Verslag plenaire vergadering

De heer Glorieux heeft het woord.

Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, een aantal collega's kregen deze middag een briefing van mensen in armoede en van de vereniging Samenlevingsopbouw. Het was een briefing die specifiek het probleem van de energiearmoede betrof. Heel symbolisch stonden er ook kaarsjes op tafel om aan te tonen dat er vandaag in Vlaanderen nog altijd mensen verplicht zijn om kaarsjes te gebruiken als middel om te verlichten.

Uit de briefing hebben we heel duidelijk geleerd dat het probleem van de energiearmoede zeker nog niet opgelost is. De laatste tijd werden heel wat positieve initiatieven genomen onder meer door het parlement, denken we maar aan de resolutie inzake energiearmoede en het decreet over energie, dat heel wat beleidsmaatregelen bevat, maar er zijn nog steeds heel wat hiaten. Zo is er nog steeds een gebrek aan informatie gericht tot de doelgroep van kansarmen en lage-inkomensgezinnen, over de vrijmaking van de energiemarkt, de werking van de lokale adviescommissies (LAC's) en de budgetmeters - want hoe zit het nu met de toekomstige aardgasbudgetmeters, meters waar geen minimumlevering op voorzien is?

Ik zal me beperken tot één thema, namelijk de werking van de LAC's, want blijkbaar worden er nog altijd mensen afgesloten.

Sinds 22 november van dit jaar is dat niet meer gebeurd, maar mensen die voor die datum werden afgesloten, zitten vandaag nog altijd in het donker en in de kou. In onze moderne maatschappij, anno 2008, is het een aberratie dat zoiets in Vlaanderen nog altijd voorkomt.

Mevrouw de minister, welke maatregelen zult u nemen om ervoor te zorgen dat die mensen die voor 22 november werden afgesloten - ik heb het dan voor alle duidelijkheid over mensen in armoede, en niet over mensen die niet willen betalen of die fraude plegen - zo snel mogelijk opnieuw worden aangesloten op gas en elektriciteit?

De heer Decaluwe heeft het woord.

Mevrouw de minister, collega's, de heer Glorieux heeft een goede samenvatting gegeven van wat deze middag werd voorgesteld door de Verenigingen waar armen het woord nemen. Armoede, en meer specifiek energiearmoede, blijft een grote maatschappelijke uitdaging. Ondanks de vele positieve maatregelen die al werden genomen, blijft het aantal afsluitingen en het aantal gedropte klanten stijgen. Ook het aantal wanbetalers blijft stijgen. Het betalen van de energiefactuur wordt inderdaad steeds problematischer.

We hebben intussen al een aantal initiatieven genomen met de commissie voor Energiearmoede. Er is een decreet goedgekeurd waarin onder meer duidelijk staat dat men geen klanten meer kan afsluiten puur op basis van armoede. Er zijn ook een aantal criteria in het vooruitzicht gesteld. We hopen dat die snel geïmplementeerd kunnen worden.

De vraag is wat men nu nog meer kan doen. Ten eerste kan men tussenkomen in de kostprijs. Dat kan via extra communicatie, door vooral de zwaksten erop te wijzen dat ze bijvoorbeeld kunnen besparen door te veranderen van leverancier. Ten tweede moet men ook werken aan een beperking van het verbruik. Op dat vlak hebt u samen met minister Keulen al een goed initiatief genomen rond de vervanging van verouderde verwarmingstoestellen in sociale woningen.

Ik denk verder aan de subsidiëring van condensatieketels, de problematiek van dakisolatie enzovoort. Men neemt dus echt al initiatieven die gericht zijn op de zwaksten die ook in de slechtste woningen wonen. Maar er kan mijns inziens nog een tandje worden bij gestoken om opnieuw een knik te krijgen in het aantal afsluitingen en het aantal mensen dat in de problemen komt.

Mevrouw de minister, wat zal de Vlaamse Regering doen, zowel op het vlak van de gemeenschaps- als op het vlak van de gewestbevoegdheden, om een aantal zaken nog sneller te implementeren?

Mevrouw Hostekint heeft het woord.

Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, de problematiek is niet nieuw. Hij is hier dan ook al verschillende malen aan bod gekomen. Zelfs premier Leterme erkende deze week dat de liberalisering van de energiemarkt wat hem betreft mislukt is - dat moet zowat de quote van de week geweest zijn.

