Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Rompuy heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, in dit laatste vragenuurtje van het politieke seizoen wil ik eindigen met een positieve noot. Dat mag ook eens. De Vlaamse Regering heeft goed onderhandeld over het Airbusdossier. Ere wie ere toekomt, en die komt toenmalig minister Moerman toe. Vorig jaar, tijdens de laatste zitting, heeft het parlement een motie goedgekeurd die in de commissie voor Economie was behandeld. Het ging over de verdeling van de middelen voor de bouw van de Airbus A350. Mevrouw Moerman is toen teruggekomen van de luchtvaartbeurs in Le Bourget, maakte zich enorm kwaad en zei toen dat we ons geen derde keer zouden laten rollen. Ze zei dat de verdeelsleutel moet zijn wat we in dat verband vragen. Op basis daarvan hebben mevrouw De Ridder en de heren Van den Heuvel, Van Malderen, Peumans en ikzelf een motie uitgewerkt om de minister te steunen. Mevrouw Moerman is er dus in gelukt om een verdeelsleutel te onderhandelen die voor Vlaanderen 54 percent oplevert, of 95,4 miljoen.
Het gaat om voorschotten die worden gegeven aan bedrijven bij onderzoeks- en ontwikkelingskosten om de contracten te kunnen laten uitvoeren. Belangrijke bedrijven zoals Barco, ASCO, LMS zien hierdoor mogelijkheden om met succes te participeren aan de bouw van dit nieuwe vliegtuig.
Hoe is die evolutie gebeurd? Vorig jaar was het vrij uitzichtloos. Men heeft er bijna drie jaar over onderhandeld. Welke elementen hebben ertoe geleid dat we die 56 percent voor onze Vlaamse bedrijven hebben kunnen binnenrijven?
Er zijn nog nieuwe ontwikkelingen mogelijk onder meer in verband met de militaire transportvliegtuigen A400M. Er kunnen compensaties worden gegeven voor de aankoop van die nieuwe vliegtuigen. Dat is ook een belangrijk element.
Voor de eerste keer in jaren stuurt de flemish aerospace group (FLAG) complimenten naar de Vlaamse Regering. Moties worden vaak gestemd, maar er wordt nooit een followup aan gegeven. Maar deze motie klopt bijna geheel. We hadden 56 gevraagd en het is 54 geworden, maar dit verdient felicitaties, ook vanwege het Vlaams Parlement. Misschien kunt u ons in uw toelichting nog een aantal nieuwe elementen bezorgen.
Minister Ceysens heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte collega's, ik dank de vraagsteller omdat het goed is dat het thema hier zijn laatste woord krijgt.
Het is een heel lange procedure geweest. Ik heb in de commissie vaak op vragen over dit onderwerp moeten antwoorden. Jammer genoeg kon ik toen alleen maar zeggen dat we in een complete impasse verzeild waren geraakt. Het is dus goed dat we nu in schoonheid kunnen eindigen.
Het klopt inderdaad dat ik gisteren op het Overlegcomité, samen met de minister-president, een akkoord heb kunnen bereiken over deze kwestie. Het akkoord is ook vanmorgen op de Vlaamse Regering finaal geformaliseerd. Daarmee is een einde gekomen aan een bijzonder lange periode van onderhandelen.
De procedure is gestart in oktober 2005, bij beslissing van de federale ministerraad, om een budget van 150 miljoen euro vrij te maken voor steun aan de Belgische industrie in het kader van de ontwikkeling van de A350. Sindsdien zijn er voortdurend onderhandelingen geweest en werden er veel pogingen en voorstellen gedaan - er verschenen ook voorstellen in de media die op niets gebaseerd waren, maar die toch vaak het debat gekruid hebben - om tot een akkoord van de verdeling van de middelen te komen.
Het klopt dat mevrouw Moerman van meet af aan gesteld heeft een hoger Vlaams aandeel te willen in dit programma ten aanzien van de aandelen in vroegere programma's. In gelijkaardige, vroegere programma's was het Vlaamse aandeel blijven steken op een voor ons onaanvaardbaar niveau van 34 percent voor de A380 en slechts 20 percent voor de A400M.
In maart 2007 heeft de Vlaamse Regering de Vlaamse minister bevoegd voor het economisch beleid, gelast om de onderhandelingen te voeren met de federale overheid en de gewesten, met betrekking tot het samenwerkingsakkoord, voor zover dit samenwerkingsakkoord een regionale verdeelsleutel zou bevatten die het economisch belang en de technologische knowhow van de Vlaamse luchtvaartindustrie zou erkennen en duidelijk weergeven.
