gezegd dat het wel eens kan zijn dat ten gevolge van onder andere het verlenen van nogal wat waarborgen, de kredietwaardigheid misschien niet in het gedrang komt maar toch enigszins verlaagt.
Ik heb nog een vraag over de voorwaarden die men stelt. Uiteraard is het belangrijk dat er een businessplan is. Uiteraard is het zeer belangrijk dat er gekeken wordt naar de engagementen in verband met tewerkstelling. Maar daarnaast hebben we toch ook in het kader van uw beleid een belangrijk element, namelijk innovatie of groene innovatie. In het kader van Vlaanderen in Actie (ViA) zijn dat een aantal doelstellingen voor Vlaanderen. Spelen die elementen mee als voorwaarde of is dat niet zo?
Er is nog een meer financieel-juridisch element. U verleent waarborgen onder voorwaarde dat de exploitatiezetel in Vlaanderen is gelegen. Dat lijkt logisch op zich, maar het is misschien onvoldoende. Wat doe je met ondernemingen met een exploitatiezetel in Vlaanderen maar een maatschappelijke zetel elders? Ik heb het dan hoofdzakelijk over plaatsen buiten België. Dan heb je een pak minder vat op die onderneming en op het vervullen van de voorwaarden die gesteld zijn. Is het niet wat gevaarlijk of ondoordacht om alleen het criterium exploitatiezetel op te nemen en voorbij te gaan aan het beslissingscentrum? Het beslissingscentrum ligt in een aantal gevallen niet alleen buiten Vlaanderen, maar ook buiten België en eventueel zelfs buiten Europa. Tot daar mijn naar ik meen terechte vragen.
Minister Ceysens heeft het woord.
Geachte leden, safe harbour betekent marktconforme premies. Hier implementeren we maximaal het Europese kader dat ons ter beschikking wordt gesteld in onze eigen Vlaamse regelgeving. Voor alle duidelijkheid: we maken gebruik van de crisismaatregel die Europa ons aanreikt. De heer Van den Heuvel heeft terecht gezegd dat dat een tijdelijk kader is. We zullen dat mogen benutten tot eind 2010.
Binnen dat tijdelijke crisiskader heeft Europa de mogelijkheid geboden dat we twee soorten waarborgen ontwikkelen. Eerst is er de crisiswaarborg voor kmo's en grote ondernemingen, waarbij we een onbeperkt waarborgbedrag mogen aannemen en waarbij de waarborg zelf beperkt wordt tot 80 percent. Dat betekent dat een andere instelling 20 percent van het risico moet dragen. Europa zegt dat we maximum 80 percent van het risico mogen nemen, maar we zijn niet verplicht om die 80 percent uit te putten. In dat systeem moeten we werken met marktconforme premies of de safe harbour-premie zoals Europa ze definieert, is er geen aanmelding vereist bij Europa en mogen we het niet aanbieden aan ondernemingen in moeilijkheden. Dat is één stelsel dat binnen de crisisaanpak mag worden ontwikkeld.
Het tweede stelsel is dat van een verhoogde crisiswaarborg. In het eerste stelsel was er geen sprake van een maximumplafond. In dit stelsel is het maximum geplafonneerd op de jaarlijkse bruto loonmassa van het bedrijf, berekend op 2008. Er is dus wel een maximum opgelegd door Europa. Wel mag de waarborg nog worden opgetrokken tot 90 percent. We gaan dus nergens tot 100 percent. Dat betekent nog 10 percent risico voor een andere instelling. Die verlaagde safeharbourpremie is eigenlijk een marktconforme premie, waarop we wel een korting mogen geven, van 25 percent voor kmo's en van 15 percent voor grote ondernemingen.