Maar dat was geen nieuwe conclusie, mevrouw de minister. Diezelfde conclusie was ook al gemaakt door de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) in haar rapport over vijf jaar liberalisering van de energiemarkt. In dat rapport wordt gesteld dat de liberalisering mislukt is en dat ze de kloof tussen energiearmen en energierijken eigenlijk alleen maar groter heeft gemaakt.

Er is in dit parlement al heel wat werk gebeurd rond energiearmoede. We hadden de werkzaamheden van de commissie voor Energiearmoede, en ook de regering heeft al heel wat gedaan aan de problematiek van energiearmoede. Het besluit op de sociale openbaredienstverlening, dat dateert van mei 2007, had als specifieke doelstellingen om de knelpunten op de energiemarkt aan te pakken. Het is echter heel jammer dat er vandaag nog steeds geen uitvoeringsbesluiten zijn opgemaakt voor dat decreet.

Dat is zeer jammer, vooral omdat de commissie Energiearmoede een resolutie heeft opgesteld in april 2008, waarin uitdrukkelijk wordt gevraagd om in de loop van dit jaar het besluit met betrekking tot het decreet goed te keuren. Mevrouw de minister, ik heb u ondertussen verschillende actuele en schriftelijke vragen gesteld, waarop u antwoordde dat het uw bedoeling is het voorontwerp in het najaar aan de Vlaamse Regering ter goedkeuring voor te leggen. Ik betreur dat er tot vandaag nog geen uitvoeringsbesluiten zijn gegeven aan dat decreet. Met mij betreuren ook de mensen van het project Energie en Armoede dat. Zij hebben vandaag nog maar eens een noodkreet geslaakt in dit parlement. Op een persconferentie hebben ze te kennen gegeven dat het in het kader van de strijd tegen de energiearmoede onverantwoord is dat die uitvoeringsbesluiten nog langer op zich laten wachten.

Mevrouw de minister, wanneer mogen we dat uitvoeringsbesluit verwachten en waarom duurt het zo lang?

Minister Crevits heeft het woord.

Dit zijn veel vragen die een omstandig debat kunnen vullen. Het klopt: ondanks alle geleverde inspanningen kunnen we vandaag niet zeggen dat we de energiearmoede hebben kunnen stoppen. Daar zijn verschillende oorzaken voor.

Het rapport van de VREG zegt dat het aantal afsluitingen is gestegen. Het feit dat het aantal afsluitingen stijgt, zou voor mij geen indicatie mogen zijn van grotere energiearmoede. Waarom niet? Omdat we decretaal hebben bepaald in welke gevallen er nog kan worden afgesloten. Het traject dat moet worden afgelegd, is vandaag bijzonder lang. Wie zijn energiefactuur niet betaalt, krijgt eerst een gewone brief, daarna een ingebrekestelling, en vervolgens wordt hij gedropt. Dat betekent dat hij terechtkomt bij de netbeheerder die hem moet beleveren. Als er nog niet wordt betaald met de budgetmeter, dan komt hij terecht bij de minimumleveringen. Als daar opnieuw niet wordt betaald, dan pas komt het lokaal adviescomité op de proppen. Het LAC moet een unaniem advies geven vóór er een afsluiting kan gebeuren. Het is decretaal bepaald dat die afsluiting in principe niet kan als mensen in armoede leven. Dat kan pas als er kennelijke onwil is, onveiligheid, fraude of leegstand.

Als u mij vandaag vraagt of er nog kan worden afgesloten in situaties waar mensen in armoede leven, dan zeg ik neen. Dat is decretaal verankerd. We hebben daarvoor geen uitvoeringsbesluiten of god weet wat nodig. Het kan niet.

Het is wel correct dat er een probleem is als we kijken naar het aantal budgetmeters dat we moeten plaatsen. Meer mensen dan vroeger hebben het moeilijk om de factuur te betalen. We moeten proberen de kraan van het energieverbruik dicht te draaien. Hoe doen we dat? Door er eerst en vooral voor te zorgen dat mensen in betere omstandigheden kunnen wonen, in meer energiezuinige woningen. Gisteren werden hier naar aanleiding van de beleidsbrief Wonen interessante dingen gezegd over de inspanningen in de sectoren van de sociale huisvesting.

Ik verwijs ook naar de recente beslissing van de Vlaamse Regering om voor al wie in Vlaanderen een woning wil verhuren via een sociaal verhuurkantoor, de elementaire ingrepen in dak, ketel of glas te financieren op voorwaarde dat de huurprijs niet omhoog gaat. De kwetsbare huurder heeft daar het rechtstreekse rendement van.

