Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, het Steunpunt Milieu en Gezondheid voert in Vlaanderen onderzoek uit naar het effect van de milieuverontreiniging op de gezondheid van de Vlamingen. Het steunpunt krijgt daarvoor heel wat middelen van de Vlaamse Regering.
Af en toe sijpelt een deelaspect van dat onderzoek door in de pers. Er was eerst een verklaring over zware metalen in navelstrengbloed van baby's. Een tweede verklaring had betrekking op leerachterstand van bepaalde kinderen, als gevolg van milieuverontreiniging. Deze week lazen we in de krant het verontrustende bericht dat we allemaal kanker inademen. Dat zijn toch heel ernstige uitspraken, die heel wat mensen aan het denken zetten.
Het dossier van het fijn stof volg ik al een tijdje op. Ik heb daar ook al heel wat vragen over gesteld. Ik heb uit die vragen geleerd dat het fijn stof vooral uit het buitenland komt en het eigenlijk een samenloop van omstandigheden is. Daarnaast is ook het verkeer een van de grote boosdoeners.
Mevrouw de minister, uw voorganger, huidig minister-president Peeters, heeft een actieplan fijn stof opgemaakt, met daarin 48 acties. Dat zijn echt heel concrete acties: roetfilters op vrachtwagens, het aankoopbeleid van de Vlaamse Regering inzake het wagenpark, verwarming, isolatie enzovoort.
Ik heb wat dat betreft in april de vraag gesteld aan de toenmalige minister van Leefmilieu Peeters, hoe het stond met de opvolging van het actieplan. Ik vroeg heel concreet wat er van de 48 acties al was gerealiseerd en of er al enig effect merkbaar was. De uitspraken van deze week stemmen ons tot nadenken.
Mevrouw de minister, volstaat het actieplan met de heel concrete 48 acties die kunnen worden gerealiseerd, of moet het worden bijgestuurd? Als ik de berichten mag geloven, moet er toch een tandje worden bijgestoken en moet er enige bijsturing gebeuren.
Mijn tweede vraag heeft betrekking op het gedrag van de mensen zelf. We hebben de mond vol van de klimaatswijziging, acties die daarvoor moeten worden ondernomen en kleine inspanningen die mensen kunnen doen om de klimaatswijziging tegen te gaan. Op het vlak van de relatie tussen milieuverontreiniging en gezondheid is er nog veel te weinig kennis bij de mensen. Het gedrag dat ze vertonen, bijvoorbeeld korte ritten met de wagen maken, kan effectief gevolgen hebben voor de gezondheid van mensen die hen lief zijn, zoals het veroorzaken van kanker. Er zijn nog heel wat taken weggelegd om mensen meer bewust te maken van het effect van hun gedrag dat milieuverontreiniging veroorzaakt, op de gezondheid van mensen die rond hen leven.
Minister Crevits heeft het woord.
Niemand betwist dat fijn stof vandaag een belangrijke impact heeft op de levenskwaliteit en de gezondheid van mensen. Het is van belang dat die zaken goed gemonitord worden.
Er zijn wel verschillen mogelijk. We erkennen dat er gevaarlijk fijn stof is en minder gevaarlijk fijn stof. Bijvoorbeeld de roetdeeltjes die uit dieselvoertuigen komen, worden door iedereen algemeen erkend als zijnde gevaarlijk.
U hebt terecht gesteld dat het fijn stof niet alleen een probleem van Vlaanderen is, maar een grensoverschrijdend probleem, dat we ook samen moeten aanpakken. Er is een strikt regelgevend kader. We hebben de Europese richtlijn. Die draagt ons op om goed te monitoren en te meten - meten is immers weten. Sinds enkele jaren zijn we daarmee bezig. Op dit ogenblik wordt op meer dan dertig plaatsen in Vlaanderen continu gemeten. De resultaten zijn beschikbaar op de website en je kunt die elke dag opvolgen. Zo kunnen we de evolutie van de uitstoot en eventuele overschrijdingen in de fijnstofproblematiek nauwkeurig opvolgen.
