Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Penris heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, geachte leden, u zult het misschien niet geloven, maar ik ben een man van vele zonden. Een zonde die ik niet heb, is het lezen van De Morgen. Sommigen zullen dat een deugd noemen. Gelukkig hebben we een alerte fractiesecretaris die, alleen al om hem politiek wakker te houden, af en toe wordt gedwongen om die krant te lezen. Gisterenochtend belde hij me voor dag en dauw op met de mededeling dat er iets in De Morgen stond dat ik zeker moest weten en waar ik iets mee moest doen. Het gaat over de BAM. Als De Morgen iets te melden heeft over de BAM, worden wij gewoonlijk wel een beetje wakkerder dan anders: laten we het eerlijk toegeven.
In De Morgen zou hebben gestaan dat de BAM een geheim akkoord zou hebben getekend met de Vlaamse Regering. Misschien klopt dit niet. De Morgen liegt en heeft ook zondaars in zijn redactie. Dat geheim akkoord zou een viertal belangrijke elementen hebben bevat. Zo zou het kapitaal van de BAM met tientallen miljoenen euro zijn opgetrokken. De grens voor de tolheffingen zou zijn opgeheven. Het zou de BAM worden toegestaan te vragen wat ze wil voor het gebruik van de te bouwen infrastructuur. Er zouden zakelijke rechten zijn overgedragen: met name het eigendomsrecht van de Kennedytunnel zou zijn vervreemd. En ten slotte - en dat is misschien het belangrijkste van alles - zou de Vlaamse Regering er zich tegenover de BAM toe hebben verbonden om in de toekomst geen grote infrastructuurwerken rond Antwerpen meer te bouwen buiten de BAM.
Toen de nacht dag werd en de nevel optrok, werd het me duidelijk dat de betrokken redacteur van De Morgen, die overigens verdienstelijk is als hij over dit onderwerp schrijft, zich op het verkeerde been heeft laten zetten. Hij heeft niets anders gedaan dan het akkoord samenvatten dat onze commissie reeds lang kende. Er wordt gesproken van het akkoord van 27 juli 2007. Die datum was me niet bekend. De heer Peumans zal beamen dat we er in maart 2007 verslag over hebben uitgebracht. Het akkoord was reeds in februari van dit jaar aan de pers en ook aan dit parlement voorgesteld.
We hadden met al die elementen al rekening gehouden. In de bevoegde commissie hadden we daar ook al uitvoerig over kunnen debatteren.
De kapitaalsverhoging was iets wat wij allemaal wensten. Ook met de vervreemding van het zakelijk recht op de Kennedytunnel konden de meesten van ons leven, en ook de andere elementen waren voor ons aanvaardbaar.
Wat is er dan gebeurd dat niet had mogen gebeuren? Eigenlijk niets. Het enige probleem is dat dit parlement en de bevoegde commissie in dit dossier al heel veel stukken gevraagd hebben aan uw diensten en aan de BAM, en dat wij die vaak heel moeilijk verkrijgen. Het terechtwijzend bericht nummer zeven hebben we nu pas gekregen, terwijl we het een viertal weken geleden gevraagd hebben. Ook de definitieve betekening van de fameuze overeenkomst die nu ter discussie staat, hadden we al heel lang gevraagd. De definitieve tekst ervan hebben we pas op 1 oktober gekregen. Maar we leren daarmee leven.
Ik heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om de twee stukken - het stuk dat we in maart in de commissie hebben mogen inkijken en de definitieve tekst - nog eens te vergelijken. Het enige tekstuele verschil dat ik heb opgemerkt, is dat de uitvoeringstermijn verlengd is. Er was eerst gezegd dat het contract tussen de Vlaamse overheid en de BAM zou lopen tot 31 december 2046. In de definitieve tekst stellen we vast dat dat loopt tot eind juni 2047. Dat is een verlenging met een half jaar. Ik zou graag weten waar die verlenging vandaan komt.
Daarnaast maakt De Morgen gewag van het feit dat de Vlaamse Regering zich geëngageerd zou hebben om geen infrastructuurwerken om en rond Antwerpen uit te voeren tot juni 2047. In de overeenkomst die we in februari hebben kunnen inkijken én in de definitieve overeenkomst kunnen wij echter lezen dat daarbij toch enkele nuances moeten worden aangebracht. Wij lezen in artikel 14.3.2.15 dat de pijnpunten van de infrastructuur om en rond Antwerpen te allen tijde mogen worden weggewerkt: de brug van Temse wordt heel nadrukkelijk vermeld, naast een aantal werkzaamheden die het havenbedrijf voor ogen heeft. De boodschap die in die overeenkomst staat, is iets genuanceerder dan wat De Morgen ons meldt.
