Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer De Meyer heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, sinds vele jaren heeft het onderwijspersoneel de kans om tegen vrij interessante voorwaarden aan te sluiten bij de collectieve hospitalisatieverzekering van Ethias.
De voorbije weken werd het onderwijspersoneel geconfronteerd met een aanzienlijke prijsstijging: tussen 30 en 150 percent. Het zijn vooral de gepensioneerden die te maken krijgen met een zwaardere factuur. De groep tussen 65 en 69 jaar moet 150 percent meer betalen. In de brief die Ethias mee stuurt, staat als motivatie: "de kosten voor gezondheidszorg die voortdurend blijven stijgen en het persoonlijk aandeel van de patiënt dat steeds hoger en hoger wordt".
Dit is geen fraai rapport voor het paarse gezondheidsbeleid van de federale regering. Mijnheer de minister, een aantal personeelsleden hebben Ethias persoonlijk gecontacteerd en gevraagd naar een verdere motivatie. Daaruit blijkt dat Ethias vooraf gesprekken heeft gehad met de administratie Onderwijs over deze tariefaanpassing. Uiteraard neemt dat niet weg dat een aantal mensen die gedurende jaren heel trouw de premie hebben betaald, en gezien hun leeftijd nog nauwelijks eens kans hebben om van verzekeringinstelling te veranderen, zich bedrogen voelen.
Mijnheer de minister, hoeveel mensen uit de onderwijssector zijn aangesloten bij de collectieve hospitalisatieverzekering van Ethias? Is er effectief vooraf overleg gepleegd met de onderwijsadministratie? Wat was het resultaat daarvan? Wat vindt u persoonlijk van deze heel forse tariefstijging en de manier waarop die wordt ingevoerd? Werden de scholen en de vakverenigingen betrokken bij het overleg? Ziet u mogelijkheden om deze - mijns inziens te forse - tariefstijging nog in te trekken?
Minister Vandenbroucke heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, de heer De Meyer stelt een belangrijke vraag, die vandaag niet alleen mij, maar ook nogal wat andere mensen bezighoudt. Het gaat over een zeer oude polis, die eigenlijk nog dateert uit de tijd van het rijksonderwijs. De regeling is dan veralgemeend naar alle leerkrachten, gepensioneerde leerkrachten, gepensioneerde ambtenaren en gezinsleden. Die oude polis dekt inderdaad voor een groot stuk de gezondheidskosten.
Ethias heeft op 26 april een voorstel gedaan aan de verantwoordelijk ambtenaar die deze polis administratief bij ons beheert. De premies werden daarbij aanzienlijk verhoogd. De verantwoordelijk ambtenaar heeft op dat ogenblik geoordeeld dat we geen weg meer uitkonden. Indien hij had gezegd dat hij het er niet meer mee eens was, zouden de betrokkenen vanaf 1 september geen polis meer hebben.
De mensen kunnen wel individueel beslissen te veranderen. Vermits de mensen geruime tijd op voorhand verwittigd moeten worden, voelde de betrokken ambtenaar zich echter verplicht om zeer snel te beslissen en heeft hij toegezegd dat hij de polis, met de er in opgenomen voorwaarden, nog voor één jaar zou verlengen. Het is de gangbare procedure dat een polis met één jaar wordt verlengd.
Het is niet de eerste keer dat een premie wordt verhoogd. De verhogingen zijn nu wel zeer belangrijk. Ze zijn inderdaad zeer ingrijpend voor de portemonnee van heel wat gepensioneerde leerkrachten of gepensioneerde ambtenaren van het departement Onderwijs. Ik ben me er zeer goed van bewust dat het voor veel mensen een groot probleem is.
Ik betreur dat de verantwoordelijke ambtenaar mij, de secretaris-generaal van het departement of mijn kabinetschef van de zaak niet in kennis heeft gesteld. Deze man heeft eigenlijk op eigen houtje een beslissing genomen. Ik denk dat hij dat te goeder trouw heeft gedaan. Het is echter wel bijzonder jammer dat de leiding van het departement Onderwijs, de minister of de leiding van het kabinet niet op de hoogte waren. We hadden dan op zijn minst kunnen nadenken over de reactie.
Ik vind dat Ethias echt wel op het laatste moment het voorstel heeft overgemaakt. Ze zijn op 26 april naar de verantwoordelijk ambtenaar gestapt. Als we weten dat de vernieuwing al dan niet ingaat op 1 september en dat de mensen drie maanden op voorhand verwittigd moeten worden, was er eigenlijk geen tijd om de markt te bevragen, de concurrentie te laten spelen, te onderzoeken of we bij een andere verzekeraar gunstigere voorwaarden zouden kunnen bedingen.
