Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de eventuele invoering van een schrootpremie voor wie zijn oude wagen vervangt door een milieuvriendelijker model
Actuele vraag over de eventuele invoering van een schrootpremie voor wie zijn oude wagen vervangt door een milieuvriendelijker model
Verslag
De heer Sannen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, ik wil het vandaag niet hebben over de nefaste aankondigingspolitiek van de federale regering. We hebben KBC gehad, en vorige vrijdag werden we geconfronteerd met een nummertje over het al dan niet invoeren van een schrootpremie. De kritiek van de CD&V-ministers in de Vlaamse Regering op de federale regering van CD&V-premier Van Rompuy was pijnlijk om zien voor wie het op tv zag.
Mevrouw de minister, ik wil het vooral hebben over de problemen van de automobielsector, over de antwoorden die daarop kunnen worden gegeven en over één bepaald instrument dat op dit ogenblik wat aandacht krijgt, niet alleen bij ons maar ook in de rest van Europa: de mogelijke invoering van een schrootpremie.
Wij hebben de vorige twee weken gepraat over waarborgen die we aan de automobielsector zouden geven om daar de tewerkstelling te handhaven. De invoering van de schrootpremie is een ander instrument, dat er niet alleen voor moet zorgen dat de aankoop van nieuwe wagens overeind blijft maar dat als tweede doelstelling heeft dat ons wagenpark groener en moderner wordt, dat het een wagenpark wordt met minder uitstoot van CO2, roet en dergelijke.
Ondertussen is die schrootpremie in Duitsland, in Frankrijk en in Spanje ingevoerd. In Italië en in Luxemburg wordt erover gesproken. Blijkbaar leeft die idee in heel Europa. Het is de bedoeling de consument ertoe aan te zetten zijn oude wagen voor een nieuwe, milieuvriendelijke wagen in te ruilen.
Natuurlijk is dit niet het enige instrument om ons wagenpark groener te maken. Zo kent de Vlaamse overheid al een premie voor roetfilters toe. Er is voorzien in een federale belastingverlaging voor wagens die weinig CO2 uitstoten.
Wat de fiscale instrumenten betreft, blijft het Vlaams Parlement op zijn honger. De belasting op de inverkeersstelling, die met de aankoop van nieuwe wagens is verbonden en die zou kunnen worden aangewend om ons wagenpark groener te maken, blijft achterwege. Mijn fractie is hierdoor erg teleurgesteld. Een schrootpremie kan in de huidige economische omstandigheden evenwel een surplus vormen om de vergroening van het wagenpark te realiseren.
Mevrouw de minister, denkt u eraan een dergelijke premie in te voeren? Is hierover al overleg gepleegd met de andere gewesten en met de federale overheid? Mij lijkt het best een dergelijke premie in heel België in te voeren. Dit vergt duidelijke afspraken met de federale overheid en met de andere gewesten. De federale regering zou deze maatregel ook in haar eentje kunnen invoeren. Dat zou een mogelijke oplossing zijn. Indien u deze premie wil invoeren, kunt u dan zeggen aan welke voorwaarden autobezitters moeten voldoen om recht te hebben op deze premie?
Mevrouw Van den Eynde heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, de heer Sannen wil het niet over de aankondigingspolitiek hebben. Volgens mij ligt dit element nochtans aan de basis van de hele discussie. Vicepremier Reynders heeft begrepen dat binnen iets minder dan vier maanden verkiezingen plaatsvinden. De aankondiging past in dit plaatje.
In elk geval heeft de schrootpremie, hoe ze er dan ook moge uitzien, in Duitsland en in Frankrijk tot een verhoging van de productie in de automobielsector geleid. Dit is niet onbelangrijk. De resultaten zijn natuurlijk nog te vaag om nu al te verklaren dat deze premie de automobielsector zou redden. Dat valt nog af te wachten.
De reactie van de minister was zeer hevig. Ze vond het ongehoord dat deze maatregel zonder enig overleg werd aangekondigd. Blijkbaar hebben de Vlaamse Regering en de federale regering hierover toch al overleg gepleegd. Ik neem aan dat de minister, indien de Vlaamse overheid voor de financiering zou moeten instaan, liever zelf de aankondiging had gedaan.
De schrootpremie zou in elk geval uit een verhoging van de kortingspercentages bestaan. De voorwaarde is dat de oude, vervuilende auto naar de schroothoop gaat. Ik zou hier nog een aantal kanttekeningen bij willen maken.
