Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Roegiers heeft het woord.
We kunnen er deze week niet omheen: het is de Week van de liefde. Parallel daaraan loopt in de scholen een Week van de Relationele en Seksuele Vorming of RSV. Niet toevallig werd deze week een studie bekendgemaakt van mevrouw Telidja Klai van Sensoa naar hoe jongeren op school die RSV beleven. Gezondheidsopvoeding in scholen is ook een belangrijk aspect in uw beleid.
Jongeren geven een belangrijke plaats aan de RSV op school. Toch zijn ze niet altijd even gelukkig met de aanpak in die lessen. Vooral meisjes geven te kennen dat het te veel over technische aspecten gaat en te weinig over relationele. Zowat alle bevraagde jongens en meisjes geven aan dat ze RSV bij voorkeur krijgen van externe, neutrale en anonieme deskundigen. Die taak werd vroeger opgenomen door de Centra voor Algemeen Welzijnswerk of CAW's en daarom is het goed dat minister Vervotte ook aanwezig is. Tegenwoordig gebeurt dit ook door vzw's als Zind'erin(g), Chiro Nationaal en de jongerenafdeling van de socialistische mutualiteiten. Vooral bij de CAW's wordt deze taak niet meer ter harte genomen. Ze geven aan dat ze dit nog amper als hun taak zien.
Nu werd Sensoa reeds gecontacteerd door commerciële firma's die een aanbod doen om zich door hen te laten betalen. Sensoa is daar uiteraard niet op ingegaan. Die commerciële firma's gaan langs bij producenten zoals Tampax of Nana, stomen een pakket klaar voor de kinderen en trekken daarmee naar de scholen. Een aantal scholen is al ingegaan op dit commerciële aanbod, om tegemoet te komen aan de leerlingen die de RSV liefst van externen krijgen.
Volgens mij is dit een nefaste situatie. Voor de commerciële firma's staat niet de kwaliteit van de vorming centraal, maar wel hun klanten, de producenten.
Mijnheer de minister, bent u van deze situatie op de hoogte? Bent u bereid om initiatieven te nemen die het onmogelijk maken dat commerciële firma's op scholen RSV geven?
Minister Vandenbroucke heeft het woord.
Ik heb uw voorbereiding misschien een beetje verkeerd gelezen, want de klemtoon op commerciële firma's zag ik er niet in. Dat is waarschijnlijk een misverstand van mij. Ik dacht dat u vooral vroeg naar mijn reactie op dat rapport. Ik heb het rapport eigenlijk enkel in de kranten kunnen lezen, het is mij nog niet volledig overhandigd. Ik heb begrepen dat het oorspronkelijk gaat om een internationaal onderzoek, dat te maken heeft met de Wereldgezondheidsorganisatie, en dat Sensoa dit gebruikt heeft in het jaarboek. Zo heb ik het begrepen, maar ik heb gevraagd om mij het onderzoek te overhandigen zodat ik het volledig kan lezen.
Iets positiever gesteld, besluit ik uit het rapport dat de schoolgaande jeugd én in de school een brede, goede vorming wil krijgen rond seksualiteit en relaties én in haar kleine, vertrouwde omgeving wil geïntroduceerd worden in alles wat te maken heeft met relaties, weerbaarheid enzovoort. Jonge mensen hebben behoefte aan een 'en-en'-verhaal, binnen en buiten de school. Ik vind dat niet onlogisch. Het geldt voor heel veel domeinen dat we bondgenootschappen nodig hebben tussen wat gebeurt in de scholen en daarbuiten.
Overigens stel ik straks enkele resultaten voor van onze peilingsproef biologie in de eerste graad. Biologie heeft eindtermen die ook verwijzen naar seksualiteit. We hebben daarnaar gepeild. Heel algemeen stellen we vast dat, of het nu gaat over gezondheid of over milieu, onze scholieren heel veel leren en heel sterk beïnvloed worden door wat er buiten de school wordt gezegd. We merken dat ook in de resultaten van de peilingsproeven. Dat is niet noodzakelijk negatief, maar we moeten de handen in elkaar slaan en een beleid voeren waarbij ook dit soort van samenwerkingsverbanden tot stand kan komen, in de eerste plaats tussen Welzijn en Onderwijs.
Minister Vervotte en ik hebben, samen met minister Anciaux en minister-president Leterme, een afspraak gemaakt met betrekking tot een aantal vakoverschrijdende eindtermen die te maken hebben met gezondheid en seksuele voorlichting. We zullen er samen werk van maken opdat er in de scholen goed aan wordt gewerkt. Seksuele voorlichting, met name het voorkomen van overdraagbare ziekten, vormt een heel uitdrukkelijk element in het protocol dat we samen hebben opgesteld.