Nu zeggen de mensen van Ethias dat het, in vergelijking met commerciële polissen, toch wel om goede voorwaarden gaat. Ik spreek me daar niet over uit. Ik stel alleen vast dat de premies sterk stijgen. We zouden eigenlijk aan de mensen die deze polis hebben onderschreven, moeten kunnen garanderen dat het wel degelijk om de best mogelijke en best denkbare voorwaarden gaat. Om dat te doen, plan ik voor volgend jaar een bevraging van de markt in heel Europa om na te gaan of iemand eventueel in staat is om dezelfde dekking aan te bieden op een voor de mensen goedkopere basis.
Versta me niet verkeerd. Ik kan vandaag niets beloven. Ik zeg niet dat op 1 september 2008 de polissen plots goedkoper zullen zijn. Dat beloof ik niet. Wat ik wel vind dat we moeten doen, is nu een Europese bevraging van de hele verzekeringsmarkt opstarten om ons ervan te vergewissen of het niet mogelijk is een goedkopere polis aan te bieden. Als dat het geval is, zullen we daarvoor kiezen en niet bij Ethias blijven. Ik kan er vandaag niet op vooruit lopen.
We hebben in deze een historische rol. Voor de verlenging van die polis komt men bij het departement Onderwijs aankloppen met de vraag of het departement met deze collectieve formule instemt. Dat is ook wat Ethias bedoelt als de verzekeraar zegt dat daarover contact is geweest met het departement Onderwijs.
Mijnheer de minister, u weet natuurlijk ook dat elke ambtenaar handelt onder de politieke verantwoordelijkheid van de bevoegde minister.
Natuurlijk.
Ik blijf het betreuren dat het departement geen overleg heeft gepleegd met de onderwijssector.
Destijds heeft men onder interessante voorwaarden een collectieve hospitalisatieverzekering afgesloten, en nu wordt men geconfronteerd met deze situatie. Overleg om te zien wat er nog aan kon worden gedaan, was het minste wat had moeten gebeuren. Ik blijf dit zeer sterk betreuren.
Ik noteer wel uw engagement voor de toekomst. U laat zich niet vastpinnen op een concreet cijfer maar wilt wel de markt laten onderzoeken om na te gaan of hetzelfde onder interessantere voorwaarden kan worden aangeboden aan de personeelsleden.
Niemand zal het mij kwalijk nemen dat ik er toch nog even op wijs dat het rapport uitermate negatief is voor het federale gezondheidsbeleid. Ik blijf daar bij. Zie maar met welke meerkosten de patiënten worden geconfronteerd.
De heer Vermeiren heeft het woord.
Vanuit een zeer pragmatische benadering vind ik de vaststelling waarmee de heer De Meyer eindigt, kafkaiaans. We moeten hier niet het proces maken van één verzekeringsmaatschappij, Ethias. Er is de markt, zoals ook de minister zegt. Die wordt geconsulteerd wanneer de ene of de andere maatschappij duurder wordt.
Ik ken het beroep een beetje en weet dat het hier om een Europees probleem gaat. Dat probleem is het resultaat van enerzijds de demografische evolutie en anderzijds de vooruitgang van de geneeskunde. Men wordt ouder, en de geneeskunde beschikt over betere maar ook duurdere middelen. De kostprijs van de hospitalisatie en van andere adequate verzekeringen verhoogt. Hoe u daaruit, mijnheer De Meyer, kunt besluiten dat het federale gezondheidsbeleid faalt: daarvoor moet u al serieuze kronkels in uw hersens hebben, die een hospitalisatieverzekering noodzakelijk maken.
Dit is niet ernstig. Er is inderdaad een evolutie van de prijzen. Niet alleen vandaag maar al jaren. De minister heeft gelijk: er bestaat maar één middel, de markt consulteren en laten spelen. Het is inderdaad een financieel probleem voor de mensen. Niet alleen voor de onderwijskrachten: het is een probleem voor alle ambtenaren en voor iedereen.
Wanneer vandaag iemand met een hospitalisatieverzekering - en zo zijn er zeer veel - in een academisch ziekenhuis binnenkomt, zegt hij dat zijn hospitalisatieverzekering hem toelaat om een eenpersoonskamer te krijgen. Dat is een eerste probleem. Tweede probleem is de benadering van de professoren en chirurgen. De verzekeringswereld en de beroepswereld als dusdanig moeten dat opvangen. Dat is de realiteit. Dat koppelen aan een falend gezondheidsbeleid, daarvoor moet je fameuze hersenkronkels maken, waar ik niet toe kom.