Ten eerste, volgens mij bestaat er op dit ogenblik nog te veel ongelijkheid. Bovendien zou de invoering van deze premie, zoals ze nu wordt voorgesteld, voor nog meer ongelijkheid zorgen. Ik wil de minister eraan herinneren dat er nog andere milieuvriendelijke wagens zijn. Sommige mensen hebben in een LPG-installatie geïnvesteerd. Zij moeten hier enorm veel taksen op betalen. Ik heb vernomen dat ze 150 euro meer taksen moeten betalen. We moeten eens nagaan hoe we de andere milieuvriendelijke maatregelen bij de invoering van de schrootpremie willen benaderen.
Ten tweede, we moeten ook aandacht voor de tweedehandsautomarkt hebben. We mogen die markt niet zomaar ten gevolge van de invoering van een schrootpremie in elkaar laten storten. We moeten hier goed over nadenken. Er zijn immers heel wat milieuvriendelijke tweedehandswagens op de markt. Ik denk hierbij onder meer aan de directiewagens.
Ten derde, indien de Vlaamse Regering of de federale regering een schrootpremie wil invoeren, zou ze dit op eigen kosten moeten doen. Ze moet dit niet op de kosten van de autohandelaars doen.
Mevrouw de minister, ik hoop dat u aan de onderhandelingstafel rekening met deze opmerkingen wil houden. Ik zou tevens graag vernemen wat uw concrete visie op het debat over de schrootpremie is.
De heer Peumans heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, de voorgaande sprekers hebben al een en ander toegelicht. Ik wil even een aankondiging van de minister-president, vroeger bevoegd voor het beleidsdomein Leefmilieu, in herinnering brengen. Deze aankondiging dateert van de Klimaatconferentie van juni 2007.
Er zou toen een recyclagepremie komen. Ik citeer uit een zeer belangrijke krant die inmiddels verdwenen is, namelijk Het Volk: " Zo'n financiële prikkel bestaat al in Italië en sommige automerken bieden zelfs een recyclagepremie aan".
Ik heb ook uw reactie gelezen en gezien. Minister Van Quickenborne heeft in een alliantie met Reynders allerlei dingen aangekondigd in het kader van een soort aankondigingspolitiek. De Vlaamse Regering heeft hier soms ook wel last van: toenmalig minister Peeters kondigde in 2007 zelf aan dat er zo'n recyclagepremie zou komen. Maar als hij dan in 2009 heel verontwaardigd doet, dan is dat niet helemaal geloofwaardig. Trouwens, ik betrap minister-president Peeters wel vaker op aankondigingen waarmee hij later beter niet mee wordt geconfronteerd, maar daar gaat het nu niet over.
Wat mij vooral interesseert, is dat het een kosten-batenverhaal is. De Bond Beter Leefmilieu heeft erop gewezen, ook de Vlaamse Automobilistenbond. Het kan natuurlijk ook een pervers effect hebben om een schrootpremie te geven. Men geeft het voorbeeld van een Mercedes - om een heel goed merk te nemen, al dan niet in een zwarte kleur - die na 10 jaar een lagere uitstoot kan hebben dan een diesel die veel jonger is. Er moet dus een duidelijke afweging gebeuren.
Mevrouw de minister, komt er overleg met de federale regering? Hoe gaat men dat aanpakken? Uw West-Vlaamse zuinigheid kennende, gaat u ongetwijfeld over tot een kosten-batenanalyse om het effect van een schrootpremie na te gaan.
Minister Crevits heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte collega's, het klopt inderdaad dat huidig minister-president Peeters in 2007 het idee van een recyclagepremie heeft geopperd. Hij heeft dat toen gedaan omdat het een van de voorstellen was in het kader van de tweede Vlaamse Klimaatconferentie. Ik herinner het mij nog als gisteren, want mijn allereerste interpellatie na 7 dagen minister, ging daarover. Ik nodig u uit om het verslag eens na te lezen. Ik heb toen uitgelegd dat het ging om een maatregel die in het kader van die klimaatconferentie moest worden besproken.
Ik was inderdaad een paar weken geleden nogal verrast toen plots een federale excellentie een voorstel lanceerde om een recyclagepremie in te voeren. Hij zei er ook meteen bij dat de gewesten het wel moesten betalen. Dat was vreemd, want er was over dat dossier geen overleg gepleegd en tot op vandaag is er geen overleg over gepleegd. Mevrouw Van den Eynde zegt dat er wel overleg is geweest, maar dat is dus niet zo. Er is geen woord over gezegd, zelfs niet in de federale regering.
Maar het voorstel was gelanceerd en het kwaad was geschied. Want als je de indruk geeft dat zo'n premie er komt, op een ogenblik dat de automobielsector in de problemen zit, dan kan je meteen de autoverkoop stilleggen omdat iedereen wacht met het aankopen van een auto tot de premie er is. Dat zou een slechte situatie zijn.
