Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Guns heeft het woord.
Mijnheer de minister, in 2001 hebben we in dit parlement een decreet goedgekeurd in verband met de strijd tegen de huisjesmelkerij, onder toenmalig minister Gabriels. Een jaar later bent u minister geworden. Pas toen is het decreet tot uitvoering kunnen komen. U hebt onmiddellijk werk gemaakt van de uitvoering. U hebt een cel Wooninspectie opgericht, die aanvankelijk 13 inspecteurs telde.
De inspecteurs moesten van nul beginnen. Zij hebben hun weg gezocht en hebben vrij snel resultaten geboekt. Elk jaar kwamen zij in het Vlaams Parlement hun jaarverslag voorstellen. Door die jaarverslagen hebben wij beseft wat het belang van de Wooninspectie is en welke gevolgen zij heeft. Vervolgens hebt u de Wooninspectie uitgebreid tot 19 inspecteurs. En nu heb ik in de krant gelezen dat u dat aantal nog gaat uitbreiden tot 23.
In het begin hebben we ons vooral toegespitst op Antwerpen en Gent, omdat we dachten dat de huisjesmelkerij voornamelijk in die grootsteden een probleem vormde.
Uit het jaarverslag van de Wooninspectie dat vorige week is voorgesteld, blijkt dat dit niet alleen in de grootsteden gebeurt maart ook in de kleinere steden. Het gebeurt dus ook op plaatsen waar mensen tijdelijk verblijven, zoals in de bouw waar Poolse arbeiders tijdelijk op een werf ondergebracht worden of zoals in de fruitteelt waar men aan seizoensarbeid doet.
We moeten ons blijven focussen op de grootsteden, temeer omdat men zich steeds vaker organiseert in vennootschappen om zelf niet veroordeeld te worden. Zult u daarnaast de nodige aandacht besteden aan de kleinere steden en aan de tijdelijke verblijven?
Minister Keulen heeft het woord.
Deze week is inderdaad het rapport van de Wooninspectie voorgesteld. Deze dienst heeft in het Vlaams Parlement een heel sterke reputatie, en terecht. Vorig jaar heeft de Wooninspectie 354 acties gevoerd en 815 pv's opgesteld. Ondanks het feit dat er dubbel zoveel acties waren als in 2005, is het aantal pv's met slechts 25 gestegen. Dat stemt me gunstig. Het geeft immers aan dat we stilaan greep krijgen op de situatie en dat er dus een kentering is. Toch is er nog altijd veel werk aan de winkel.
We zorgen ervoor dat de Wooninspectie de mankracht en de middelen krijgt om goed werk te leveren. Het aantal inspecteurs bedroeg dertien. Dit jaar komen er tien bij waarvan er nu reeds zes zijn aangeworven. Voor de andere loopt de aanwervingsprocedure. Heel belangrijk daarbij is dat we die mensen in een gezamenlijke pool hebben gezet in het agentschap Inspectie RWO samen met de stedenbouwkundige inspecteurs die ook als wooninspecteur mogen optreden. Daardoor beschikken we nu over een pool van 41 deskundigen.
Onze wooninspecteurs houden zich vooral bezig met woningen waarvan de burgemeester vooraf heeft gezegd dat ze niet meer geschikt zijn voor huisvesting. Sommige zijn zelfs onbewoonbaar verklaard maar worden nog verhuurd. Daarnaast worden mensen ondergebracht in constructies die helemaal niet zijn bestemd voor huisvesting zoals autowrakken, stallen, wooncontainers of gewone containers. Daar moet tegen opgetreden worden, en dat gebeurt met succes.
We hebben ook de wetgeving aangepast. Die treedt in werking in het najaar. De boetes zijn opgetrokken tot 550.000 euro en de gevangenisstraffen bedragen 1 tot 5 jaar. Daarnaast worden huurgelden verbeurdverklaard.
Mevrouw Guns, u verwees zelf naar de toestand in de fruitpluk en in de bouw. Ook inzake wooninspectie worden wij geconfronteerd met de globalisering. We moeten fruitplukkers uit Polen of uit andere delen van de wereld aantrekken om de oogst van de akker of uit de boomgaard binnen te halen. Hetzelfde gebeurt in de bouwsector. Wij willen dat de mensen die hier tijdelijk verblijven, menswaardig worden gehuisvest. In de sector van de fruitpluk hebben we een gigantische weg afgelegd. De cowboytoestanden zijn er nog niet helemaal uit. Zo worden nog steeds mensen ondergebracht in kippenstallen of in krakkemikkige caravans die helemaal niet geschikt zijn voor huisvesting. Er is echter een sanering bezig. Ook de sector werkt daar heel hard aan.
