Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de recente evoluties bij de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM)
Actuele vraag over de herschikking van de raad van bestuur van de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM)
Actuele vraag over de recente evoluties bij de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM)
Verslag
De heer Peumans heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, mevrouw de minister, collega's, het wordt de gewoonte om hier om de drie of vier weken te komen praten over een of andere ontwikkeling in het dossier. De voortgangsrapportage is uitstekend. Enkele weken geleden was het al de tiende editie ervan. De voorstelling ervan wordt altijd zeer druk bijgewoond, al is dat niet altijd door de juiste personen.
Mijnheer de minister-president, vorige week was de commissie voor Openbare Werken op bezoek in Boston. We wilden een zeer interessant project bezoeken, maar de lokale overheden stonden dat niet toe. Het gaat over het ondergronds onderbrengen van een viaduct dat de stad in tweeën snijdt. Ik geef toe dat Boston niet vergelijkbaar is met Antwerpen, want Boston is, in tegenstelling met Antwerpen, een zeer propere stad.
We leerden er een aantal zaken over de manier waarop dat project is aangepakt. Ooit is de kostprijs van ons project geraamd op 500 miljoen; vandaag bedraagt de prijs al 2,5 miljard. Dat laatste cijfer komt van minister Van Mechelen: hij zei dat de prijs wellicht 2,5 miljard zal bedragen. Ik ben een cijferaar, en stel vast dat het einde van de stijging van de kostprijs niet in zicht is.
Als gemotiveerd parlementslid - blijkbaar "van de oude stempel", zo stond vorige week in Knack - heb ik het gevoel dat men te weinig heeft geluisterd naar een aantal zaken die wij tijdens de voortgangsrapportages naar voren hebben gebracht. Ik geef u vier voorbeelden. Het eerste is de communicatie. Ik heb vorig jaar gezegd dat de communicatie op niets trekt. Ik heb dat herhaaldelijk aangekaart, maar men heeft er geen rekening mee gehouden. Vandaag zegt echter iedereen dat ook. Het tweede is het onderzoek van de alternatieven. Ik herinner me nog heel goed de Horvathstudie. Die studie is afgewezen omdat de kostprijs van de tunnel lager zou uitvallen dan die van het alternatief dat op dat ogenblik werd voorgesteld. Lees er de Handelingen maar eens op na. Volgens professor Horvath van de Amsterdamse universiteit zou dat 500 miljoen kosten, terwijl het alternatief 700 of 800 miljoen zou kosten.
Het derde heeft te maken met wat men het maatschappelijk draagvlak noemt. Er is geen woord dat zo dikwijls is misbruikt als in dit dossier. Men zei dat er onder leiding van de vroegere gouverneur erg veel vergaderingen zijn doorgegaan om voor dat draagvlak te zorgen. Het zou allemaal in orde zijn.
De conclusie van het verhaal is dat er helemaal geen maatschappelijk draagvlak is. Ik lees dat in allerhande publicaties.
Wat mij het meest interesseert, is hoe het komt dat er plots een wijziging is gekomen in dit dossier. Wat zijn de objectieve redenen om te zeggen dat men de alternatieven op een ernstige manier zal onderzoeken? Wij hebben dat zo vaak in de voortgangsrapportage gezegd. Wat is de motivatie van deze koerswijziging?
De heer Penris heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, geachte collega's, soms vind ik de heer Peumans nog sympathiek. Zijn vergelijking tussen Antwerpen en Boston is me bijgebleven en ik zal ze onthouden.
Mijnheer de minister-president, Lange Wapper is ziek. Lange Wapper is doodziek. De afgelopen dagen en uren hebben ze Lange Wapper zelfs opgenomen in de afdeling intensieve zorgen. Ik vrees dat ze hem binnen afzienbare tijd naar de palliatieve eenheid zullen kunnen brengen, want ik heb de indruk dat men het Lange Wapperproject aan het begraven is.
Ik had dat voorspeld. Twee weken geleden heb ik gezegd dat minstens één van uw regeringspartners een bocht aan het voorbereiden was. Nu word ik door de feiten in het gelijk gesteld. U mag neen knikken, maar ik zie andere indicaties.
Voor de goede orde herhaal ik dit nog even: mijn fractie is altijd en consequent tegenstander geweest van de Lange Wapperoptie. Wij hebben dat verdedigd en wij blijven dat verdedigen om transporteconomische redenen, om milieuredenen, om urbanistieke redenen, om redenen van volksgezondheid. We zijn alleen maar blij dat we mogen vaststellen dat 60 percent van de Antwerpenaren de mening deelt die wij tien jaar geleden al hadden. Ik zie ook dat een meerderheid van lezers van het vaktijdschrift De Lloyd tegenstander is van het project Lange Wapper. U moet De Lloyd van een aantal dagen geleden maar eens lezen.
Wij worden in ons gelijk gesteld door de feiten, want we zien dat ook uw regering begint te twijfelen. U bent niet meer overtuigd van uw absolute gelijk. U gaat alternatieven onderzoeken. Ik zou graag willen weten welke alternatieven dat zijn. Er zijn heel veel alternatieven. Er is een alternatief van het Antwerps stadsbestuur. Er is een alternatief van een bewonersgroepering. Maar er is ook het alternatief dat door de havengemeenschap, onder meer door voormalig schepen Delwaide, al jaren geleden werd aangereikt, namelijk de verbetering van de aansluiting van de Liefkenshoek op de E17. Ik hoop dat u dat ook opneemt in de studie.
Een tweede indicator dat u aan het twijfelen bent aan uw grote gelijk, is het feit dat u uw bestuurdersploeg hebt vervangen. Een sportploeg die in moeilijkheden komt en die nederlaag na nederlaag moet slikken, krijgt gewoonlijk een nieuwe trainer. U doet hetzelfde. De top van uw BAM wordt vervangen door vakmensen. Ik heb alle respect en alle bewondering voor die mensen. Twee van hen, de heer Colpaert en de heer De Geest, ken ik persoonlijk. Het zijn zeer integere en vakbekwame mensen, maar ook aan de heer Vinck twijfel ik niet. Ik heb er alle vertrouwen in dat die mensen hun ploeg goed zullen leiden, maar het feit dat u dat doet is veelbetekenend. In feite desavoueert u de ploeg die het project tien jaar lang heeft geleid en misleid. In feite geeft u vandaag toe dat er een probleem is met dat hele BAM-verhaal.
Ik wil weten waar u vandaag staat. Gelooft u er nog in of niet meer? U stuurt - maar dat is misschien eigen aan een CD&V'er - tegenstrijdige signalen de wereld in. Aan de ene kant zegt u dat u op een objectieve manier zult onderzoeken of en hoe er alternatieven kunnen worden gevonden en dat die studie in december zal zijn afgerond. Maar aan de andere kant zult u er toch voor zorgen dat de bouwaanvraag voor de Lange Wapper - die misschien in vraag moet worden gesteld - in september al in behandeling zal kunnen worden genomen.
Hoe zit het nu, mijnheer de minister-president?