Daarom heb ik een beetje kwaad gereageerd. Het is nuttig om een pakket maatregelen te onderzoeken om na te gaan hoe men het wagenpark kan vergroenen. Wij hebben dat met de Vlaamse Regering ook gedaan. Een van de maatregelen die intussen is goedgekeurd, is de roetfiltersubsidie. Die subsidie geldt specifiek voor Euro 3-wagens. Dat zijn wagens die gebouwd zijn tussen 2000 en 2005, dus de niet zo oude dieselwagens waarvoor het nog nuttig is om een ondersteuning te geven voor een roetfilter. In België rijden nog bijna 2 miljoen oudere dieselwagens rond, de wagens Euro 0 tot Euro 2.
Als je een recyclagepremie zou geven, in de gekke veronderstelling dat alle wagens zouden worden vervangen, dan kost dat meer dan 2 miljard euro. Als je ervan uitgaat dat 10 percent van die wagens zou worden vervangen, dan kost dat nog 228 miljoen euro. De baten van zo'n maatregel - bijvoorbeeld 21 percent btw - komen volledig toe aan de federale overheid. U zult het dus wel met mij eens zijn dat zo'n maatregel als relancemaatregel veel beter wordt genomen door de federale overheid.
Er is hierover deze morgen overleg geweest tussen de vertegenwoordigers van de kabinetten van de Vlaamse en federale overheden. Er is een ruwe structuur voorgesteld van hoe zo'n maatregel er zou kunnen uitzien. Mijn mensen hebben daar vooral vastgesteld dat er nog heel wat vragen te beantwoorden zijn en het dossier helemaal nog niet rijp is.
Ik zal me niet bezondigen aan aankondigingen. Op dit ogenblik heeft de Vlaamse Regering beslist om voor de roetfiltersubsidie te kiezen. Een schroot- of recyclagepremie zou nuttig kunnen zijn als relancemaatregel. Mijnheer Peumans, als zo'n maatregel er komt, zal er geen effect zijn op bijvoorbeeld de roetfiltersubsidie, want het gaat over andere, oudere wagens.
Als men daar een aantal randvoorwaarden rond zou bouwen, bijvoorbeeld dat de auto verschroot moet worden op een goede manier en een milieuvriendelijker wagen moet zijn aangekocht, kan dat ook positieve milieueffecten hebben. Het is helemaal niet zo dat de Vlaamse Regering vandaag een beslissing zou nemen om dat nu holderdebolder in te voeren. Wel vond er deze morgen een informatieve vergadering over plaats.
Mevrouw de minister, de kostprijs kan men natuurlijk niet helemaal berekenen. Het versneld terug op gang brengen van de aankoop levert ook wat op. Ik begrijp dat dat wat oplevert voor de federale overheid, dus ik ben het met u eens dat er afspraken gemaakt moeten worden met de federale overheid over een mogelijke invoering van een schrootpremie.
Men moet natuurlijk niet holderdebolder te werk gaan, maar het is wel nodig om snel te beslissen. Als ik hoor dat u vanmorgen met de federale overheid samen hebt gezeten, denk ik dat ik kan interpreteren dat er gewerkt wordt aan een schrootpremie. Dan is het wel nodig, omwille van de negatieve effecten waar uzelf naar hebt verwezen - namelijk dat de aankoop van nieuwe wagens nu zou stilvallen - om heel snel tot een besluit te komen, samen met de federale regering, en snel deze schootpremie in te voeren. We willen juist vermijden dat de aankoop stilvalt. We kunnen dus niet talmen en er maanden overheen laten gaan. Ik zou toch willen vragen dat u dat overleg versnelt.
Mevrouw de minister, bedankt voor uw antwoord. De aankondigingspolitiek heeft natuurlijk heel wat onduidelijkheid op het terrein gecreëerd. Ik zeg niet dat u daarvoor verantwoordelijk bent, maar het is wel zo.
Ik wil er nogmaals op wijzen dat, welke premie men ook invoert, een aantal mensen of doelgroepen worden uitgesloten. Ik verwijs nogmaals naar de tweedehandssector. Ik zou echt willen vragen om dat mee te nemen.
Mevrouw de minister, ik ben helemaal geen tegenstander van de roetfilter. Dat is een goed initiatief in de strijd tegen fijn stof, maar met deze premie sluit u een heleboel mensen uit die bijvoorbeeld een bedrijfswagen hebben ingeschreven op hun eigen kleine bvba.
Als u maatregelen neemt, neem die dan voor alle Vlamingen die met zulke wagens rijden, maar niet voor enkelen.