Wat het werkingsgebied betreft, werd tijdens de eerste jaren inderdaad uitsluitend gewerkt in de grootsteden, met name in Gent en Antwerpen. Vandaag werkt de Wooninspectie in heel Vlaanderen, dus in alle Vlaamse steden en gemeenten. Van de 815 pv's is 46 percent, dus iets minder dan de helft, afkomstig uit Gent en Antwerpen, de rest komt uit de overige steden en gemeenten.
Er worden pv's opgemaakt en vaststellingen gedaan van mensonwaardige situaties. De vraag is hoe we daar een gerechtelijk gevolg aan breien. Vanaf september krijgen de wooninspecteurs de mogelijkheid om zelf gerechtelijk te dagvaarden zodat er bijna zeker een gerechtelijk gevolg komt op hun pv's.
Zij moeten ook op de hoogte worden gehouden van de verdere gerechtelijke procedures. De wooninspecteurs krijgen met andere woorden de mogelijkheid en de kans om in beroep te gaan wanneer ze niet akkoord gaan met het vonnis in eerste aanleg. Ze krijgen zelfs de kans en de mogelijkheid om in cassatie te gaan. Op termijn is dat heel belangrijk om de gesel van de huisjesmelkerij te kortwieken.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ik wil daar toch nog een kanttekening bij maken. In Vlaanderen zijn er 2,4 miljoen woningen en appartementen. Er wonen ongeveer 300.000 mensen op kamers. In totaal gaat het dus om 2,7 miljoen woongelegenheden. Een klein segment daarvan is in het bezit van verhuurders die zich schuldig maken aan krotverhuring. We moeten die keihard aanpakken. Heel belangrijk lijkt me toch dat het leeuwendeel van de verhuurders heel correcte, bonafide mensen zijn. Degenen die de kantjes eraf lopen of het leven van andere mensen in gevaar brengen, komen ons en de Wooninspectie tegen. Ze worden keihard aangepakt via de wettelijke instrumenten die we ter beschikking hebben.
Mijnheer de minister, u hebt dat terecht benadrukt: het is niet zo dat het grootste deel van de verhuurders krotten verhuurt. Tegen het kleine segment dat zich daar wel aan bezondigt, moeten we wel effectief optreden.
U hebt echter niet geantwoord op de vraag of u de bijkomende inspecteurs voornamelijk zult inzetten in de kleine steden, en meer bepaald voor de bouw en de fruitteelt. Of bent u van mening dat er sowieso een goede verdeling zal gebeuren? U zegt zelf dat door het bestaan van de inspecteurs, de verhuurders weten dat ofwel het parket, ofwel de politie, ofwel de huurder zelf de Wooninspectie kan oproepen om een controle uit te voeren. Dat heeft geleid tot het nodige afschrikeffect. De verhuurders doen meer inspanningen omdat ze vrezen dat hun woning onbewoonbaar wordt verklaard.
Mijnheer de minister, zegt u nu dat op de huidige manier wordt verder gewerkt en dat het hele segment gelijkwaardig wordt behandeld? Uit het jaarverslag blijkt echter dat er ook problemen zijn bij de tijdelijke bewoning, ook in de kleine steden. Zult u zich daar wat meer op toespitsen?
De heer Penris heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, het jaarverslag van de Wooninspectie is er nu. Ik stel voor dat we dat, met uw goedvinden, zo snel mogelijk, en naar goede traditie, met de inspectie zelf bespreken in de commissie voor Wonen. (Opmerkingen van mevrouw Dominique Guns)
Dat klopt. We hebben de politie van Antwerpen uitgenodigd om ook haar visie over het probleem te geven. Deze keer kunnen we misschien een lokale, meer landelijke politie-eenheid de gelegenheid geven om hun mening te geven.
Mijnheer de minister, u moet me maar verbeteren als ik fout ben. Uit wat in de pers is verschenen, kan worden afgeleid dat er uiteraard nog een aanzienlijk grootstedelijk probleem is. Dat geldt nu echter ook voor de meer landelijke politiezones. Het gaat ook daar om problemen van ernstige aard.
Ons parlement en de commissie in het bijzonder kunnen door die bespreking alleen maar wijzer worden. Als u me toestaat, zullen we morgen die mensen meteen uitnodigen bij de regeling van de werkzaamheden.
Mevrouw Heeren heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, we hebben een hele weg afgelegd met de Wooninspectie. Ik ben blij dat het rapport er is. Onze commissievoorzitter heeft gelijk. Het is niet alleen een probleem van de grote steden, maar ook van bepaalde regio's. In mijn regio is er een probleem in verband met de huisvesting van tijdelijke seizoenarbeiders.
Mijnheer de minister, uit het rapport blijkt dat er ook een probleem is bij de huisvesting van bouwvakkers in bouwunits. Ik was deze week verrast te vernemen dat er mistoestanden zijn wat dat betreft. We moeten die aanpakken en ook daar rechtszekerheid creëren. We hebben niet enkel te maken met Poolse arbeiders in de tijdelijke seizoenarbeid. Ook in de bouwsector zijn ze in groten getale aanwezig. Wordt dat bevestigd en welke richting gaat dat uit?