In dat systeem van de verlaagde safeharbourpremie zullen we wel de dossiers moeten aanmelden. Ook mogen we ondernemingen in moeilijkheden mee in rekening nemen, voor zover de onderneming na 1 juli 2008 in moeilijkheden is geraakt. Europa zegt dat, als een onderneming echt door de financiële crisis en alles wat we als gevolg daarvan hebben gezien, in moeilijkheden komt, we dan zelfs onze waarborg mogen optrekken, in dat stelsel. Voor de beide stelsels zijn er echt wel krijtlijnen getrokken en die hebben we ook nauwgezet overgenomen en geïmplementeerd in wat hier vandaag ter stemming voorligt.
Dan was er de vraag over de kredietwaardigheid en de rating. De Vlaamse Regering is er zich van bewust dat elke verbintenis die we op ons nemen een bepaalde implicatie heeft. Minister Van Mechelen heeft al te kennen gegeven dat hem dat uiteraard zorgen baart. Anderzijds horen wat we hebben gedaan voor KBC en het kader dat we vandaag bieden, tot de dingen die we moeten doen. Momenteel tast dat onze rating nog niet aan. We moeten dat nauwlettend blijven bekijken. Ik neem aan dat dit een zorg is van ons allen, en zeker ook van de minister van Financiën.
Er werd gevraagd naar de voorwaarden. We hadden natuurlijk minder voorwaarden kunnen opnemen in het ontwerp van decreet en alles kunnen laten voor de uitvoeringsbesluiten. Mijnheer Tavernier, samen met de indieners hebben we er echter voor gekozen om u vandaag een zo breed mogelijke kijk te geven op wat we menen dat de voorwaarden en de krijtlijnen zijn waarbinnen we dat moeten doen, en die ook decretaal te verankeren. Als we dat in de uitvoeringsbesluiten hadden opgenomen, hadden we vandaag inderdaad minder artikelen moeten voorleggen. We hebben dus gekozen voor een maximale transparantie en het maximale verruimen van het debat van deze namiddag over wat de voorwaarden zijn.
Ik heb altijd gezegd dat twee dingen voor mij zeer belangrijk zijn, namelijk de tewerkstelling en het businessplan. Als minister van Innovatie is het absoluut mijn bedoeling ervoor te zorgen dat de investeringen in de economie opnieuw op gang komen: neem dat van mij aan. Laten we immers eerlijk zijn: vandaag is die waterleiding toch wel wat bevroren geraakt door de financiële crisis. Met die waarborgen proberen we die waterleiding wat te ontdooien, zodat we opnieuw een stroom krijgen. Het spreekt vanzelf dat we die hefboom moeten gebruiken om te zorgen voor een maximale transformatie naar een nieuwe innovatiegedreven economie.
We hebben er inderdaad voor gekozen in het ontwerp te bepalen dat de exploitatiezetel in Vlaanderen moet liggen. Er valt een hele discussie te voeren over andere zetels en hoofdkwartieren. U weet anderzijds ook wel dat heel wat Vlaamse bedrijven afhankelijk zijn van buitenlandse investeringen. Vandaag zijn zeker in een deel van onze economie en industrie 40 percent van de banen afhankelijk van die investeringen.
Die open economie waar we het hier al over hadden, maakt ons zeer kwetsbaar, zowel inzake export als inzake buitenlandse investeringen. Daar zijn natuurlijk regels voor, net zoals voor het verlenen van staatssteun. Dat kwam ook aan bod bij het debat over Opel.
Uiteraard moeten we bewaken dat onze steun niet naar andere oorden vertrekt. De juridische constructies zijn in elk bedrijf anders. We hebben er hier voor gekozen om in het decreet te schrijven: exploitatiezetel.
De heer Tavernier heeft het woord.
Ik dank u voor uw antwoord, mevrouw de minister. Ik hoop dat ook mijn collega's iets aan die verduidelijking gehad hebben.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet.
Ik stel voor om het amendement tot vervanging van de tekst van het ontwerp van decreet als basis voor de bespreking te nemen. (Zie Parl. St. Vl. Parl. 2008-09, nr. 1984/4)
Is het parlement het hiermee eens? (Instemming)
Er zijn geen opmerkingen over de artikelen 1 tot en met 27. De stemming over het amendement wordt aangehouden.De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.