De heer Decaluwe heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, collega's, het zal ons maar overkomen: op het moment dat een grote delegatie van de commissie voor Openbare Werken in het buitenland zit, neemt de Vlaamse Regering de, waarschijnlijk, belangrijkste beslissing in deze legislatuur inzake openbare werken. Mijnheer de minister-president, ik heb het persoonlijk al één keer meegemaakt met uw voor-voorganger, samen met de heer Caluwé. We zaten ook met de commissie voor Openbare Werken in het buitenland, en toen nam de regering een belangrijke beslissing op het ogenblik dat wij in het vliegtuig zaten. Maar goed, er is waarschijnlijk geen causaal verband.
Mijnheer de minister-president, we hebben in ieder geval gemerkt dat u binnen de raad van bestuur een vorm van schoonmaak hebt gehouden, en er zullen een aantal alternatieven worden onderzocht. Tezelfdertijd mag de CEO, de heer Van Rensbergen, aanblijven.
Ik denk dat de beslissing die de Vlaamse Regering vorige vrijdag heeft genomen een goede beslissing is. Maar het is een beslissing die te laat komt, denk ik, want ze houdt een aantal enorme risico's in. U zegt terecht dat we vertrouwen hebben in het onderzoek, en als dat eind december goed afloopt, blijft men inderdaad op schema. Als er een wiel afloopt, denk ik dat er grote problemen zijn, en de politieke vraag zal rijzen wie daar verantwoordelijk voor is. Maar goed, zo ver zijn we nog niet. Ik denk dat we in eerste instantie een goed, onafhankelijk bureau moeten zoeken om beide alternatieven af te wegen.
Het is natuurlijk jammer, en ik treed de heer Peumans bij, dat men niet eerder heeft geluisterd naar vele parlementaire tussenkomsten. We hebben daar verschillende keren voor gepleit, maar hebben toen nul op het rekest gekregen. Ik zou zeggen: beter laat dan nooit.
Een belangrijk element is toch wel de gebrekkige communicatie, niet enkel rond de BAM zelf. De heer Vandenbroucke heeft dat tijdens de voorbije voortgangsrapportage heel treffend uiteengezet. Het gaat om het knullig communiceren van de BAM zelf, niet naar De Zevende
Dag gaan enzovoort. Maar er is ook de gebrekkige communicatie van het Antwerpse schepencollege. De ene keer was die voor, de andere keer was die tegen. De laatste uitspraak, 'Walk and don't look back', is vandaag natuurlijk zeer pijnlijk voor de betrokkene.
Door die gebrekkige communicatie zag men het maatschappelijk draagvlak in feite dag na dag gewoon verminderen. De Humo-enquête was waarschijnlijk de druppel die de emmer deed overlopen.
Ik denk dat de aanstelling van de heer Vinck, die toch een topman is en een enorme geloofwaardigheid heeft, in dit perspectief bekeken moet worden en het project opnieuw een maatsschappelijk draagvlak moet geven.
De raad van bestuur van BAM moet nog een aantal cruciale beslissingen nemen. Ik denk dat ook de beslissing om maar met één aannemer te onderhandelen, zoals nu blijkt, een zware fout is geweest. Maar goed: zand erover, zou ik zeggen. Dat was een strategische fout. Als men met twee of drie aannemers zou onderhandelen, had men misschien nog de kans om ze op een of andere manier tegen elkaar uit te spelen.
Mijn vragen zijn van een andere orde dan die van de heer Peumans. Hoe zal de verhouding zijn ten opzichte van de nieuwe voorzitter, de heer Vinck? De heer Vinck doet dit niet zomaar. Hij zal proberen alles zelf te managen. Ik zou zeggen: dat is een goede zaak. Maar hoe verhoudt de nieuwe voorzitter zich tot de gedelegeerd bestuurder en de raad van bestuur? Zijn er concrete afspraken gemaakt over management en beslissingselementen? Ik denk dat het belangrijk is om ons daarover wat duiding te geven.
Heeft men de komende maanden, ook vanuit de regering, een specifiek plan klaar om voor het maatschappelijk draagvlak over het globale concept - wat het nu ook wordt, tunnel of brug - de nodige inspanningen te doen? Ik hoop dat, als men die inspanningen doet, men zich wat losmaakt van het communicatiebureau dat de voorbije jaren miljoenen heeft ontvangen, maar in feite op een zeer slechte manier heeft gecommuniceerd. Welk specifiek plan heeft men om het maatschappelijk draagvlak, in Antwerpen, maar ook in heel Vlaanderen, opnieuw te vergroten?
De heer Daems heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, collega's, ik ben niet mee naar Boston gegaan. Ik voelde het al wat aankomen: de brug was al een tijdje aan het wankelen en is uiteindelijk omgevallen.
Mijnheer de minister-president, ik wil u toch proficiat wensen met de beslissing die u vorige vrijdag hebt genomen om vooralsnog een onafhankelijk onderzoek te laten plaatsvinden. Het heeft alleen wat lang geduurd. Tweeënhalf jaar vraag ik al in de commissie voor Openbare Werken, ook toen u nog minister van Openbare Werken was, om de alternatieven die door verschillende mensen zijn aangereikt, grondig te onderzoeken. Tweeënhalf jaar. Twee weken geleden, mijnheer de minister-president, toen minister Van Mechelen, minister Van Brempt en minister Crevits in de commissie waren, heb ik woordelijk gevraagd: bent u bereid om vooralsnog een grondig alternatievenonderzoek te laten plaatsvinden? Toen was het antwoord unisono: neen, we doen dat niet, het is allemaal al grondig onderzocht. Het heeft uiteindelijk tal van acties geduurd. Er was een Wappersong voor nodig. Momenteel lopen er zestien juridische procedures. Het is erg dat zelfs een politieke partij een juridische procedure moet aanspannen om dit dossier in een andere richting te duwen.
Ik wil terugkeren naar uw beslissing van vorige vrijdag. Ten eerste is er de wijziging van de top van de BAM. De heer Vinck is een bekwaam manager, dat is al meermaals gebleken. Toch denk ik dat deze ingreep - ik noem het een crisis- of noodingreep - de geloofwaardigheid van de BAM als drager van het masterplan Antwerpen niet zal kunnen doen keren als je ziet welke wissels zijn doorgevoerd. Voorzitter Desmyter van CD&V-signatuur is vervangen door een andere voorzitter. Elke politieke partij heeft zowat moeten inleveren. Leo Clinckers is als bestuurder en topambtenaar van sp.a-signatuur vervangen door een andere sp.a-bestuurder. Ook Open Vld heeft een bestuurder moeten inleveren in de persoon ven Guy Braeckman.
Ik wil daar niet op doorgaan, ik wil vooral een punt maken over het onafhankelijk onderzoek. Ik heb de regeringsbeslissing daarover gelezen. Zoals meestal moet je vooral de kleine lettertjes lezen. Mij is opgevallen wat in het kader van het openbaar onderzoek is beslist, met name om de randvoorwaarden van het project mee te nemen. Mijnheer de minister-president, wat moet ik verstaan onder randvoorwaarden? Hoe flexibel en bereid bent u om dat onderzoek met een open geest aan te gaan? Ik geef een concreet voorbeeld: meermaals hebben u en minister Crevits gezegd dat het vrachtverkeer door de Kennedytunnel niet mogelijk is. Welnu, een van de fundamentele uitgangspunten van het alternatief tracé dat door stRaten-generaal wordt voorgesteld, is een splitsing van het vrachtverkeer waarbij een deel door de Kennedytunnel komt en een deel door de noordelijketracétunnel, om op die manier vrachtwagens niet onnodig een omweg te moeten laten maken. Valt dit onder de randvoorwaarden of niet?