We moeten alle mogelijke middelen inzetten om die kraan dicht te draaien. Er zijn nog investeringen gepland. Misschien kan er nog meer gebeuren. De budgetmeter voor aardgas staat volgend jaar alvast op de agenda. Er waren enkele technische problemen mee, maar die zijn nu opgelost. De budgetmeter kan volgend jaar effectief in werking treden.

Het probleem van de LAC's is de reden waarom het uitvoeringsbesluit nog niet is goedgekeurd.

Er is een grote bevragingsronde geweest over hoe we een degelijke LAC-werking kunnen garanderen en vermijden dat mensen afgesloten worden van energie terwijl ze in armoede leven. Minister Vanackere heeft hiervoor initiatieven genomen. Er is een handleiding opgesteld over een correcte LAC-werking met als bedoeling dat gemeenten die eenvoudig kunnen verbeteren. Zo moeten we vermijden dat mensen in armoede nog afgesloten worden. Dat kan decretaal niet meer. Zo moeten we er ook voor zorgen dat het armoedeprobleem structureel aangepakt wordt.

Mijnheer Glorieux, u vraagt wat er moet gebeuren met mensen die afgesloten zijn. Kunnen we die nu vlug opnieuw aansluiten? Deze regering noch de voorgaande heeft ooit de keuze gemaakt om afsluitingen onmogelijk te maken, omdat er gevallen bestaan van leegstand, onveiligheid, fraude en onwil. Het is de bedoeling dat die zaken uitgezuiverd worden.

Als mensen puur op basis van armoede afgesloten zijn, moet worden gekeken hoe daaraan een einde kan komen. Vlak voor een koud weekend bereikte mij onlangs het bericht dat vijf mensen afgesloten dreigden te worden van aardgas. Om die reden heb ik de winterperiode vervroegd met één week. Het kan gewoon niet als het gaat om mensen in armoede. Decretaal is dat onmogelijk. Bezorg mij die adviezen. Laten we dat bekijken. Ik heb die informatie nog niet gekregen, maar in dergelijke gevallen kunnen afsluitingen zeker niet.

Mevrouw de minister, de sociale controle is belangrijk: die dossiers nagaan en verslagen opvragen. U stelt dat er decretaal een traject voor afsluiting bepaald is en dat mensen in armoede niet meer mogen worden afgesloten, maar in praktijk gebeurt het toch nog. Dus schort er ergens iets aan de uitvoering van het decreet en met de wijze waarop de LAC's functioneren. Er zijn ongetwijfeld heel wat LAC's die heel goed functioneren, die heel nauwgezet een sociaal onderzoek doen elke keer dat ze het bericht krijgen van een netbeheerder dat er betalingsproblemen zijn. Maar blijkbaar zijn er ook die, misschien door onvoldoende middelen, veel minder nauwgezet of 'lakser' optreden.

In praktijk worden nog altijd mensen afgesloten. Ik ben de eerste om te zeggen dat je ook in rationeel energieverbruik moet investeren, maar vergeet niet dat mensen in acute nood er geen boodschap aan hebben dat hun huis binnenkort geïsoleerd zal worden.

Daarom is het belangrijk dat u snel die sociale onderzoeken evalueert. Wij krijgen de boodschap dat het in veel gevallen echt om mensen gaat die in armoede leven en dat onwil of fraude er niets mee te maken hebben. Uiteraard moet er in dergelijke gevallen afgesloten worden, maar niet bij mensen die in armoede leven.

Mevrouw de minister, ik dank u voor uw uitvoerige antwoord. De voorbije periode heeft dit parlement in samenwerking met de regering en partijoverschrijdend telkens stappen voorwaarts gezet.

Als er concrete voorbeelden zijn, naar aanleiding van de screening waar de heer Glorieux het over had of uit de praktijk van de samenlevingsopbouw zelf, dan moeten die zo snel mogelijk worden bekeken. Eventueel moet er nog een verfijning worden aangebracht.

Er is soms discussie over de vraag of iemand arm is of een wanbetaler is. Ik doe een oproep om de weg die we de afgelopen jaren zijn ingeslagen, verder te volgen, in afspraak met alle actoren. We moeten daar op geregelde tijdstippen over debatteren in dit parlement en telkens opnieuw een stap voorwaarts zetten.

