Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Decaluwe heeft het woord.
Mijnheer de minister, collega's, als ik zeg dat het medialandschap in volle evolutie is, trap ik waarschijnlijk open deuren in. Niet het medialandschap op zich, maar het aantal mediadragers en platforms zal alsmaar toenemen. Dat heb ik deze voormiddag nog met een aantal collega's vastgesteld. Het is duw wel bijzonder actueel.
Ik heb u hier twee of drie weken geleden nog een vraag gesteld over de samenwerking van Telenet en de zuivere intercommunales rond de problematiek van de settopboxen in een kleine regio als Vlaanderen. Tot mijn spijt zie ik dat het de verkeerde kant opgaat. Dat is waarschijnlijk ook tot uw spijt. Als politici kunnen we daar echter weinig aan doen.
Eind oktober heeft de Vlaamse Regering beslist om voor de uitzendingen van de openbare omroep in de loop van 2008 de zogenaamde switch-off te doen. Momenteel gebeuren de uitzendingen ook nog via de ether. Mensen die geen kabel hebben kunnen de openbare omroep gratis bekijken via de traditionele antenne. De switch-off betekent dat mensen hun traditionele antenne van het dak mogen halen en op een andere manier, via een digitale antenne, zullen kunnen kijken.
Mijnheer de minister, u hebt gezegd dat er begeleidende maatregelen zouden komen. Ik citeer een persbericht dat u toen hebt verspreid: "De overgang zal voor heel wat huishoudens een aanpassing inhouden. Daarom kiest de Vlaamse overheid voor een begeleide overgang. In tegenstelling tot Nederland" -waar de wisseling bij wijze van spreken gebeurde van de ene nacht op de andere - "gaan we voor een overgang van twee jaar. Dit geeft de Vlaamse overheid de gelegenheid om de Vlamingen goed te informeren over de overschakeling van analoge naar digitale uitzendingen. Ik zal ook de nodige maatregelen nemen."
Mijnheer de minister, telkenmale hierover in het nieuws wordt bericht, verneem ik dat mensen in verwarring raken. Mensen denken dat ze de VRT plots niet meer via de kabel zullen kunnen ontvangen, maar dat ze verplicht zullen worden om een settopbox te kopen. Andere mensen schakelen reeds over op satelliet. Door het bericht dat de switch-off in de loop van 2008 zal gebeuren, ontstaat er verwarring. De mensen begrijpen niet goed wat er exact zal gebeuren. Toch zullen in Vlaanderen een kleine honderdduizend mensen geconfronteerd worden met de analoge switch-off.
Tijdens de bespreking van de begroting van 2006 heb ik u gevraagd naar de begeleidende maatregelen. De einddatum komt immers dichterbij. U zei toen dat voor de echt schrijnende gevallen, voor mensen die financieel niet in staat zijn om de meerkost te betalen, zal worden bekeken of de OCMW's kunnen worden ingeschakeld bij de begeleiding.
Deze voormiddag vond een hoorzitting plaats. We vernamen dat ook de universiteit van Gent aan het zoeken is en dat Nederland en Finland werden bezocht. Ook in Finland zal de analoge switch-off van de ene dag op de andere gebeuren.
Mijnheer de minister, hoe zit het met de begeleidende maatregelen en met de timing? 2008 nadert immers en steeds meer mensen stellen zich vragen. Aan welke begeleidende maatregelen denkt u? Wanneer zult u klaarheid kunnen scheppen? Wanneer zult u de verwarring bij een gedeelte van de bevolking wegnemen?
Minister Bourgeois heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer Decaluwe, u merkt terecht op dat er misschien wel wat verwarring ontstaat. Het is daarom wellicht goed om nog eens duidelijk te maken dat het alleen gaat over een door Europa verplichte overschakeling van analoog naar digitaal voor de mensen die via de ether, dat is met een antenne, televisie kijken.
In Vlaanderen wordt op vier manieren televisie gekeken. Het overgrote deel, meer dan 95 percent, kijkt via de coaxkabel. Daarnaast kijkt men ook via de koperkabel of via satelliet of met een antenne via de ether. Die laatste groep van primaire en secundaire kijkers bedraagt maximaal 5 percent.