De heer Sauwens heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, ik sluit mij graag aan bij de vraagsteller. Het is voor heel veel mensen echt een schrijnend probleem. Ik werd vorige vrijdag aangesproken door een koppel oud-leraren, beiden 74 jaar, die plots in plaats van een jaarlijkse premie van 530 euro tweemaal 605 euro moeten betalen. Dat is meer dan een verdubbeling.
De heer Vermeiren zegt dat het duurder wordt en dat zal zeker meespelen. Maar dit is geen correcte manier van handelen ten aanzien van de mensen. Dit is geen engagement tussen een verzekeringsmaatschappij of de verzekeringswereld enerzijds en de Vlaamse burgers anderzijds. De Vlaamse overheid heeft een grote verantwoordelijkheid, niet alleen in de cao's voor het onderwijs maar ook in de cao's voor de ambtenaren. Afgeleid is dat ook gebeurd voor de lokale besturen.
Honderdduizenden Vlamingen zullen hiermee worden geconfronteerd. Ik verwijt u niets, mijnheer de minister, er gebeurt zo veel in uw heel grote departement, maar ik zou u toch willen vragen of het niet mogelijk is om op korte termijn met Ethias te onderhandelen of deze prijsverhoging meer in de tijd kan worden gespreid. Ik sluit me hier aan bij de heer De Meyer. Dit zijn drama's. U weet dat de erosie van de pensioenen enorm is. Dat is ook een collectieve verantwoordelijkheid in Vlaanderen en België. Wij worden dagelijks geconfronteerd met het probleem van de dalende koopkracht van de gepensioneerden. En dan plots een meerkost van 600 euro op jaarbasis: dat is voor een aantal mensen echt niet te dragen. Ik vraag u om te spreken met Ethias, u kent daar toch een aantal bestuurders zeer goed. Kan dit in het kader van een herverdeling en een solidariteit niet wat worden gematigd - ook al ligt het juridisch al vast? Onze regering en uzelf als verantwoordelijke minister moeten daar de volgende dagen een inspanning leveren.
De heer De Cock heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, het meeste is inderdaad al gezegd. Ik vind de stijging exuberant en de mate waarop ze is doorgevoerd eveneens. Het stoort me dat er wordt gediscrimineerd op basis van leeftijd. Ik herinner me de discussie van anderhalf tot twee jaar geleden over een hogere hospitalisatiepremie voor vrouwen op vruchtbare leeftijd. Die zaak is terecht afgevoerd vanwege discriminatie.
Wanneer mensen 20 tot 30 jaar lang een premie betalen, dan beginnen ze daarmee van in hun jonge jaren toen ze gezond waren en minder risico liepen om gehospitaliseerd te worden. Wanneer die mensen dan hun pensioenleeftijd bereiken, mogen ze niet het slachtoffer worden van hun leeftijd. We moeten het signaal geven dat discriminatie op basis van leeftijd niet kan.
Mevrouw de voorzitter, ik ga niet polemiseren over het federale gezondheidsbeleid. Ik zou daar lang kunnen over spreken, mijnheer De Meyer. Ik ga dat echter niet doen, want dat is een ander debat. Ik denk dat we het er allemaal over eens zijn dat dit een vicieuze cirkel is waarbij ziekenhuizen facturen opdrijven en supplementen vragen die dan worden verzekerd en vervolgens verrekend in de premies. We zien dat in de hele sector gebeuren. Deze premies lagen inderdaad laag in vergelijking met een aantal concurrenten. Ethias volgt stijgingen die elders gebeuren, maar het choqueert me ook dat men daar op het laatste moment mee afkomt.
Ik ben het helemaal met u eens dat een leidende ambtenaar die daar geen overleg over pleegt met zijn eigen oversten en de minister, een inschattingsfout maakt, ook al heeft hij misschien te gronde gelijk. Ik wil echter geen zwarte schapen zoeken. U hebt immers gelijk dat politici de verantwoordelijkheid hebben na te gaan wat ze met een dergelijk probleem doen.