Mevrouw de minister, u zult het met mij eens zijn dat een sociaal energiebeleid eigenlijk valt of staat met de werking van de LAC's. Voor sommige LAC's zijn er wel problemen. Het lijkt me belangrijk dat de criteria op basis waarvan de LAC's afsluitingen kunnen doen, voor heel Vlaanderen dezelfde zijn. Door het uitblijven van het uitvoeringsbesluit verkeren de LAC's in een juridisch vacuüm.

Mevrouw de minister, ik heb u twee concrete vragen gesteld. Waarom duurt het zo lang en wanneer kunnen we het uitvoeringsbesluit verwachten? Bij het waarom hebt u geantwoord dat er een grote bevraging is gebeurd bij de LAC's. Uit uw antwoord op mijn schriftelijke vraag heb ik vernomen dat het project van minister Vanackere zou zijn afgerond op 24 september. Dat is nu drie maanden geleden. Ik vind het dan ook een beetje jammer dat daar vandaag nog geen gevolg aan is gegeven.

Ik heb geen antwoord gekregen op de vraag wanneer we dat besluit dan wel kunnen verwachten.

De heer Penris heeft het woord.

We hebben de afgelopen weken allemaal de afrekening ontvangen van de gas- en elektriciteitsuitgaven. In de meeste gevallen komt dat neer op bijbetalen. Met ons inkomen zal dat wellicht nog lukken, maar tijdens ons dienstbetoon zien we steeds meer mensen die daardoor in de problemen geraken - en dat zijn dan de mondige burgers onder ons. Heel wat andere burgers hebben niet alleen problemen met de eindafrekening, maar ook met de rekeningen die in de loop van het jaar moeten worden betaald. Zij haken af in de loop van het jaar, met alle gevolgen van dien.

Nu kan deze regering zeggen dat ze een sociaal energiebeleid voert, en ik wil dat ook wel geloven, maar tegenover die goede wil moet een concreet engagement staan. Iemand moet uiteindelijk de rekening betalen. Als de klant niet betaalt, kunnen we misschien nog rekenen op de goodwill van de producent, maar gratis bestaat niet. Uiteindelijk zal men moeten bogen op de solidariteit van de hele gemeenschap, met andere woorden, op de middelen die wij daarvoor vrijmaken.

De vraag is of de middelen die we vrijmaken volstaan. Als u in de begroting voldoende middelen vindt om uw sociaal energiebeleid te realiseren, dan zult u die begroting uiteraard mee goedkeuren. Maar wanneer u ook maar enige twijfel hebt, dan neem ik aan dat u die begroting zult afkeuren.

Mevrouw Stevens heeft het woord.

Mevrouw de minister, ik sluit me aan bij de vorige sprekers. Op initiatief van de heer Glorieux dienen wij een resolutie in waarin een aantal aandachtspunten is opgenomen. Ik benadruk daarbij nogmaals het belang, niet alleen voor de betrokken doelgroep, van duidelijke en objectieve informatie over de prijzen die worden aangerekend. Ik wil ook wijzen op het belang van een goede isolatie. Zo niet, zullen de facturen voor de gezinnen hoog blijven.

Ik wil verder ook wijzen op de slechte werking van het federaal Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost. De vorige sprekers hebben u bevraagd over de afsluitingen die net voor de sperperiode zijn gebeurd. In dat verband wil ik verwijzen naar een praktijk waar ik me vragen bij stel.

Ik heb vernomen dat bepaalde sociale huisvestingsmaatschappijen er niet voor terugdeinzen om mensen met huurachterstallen gewoon uit hun huis te zetten. We garanderen gedurende die periode wel energie, maar de sociale huisvestingsmaatschappijen garanderen de mensen geen dak boven het hoofd. Mevrouw de minister, ik vraag ook uw aandacht en die van de regering voor dit probleem.

Mevrouw Heeren heeft het woord.

Mevrouw de minister, u geeft hier ook aan dat het belangrijk is dat de energiekraan in die woningen wordt dichtgedraaid, dat die woningen energiezuinig worden gemaakt. Die mensen wonen daar echter op dit moment. In die zin sluit ik me dan ook aan bij de vraag van de heer Glorieux. Als ze vandaag in een woning die niet energiezuinig is, wonen, moeten ze toch die factuur betalen.