Het gaat dus alleen over de mensen die via een antenne televisie kijken. Ik beklemtoon dat ze op dit ogenblik al digitaal televisie kunnen kijken. Wie de VRT digitaal wil ontvangen via de ether, kan dit al. Het enige wat nodig is, is een settopbox. Op die manier kan VRT op een digitale manier vrij, zonder te moeten betalen, worden bekeken in de huiskamer.
De Vlaamse Regering heeft inderdaad beslist om niet te wachten tot 2012. Op dat moment moet iedereen die via de ether kijkt, digitaal kijken. Dat wordt verplicht door Europa. Tijdens de hoorzitting deze voormiddag kwam ook aan bod waarom we dit eerder willen doen: we willen in de ether ruimte maken voor nieuwe technologische toepassingen. We maken immers tegelijkertijd werk van allerlei schitterende toepassingen.
Ik heb ter voorbereiding een aantal maatregelen genomen. Er is een werkbezoek geweest aan Nederland. Nederland is geen goed voorbeeld. De overgang gebeurde er op drie maanden tijd en dat was veel te snel. Ik heb wel een aantal zaken onthouden.
Wie in Nederland analoog tv keek, kreeg gedurende die maanden voor de switch-off een banner te zien voor het uitschakelen van het televisietoestel. Daarop stond dat men analoog televisie keek en dat dit vanaf een bepaalde datum niet langer mogelijk zou zijn. Het is een goed idee om te onthouden. In Nederland werd ter informatie van de samenleving ook een website geopend.
We hebben ook heel wat bezoeken gebracht aan Finland en we hebben er veel geleerd. Eén idee is me echt bijgebleven: in Finland heeft men een beroep gedaan op de gemeenschap. Finland is een sterk gemeenschapsgebonden samenleving. Het middenveld, vrijwilligers, werden er ingeschakeld bij het helpen van de mensen die een settopbox kochten - die kost nog maar 40 euro - maar moeite hadden met de installatie van het toestel. Het inschakelen van vrijwilligers heeft goed gewerkt.
Dat is zeker een goed idee, en ik wil dat gebruiken voor de mensen die problemen hebben om dat toestel zelf aan te schakelen.
Ik heb opdracht gegeven aan de groep Media en ICT van de Universiteit Gent om die antennekijkers in kaart te brengen. Dat is van belang voor het actieplan. Wie zijn dat? Waar kijken ze? Zijn het primaire kijkers thuis? Of kijken ze op de camping, in een tweede verblijf of een tweede plaats in huis? De Universiteit Gent is daar volop mee bezig. Eind volgende maand wordt die studie opgeleverd. Dan zitten we nog anderhalf jaar voor de switch-off. Finland heeft een jaar gewerkt aan de voorbereiding. We moeten dat geen twee jaar vooraf aankondigen als het nog niet actueel is.
Bij de begrotingscontrole is een bijkomend bedrag van 250.000 euro ingeschreven in de mediabegroting voor het financieren van acties met het oog op de communicatie en het begeleiden van de overgang. Alles is klaar. Ik wil dat heel doordacht doen. Ik wil een zicht hebben op wie analoog kijkt en waar die mensen kijken en dan kunnen we ons plan uitwerken. We bereiden dat grondig voor.
In de eerste fase na het zomerreces is het van groot belang dat er goed gecommuniceerd wordt. Misschien zijn de Nederlandse ideeën ook hier toepasbaar. Er zijn zeker lage inkomenscategorieën bij de gebruikers. De switch-off zal geld kosten voor die mensen. Desnoods moeten we hen ondersteunen zodat ze de televisie geen dag moeten missen, want vaak is dat hun enige venster op de wereld.
Ik pleit voor een goede communicatie en de nodige financiële middelen voor de begeleiding van de sociaal zwaksten.
Mijnheer Decaluwe, ik ben het met u eens. We moeten dit heel goed communiceren aan de bevolking. In Nederland kost de settopbox 40 euro voor free to air, zonder smartcard, voor wie naar de publieke omroep kijkt. Ik wil ook dat de publieke omroep free to air blijft. De sociale gevallen voor wie de aankoop van de settopbox een probleem vormt, moeten sociaal begeleid worden. We moeten daarvoor geen grote nieuwe structuur opzetten, zoals het alimentatiefonds. We moeten dat kleinschalig doen met de OCMW's, die de noden het beste kennen.
Het incident is gesloten.