Mevrouw de voorzitter, de schroot- of recyclagepremie is dus aangekondigd. Er is nu informatief overleg. Maar komt die premie er nu of niet? (Opmerkingen van de heer Carl Decaluwe)
Mijnheer Decaluwe, ik hoor de minister ook zeggen dat men federaal ook denkt dat een deel door het Vlaams budget betaald moet worden. Of moeten we alles betalen? Dan is het verhaal natuurlijk nog lachwekkender. In het kader van de federale loyauteit kan dat tellen.
Komt die premie er of niet? Dat is de vraag die iedereen interesseert. Zoals de heer Sannen zegt, komt die premie er liefst op korte termijn. Ik hoor mensen van Febiac zeggen dat mensen nu op de rem gaan staan om een auto te kopen, om de doodeenvoudige reden dat men misschien 2500 of 3000 euro krijgt als men een nieuwe milieuvriendelijker auto koopt. Maar als dat lang duurt, zal dat niet in dank afgenomen worden. En het gaat dan uitgerekend om twee liberale ministers.
De heer Daems heeft het woord.
Mevrouw de minister, u doet natuurlijk uw best om de balans van de Vlaamse Regering in de goede richting te laten overhellen als het gaat over de vergroening van het wagenpark of de vergroening van onze mobiliteit. U weet dat ik allesbehalve tevreden ben met wat nu is beslist over de roetfilter op Vlaams niveau. Het is echt een zwak broertje, vergeleken met wat in Nederland gebeurt.
Ook ten aanzien van de hervorming van de verkeersbelasting en de belasting op de inverkeerstelling in de richting van een meer milieuvriendelijke fiscaliteit op basis van de ecoscore, hebben we behalve een zeer algemeen en vaag engagement of principeverklaring, nog niet veel gezien.
Mevrouw de minister, welk criterium wenst u te hanteren in verband met de eventuele schrootpremie? Dat is heel substantieel. Als we net zoals de federale regering in de val trappen om alleen maar CO2 als parameter te gebruiken bij het belonen van mensen, riskeren we naar een situatie te evolueren waarbij wagens met meer fijnstofuitstoot op onze Vlaamse wegen terechtkomen. Dat moeten we vermijden.
Welke criteria wenst u te hanteren in deze aangelegenheid? Hopelijk niet alleen CO2, maar ook fijn stof, lawaaihinder en dergelijke meer. We hoeven hiervoor niet te wachten op een federaal initiatief. Onze Waalse collega's hebben een decreet goedgekeurd waarin ze een eco-bonus-malussysteem hebben ingevoerd naargelang het type wagen dat men aanschaft. Wij hebben dit als inspiratiebron gebruikt voor een eigen voorstel van decreet. Ik hoop dat we dat snel kunnen bespreken.
Mijnheer Peumans, ik vind het vooral zeer belangrijk dat de vraag die u stelt, namelijk of ze er komt of niet, zeer snel wordt beantwoord. Ik hoop u zeer snel te kunnen zeggen dat ze er komt of dat ze er niet komt. Ik zal daar vandaag niets over aankondigen.
Er zijn heel wat interessante opmerkingen gemaakt in verband met randvoorwaarden. Mevrouw Van den Eynde, het klopt dat de vragen van de sector van de tweedehandswagens moeten worden meegenomen. Mijnheer Daems, het klopt dat als je een dergelijke premie invoert, het maar logisch is dat je als basis bijvoorbeeld de ecoscore neemt of een euronormering of iets dergelijks. Het gaat over een vervanging van een wagen door een milieuvriendelijke wagen.
Zoals de maatregel nu wordt aangekondigd door de twee federale excellenties die ik al heb gehoord, is het een relancemaatregel. Een relancemaatregel moet ervoor zorgen dat de autoverkoop terug in relance gaat en er weer meer auto's worden verkocht. Ik zou het persoonlijk uitstekend vinden dat als er zoiets komt, er goede randvoorwaarden gelden die ervoor zorgen dat de verkoop van milieuvriendelijke wagens daarmee bevorderd wordt.
Mevrouw de minister, misschien denkt de federale overheid alleen aan een relancemaatregel. Ik hoop dat wij er in het overleg tenminste voor kunnen zorgen dat het meer is en dat het bijdraagt tot de vergroening van ons wagenpark.
We hebben nog een bijkomend instrument om ervoor te zorgen dat alle nieuwe wagens voldoende milieuvriendelijk zijn. Wij wachten vol ongeduld op de omvorming van de belasting op de inverkeerstelling. Dat zou een bijkomend element zijn om ervoor te zorgen dat alle nieuwe wagens ook milieuvriendelijk zijn.
Mevrouw de minister, we hopen spoedig van u bericht te krijgen.
Het incident is gesloten.