Mevrouw De Wachter heeft het woord.
Ik ben zeer tevreden dat iedereen het belang inziet van de Wooninspectie. Het werd al aangehaald: we hebben de voorbije jaren samen met de Wooninspectie de verslagen bekeken. Daaruit hebben we samen afgeleid dat er dringend meer inspecteurs nodig waren. Het is zeer belangrijk dat die er uiteindelijk zullen komen.
Ik ben ook zeer tevreden dat iedereen het belang inziet van de bestrijding van de huisjesmelkerij.
Maar, mijnheer de minister, wij hebben vorig jaar in de zomer van 2006 unaniem in dit parlement het decreet op de kwaliteitsbewaking goedgekeurd, het is in oktober in het Belgisch Staatsblad verschenen, en ik heb u al samen met enkele collega's in de commissie ondervraagd over de degelijke uitvoering ervan. U hebt het zo-even al aangehaald dat er een paar heel belangrijke maatregelen in staan: de slagkracht van de burgemeester, de opgetrokken boetes, de herstelmaatregelen. Al die zaken noemt de Wooninspectie in het verslag belangrijk en zij vindt dat ze moeten worden toegepast. Maar tot op de dag van vandaag moet ik vaststellen dat we nog altijd geen uitvoeringsbesluiten hebben. Daarover ben ik veel minder tevreden.
Juist voor de paasvakantie was u het in de commissie met ons eens toen wij hoopten dat het geen vijgen na Pasen zouden worden. En dan vernemen we vandaag in de pers dat we pas in september zullen kunnen overgaan tot de werkelijke uitvoering en tot de werking van dit decreet. Dat betreur ik ten zeerste.
Wij hebben dit decreet samen met het kabinet gemaakt. Wij hebben daar heel hard aan gewerkt. De uitvoeringsbesluiten zijn gepasseerd langs de regering, de procedures van de Raad van State enzovoort. Ik heb 'september' gezegd om zeker achteraf niet te worden terechtgewezen, maar het zal waarschijnlijk vroeger zijn. Het zou perfect kunnen dat de inhoud en de redactie van dat belangrijke wetgevende werk binnen enkele weken in orde zijn. U weet zelf welke inbreng mijn kabinet en de hele commissie hebben gehad. Wij leveren deze strijd gemeenschappelijk.
Mevrouw Guns, wij werken nu inderdaad in heel Vlaanderen. Het fenomeen van de globalisering stelt ons voor nieuwe uitdagingen. We waren al in Zuid-Limburg bezig met de mogelijk slechte huisvesting van fruitplukkers of, zoals het in het jargon heet, de tijdelijke seizoenskrachten. Dan is er ook de bouw. Uit het jaarverslag blijkt het niet meteen, maar vanuit de Wooninspectie krijgen we indicaties dat zich daar problemen aandienen. U was vorige maandag op die vergadering. Daar wordt aan gewerkt. Nu is heel Vlaanderen ons werkingsgebied, er wordt niets meer uitgesloten. En naast de fruitsector, waar we al op goede weg waren, zijn we nu ook bezig in de bouwsector, met de medewerking van die sector. Ik vraag de Wooninspectie om mij daarover te rapporteren. Nu zeggen dat dit al blijkt uit het jaarverslag, is echter voorbarig.
Het is heel belangrijk, mevrouw de voorzitter, om aan te geven waarom we moeten optreden. Heel veel acties van de Wooninspectie vinden op vraag van het parket plaats in combinatie met andere acties. Dat gebeurt als het parket optreedt tegen mensenhandel, illegale tewerkstelling, drugs, prostitutie en meestal tegen een amalgaam van dat alles. Daar zit meestal een luik huisjesmelkerij aan vast. Sommige mensen zitten blijkbaar zodanig in de miserie dat zij uiteindelijk ook nog in de grijparmen van huisjesmelkers terechtkomen. Daarom moeten wij de Wooninspectie tot en met ondersteunen. Mevrouw De Wachter, wij doen dat met extra krachten maar ook door de wetgeving te operationaliseren. De uitvoeringsbesluiten zijn er. We hebben meegeholpen met de redactie van de teksten. Dat kunt u niet ontkennen. En als het inderdaad voor september klaar zou zijn, wat ik eigenlijk verwacht, dan is dat nog beter. Dan kunnen we inderdaad zwaardere sancties opleggen aan die malafide verhuurders.
Ik dank de minister voor zijn uitleg. Laat ons hopen dat de Wooninspectie op een dag kan worden opgedoekt. Dat zou betekenen dat alle huurders in een goede woning wonen.
Dat zal nog niet voor morgen zijn.
Het incident is gesloten.