Het klopt dat ook het Vlaams Parlement daarin volledig is meegegaan door een motie te stemmen waarin ze de Vlaamse Regering vroeg een strategie te ontwikkelen die ervoor zou zorgen dat Vlaanderen een rechtmatig aandeel in het A350-project van Airbus zou verkrijgen en ook alles in het werk te stellen om voortaan een eerlijke regionale verdeelsleutel te halen.
Ik verheel u niet dat ondanks de vele onderhandelingen, de tijd stilaan begon te dringen. Langs industriële zijde had Airbus ook de beslissing genomen om versneld de A350 XWB te ontwikkelen, en ze legde al rechtstreeks contact met de zogenaamde Tier 1 bedrijven die op hun beurt de Tier 2 bedrijven begonnen te prospecteren.
Onze Vlaamse kmo's behoren tot die laatste onderaannemers. Ook langs politieke zijde begon de klok te tikken, want het laatste Overlegcomité voor het reces vond toch gisteren plaats. Dat was voor ons een belangrijke deadline, anders was een en ander automatisch weer verschoven naar de Griekse kalender. Ik heb dan samen FLAG en Agoria een strategie ontwikkeld waarbij we het voorstel hebben gedaan om de bedrijven aan Vlaamse, Brusselse en Waalse kant te responsabiliseren, hen de mogelijkheid te bieden een akkoord uit te werken, en vervolgens daaraan het akkoord te koppelen dat wij dat politiek zouden honoreren. Zij zijn effectief tot een goed gezamenlijk akkoord gekomen.
Het voorliggende ontwerp van samenwerkingsakkoord splitst het totaal beschikbare budget van 178 miljoen euro in 150 miljoen euro voor de A350 XWB en het saldo van 28 miljoen euro van de A380. Het totale budget wordt in drie schijven opgedeeld.
Er is een eerste schijf van 60 percent van 150 miljoen euro, dat maakt 90 miljoen euro. Daarvan krijgen we gewaarborgd 50 percent of 45 miljoen euro. Van de tweede schijf, het saldo van 28 miljoen euro, krijgen we gewaarborgd 60 percent of 16,8 miljoen euro. Op de derde schijf van 40 percent van 150 miljoen euro, dus op 60 miljoen euro, krijgt Vlaanderen gewaarborgd 56 percent of 33,6 miljoen euro. Dat maakt dat we in totaal uitkomen op 95,4 miljoen euro of bijna 54 percent.
Daarenboven, en dat is bijzonder relevant, bestaat de mogelijkheid om ook de NRC's van de A400M te financieren. Dat was duidelijk een Vlaamse vraag. Tevens wordt het vroegere opvolgingscomité vervangen door een daadwerkelijk stuurcomité. Dit stuurcomité neemt inzage van de projecten, van de evaluatie door het federale Luchtvaartplatform en van de overeenkomsten zoals voorgesteld om afgesplitst te worden tussen de federale overheid en de betrokken ondernemingen. Het comité verstrekt een voorafgaand advies over deze projecten aan de bevoegde federale ministers. Ook dit punt werd door Vlaanderen als een zeer grote stap vooruit gezien.
Voorts verbinden de partijen er zich bij dit akkoord toe om een amendement bij het samenwerkingsakkoord te onderhandelen als zou blijken dat de enveloppe voor de A350XWB onvoldoende zou zijn. Ook deze voorwaarde biedt een waarborg dat ook in de toekomst een billijke verdeling kan worden onderhandeld.
Voor de eerste maal in een dergelijk samenwerkingsakkoord wordt afstand gedaan van een sectoriële verdeelsleutel. Door het feit dat instrumentenbouwers later in de ontwikkelingsfase aan bod kwamen, heeft dat altijd in het nadeel van Vlaanderen gespeeld. Dat hebben wij in Vlaanderen altijd al aangevoeld. Dat hebben we deze keer kunnen counteren.
Voor het eerst wordt ook een stuurcomité opgericht in plaats van een opvolgingscomité dat eigenlijk achter de feiten aanholt, wat ook altijd in het nadeel van Vlaanderen heeft gespeeld. Vlaanderen krijgt in dit stuurcomité twee leden, maar beslist met unanimiteit. Tot daar de elementen uit het samenwerkingsakkoord. Ik ben blij dat ik na een grote impasse een snelle doorbraak heb kunnen forceren, wat duidelijk in het voordeel van Vlaanderen speelt.