Zoals al is aangehaald door de heer Penris, heb ik ook begrepen uit meerdere kranten dat u ondertussen vrolijk verder doet. U zult het bouwdossier opstarten, u zult de bouwaanvraag, zoals voorzien in de planning van vorige week bij de tiende voortgangsrapportage, op 1 september of daaromtrent, indienen. Dat ondermijnt alle geloofwaardigheid. Het kan niet dat eerst een procedure wordt opgestart in een bouwdossier en dan in december de conclusies van een alternatief onderzoek bekend zullen zijn. Mijnheer de minister-president, wat betreft het bouwdossier en de onderhandelingen over de pps-constructie en over de financiering met de verschillende financiële partners, lijkt het mij niet meer dan logisch dat deze procedurestappen voorlopig worden opgeschort tot de conclusies van het onafhankelijk onderzoek in december duidelijk zullen zijn, anders wordt vanaf het begin de geloofwaardigheid van het onderzoek sowieso onderuit gehaald.
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, er zijn verschillende keren, zowel in de commissie als in de plenaire vergadering, over dit heel belangrijke dossier vragen gesteld. Ik ga ervan uit dat de vier vraagstellers van vandaag het daar niet bij zullen laten. Dat onderstreept het belang van dit dossier.
Ik ga ervan uit dat het masterplan Antwerpen, dat in 2000 is opgestart, een antwoord is op het verkeersinfarct dat Antwerpen en de Antwerpse regio bedreigde en nu zwaar bedreigt. Het is een veelomvattend plan met een nieuwe dynamiek, namelijk de oprichting van de nv BAM, dat heel veel elementen bevat, zowel qua weginfrastructuur als qua binnenvaart en openbaar vervoer. Dat project is enorm belangrijk, ook qua budget. Ik wil de leden van de commissie voor Openbare Werken, die al die voortgangsrapportages van zeer nabij hebben gevolgd en altijd kritische vragen hebben gesteld, aanmoedigen om dat te blijven doen.
Ik moet toegeven dat ik er geen rekening mee heb gehouden dat de commissie in het buitenland was. Mocht ze me dat vooraf melden, dan zal ik daar wel rekening mee houden als er nog belangrijke beslissingen moeten worden genomen. Op dat ogenblik is echter vastgesteld, ook binnen de Vlaamse Regering, dat het maatschappelijk draagvlak voor dit zeer belangrijke project aan het afkalven was. In een dergelijke situatie vind ik dat de Vlaamse Regering actie moet nemen. We laten dat niet aanmodderen. We willen bekijken wat de beste reactie is op die situatie. In het verleden zijn er vragen gesteld, maar de Vlaamse Regering heeft geoordeeld dat dit dossier zo belangrijk is dat we een aantal bijkomende maatregelen moeten nemen.
Er is sprake geweest van heel zorgvuldige onderzoeken, zoals de milieueffectrapportage. Minister Crevits is hier aanwezig. De BAM heeft gezegd alles zeer nauwkeurig te hebben afgewogen. De gemaakte keuzes zijn zeer nauwkeurig en sterk beargumenteerd. Er was sprake van twee alternatieven. Mijnheer Penris, dan heb ik het over het alternatief van stRaten-Generaal en het alternatief van de tunnel. Ik ga ervan uit dat er niet alleen in Boston, maar zeker ook in Antwerpen heel veel creatievelingen zijn, die vragen of we aan dit en dat hebben gedacht. Telkens werd gezegd dat die alternatieven niet voldoende en in al hun facetten zijn onderzocht. De Vlaamse Regering heeft, na zeer nauwgezette overwegingen en goed wetend dat het een aantal gevolgen met zich meebrengt, geoordeeld dat, als dat de situatie is, we absolute zekerheid willen. Als de keuzes definitief zijn en het viaduct staat er, dan staat het er. Ik ben ook in Boston geweest, waar er op een bepaald ogenblik zelfs dingen zijn afgebroken, als ik me niet vergis. Dit project is zo belangrijk dat we de absolute zekerheid willen hebben dat er geen speld tussen te krijgen is. Zo zullen we, als we iets over het hoofd hebben gezien - quod non - dat zo snel mogelijk weten.
Daarom hebben we zeer concreet beslist dat er op 10 juli een offerte wordt opgemaakt met Europese bekendmaking. Ik ga er dus van uit dat diegene die de studie zal uitvoeren niet alleen zeer deskundig is ter zake, maar ook onafhankelijk. Ik ga ervan uit dat er nog weinig bureaus in Vlaanderen en zelfs in België te vinden zijn die aan die twee voorwaarden voldoen, en dan zeker aan die onafhankelijkheidsvoorwaarde. We gaan ervan uit dat we buitenlandse bureaus bereid zullen vinden hieraan mee te doen: vandaar die Europese bekendmaking.
We zullen dit niet nog eens tien jaar laten aanslepen. Er is al veel gestudeerd. Men is ervan overtuigd dat dat allemaal goed in elkaar zit. Mijnheer Daems, deze studie zal echter in alle onafhankelijkheid gedurende een aantal maanden die alternatieven bekijken en conclusies indienen. Er wordt een termijn van drie maanden voorgesteld. Dat zal ook in de offerte worden opgenomen.
Er wordt gesteld dat dit doorgestoken kaart is. Ik zeg u in alle duidelijkheid: ik heb geen behoefte om hier aan windowdressing te doen door iets bijkomends aan te vragen.
Trouwens, het zal de Vlaamse Regering en de Vlaamse administratie zijn die de studie betalen en opvolgen met een deskundig comité van onafhankelijken. Ik ga ervan uit dat de bouwvergunning ten vroegste wordt afgeleverd in maart. De studie zal voordien al klaar zijn. Ik kan niet op de conclusies vooruitlopen, maar er zal rekening mee worden gehouden. Er komt een onafhankelijke studie door onafhankelijke experten. De Vlaamse Regering en de BAM zullen rekening houden met de conclusies.
De mensen uit de raad van bestuur die werden vervangen, treft geen enkele, maar dan ook geen enkele fout. Ik vind het een beetje platjes, mijnheer Daems, dat u dat een politieke beslissing noemt. Dat is voor uw rekening. Op zo'n niveau kan men dit dossier niet aanpakken. Dat zou pas fout zijn.
We wilden binnen de administratie en de agentschappen een taskforce oprichten die naar de raad van bestuur kan opereren. We hebben natuurlijk mensen nodig die het maatschappelijke draagvlak en de maatschappelijke gevolgen beter kunnen vatten en verdedigen. We hebben hard gezocht naar mensen die daarvoor in aanmerking kwamen en bereid waren. U hebt allemaal positief gereageerd op Karel Vinck. Ik denk dat hij met zijn verleden en carrière voldoende bewezen heeft dat hij de geschikte kandidaat is. Ik ben met u blij dat hij dit wil doen. We hebben tevens Wouter De Geest van BASF bereid gevonden om de stap te zetten. Toon Colpaert zal als derde nieuweling zetelen in de raad van bestuur.