Mijnheer de minister, het is altijd mogelijk dat De Morgen over bronnen beschikt die wij niet kennen - het zou ons zelfs niet verbazen. Ik wil graag zekerheid van u: heeft De Morgen gelijk, of hebben u en wij met z'n allen gelijk?
Minister Van Mechelen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, dit is een van de weinige keren in mijn twintigjarige carrière dat de vraagsteller bijna het hele antwoord gegeven heeft. Dat bespaart mij heel wat werk.
Mijnheer Penris, ik ben niet zoals u wakker gebeld door een fractiemedewerker, maar ik ben wel bijna omvergevallen toen ik dat artikel 's ochtends las. Ik was met stomme verbazing geslagen. Na een korte lectuur heb ik een aantal telefoontjes gepleegd - naar de regeringscommissaris en naar mijn eigen medewerkers - om te vragen of er iets was dat ik niet wist. Het antwoord op die vraag was neen, en dat is ook het antwoord dat ik u wil geven, mijnheer Penris. Er is geen wijziging.
Op 16 februari hebben wij beslist dat dit een beslissing onder technisch nazicht was. Dat wil zeggen dat dit, gelet op de complexiteit van het dossier, geattesteerd moest worden met een mededeling aan de Vlaamse Regering. Dat is gebeurd op 2 maart.
Naar aanleiding van die beslissing is de ratificatie gevolgd van het document dat als finale datumstempel 27 juli heeft meegekregen.
Over het kapitaal kunnen we heel duidelijk zijn. We zijn uitgegaan van een te volstorten kapitaal van 693 miljoen euro. De Vlaamse Regering heeft in het hele debat over de kaderovereenkomst dat, mocht u eraan twijfelen, meer dan een jaar heeft geduurd, beslist om een aantal verschuivingen door te voeren en het kapitaal met 129,2 miljoen euro te verhogen om de solvabiliteitsratio van de nv BAM te verhogen.
Het te volstorten kapitaal kwam op 822,2 miljoen euro uit. Daarvan hadden we eind december 2005 circa 453 miljoen euro volstort. 129,2 miljoen euro, die ik heb gegenereerd uit de verkoop van de GIMV-aandelen, zijn op enkele weken tijd bij beslissing van de Vlaamse Regering vrijgegeven en worden volstort. Voor het saldo dat nog moet worden volstort, heeft de Vlaamse Regering zich geëngageerd. Er zouden tot en met 2009 40,1 miljoen euro worden gestort, zodat in 2010, het eerste jaar van de volgende legislatuur, enkel nog het saldo moet worden overgemaakt. Zo zal de BAM tijdens de bouw van de Oosterweelverbinding over een volledig volstort kapitaal van 822,2 miljoen euro beschikken. Dat is meer dan de totale kostprijs van het Deurganckdok, een serieuze inspanning.
Over het zakelijk recht staat in artikel 9 van het oprichtingsdecreet van BAM dat het zo zou gebeuren.
En over de tol staat er in de overeenkomst dat de maatschappij de tol mag vaststellen, maar er staat een komma achter. Ik citeer: "BAM zal, binnen de grenzen die in de beslissing van de Vlaamse Regering van 22 juli 2005 zijn aangegeven, tariefstructuren kunnen ontwikkelen, voorstellen implementeren." Dat het op deze manier in een kaderovereenkomst staat ingeschreven, wordt ingegeven door het feit dat we ervoor moeten zorgen dat het een echte pps-constructie is die niet kan worden geconsolideerd. Daardoor worden het bouwrisico, het beschikbaarheidsrisico en het feit dat BAM een institutionele eenheid is die zelf kan beslissen, gegarandeerd.
Op die manier kunnen we wat gesuggereerd wordt, onderuithalen. Mocht uit de tekstexegese blijken dat er ergens een maand verschil op zit, dan zal ik dat laten nakijken. Het Vlaams Parlement was tot hiertoe exact ingelicht over wat besproken en ondertekend is. Ik verontschuldig mij dat het tot 1 oktober 2007 heeft geduurd alvorens men dit heeft overgemaakt. Er was geen enkele reden voor. Ik zal erop aandringen dat het in de toekomst beter en vooral vlotter gebeurt. Zoals u weet, zal ik in de toekomst zelf aanwezig zijn in de commissie om dit dossier mee op te volgen.