Het afgelopen half jaar zijn er heel wat zeer goede initiatieven genomen. Men heeft natuurlijk ook de tijd nodig om ze uit te voeren. Kan er een stappenplan ontwikkeld worden om die woningen waarin de meest noodlijdenden wonen, versneld energiezuinig te maken? Kan dat gebeuren binnen het kader dat u met minister Keulen hebt uitgetekend?

De heer Martens heeft het woord.

Mevrouw de minister, u zegt dat het uitvoeringsbesluit in aantocht is. We zijn in blijde verwachting. Ik wil echter toch opmerken dat daarmee niet alle aanbevelingen uit onze resolutie van dit jaar zijn ingewilligd. Daarin waren ook aanbevelingen opgenomen die er op neerkomen dat een aantal bestaande instrumenten beter op de groep van de sociaal zwakkeren gericht moesten worden. Ik denk daarbij aan de gratis energiescan, waarvan de regering heeft beslist dat ze ook na 2009 doorloopt. We hebben aanbevolen dat, bijvoorbeeld, mensen die voor het LAC verschijnen automatisch een energiescan kunnen laten doen. Idem dito voor de energiebesparende premies van de netbeheerders. Nu komen die vaak terecht bij gezinnen die misschien zelfs zonder die premies zouden investeren, en te weinig bij de sociaal zwakkeren.

In onze resolutie hebben we aanbevolen om meer van die premies te richten op sociale huisvestingsmaatschappijen, zodat ook de maatschappijen, zelfs degene met schulden, die investeringen in energiebesparing kunnen doorvoeren, zonder daarvan de kosten integraal in de huur door te rekenen.

Mevrouw de minister, ik vraag u aandacht te besteden aan die aanbevelingen inzake de strijd tegen de energiearmoede. Het klopt dat de investeringen in energiebesparing de nood niet zullen lenigen deze winter. Op termijn vormen die echter wel de meest structurele aanpak van de energiearmoede. Geef een hongerige een vis en hij heeft één dag geen honger. Leer hem vissen en hij heeft heel zijn leven geen honger meer. Geef een arme een tegemoetkoming in zijn energiefactuur en hij kan één winter door komen. Geef hem echter een energiezuinige woning en hij heeft heel zijn leven geen problemen meer.

Collega's, ik dank u voor uw inbreng. Ik wil van de gelegenheid gebruik maken om mijn appreciatie uit te drukken voor het werk dat de vereniging voor mensen in armoede doet. Een tijdje geleden heb ik met die mensen een gesprek gevoerd. Ze slagen er in om die informatie te laten doorstromen, zodat er een contact ontstaat tussen de meest kwetsbaren en het regelgevend kader. Om die reden hebben we ook beslist om al één energieconsulent toe te wijzen aan die vereniging om heel specifiek te kijken hoe ze contact kunnen leggen, hoe men ze kan leren een energieleverancier te kiezen. Er is ook een vraag om een tweede consulent in te zetten, specifiek voor het rationeel energiegebruik.

Mijnheer Martens, daarmee ga ik zelfs verder dan wat in de resolutie wordt gevraagd. U hebt het over de scans. We gaan na hoe we die mensen kunnen informeren over die premies. U zegt dat de premies van de distributienetbeheerders bij de foute mensen terecht komen. Dat is verkeerd. De energiefactuur stijgt voor iedereen. De premies zijn er voor iedereen. We moeten ervoor zorgen dat iedereen die er recht op heeft, er ook gebruik van kan maken en ook weet dat ze bestaan. De juiste aanpak is niet een prioritering te bepalen, maar wel onder andere via een energieconsulent te zorgen dat de doelgroep zijn weg vindt in het kluwen van premies.

Mijnheer Penris, de bespreking van de begroting is volop aan de gang. Ik veronderstel dat u daarover ook in de commissie vragen hebt gesteld.

Mijnheer Martens, begrotingsbesprekingen en beleidsbrieven zijn ideale momenten om de resoluties te overlopen. Ik ga er dus van uit dat u dat allemaal in de commissie Energie zeer gedetailleerd zult hebben gedaan. Een actuele vraag biedt niet het forum om dat nog eens onder de loep te nemen. Mocht de Vlaamse Regering er niet van overtuigd zijn dat de strijd tegen energiearmoede vandaag op een gestructureerde wijze wordt aangegaan, dan zouden wij uiteraard niet op die wijze een begroting aan u voorstellen.