Mijnheer Sauwens, u vraagt of we met Ethias spreken. Het antwoord is ja, maar ik heb daar niets over gezegd omdat het me niet letterlijk was gevraagd. U vraagt het me en ik antwoord dan ook positief, maar ik wil er meteen aan toevoegen dat ik op de tribune niet iets zal zeggen als ik er niet zeker van ben dat ik het kan bereiken. Ik ben geen man van lichte beloften. Dit is veel te ernstig voor zeer veel mensen. Ik wil hier niet op de tribune de indruk geven dat ik dit morgen of overmorgen een andere wending kan geven en het plots zal regelen. Ik doe dat niet. Ik ben daar zeer voorzichtig in want ik wil niet met de voeten spelen van velen die nu met dit probleem zitten. Ja, we hebben contact met Ethias en ja, we spreken erover. Ik hoop dat er bij Ethias een bepaalde soepelheid ontstaat rond sommige onderdelen van de polis, maar ik zal daar nu nog niet op vooruitlopen. Ik zal dat bekendmaken als dat zeker zo is en het zwart op wit op papier staat.
Het allerbelangrijkste lijkt me dat we nu beginnen met de voorbereiding van een Europese marktbevraging. Ik weet niet of we dan uiteindelijk goedkoper zullen uitkomen dan met Ethias. U bent nog minister van Ambtenarenzaken geweest. Ik denk dat de polis van de ambtenaren vandaag ook nogal wat kost. Dat zijn allemaal dure verhalen aan het worden. Ik ben er niet zeker van dat we het uiteindelijk goedkoper zullen kunnen doen bij de concurrentie, maar we bouwen tenminste de garantie in dat we het allergoedkoopste bod hebben gezocht en dat niemand in staat is om aan concurrentie te ontsnappen. Ik wil dat vanaf nu beginnen voorbereiden tegen 1 september 2008. Ondertussen hebben we contacten met Ethias om na te gaan of er bepaalde soepelheden in de polis kunnen worden ingebouwd. Ik moet u wel zeggen dat we de polis niet zomaar kunnen stoppen, want voor een zeer grote groep mensen is dit een dekking van belangrijke mogelijke gezondheidskosten die ze wel graag hebben. Die bijdragen liggen erg verschillend naargelang de leeftijdsgroep. Dat is typisch voor de private verzekeringen. Zeggen dat we het niet meer moeten hebben, zou voor vele tienduizenden de verkeerde keuze zijn. We moeten onderhandelen over een betere oplossing.
Ik dank de minister voor het correcte, genuanceerde antwoord. De heer Vermeiren wil ik opmerken dat niet ik maar Ethias zelf naar de federale gezondheidszorg verwijst. De vele functies die u in het verleden en vandaag hebt uitgeoefend en nog uitoefent, staan u toe om Ethias beter dan ik te kennen. Ik citeer Ethias: "U weet dat de kosten voor gezondheidszorg en opname in het ziekenhuis voortdurend blijven stijgen en het persoonlijk aandeel van de patiënt, na aftrek van de wettelijke tussenkomsten, steeds hoger en hoger wordt."
Ik betwijfel dat niet. Ik heb wel de indruk dat men hier het proces van één verzekeringsmaatschappij maakt. Eigenlijk gaat het over een marktprobleem. De redenering van Ethias snijdt hout. De hospitalisatieverzekeringen worden alsmaar duurder omdat zowel de ziekenhuizen als de patiënten inzake de zorgverlening een uitzonderingsregime wensen als men verzekerd is. En het doet er dan niet toe of men bij Ethias of een andere maatschappij is aangesloten.
Ik voel me niet persoonlijk aangesproken. Ik ben niet verantwoordelijk voor Ethias. De minister zal bij een veel grotere Europese maatschappij uitkomen. Ik betwijfel evenwel of dat goedkoper zal zijn. Alle maatschappijen zullen dezelfde houding aannemen: de toegenomen uitgaven en de demografische evolutie leiden tot toegenomen kosten die men moet verrekenen. Dat is de realiteit.
Het siert u dat u het opneemt voor de onderwijswereld. Ik zeg u echter dat hetzelfde probleem opgaat voor elke andere werknemer van de administratie en voor elke Vlaming zonder meer. Als de minister zou toezeggen - hij heeft dat echter niet gedaan - om een bijzondere inspanning te leveren voor één sociale groep, dan betreedt hij gevaarlijk terrein. We moeten voorzichtig zijn, want het is een probleem waar de hele samenleving mee te maken heeft. Het is een probleem dat misschien met een wet kan worden opgelost. Misschien moeten we de door de polissen gedekte zorgverstrekking 'vermilderen' zonder ze te 'verminderen'.
Ik wil een voorbeeld geven. Als wij een nieuwe bril nodig hebben, dan betaalt Ethias ons de helft terug. Ik vind dat overbodig.
Vindt u een stijging met 150 percent, die van vandaag op morgen wordt opgelegd, normaal?
Ik vind niets normaal. Men moet dat cijfermatig bekijken, en in relatie zien tot de werkelijke kostprijs.
Het incident is gesloten.