Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Koninckx heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, dames en heren ministers, mevrouw de minister, een paar dagen geleden lanceerde u een proefproject in verband met de rijopleiding. Het komt erop neer dat u drie uur gratis rijles wilt laten geven aan de vrije begeleiders. Deze rijlessen zullen worden gegeven door en in en met de erkende rijscholen.
België is, bij mijn weten, een van de weinige landen waar de vrije begeleiding voor het behalen van het rijbewijs tot de mogelijkheden behoort. In de meeste ons omringende landen, bijvoorbeeld Nederland en Duitsland, is dat niet zo. Daar bestaat enkel de puur professionele rijopleiding. Ik heb zopas vernomen dat uw Nederlandse collega, Camiel Eurlings, graten ziet in het systeem van de vrije begeleiding. Hij start binnenkort een proefproject om 17- tot 18-jarigen na het behalen van hun rijbewijs op 17 jaar toe te staan ervaring op te doen onder verplichte begeleiding van een niet-professionele begeleider, die minstens tien jaar zijn rijbewijs moet hebben.
Dit gebeurt niet enkel in Nederland. In Duitsland loopt ook al een paar jaar een gelijkaardig proefproject. De resultaten zijn bijzonder bemoedigend. De eerste resultaten maken gewag van een daling met 30 percent van het aantal ernstige ongevallen veroorzaakt door mensen die de opleiding hebben gevolgd en van een daling met 20 percent van het aantal overtredingen. In Zweden is voor jongeren vanaf zestien jaar een gelijkaardig systeem ingevoerd. Daar lopen de resultaten op tot een daling met 40 percent.
Nu komt er ook bij ons een gelijkaardig project. Het is niet helemaal hetzelfde. Bij ons gaat het om de rijopleiding voor het behalen van het rijbewijs. In die andere landen gaat het om een begeleidingssysteem na het afleggen van het praktisch examen.
Ik heb in elk geval geen enkel probleem met dit project. Ik pleit er al jaren voor de begeleiders een minimale professionele begeleidingsopleiding te geven. Dit project komt aan die vraag tegemoet. Ik zou echter een vraag willen stellen over het hele systeem. Mevrouw de minister, zijn er al berekeningen uitgevoerd? Aan welke winst op het vlak van de verkeersveiligheid mogen we ons verwachten? Wat zal dit systeem, dat gratis aan de begeleiders zal worden aangeboden, ons kosten eenmaal het de kruissnelheid heeft bereikt? Is de eventuele winstberekening al eens tegenover de kostprijs gezet? Mijn vraag is eigenlijk heel eenvoudig: is al een kosten-batenanalyse van dit in te voeren systeem uitgevoerd?
Minister Van Brempt heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik zal eerst nog even herhalen waarom we dit systeem willen invoeren. Toevallig hebben we net vandaag de 5000e leerling gehuldigd die zijn theoretisch rijbewijs heeft gehaald. (Opmerkingen)
Iedereen die de historiek van dit project een beetje kent, weet dat we op korte termijn een proefproject hebben gestart en dit vervolgens naar heel Vlaanderen hebben uitgebreid. We hebben hiermee mooie resultaten geboekt. De scholen zijn het hiermee eens.
Naast het theoretisch rijexamen bestaat in België ook het praktisch rijexamen. De heer Koninckx weet, beter dan ik trouwens, dat in Vlaanderen en in België al heel lang een discussie woedt. De vraag is welk systeem we eigenlijk nodig hebben. We kijken er heel erg naar uit die bevoegdheid in handen te krijgen. Op dat ogenblik zouden we immers een goede en belangrijke hervorming van het praktisch rijexamen kunnen doorvoeren. Dat lijkt me cruciaal voor de verkeersveiligheid.
In plaats van te blijven discussiëren, heb ik besloten een proefproject op te zetten. Dit project moet nog verder worden uitgewerkt. Het moet echter in de loop van dit voorjaar van start kunnen gaan. Ik heb ervoor gekozen het beste van twee werelden te verzoenen en in een betere professionele ondersteuning van de vrije begeleiding te voorzien.
We hebben nog geen kosten-batenanalyse uitgevoerd. Het gaat immers om een proefproject. Dit proefproject vormt eigenlijk de basis van de kosten-batenanalyse. Wat hebben we nodig? Hoeveel uren hebben we nodig? Welke winst kunnen we op het vlak van de verkeersveiligheid boeken?
We kunnen uiteraard op een aantal belangrijke cijfers terugvallen. Ik wil een voorbeeld aanhalen. Een 17-jarige die vandaag, al dan niet met een tijdelijk rijbewijs, op de baan komt, heeft 30 percent meer kans een ongeval te veroorzaken dan een 27-jarige. Dit verhoogd risico daalt met de helft zodra die zeventienjarige een jaar op de baan is. Deze cijfers tonen aan hoe belangrijk rijervaring is. De hele doelstelling is dan ook de verbetering van die rijervaring.
De kostprijs van het proefproject bedraagt 800.000 euro. Hiermee bereiken we jaarlijks 10 percent van het aantal mensen dat het praktisch rijexamen aflegt. Een kleine rekensom wijst uit dat een veralgemening 8 miljoen euro zou kosten. Het is echter nog te vroeg om hier uitspraken over te doen. We zetten geen proefproject op om nadien gewoon voort te doen. Dit is echt een heel nieuw gegeven. We weten niet exact hoeveel uren we nodig hebben om de vrije begeleiders een goede basis inzake professionele begeleiding te geven.
Ik dank de minister voor haar antwoord en voor haar cijfergegevens over 17- en 27-jarigen. Hoewel dit allemaal bijzonder interessant is, zou ik nog een cruciale bedenking willen maken. Ik hoef nu geen antwoord op mijn vraag te krijgen.
België kent al jaren het systeem van de vervroegde rijopleiding. Dit houdt in dat 17-jarigen zonder rijbewijs een jaar lang onder begeleiding mogen leren rijden.
Ik vind het bijzonder jammer dat we in Vlaanderen geen vergelijkende cijfers hebben van diegenen die op 17 jaar hun rijopleiding begonnen zijn, een jaar rijervaring hebben opgedaan, examen hebben gedaan en dan aan hun loopbaan beginnen. Vanaf dan weten we niet wat het verschil is tussen diegenen die een jaar ervaring hebben opgedaan en zij die na 20 uur hun rijbewijs hebben behaald en de weg zijn opgegaan. Dat is jammer. We hebben een enorme achterstand in cijfermateriaal. Ik ben overtuigd van de vrije rijopleiding, met andere woorden van het opdoen van rijervaring.
In Zweden kan men al vanaf 16 jaar een rijopleiding volgen. Op die manier houdt men de 16-jarigen van de bromfiets. Men voorkomt zo zeer veel slachtoffers.
Ik vind het jammer dat wij geen vergelijkende cijfergegevens hebben zoals ze die in andere landen wel hebben.
Dat klopt. Het proefproject moet ons ook een inzicht geven in wat de goede methodiek is om te komen tot een hervormde rijopleiding. Dat is de beleidsdoelstelling.
Laat ons hopen dat er dan ervaring mee gemoeid is.
Het incident is gesloten.