Het is nog een beetje te vroeg om al te zeggen wat de resultaten ervan zijn. We zijn een aantal dingen nog aan het uitwerken. Het lijkt me belangrijk dat, om te beginnen, de niet-commerciële sector, dat zijn de overheden, de welzijnssector, de sportsector en de culturele sector, samen met het onderwijs een aantal van deze thema's aanpakken. Ik ben, in alle eerlijkheid, niet a piori gekant tegen een commerciële firma die iets doet voor een school. Ik durf dus niet goed te antwoorden op uw laatste punt, dat u nogal belangrijk vindt. Ik ken geen voorbeelden die schandalig zijn en niet door de beugel kunnen omdat het een commerciële firma betreft. Ik heb evenmin voorbeelden van commerciële firma's die zodanig fantastisch werk leveren dat ik zou willen veralgemenen.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, als mijn voorbereidende vraag niet helemaal duidelijk was, dan neem ik de verantwoordelijkheid daarvoor op mij. Ik wou het inderdaad hebben over de toenemende commercialisering binnen RSV. Die doet me een beetje denken aan lessen over gezonde voeding die worden gesponsord door McDonald's. Dergelijke zaken wil ik vermijden. Ik begrijp dat u door mijn minder goed geformuleerde vraag op dit ogenblik geen antwoord kunt geven. Ik stel voor dat u uitzoekt in welke mate de commercialisering in de lessen RSV in de scholen is doorgedrongen en wat die precies inhoudt, en dat u desgewenst ook de nodige maatregelen neemt. Hopelijk bent u het eens met deze afspraak.
Mevrouw Poleyn heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, in tegenstelling tot wat de heer Roegiers lijkt aan te geven, is er volgens mij wel een probleem. Uit het onderzoek blijkt vooral dat jongeren vinden dat alles veel te veel gericht is op seksuele opvoeding en op de technische aspecten van veilig vrijen, en veel te weinig op het relationele aspect. In uw antwoord lijkt u aan te geven dat er een protocol bestaat op het vlak van de drie belangrijke domeinen, maar opnieuw blijkt het vooral over de seksuele opvoeding te gaan. Zal er ook worden ingegaan op het verzoek om meer relationele opvoeding?
Ik stel deze vraag omdat er nu heel wat initiatieven en vzw's bestaan. Ik denk aan Zin-d'erin(g) van Chiro Nationaal, aan Tegenstroom van KAJ en aan jeugddienst Don Bosco vzw. Omdat het erkende jeugdorganisaties zijn, mogen ze niets aanbieden tijdens de onderwijsuren. Hun erg interessante vormingsaanbod kan dus niet gesubsidieerd worden. De organisaties moeten met andere woorden de volledige prijs aanrekenen en die kunnen de scholen niet meer betalen. In de praktijk komt het erop neer dat het aanbod, dat als voorbeeld wordt vermeld, kleiner wordt. Zo is KAJ Tegenstroom aan het afbouwen omdat de organisatie geen subsidies krijgt.
In het onderwijs zelf is er één kanaal waarlangs scholen een specifieke subsidiëring kunnen aanvragen. Ik heb er vorig jaar al een vraag over gesteld. Er zijn vijf werkvelden in DynaMo2. Gezondheid is er één van, maar wat niet onder gezondheid valt, is de brede thematiek van de relationele opvoeding. Gezondheid wordt eerder biologisch geïnterpreteerd. Het thema relationele opvoeding dat door de vzw's werd opgenomen, vroeger onder de noemer van bezinningen, het omgaan met mensen, persoonlijkheidsontwikkeling of relationele opvoeding, valt met andere woorden tussen de verschillende beleidsdomeinen.
Zowel op het vlak van onderwijs, door een verbreding van het werkveld via DynaMo2, als op het vlak van jeugd, door de erkenning van wat men doet binnen de schooluren, zijn er oplossingen om daarop een antwoord te bieden.
Ik had een beetje moeite om te volgen, doch dat had een louter akoestische oorzaak.
De eindtermen zijn duidelijk en gaan over relaties, weerbaarheid, openheid en gelijkheid in relaties. We proberen het beleid in dat brede kader te plaatsen.
Mijnheer Roegiers, ik ben niet op de hoogte van wat u zegt over jeugdorganisaties. Dat moet ik bekijken.
Het incident is gesloten.