Mijnheer Penris, ik wil hiermee niet zeggen dat het werk af is. Ik wil ons zeker niet op de borst kloppen. Wij hebben vandaag verspreid over heel Vlaanderen 800.000 nog niet goed genoeg geïsoleerde woningen. Er is werk aan de winkel. Wij moeten gemiddeld 65.000 woningen per jaar energiezuinig maken.

Mevrouw Heeren, u hebt een goede suggestie: misschien kunnen wij dat prioriteren. Er is de beslissing om die woningen volledig aan te pakken, bijvoorbeeld de woningen die door sociale verhuurkantoren worden verhuurd. De sociale verhuurkantoren vervangen zowel het dak, de ketel als het glas van deze woningen. Die maatregel komt specifiek tegemoet aan de doelgroep van de minst gegoeden, die een woning moeten huren. In die middelen wordt volgend jaar voorzien. Het is de bedoeling dat die groep van woningen versneld zal kunnen worden aangepakt.

De consulenten zorgen ervoor dat elementaire maatregelen waardoor je zo zult kunnen besparen op de factuur, zoals de dakisolatiepremie, die voor iedereen zal moeten gelden, ook voor diegenen die het werk zelf zullen uitvoeren, toegankelijk worden gemaakt voor iedereen. Natuurlijk kun je niet op één jaar tijd een volledig woningenpatrimonium renoveren. De aanpak van de Vlaamse Regering is gestructureerd en verloopt stapsgewijs. Het is de bedoeling dat ook het oudere woningenpatrimonium, dat vandaag wordt verhuurd, wordt aangepakt.

Mevrouw Hostekint, u vroeg terecht wanneer mijn besluit er zou zijn. Het besluit is klaar. Het moet nog worden goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Ik zal daar werk van maken. Ik hoop dat dit zal kunnen op de eerste ministerraad van 2009. U vraagt of het duidelijk decretaal bepaald is hoe en in welke omstandigheden er kan worden afgesloten. Dat werd bepaald. Het kader en de handleiding bestaan. Ze moeten nog worden doorgestuurd. Minister Vanackere heeft daar zeer goed werk geleverd.

Het blijft uiteraard onze taak om de zorgvuldige werking van de LAC's te kunnen blijven garanderen in de toekomst. Ik wil hier vooral geen afbreuk doen aan de vele LAC-werkingen die vandaag zeer actief zijn. Zij leveren zeer goed werk. Wij mogen niet een paar slechte voorbeelden als norm aanhalen. Er zijn heel wat stedelijke en gemeentelijke LAC's die uitstekend werk leveren. Zij moeten dat ook in de toekomst kunnen blijven doen.

Mevrouw de minister, ik stel vast dat u op een voluntaristische wijze tegen deze problematiek aankijkt. U bent bereid om zo snel mogelijk naar oplossingen te zoeken. Dat is heel goed. Ik ben daar blij om.

Het is belangrijk dat u heel nauwgezet in contact blijft met de Vereniging Samenlevingsopbouw en met de mensen in armoede. Zij kunnen heel vaak vanuit de praktijkervaring getuigenissen aanbrengen over hiaten en problemen die er op dit ogenblik nog zijn. Er zijn de al genoemde problemen zoals budgetmeters, naakte budgetmeters die nog altijd moeten geplaatst worden, een gebrek aan duidelijke informatie over vrijmaking specifiek voor deze doelgroep enzovoort. Er is nog werk aan de winkel. Wij hopen samen met u dat hier snel werk wordt van gemaakt.

Ik sluit mij aan bij mijn collega. Ik hoop dat wij stap voor stap verder kunnen gaan op de ingeslagen positieve weg.

Mevrouw de minister, ik hoop met u dat op de eerste ministerraad na Nieuwjaar het besluit kan worden goedgekeurd. U deelt mijn bezorgdheid met betrekking tot de LAC's. Daar is inderdaad nog heel wat werk aan de winkel. In een aantal LAC's is zeer veel verbetering mogelijk. U zegt dat er een handleiding is gemaakt door minister Vanackere. Maar die moet wel nog worden doorgestuurd. Ik betreur dat toch een beetje.

Het is nu eind december 2008. De handleiding voor de LAC's had er eigenlijk voor het begin van de winter moeten zijn. Op die manier hadden we bepaalde situaties kunnen voorkomen. We hebben de getuigenissen gehoord van mensen die voor de winter met een afsluiting zijn geconfronteerd en die nu heel de winter met een probleem dreigen te zitten.