Mijnheer Decaluwe, er is heel veel zorg besteed aan de continuïteit. De CEO, Jan Van Rensbergen, blijft op post voor de dagdagelijkse leiding. De voorzitter wordt vervangen door Karel Vinck. Hij zal dat voorzitterschap eer aandoen. Het zal geen papieren voorzitter zijn. Hij zal zich inzetten. Hij is zich zeer goed bewust van het belang van het voorzitterschap. Ik ga ervan uit dat dat samen kan en zal gebeuren met Jan Van Rensbergen en de andere leden van de raad van bestuur.
U hebt zelf de vergelijking gemaakt met een voetbalploeg op een veld. U hebt gelijk, maatschappelijk gezien was die ploeg aan het verliezen. Wat doet een trainer dan? Hij vervangt enkele spelers. Hij doet dat met de enige bedoeling dit project, en nu heb ik het over het masterplan en het oplossen van het verkeersinfarct, tot een goed einde te brengen. Karel Vinck gaat daar in alle openheid, samen met de anderen, op basis van de studie, beslissingen kunnen nemen. De Vlaamse Regering, de stad Antwerpen en ook dit parlement zullen dat van zeer nabij opvolgen en bijkomende beslissingen nemen als we daartoe geroepen worden.
Dit alles illustreert hoe belangrijk dit project is. Het alternatief was het zijn gang te laten gaan met alle discussie en commotie van dien. De BAM is in het verleden om verschillende redenen niet geslaagd in een duidelijke communicatie. Ik ken uw bezorgdheden. Ik kan getuigen dat de communicatiespecialist zei: nu moet u communiceren, terwijl de juristen zeiden: nu mag u niet communiceren want u gaat uw positie in een aantal rechtsgedingen verzwakken.
Het is evident dat op het vlak van de communicatie in het verleden niet optimaal werd gewerkt, maar ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe samengestelde raad van bestuur de nodige acties zal ondernemen. Ik ben niet degene die in de raad van bestuur zit. Ik ben ervan overtuigd dat de raad van bestuur zijn verantwoordelijkheid zal nemen. Er zijn tentoonstellingen in het Sint-Felixpakhuis, er zijn informatiemomenten, er is een mobiliteitscongres, er is begeleiding enzovoort.
Wat ik graag zou hebben, is dat we in dezelfde situatie komen als bij de werken aan de ring. Iedereen in Antwerpen dacht dat het een catastrofe zou worden, dat de werken de stad volledig lam zouden leggen. We zijn er met een goede communicatie en met een goede begeleiding in geslaagd om die moeilijke periode te doorstaan. Ik ga ervan uit dat dat ons opnieuw zal lukken.
Mijnheer Daems, ik kom tot het element van de Kennedytunnel en de randvoorwaarden. De offerte zal heel nauwkeurig worden opgesteld. Ik heb er zelfs voor gepleit om over de offerte in een onderhoud te voorzien met de stRaten-generaal. Ik wil geen nieuwe discussie, men zal op een bepaald moment gehoord worden.
Wat de alternatieven betreft, is het heel duidelijk. Men zal het alternatief op tafel kunnen leggen. Om 12 uur van een bepaalde dag mag men het indienen, geparagrafeerd, zodat er geen discussie kan zijn over welk alternatief al dan niet nog moet worden onderzocht. Ook daarover zal in alle duidelijkheid worden gezegd: "stRaten-generaal, dat is het en dat zal door de onafhankelijke deskundigen worden onderzocht." De offerteopmaak is heel belangrijk. Natuurlijk moeten een aantal fundamentele uitgangspunten van verschillende aard worden opgenomen. De offerte wordt opgemaakt - ik wil er dus niet op vooruitlopen - maar moet een aantal richtlijnen bevatten zoals de tolrichtlijn, de tunnelrichtlijn en het oplossen van de verkeersmobiliteit. Het is evident dat de offerte moet beantwoorden aan een aantal fundamentele uitgangspunten die al in 2000 of eerder, werden opgemaakt. Wij zullen er geen geld in steken, als het niet leidt tot een optimale oplossing voor de problemen.
Bijvoorbeeld de discussie over de Kennedytunnel, werd door de stRaten-generaal al een paar keer aangehaald. Artikel 7 is heel duidelijk voor wat de tolheffing en de richtlijn daarbij betreffen: er mag maar een tol worden geheven die verband houdt met de kosten van de opmaak of de bouw van de tunnel en de exploitatie. De tolheffing wordt daartoe beperkt. Ik ga ervan uit dat zal worden gezegd dat een antwoord moet worden gegeven conform de tolrichtlijn.
We hebben het een vorige keer al gehad over de vrachtwagens en de veiligheid. De heer Van Aperen is nu niet aanwezig, merk ik. Inzake de problematiek van 135.000 vrachtwagens, elke dag, die door de Kennedytunnel rijden, moeten we goed opletten en heel duidelijk zijn. Als we vrachtwagens door de Kennedytunnel willen sturen, dan zijn er expliciet bijkomende kosten nodig om veilige omstandigheden te garanderen. Maar goed, ook dit zal heel duidelijk worden geformuleerd in de randvoorwaarden voor de opmaak van de offerte.
Mevrouw de voorzitter, ik meen dat ik hiermee de belangrijkste vragen heb beantwoord. De Vlaamse Regering heeft twee acties ondernomen. Ten eerste heeft ze een onafhankelijke deskundige aangesteld die de alternatieven nog eens zal bekijken om absolute zekerheid te hebben dat er geen foute keuzes werden gemaakt en geen zaken over het hoofd werden gezien. Ten tweede toont de herschikking van de raad van bestuur nog eens aan hoe belangrijk we vinden dat dit project tot een goed einde wordt gebracht. Ik ben heel blij dat we mensen hebben gevonden die, omdat het project zo belangrijk is voor Vlaanderen en Antwerpen, bereid zijn om voorzitter of lid van de raad van bestuur te worden. Vanuit hun functie, vanuit de opgebouwde carrière, is het een heel moedige en belangrijke beslissing. Op deze wijze zullen we dit dossier, dat dreigde weg te zinken in discussies over het afbrokkelen van het maatschappelijke draagvlak, een zweepslag, of, zoals sommige journalisten het stelden, een vitaminekuur geven. Dat is alleen maar positief en zal het debat in het Vlaams Parlement alleen maar versterken.
Mijnheer de minister-president, het is goed dat u dit dossier naar u toegetrokken hebt. De toekomst zal uitwijzen of het aanvullen van het management met een taskforce goed zal blijken. Er is de Vlaamse Regering, er is de BAM, het management, de raad van bestuur en nu krijgt u er nog een taskforce bij. De bedoeling van de oprichting van de BAM was toch om de werken snel, accuraat en integraal uit te voeren. Normaal waren die in 2005 al begonnen, het is nu 2008, misschien wordt het 2009 of 2010.
Wanneer gaan we het communicatiebureau eens ter verantwoording roepen? Dat heeft een zware verantwoordelijkheid in dit verhaal. Ik ben verheugd dat de Antwerpse burgemeester ook tot die conclusie komt in een interview in Humo. Het bureau Slangen heeft een zware verantwoordelijkheid in alles wat tot nu toe is misgelopen. Dat krijgt 900.000 euro per jaar om strategisch advies te geven. Al de adviezen hebben tot nu niets uitgehaald.