U hebt al een aantal bedrijven genoemd. Er zijn er nog heel wat meer die hiervan kunnen genieten. We hebben vandaag al een tewerkstelling in de sector met een beperkte berekening van 5000 jobs. Het zal de sector deugd doen. U vergat trouwens een performant Zaventems bedrijf, ASCO, dat ook opnieuw goed aan de slag kan.
Ik kijk uit naar Farnborough volgende week. Het is de grote ontmoeting met de luchtvaartindustrie. Er zijn heel wat Vlaamse bedrijven vertegenwoordigd die ook perfect de onderhandelingen met Airbus kunnen voeren.
Mevrouw de voorzitter, ik heb daar niets aan toe te voegen. Ik feliciteer de regering. U ziet, mijnheer Sannen, dat ik soms ook nog goede gevoelens heb. Ik heb een goed gevoel bij dit dossier en ik feliciteer de regering daarvoor.
De heer De Craemer heeft het woord.
Mijnheer Van Rompuy, ik heb ook een goed gevoel. Mevrouw de minister, ik zou zeggen: ons geduld is beloond. Inzake dit dossier ben ik, en de heer Peumans voor mij, enorm lastig geweest in de commissie. Ik zal dat vandaag uiteraard niet zijn. Het is positief dat we in het dossier A350 meer dan 50 percent binnen hebben gehaald.
Gerechtigheid is geschied. Gelet op de eerdere fiasco's die we meegemaakt hebben bij de dossiers over de ontwikkeling van de A380 en de A400M, was het ook nodig dat we het dit keer wel binnenhaalden en het been stijf hielden. Er was toen geen bindende verdeelsleutel. Dat hebben we in Vlaanderen aan den lijve moeten ondervinden. Ik zou zeggen: proficiat aan de ex-minister, maar ook aan u dus, mevrouw de minister.
Belangrijk is ook dat vanuit de Vlaamse Regering toezicht wordt gehouden op de uitvoering van het akkoord. Dat is minstens even belangrijk als het afsluiten van het akkoord zelf.
Ten slotte, mevrouw de minister, zou ik ook de nodige aandacht willen vragen om als Vlaamse Regering ook de Vlaamse bedrijven te steunen die nu ook contracten willen binnenhalen voor de uitrusting van de A400M. Dat is ook belangrijk voor de continuïteit van de activiteiten van die Vlaamse bedrijven.
Mevrouw Moerman heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik sluit me aan bij de vorige sprekers. Het loont dus blijkbaar om af en toe eens voet bij stuk te houden. Ook daarvoor mijn felicitaties, mevrouw de minister.
Maar ik zou u toch op één zaak attent willen maken. Ik las net La Libre Belgique, waarin uw Waalse collega Marcourt zich erop beroemt dat hij 89 miljoen euro van de 178 miljoen euro heeft binnengehaald. Dat zal wel een Blankenbergse rekening zijn, want uiteindelijk moet hij een beetje zijn gezicht redden. Hij heeft zich altijd verzet tegen een globaal verdelingspercentage, dus wat hier uit de brand werd gesleept, is echt wel heel goed.
Maar ik wil toch vragen om dit in de toekomst nauwlettend op te volgen.
Het is natuurlijk goed dat we dit dossier in grote eensgezindheid kunnen afronden. Dat sterkt altijd de bevoegde minister om op dat elan door te gaan. U mag ervan op aan dat we dat angstvallig in het oog houden. We doen ook, via alle mogelijke investeringsvehikels die we hebben, inspanningen voor deze sector. Ik denk dat dit voor Vlaanderen een belangrijke sector is.
De sector heeft ook bewezen, ook in de nauwe contacten die we de voorbije dagen hebben gehad, dat men het perfect aankan om dit op een heel goede manier ook waar te maken. Ik heb daar zeer veel vertrouwen in.
In het saldo van de A380 kregen we niets, volgens bepaalde Waalse kranten, die dan de ideeën vertolkten die aan de andere kant leefden. Maar ik denk dat er vooral een heel sterk gecoördineerd optreden was, door de politiek en door de beroepsfederaties, die - ere wie ere toekomt -, samen met ons, een foutloos parcours heeft gereden, waarin we elkaar op geen enkel moment gelost hebben. Dat samenspel heeft geloond en Vlaanderen vaart daar wel bij.
Het incident is gesloten.