In 2003 werd vastgesteld dat er een probleem was voor heel Vlaanderen. Het is de verdienste van mijn voorganger dat er eind 2005, begin 2006 een actieplan is gekomen voor heel Vlaanderen met 48 acties. Ik heb niet de stand van zaken van elk van die acties bij. Daarnaast zijn er ook voor een aantal industriële hotspots specifieke actieplannen gemaakt. Er moet nog één worden afgerond, namelijk dat voor de haven van Antwerpen. De acties die op dit ogenblik lopen, zijn vrij recent. Eind 2006 stonden we al heel ver, maar we moeten nog een stap vooruit.
Ik kan vandaag niet antwoorden op de vraag of dat plan zal volstaan. We moeten nagaan wat de effecten zullen zijn van de maatregelen die worden getroffen. Zo weet u ongetwijfeld dat er al voor bijna 10 miljoen euro is geïnvesteerd in het plaatsen van euro 5-motoren in vrachtwagens. Het is de bedoeling dat tegen 2015 80 percent van de kilometers die in Vlaanderen worden gereden, door dergelijke vrachtwagens worden gereden. De effecten zullen pas meetbaar zijn binnen enkele jaren.
Dat neemt niet weg dat vandaag ook uit het MIRA-T-rapport blijkt dat de luchtkwaliteit in Vlaanderen niet achteruit gaat en er een lichte verbetering merkbaar is, die uiteraard nog voor verbetering vatbaar is.
Met uw opmerking over het gedrag van mensen kan ik het alleen maar eens zijn. Binnenkort is er een klimaatconferentie die onder meer in het teken staat van de mobiliteit. Deze problematiek is moeilijk aan de mensen duidelijk te maken. De pk's van een voertuig hebben bijvoorbeeld strikt genomen geen impact op het fijn stof, het is de roetfilter die een impact heeft. Het verhaal is heel moeilijk te vertellen. Het is van belang dat we de luchtkwaliteit verder zeer nauwkeurig blijven meten en dat het onderzoek dat gedaan wordt door het steunpunt Milieu en Gezondheid, verder degelijk kan worden uitgevoerd en dat we de resultaten van de actieplannen verder nauwkeurig blijven monitoren.
Het is echter nog iets te vroeg om besluiten te trekken over de vraag of dat plan volstaat.
Mevrouw de minister, ik dank u voor uw antwoord. Het is inderdaad een verdienste dat het actieplan met betrekking tot fijn stof er is. Er zijn 48 acties aangekondigd. Het is van belang om een aantal heel concrete puntjes daarvan te selecteren en daar misschien iets meer over te communiceren met de burger zelf, zodat hij weet wat hij kan doen aan die uitstoot van fijn stof. Het zijn immers net die diffuse bronnen die zorgen voor overschrijdingen.
Ik ben zelf afkomstig uit zo'n hot spot, de Gentse kanaalzone. Ik ga regelmatig eens kijken op de website om te weten wat de luchtkwaliteit van die dag is. Dan ben ik soms verbijsterd. Op sommige ogenblikken is het er erg slecht mee gesteld. Nu blijkt dat heel wat fijn stof overgewaaid komt uit het buitenland, zoals uit Frankrijk en Duitsland. Het probleem moet dus inderdaad ook Europees worden aangepakt.
Ik herhaal echter dat er met betrekking tot die lokale forse overschrijdingen heel concrete acties mogelijk zijn. Die staan ook al in het actieplan, maar we moeten nog beter communiceren ten behoeve van de burger over welke gedragswijziging hij of zij aan de dag kan leggen om ervoor te zorgen dat de gezondheid van mensen hier niet onder lijdt.
Geachte leden, mag ik uw aandacht? Door het geroezemoes in de zaal verstaan we elkaar niet meer.
Mevrouw Schauvliege, ik dank u voor de communicatiesuggestie. Ik zal die zeker mee in overweging nemen. We zullen ongetwijfeld nog evaluatiemomenten houden, zowel in de commissie als in dit halfrond.
Het incident is gesloten.