Ik stel vast dat men de tunnelvariant gaat onderzoeken. Ik wil erop wijzen dat na de Europese oproep een van de vijf indieners een tunnelvariant heeft ingediend. Het was de Franse bouwgroep Bouygues die daarvoor opteerde. Die optie werd echter onmiddellijk van de tafel geveegd. Nu komt die weer in de discussie. Ik hoop dat het concurrentie-element in dit verhaal eindelijk terugkomt.
Wat is de verantwoordelijkheid van de TV SAM in dit verhaal? Die heeft gezegd dat alles goed onderzocht is, dat alle alternatieven werden bekeken, terwijl we nu na zoveel jaren en na 70 miljoen erelonen tot de conclusie komen dat er fouten zijn gemaakt. Mijnheer de minister-president, als u van trainer verandert, moet u ook de mensen ter verantwoording roepen die er fors voor betaald worden en die hun verantwoordelijkheid moeten opnemen. U moet hen vragen welk alternatief ze tegenover hun fouten stellen.
Mijnheer de minister-president, soms kunt u mij overtuigen met uw antwoorden, vandaag niet. U en uw regering maken een bocht in dit dossier. Dat mag, dat noemen we voortschrijdend inzicht. Het siert u dat u dat ook hebt. De heer Vinck heeft in een kwaliteitskrant aangegeven dat hij blijft geloven in de mobiliteitsoplossingen voor Antwerpen. Ook wij doen dat. Hij blijft erin geloven dat de ring op de een of andere manier moet worden gesloten. Ook wij doen dat. Maar hij spreekt zich nog niet uit over de variant.
De heer Vinck is een intelligent man. Hij gaat zijn rekening maken. Wij gingen er oorspronkelijk van uit dat de Lange Wapper 1,85 miljard euro zou kosten. Minister Van Mechelen had het in de vorige voortgangsrapportage over 2,5 miljard euro, rekening houdend met de ABEX-indexen. Vandaag weten we beter. Rio Tinto heeft twee weken geleden aangegeven dat de ertsprijzen zullen verdubbelen. Dan komen we met onze 2,5 miljard euro nergens. Dat zal de reden zijn waarom de Lange Wapper zal begraven worden. Laten we daar niet rouwig om zijn, laten we de realiteit onder ogen zien en op zoek gaan naar alternatieven.
Mijnheer de minister-president, ik dring er dan wel op aan dat u niet alleen de twee voorliggende alternatieven onderzoekt, maar onderzoek ook of een betere aansluiting van de Liefkenshoektunnel op de E17, het sluiten van de grote noordelijke ring, geen alternatief zou kunnen zijn.
U hebt de heer Daems verweten dat hij de politiek in het verhaal heeft betrokken, dat hij over de politisering van de raad van bestuur heeft durven spreken. Ik doe dat niet. Ik stel alleen vast dat er nu binnen de raad van bestuur een kerncomité wordt opgericht, bestaande uit de politiek neutrale Karel Vinck en de politiek neutrale - zo hoop ik - Jan Van Rensbergen, en verder, netjes verdeeld, een gele mevrouw, een blauwe mijnheer en een rode mijnheer. Misschien ligt het probleem van Lange Wapper wel in de politisering, dames en heren. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Er is daarstraks door een aantal collega's verwezen naar Boston. Ik zal daar een kleine anekdote bij vertellen. Op het ogenblik dat we daar waren, werd het faillissement aangekondigd van de projectontwikkelaar die de Big Dig heeft gerealiseerd. Die was nog maar een paar maanden eerder opgeleverd, maar het faillissement was er. Men heeft er twintig jaar aan gewerkt, en het heeft uiteindelijk tien keer meer gekost dan wat men had begroot. Ik hoop dat wij die weg niet opgaan.
Mijnheer de minister-president, uw antwoord voldoet, maar u hebt het niet gehad over een eventueel nieuw communicatieplan of een nieuw plan om het maatschappelijke draagvlak rond dit project te vergroten. Ik treed op dit vlak de heer Peumans bij. Wat de enorme middelen betreft die naar het bureau van Noël Slangen zijn gegaan, is men onder druk van het parlement van 900.000 euro naar 600.000 euro gegaan, maar we hebben in de laatste voortgangsrapportage toch vastgesteld dat men opnieuw een aantal nieuwe deelcontracten heeft toegekend aan Slangen. Is er een plan binnen de regering of waar dan ook voor een extra communicatieplan, vooral voor de brede lagen van de bevolking?
Een andere vraag is wat de relatie is van het geheel tot de prijscap van 1,85 miljard euro. Er is hier al verwezen naar de raming van 2,5 miljard euro, en vanmorgen vernamen we in het nieuws dat Arcelor de staalprijzen met 60 percent gaat verhogen, wat opnieuw een weerslag zal hebben op dit dossier. We kunnen dus nu al stellen dat we van 2,5 miljard euro naar 2,8 en zelfs 3 miljard euro gaan, alleen al vanwege die spectaculaire prijsstijging.
De ambtenaren valt persoonlijk weinig te verwijten. Men heeft gedaan wat men kon. Maar tegelijk geeft men een soort exit via de ambtelijke werkgroep. Hoe zit die verhouding? En gaat de Kwaliteitskamer ook nog een rol spelen in dit dossier? Dat lijkt mij een belangrijk gegeven. Ik blijf erbij dat dat het begin van alle ellende is geweest.
Mijnheer de minister-president, ik dank u voor uw antwoord, maar ik vond het weinig overtuigend. U mag zeggen wat u wilt over de verandering van het management en over de mensen die vervangen worden, maar dit is een motie van wantrouwen ten aanzien van het bestuur van de BAM. De heer Janssens heeft niet zo lang geleden eindelijk ingezien dat het fout loopt met de communicatie. Gelukkig maar.
Dit is niet alleen een kwestie van foute communicatie, het is ook de inhoudelijke verkramptheid van de BAM van de laatste jaren die mee gezorgd heeft voor het debacle in het dossier waarvoor we vandaag staan. Ik vind ook dat u heel gemakkelijk doet alsof u de laatste twee weken het licht hebt gezien en alsof het draagvlak de laatste twee weken is gaan kantelen. Dat draagvlak voor het masterplan Antwerpen en de BAM is al jaren beetje bij beetje aan het kantelen. Daarom, mijnheer Janssens, vind ik het fout wat u gedaan hebt ten aanzien van een aantal actiegroepen en omwonenden. U hebt heel uitdrukkelijk gezegd dat een aantal actiegroepen liegen en dat zij foute informatie geven. (Opmerkingen van de heer Patrick Janssens)
Ik vind het wel straf dat u dingen in de mond legt van een aantal actiegroepen. Op die manier schoffeert u ook een groot gedeelte van de Antwerpenaren, die dit project in zijn huidige vorm niet zien zitten. Ik vind dat niet kunnen.
Mijnheer de minister-president, ik heb nog één opmerking over het bouwdossier. U zegt dat de beslissing rond de bouwvergunning in maart zal vallen. Ook minister Van Mechelen heeft al gezegd dat dat de vermoedelijke datum is.