Het is een boeiend perspectief om minister Van Mechelen in onze commissie te hebben. Dan weten we op zijn minst wat we aan antwoorden zoal kunnen verwachten. Uw dossierkennis is immers spreekwoordelijk. We danken u daarvoor in alle eerlijkheid.
U hebt de tijdshorizon even vermeld en spreekt van één maand. In de realiteit zijn het zes maanden. Eerst was er sprake van december 2046, nu is er sprake van juni 2047. We gaan niet over details vallen.
Dat heeft met de ondertekening te maken.
Ik geloof u, maar de tijdshorizon heeft wel consequenties. De Morgen suggereert dat ook. Daarom wou ik van u nog een bevestigend antwoord vernemen dat we ons als Vlaamse overheid in de nu komende periode geëngageerd zouden hebben om geen infrastructurele bouwwerken om en rond Antwerpen meer uit te voeren die concurrentie kunnen opleveren voor het BAM-project. Ik hoop dat u mij kunt zeggen dat u de nuances die in artikel 14, punt 2, punt 3 en punt 15 vermeld zijn, handhaaft.
Die blijven onverkort van kracht.
Ik dank u voor uw bevestigend antwoord.
De toltarieven zijn in de loop van onze commissiebesprekingen gestegen. Ik geef u de laatste cijfers, die men wellicht ook aan de banken, de pps-partners, gaf. Men ging ervan uit dat een personenwagen 2,40 en een vrachtwagen 19,02 euro zou betalen om de Lange Wapper te gebruiken. Kunt u dat bevestigen? Sluit u niet uit dat de tarieven die nu circuleren, nog verhoogd kunnen worden?
De heer Peumans heeft het woord.
De vraag van de heer Penris verwondert mij een beetje.
Ik weet dat u dit dossier op de voet opvolgt, mijnheer Penris. Ik schrok ook toen ik 's morgens op de radio het overzicht van de kranten hoorde. Bij nader toezien is dit echter pure gazettenpraat. Ik lees De Morgen regelmatig, maar als dit een kwaliteitskrant moet voorstellen! Dit soort berichtgeving is intellectueel oneerlijk. We hebben een diepgaand gesprek gevoerd met onder meer de heer Peeters, advocaat van Stibbe. Hij heeft dat helemaal toegelicht. We hebben na lang aandringen die overeenkomst gekregen, namelijk op 1 oktober. Dat was nogal laat.
Het krantenartikel spreekt over het zakelijk recht betreffende de Kennedytunnel. De overeenkomst is op 27 juli ondertekend. De tunnel kan eventueel worden opengesteld omdat er problemen zijn met de Oosterweelverbinding. Klopt dat?
Ik heb dat laten nakijken en dat zou te maken hebben met het oprichtingsdecreet van de BAM. Artikel 9 zou dat stipuleren. Ik vertrouw hiermee op gegevens die ik deze middag kreeg. Ik zal dit zeker checken.
De toltarieven zijn gefixeerd, maar wellicht vindt er een indexering plaats.
Ten slotte, ik heb als minister van Begroting nogal wat simulaties laten maken. Uit de meest recente informatie van de banken over de call voor de externe financiering, blijkt dat zij uitgaan van optimistischer verkeerstrafieken dan wij handhaven in ons financieringsmodel. U herinnert zich ongetwijfeld het boeiende debat over de zogenaamde 'probability'. De BAM had zich initieel op P50 gezet en de regering op P90. Uit de modellen blijkt dat we richting P50 evolueren. Dat geeft de inherente verzekering dat we met de gehanteerde tolgelden de totale werken moeten kunnen financieren.
Ik dank u voor uw antwoord, mijnheer de minister. Ik kijk halsreikend uit naar uw aanwezigheid in de commissie voor Openbare Werken. We gaan u daar de nodige technische vragen blijven voorleggen.
Mijnheer Peumans, u behoort tot het politiek correcte deel van dit halfrond. U mag over een bepaalde krant meer zeggen dan ik. Het is toch gezegd, dank u wel.
Het incident is gesloten.