Mijn vraag is heel concreet: start u met de bouwaanvraag in september zoals voorzien? Dat lijkt me niet te kunnen. Het lijkt me evident dat u vandaag stopt met de procedures en met de onderhandelingen over het bouwdossier en over de financiering met de pps-partners. Zo niet, geeft u het dossier over het alternatievenonderzoek onvoldoende geloofwaardigheid.
Tot slot wil het nog even hebben over het viaduct over Antwerpen. De commissie Openbare Werken was vorige week niet alleen in Boston maar ook in Oakland. Ze hebben de haven van Oakland bezocht. Daar ligt ook een soort van Lange Wapper, echter niet volledig vergelijkbaar. Daar bestaat grote commotie tussen enerzijds haven, industrie en containeroverslag en anderzijds een belangrijke stedelijke kern die aan de overkant van de Lange Wapper in Oakland ligt. Daar wordt vastgesteld dat er ook gezondheidsproblemen zijn. Men heeft er last van fijn stof, lawaai enzovoort. Ik vind het niet meer van deze tijd om over een stedelijke kern een brug te bouwen. Deze regering zegt dat ze alternatieven zal onderzoeken maar eigenlijk is ze overtuigd van haar eigen gelijk. Ze is ervan overtuigd dat dit het beste tracé is.
De heer de Kort heeft het woord.
Mijnheer de minister-president, terwijl wij hier aan het discussiëren zijn en bijkomende eisen stellen zoals een extra groot onafhankelijkheidsonderzoek, bekijkt in Nederland de commissie-Elverding hoe men ten aanzien van grote infrastructuurwerken de zaken sneller kan realiseren. Men voelt vanuit de publieke opinie dat er dringend iets moet gebeuren aan de files. Dat is de politieke reflex die ook in dit dossier nodig is. We worden hier dagelijks geconfronteerd met het fileprobleem. We moeten niet alleen bijkomende eisen stellen over grote infrastructuurwerken, we moeten ook nadenken hoe we die werken sneller en beter kunnen realiseren.
De heer Callens heeft het woord.
Ik ben bezorgd over het feit dat het dossier zal worden uitgesteld. Daardoor komen een aantal financiële middelen vrij die voor andere zaken kunnen worden gebruikt. Kunnen we die centen voorlopig niet gebruiken om bepaalde wegen te herstellen die er niet echt goed bij liggen, vooral dan in West-Vlaanderen?
De heer Verstrepen heeft het woord.
Mijnheer de minister-president, u gaat nogal kort, vlotjes, soepel en elegant door de bocht voor wat de communicatie over dit project betreft. U zegt dat u daar niets aan kunt doen. Het is een kwestie van de BAM. In 2001 was Groep C van Noël Slangen en co, de pionier op het vlak van mobiliteitscommunicatie. Het Vlaamse Gewest koos voor het communicatieadvies van Groep C om het ambitieuze masterplan Antwerpen tot 2012 te begeleiden.
Wat het contract met de BAM betreft, zijn de adviseurs van Slangen en co sinds 2003 ingesourcet. Ik vind het nogal gemakkelijk om te verklaren dat het bestuur van de BAM moet oordelen over de communicatie. Tot nu toe heeft die communicatie al 5 miljoen euro gekost en niemand in Antwerpen die er wat van begrijpt. Men slaagt er niet in om voor 5 miljoen euro een goede communicatie op poten te zetten over een van de belangrijkste projecten in Antwerpen en omstreken, over mobiliteit en economie. U zegt dat het bestuur van de BAM dat moet oplossen. Het amateurisme inzake communicatie dat de laatste jaren door een aantal specialisten is aangeklaagd in de commissie, is zo tekenend dat ik me afvraag waarom u die mensen aan boord houdt. Te meer omdat het Vlaamse Gewest Groep C had opgedragen om de werken te begeleiden tot 2012. Daar zou ik graag wat meer duidelijkheid over krijgen.
De heer Martens heeft het woord.
Mijnheer de minister-president, ook ik wil u danken voor uw antwoord.
Het mag toch ook wel eens gezegd worden dat het niet de eerste keer is dat de alternatieven worden onderzocht. Dat is in 2000 al eens gebeurd, dat is al gebeurd in het kader van het plan-MER. In het kader van het project-MER is dat nog eens gebeurd. De TV SAM, de MER-cel, die toch onafhankelijk opereert binnen de Vlaamse administratie, het Rekenhof zeggen allemaal dat alles volgens het boekje is verlopen, dat het onderzoek op een onafhankelijke manier is gebeurd.
Misschien is het zo dat de Vlaamse Regering daarvan overtuigd werd, maar niet de publieke opinie. Dat lezen we ook in de Humo-enquête, die enkele weken geleden is verschenen. De Vlaamse Regering kon er wel van overtuigd worden dat die alternatieven op een onafhankelijke manier werden onderzocht, en dat, wat uit het project-MER blijkt, de fijnstofuitstoot in 2015 zelfs in de meest precaire wijken van Merksem en Deurne met 70 percent zal afnemen.
Het is echter duidelijk dat de publieke opinie daar een heel ander beeld van heeft overgehouden. Ik denk dan ook dat de Vlaamse Regering niet anders kon dan de beslissing nemen die ze vorige vrijdag heeft genomen om opnieuw een onafhankelijk bureau met onafhankelijke experts de alternatieven te laten onderzoeken. Justice must not only be done, but also seen to be done. In die zin denk ik dat de beslissing van vorige vrijdag alle steun verdient.
Ik hoop alleen, mijnheer de minister-president, dat het onderzoek van de alternatieven zal gebeuren zonder een voorafname. De Vlaamse Regering moet met open vizier de resultaten tegemoet zien. Het bestek mag niet op die manier worden geschreven dat men op een bepaald alternatief of traject uitkomt, waar dan 'quod erat demonstrandum' achter staat. Destijds stond dat ook achter onze oefening van wiskunde. Ik hoop echt dat het onderzoek op een onafhankelijke manier kan gebeuren. In die zin verheugt het me dat de stRaten-generaal er zijn commentaar op kan leveren.
Ik hoop ook dat wij, als verkozenen des volks, dat mogen doen. Uiteindelijk zijn wij het die gekozen zijn door het volk om het te vertegenwoordigen, en niet de mensen van stRaten-generaal, die wel heel wat verdiensten hebben. Een aantal van die mensen hebben ooit geprobeerd om verkozen te worden en zijn daar niet in geslaagd. (Rumoer)
Het zijn wij die gelegitimeerd zijn door het volk om het volk te vertegenwoordigen. Het is dan ook het parlement, de leden van de commissie voor Openbare Werken die advies moeten kunnen verlenen over dat ontwerp.
De heer Janssens heeft het woord.
Ik werd tot drie keer toe rechtstreeks of onrechtstreeks vernoemd in dit dossier. Ik veronderstel dat ik dan toch wel iets mag zeggen.
Als lid van dit parlement en als burgemeester van Antwerpen steun ik ten volle de beslissing van de Vlaamse Regering. Minister-president Peeters heeft die beslissing hier trouwens voortreffelijk verdedigd. Voor de mensen die er misschien niet van op de hoogte zijn, wil ik toch even zeggen dat die volledig in overeenstemming is met de motie van de meerderheid in de Antwerpse gemeenteraad. Daar is gesteld dat het er niet alleen om gaat vast te stellen dat de studies in het verleden ernstig zijn gebeurd, maar dat ze ook op een geloofwaardige manier moeten worden overgebracht aan de publieke opinie, en dat in al zijn vormen en betekenissen. De afgelopen weken is inderdaad gebleken dat het daaraan mangelt. Het is nodig dat deze studies effectief duidelijkheid creëren over wat in het verleden is bestudeerd, op welke manier dat is gebeurd en wat dan de beste optie is.
Enkele weken geleden heb ik gereageerd op uitspraken van een ander lid van het Antwerpse college. Het gaat om een van die uitspraken die nadien continu uit de context worden gehaald. Ik maak daar verder geen woorden aan vuil.
Ik wil de Vlaamse Regering in ieder geval bedanken voor deze beslissing. Ze is zeer verstandig. Er is al verwezen naar de in het verleden onduidelijke positie van het Antwerpse college.
Ik wil even in herinnering brengen dat het Antwerps college van burgemeester en schepenen zich drie jaar geleden in een gelijkaardige situatie bevond. Dit was toen enkel Antwerps en geen nationaal nieuws. We hebben toen een bijkomende studie naar de tunnelvariant laten uitvoeren. Eenmaal die studie was opgeleverd en over de resultaten eenduidig was gecommuniceerd, is de discussie stilgevallen.
Ondertussen zijn we drie jaar verder en is veel veranderd. Ik denk hierbij onder meer aan de bouwprijzen. We zullen zien wat een geactualiseerde studie oplevert. We hebben toen aangetoond dat een dergelijke beslissing de rangen weer kan sluiten. Dat lijkt me nu ook nodig.
Tot slot wil ik erop wijzen dat ik het niet aangenaam vind fout te worden geciteerd. Er is hier verwezen naar wat ik in Humo over de communicatie van de BAM heb verklaard. Ik heb gezegd dat die communicatie onhandig en niet steeds juist is verlopen. Daarnet is het woord 'verkrampt' gebruikt. Dat lijkt me een goede omschrijving. Ik heb me er wel van onthouden de verantwoordelijkheid hiervoor bij de ene of de andere partij te leggen. Het gaat hier om de BAM en om het communicatiebureau. Ik weet persoonlijk niet welke adviezen zijn uitgebracht en hoe daarop is gereageerd. Ik zou het dan ook fout vinden te verklaren wie precies een fout heeft gemaakt. Ik zou het jammer vinden indien ik op dat vlak fout zou worden geciteerd.
Ik wil, aansluitend bij de laatste opmerkingen van de heer Janssens, opmerken dat de stRaten-generaal en heel wat mensen positief op de twee beslissingen van de Vlaamse Regering hebben gereageerd. Dat lijkt me zeer belangrijk. Dat is het bewijs dat we op het juiste ogenblik de juiste stappen hebben gezet. Nu moeten we, zeker met betrekking tot de studie, aantonen dat de omkadering niet inhoudt dat het resultaat reeds vaststaat. Ik wil daar, samen met de overige leden van de Vlaamse Regering, over waken. De offerte en de studieopdracht moeten voldoende ruim worden opgesteld. We mogen niet van bij de aanvang het verwijt krijgen dat het om een doorgestoken kaart gaat. In dat geval zouden we het beter niet doen. Dat is in elk geval niet de bedoeling.
Mijnheer Martens, we zullen zeker overleg met de stRaten-generaal plegen. Ik ga ervan uit dat u, als verkozene des volks, dit van nabij zult opvolgen. U hebt dit in de commissie voor Openbare Werken altijd al gedaan. Indien we de offerte op 10 juli 2008 willen finaliseren, mogen we hier echter niet te veel tijd aan besteden. We mogen nu nog geen discussie over de offerte voeren. Ik wil enkel zekerheid dat de stRaten-generaal is gehoord en dat we de juiste accenten leggen. De bekendmaking van de studie mag niet met een valse start gepaard gaan.
De heer Penris en andere sprekers hebben naar de kostprijs verwezen. Het ging om 1,850 miljard euro. De staalprijzen zijn gestegen. Minister Van Mechelen heeft uitgerekend dat de toepassing van de bouwindex een bedrag van 2,540 miljard euro oplevert. Het uiteindelijke bedrag is nog niet volledig bekend. Ik ga ervan uit dat iedereen beseft dat de staalprijzen niet meer dezelfde als enkele jaren of zelfs maanden geleden zijn.
Een belangrijke vraag luidt hoeveel de kostprijs nog mag stijgen. Het financieel model moet overeind blijven. Indien het om meer dan de indexering van 1,850 miljard euro gaat, moeten de Vlaamse Regering en het Vlaams Parlement dit vanzelfsprekend opnieuw bespreken.
Ik heb daarnet al een en ander over de communicatie gezegd. Ik ken de gevoeligheden van bepaalde Vlaamse volksvertegenwoordigers, zeker wat de prijzen betreft. Zoals tijdens de discussie over de voortgangsrapportage is gebleken, heeft het Rekenhof dit onderzocht. Ik ben geen communicatiedeskundige. Ik zeg evenwel in alle duidelijkheid dat er goed en beter dan in het verleden moet worden gecommuniceerd.
Ik zal even aantonen hoe moeilijk dat is. De heer Daems heeft daarnet gesteld dat we eigenlijk niets meer mogen doen. Tot de studie is afgerond, moet er een standstill komen. Tegelijkertijd vindt hij dat er goed moet worden gecommuniceerd. In het verleden zijn verschillende procedures gevolgd en zijn verschillende elementen aan bod gekomen. Ik beperk me tot de vaststelling dat er fouten zijn gemaakt. Het is niet eenvoudig voluit over een dergelijk dossier te communiceren.
Dit betekent niet dat er niet goed moet worden gecommuniceerd. De nieuwe raad van bestuur en de nieuwe voorzitter weten heel goed dat communicatie een belangrijke succesfactor in dit dossier is. De voorzitter zal, samen met de overige leden van de raad van bestuur en met het management, moeten nagaan hoe dit verder moet worden aangepakt.
Ik heb gezegd wat nu al op stapel staat: de tentoonstelling, het congres enzovoort. Het debat over de communicatie is in de commissie gevoerd. Het Rekenhof heeft naar de facturen gekeken. In eerste instantie moet de raad van bestuur kijken welke bijsturingen er moeten of kunnen gebeuren.
Er is een vraag gesteld over de taskforce in de administratie. Het is de bedoeling dat er een accountmanager of taskforce komt binnen de administratie. Dat is in alle grote dossiers het geval. Mijnheer Decaluwe, er moet heel wat gebeuren vanuit die administratie, bijvoorbeeld inzake vergunningen. We moeten ervoor zorgen dat de administraties zeer gecoördineerd samenwerken. Het is vanuit die optiek dat we een werkgroep hebben opgericht bestaande uit de top van de betrokken administraties. Die top zal het aanspreekpunt zijn voor de raad van bestuur van de BAM. Dat is een goede manier van werken. De BAM is vennootschaprechtelijk een nv. De raad van bestuur heeft verantwoordelijkheden op basis van de vennootschapswetgeving. Daar wordt niets aan gewijzigd. We willen er alleen maar voor zorgen dat er geen vertraging komt door slechte communicatie binnen de verschillende administraties in Vlaanderen.
Mijnheer de Kort, dergelijke projecten hebben een tijdspad. De beslissing is genomen in 2000. We zijn nu 2008. Dat is een tijdspad om u tegen te zeggen. Daar gaat een bepaalde periode over. In Nederland is men terecht met de vraag bezig hoe procedures kunnen worden verkort. De voorzitter van de commissie voor Openbare Werken heeft daar in het verleden ook een decreet over gemaakt. In dit parlement moeten we daarover verder rustig het debat voeren, los van dit concrete dossier.
Mijnheer Callens, dit project wordt gedragen door de tol die u mag betalen. Minister Crevits zat al glunderend te kijken wat ze met die extra middelen zou kunnen doen. Het viaduct of een andere variant is de melkkoe van het hele masterplan. Het wordt daarmee gefinancierd. We hebben op dit moment 800 miljoen euro kapitaal in de nv gestopt. Al de rest zal gefinancierd worden door de tolinkomsten. Dit toont nogmaals aan hoe belangrijk dit is.
Ik ben ervan overtuigd dat we op het juiste moment de juiste beslissingen hebben genomen. We willen in dit heel belangrijke project absolute zekerheid dat we de juiste keuzes hebben gemaakt of nog zullen maken, vandaar het bijkomend onderzoek en de wijziging van de raad van bestuur.
Mijnheer de minister-president, ik dank u voor uw antwoord. Ik citeer uit het Humo-interview met de burgemeester van Antwerpen op pagina 24: "Men is al ruim tien jaar bezig met dit project, maar men is zeker geen tien jaar bezig geweest met duidelijk communiceren, met name over de concrete bekommernissen die nu leven zoals fijn stof, geluidsoverlast en mobiliteit." Dat hebt u gezegd.
Ik stel me de vraag waarover wel is gecommuniceerd. Dat zou ik nu eens graag willen weten. Ik heb heel uitgebreide tabellen gekregen waarbij het bureau telt hoeveel hits er zijn op de website. Er wordt een teneurbarometer uitgegeven waaruit blijkt dat er een groot maatschappelijk draagvlak is. Van die flauwekul allemaal! Moet de overheid daar elk jaar 900.000 euro belastinggeld voor betalen? Dat is nu gelukkig teruggebracht naar 600.000 euro. Mijnheer de minister-president, wanneer zal de Vlaamse Regering het standpunt innemen om een einde te maken aan het contract van prestaties die puur bestaan uit het leveren van wind? Dat is een heel duidelijke vraag. Ik sluit me aan bij de heer Verstrepen. U moet daar vandaag niet op antwoorden want we komen er toch op terug.
Ten tweede. In de commissie is herhaaldelijk gezegd dat tot vandaag 100 miljoen euro is besteed aan erelonen voor de realisatie van een project dat in feite nog nergens staat.
Ik heb twee opmerkingen. Ik blijf bij mijn standpunt: ik denk dat de Lange Wapper er niet zal komen. In het begin zijn we ervan uitgegaan dat, op basis van de toen gekende prijzen, de autogebruikers van de Lange Wapper 5 euro zouden betalen en de vrachtwagengebruikers 15 euro zouden betalen. Als de prijzen verdubbelen - en zo ziet het ernaar uit - dan moeten we, om alles betaalbaar te houden, de tol zo hoog zetten dat niemand de brug nog zal gebruiken. Dat is de reden waarom dit project, alleen al wegens transporteconomische redenen, niet zal worden gerealiseerd. Read my lips!
De afgelopen weken en ook vandaag is er veel te doen geweest over de communicatie. Het Rekenhof heeft het dossier onderzocht. Het enige wat het hof heeft gedaan, is de wettigheid ervan onderzoeken. Het Rekenhof heeft nooit de opportuniteitsvraag gesteld. Wij, als politici, moeten dat doen. Ik hoop dat de heer Vinck en de nieuwe bestuurders goed luisteren, want hier worden kamerbreed veel vragen gesteld over de opportuniteit om Groep C & Slangen nog in dienst te houden.
Ik dank de minister-president voor het antwoord. Mijnheer Daems, de optie om de bouwaanvraag zijn weg te laten gaan, is de goede weg. Als op een bepaald ogenblik iets anders uit de bus komt, dan moeten we daar de nodige conclusies uit trekken. Als het huidige tracé toch wordt bevestigd, dan kunnen de werken snel starten.
Wat de communicatie betreft, heeft de minister-president terecht verwezen naar het Rekenhof. Wij hebben ook de facturen gezien, maar waar ze voor staan, weten we nog niet. Het enige wat we weten, zijn de cijfers over de bezoekers aan de website en dergelijke. Het lijkt me daarom belangrijk dat de nieuwe voorzitter van BAM van het parlement het signaal krijgt dat er vooral op dat vlak een en ander is misgelopen en dat daaraan conclusies moeten worden verbonden. Het gaat uiteindelijk over veel geld. De communicatie over dit voor Antwerpen en Vlaanderen zo belangrijke project moet goed zijn. Er moeten op een goede manier de nodige beslissingen worden genomen.
Zoals ik in het begin van mijn uiteenzetting al heb gezegd: inzake het alternatievenonderzoek hebt u de juist beslissing genomen, maar dat is veel te laat gebeurd. Dat onderzoek is destijds niet grondig gebeurd, en er wordt al twee jaar een goed alternatievenonderzoek gevraagd. Ik laat nu even in het midden of het onderzoek destijds op een onafhankelijke manier is gebeurd, want daarover wordt minister Crevits volgende week geïnterpelleerd. Dan wordt de rol van TV SAM en de MER-coördinatie tegen het licht gehouden. Ik nodig de heer Martens uit om dan aanwezig te zijn om daarover het debat te voeren.
Wat het bouwdossier betreft, blijf ik ervan overtuigd dat u niet de juiste beslissing neemt. U zou het bouwdossier minstens enkele maanden moeten stilleggen, om zo alle kansen en geloofwaardigheid aan het alternatievenonderzoek te geven.
Mijn derde punt gaat over de tunnel. De heer Janssens heeft terecht melding gemaakt van de collegebeslissing van een drietal jaar geleden om die piste te onderzoeken. Die vraag is wat weggedeemsterd, hoewel ze naar aanleiding van de schrapping van Bouygues uit de offerteprocedure herhaaldelijk in de commissie is gesteld. Waarom is die mogelijkheid weggedeemsterd? Omdat sommigen en brug wilden, zo eenvoudig is dat. Men heeft het zo aangepakt dat alle voorwaarden ertoe zouden leiden dat het een brug en geen tunnel zou worden.
Tot slot wil ik nog iets zeggen over een debat dat al lang bezig is: de financiering. De Oosterweelverbinding is de melkkoe van de rest van het masterplan. Dat was initieel de bedoeling, maar dat is vandaag slechts gedeeltelijk nog zo. Ik denk dat zowel BAM als de Vlaamse Regering ervoor hebben gezorgd dat de constructie over de ondeelbaarheid van het masterplan - openbaar vervoer, waterwegen, fietspaden, Groene Singel, de leien, enzovoort - er niet meer is wegens het grote financiële risico dat de Oosterweelverbinding is geworden. Dat verklaart waarom een aantal projecten zijn uitgesteld omdat zelfs het gevaar bestaat dat ze niet zullen worden uitgevoerd.
Het incident is gesloten.