Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Sauwens heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, geachte leden, deze vraag werd ons de jongste dagen heel veel gesteld. Ik heb hier een kaart van Vlaanderen, waarop de kantons waar automatisch wordt gestemd donker gekleurd zijn en de gebieden waar nog met potlood en papier wordt gestemd wit. Dat systeem bestaat sinds 1994. Naar aanleiding van de vraag van de heer Peumans is terzake een uitgebreid debat gevoerd in de commissie voor Binnenlandse Aangelegenheden. Ik vind dat Vlaanderen de ambitie moet hebben om dit nu eens op korte termijn te regelen.
In een tijd dat het merendeel van de senioren via internet communiceert en informatie vergaart, in een tijd van homebanking, in een tijd dat nieuwe technieken ons op de meest performante wijze alle mogelijkheden geven, kan het niet dat meer dan 50 percent van de Vlamingen op een wijze stemt die bijna middeleeuws te noemen is. Dat roept veel vragen op met betrekking tot het efficiënte beheer en de organisatie van het overheidsapparaat.
Ik heb eens berekend hoeveel mensen daarbij betrokken zijn. Vorige zondag zijn 115.000 mensen opgevorderd om hun plicht te vervullen, vanuit een goede burgerzin, ofwel 's voormiddags in de stembureaus of 's namiddags in de telbureaus. Mocht het elektronisch stemmen worden veralgemeend, dan wordt 35.000 mensen het telwerk bespaard. De uitslagen zouden veel sneller en juister ter beschikking zijn. Ik vind het voor de hand liggen dat daarvoor op korte tijd het nodige geld moet worden vrijgemaakt en de technische oplossingen worden aangereikt.
In mei hebt u gezegd dat u aan een werkgroep hebt gevraagd om dat te onderzoeken. Die werkgroep ging het aan universiteiten vragen. Eind juni zou een voorstel worden ingediend, waarbij zou worden aangegeven welk systeem het beste zou zijn. Er is ook sprake van tussenvoorstellen. Zo werd voorgesteld door sommige professoren dat er nog zou worden gestemd met het potlood, maar dat het opnemen van de stemmen via een scanprocedure zou verlopen. U moet echter een keuze maken, temeer daar de installaties van 1994 verouderd zijn en vervangen moeten worden. Wat is de stand van zaken in dit dossier?
Minister Keulen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, dames en heren, mijnheer Sauwens, ik had het zopas al over de organisatie van de verkiezingen in de gemeenten van de Rand. Ik maak even van deze gelegenheid gebruik om voor de globale organisatie van de verkiezingen een pluim te geven aan alle betrokkenen. Op 8 oktober zijn er 4.700.000 Vlamingen gaan stemmen op 6045 plaatsen, want zoveel stembureaus waren er. Die hele organisatie werd toevertrouwd aan 54.000 mensen waarvan een groot deel semi-vrijwilligers waren die enkel een symbolische vergoeding ontvingen. Als we zouden overstappen op een volledige elektronisering, dan blijkt uit de cijfers van de mensen van ABA, dat er 14.500 mensen zouden wegvallen. Dat is heel veel.
Mijnheer Sauwens, laat het duidelijk zijn dat we in deze bondgenoten zijn. Ook ik ben gewonnen voor een volledige elektronisering van onze verkiezingen. We moeten echter rekening houden met ons institutioneel kader. Voor de twee volgende verkiezingen, die van 2007 en van 2009, zijn de federale autoriteiten de organisator. Wij zijn enkel verantwoordelijk voor de organisatie van de gemeente- en provincieraadsverkiezingen.
Voor de verkiezingen van 2007 zal hetzelfde gebeuren als bij de verkiezingen van 2006, vandaar dat de federale overheid 1.135.000 euro mee heeft betaald aan de organisatie van de jongste verkiezingen. Ze werken immers met hetzelfde systeem. Als de federale overheid voorstelt om de verkiezingen van 2009 volledig te elektroniseren, dan zijn wij zeker bereid om ons deel van de kosten te betalen. We zouden dat zelfs met plezier doen, maar we kunnen niet in haar plaats beslissen, want zij is verantwoordelijk. Ons huidige systeem werd geüpdatet en gereviseerd, en kan volledig functioneren tot en met 2008.
Ook ik hoop dat zo snel mogelijk wordt overgestapt op een volledige elektronisering, maar het initiatief daartoe moet door de federale collega's worden genomen, want zij zijn verantwoordelijk voor de organisatie van de verkiezingen voor de Kamer en de Senaat in 2007 en voor die voor het gewest en Europa in 2009.
Mijnheer de minister, wat is er intussen gebeurd in het licht van het samenwerkingsakkoord dat u hebt gesloten? Hebt u al meer informatie ontvangen van de federale overheid sinds mei? Welk voorstel werd door de werkgroep gedaan na de enquête door de universiteiten?
Het gaat om een aantal theoretische opties, maar keuzes werden er niet gemaakt. De federale overheid moet de keuze maken. Als er een keuze wordt gemaakt, moet het gekozen systeem immers dienen voor alle verkiezingen, zowel voor de federale, als voor de gewestelijke en de Europese, als voor die van de gemeente- en de provincieraden.
Het probleem voor de federale overheid is dat in Franstalig België het debat fundamenteel zal worden gevoerd pro of contra elektronisch stemmen. Daar vragen een aantal mensen zich af of het systeem wel volledig betrouwbaar is en of de objectiviteit en het geheim van de stemming volledig gewaarborgd kunnen worden. Nochtans hebben allerhande specialisten al lang bewezen dat het systeem tot en met veilig is. Ik zou niet liever willen dan een snelle invoering van de volledige elektronisering of de volledige automatisering van de verkiezingen, maar u begrijpt dat wij niet in de plaats kunnen treden van de federale overheid die de organisator is en de regie in handen heeft van de verkiezingen van 2007 en 2009. We kunnen moeilijk alles betalen vanuit Vlaanderen, het federale aandeel incluis. Het institutionele en budgettaire kader moet correct worden toegepast.
Ik herhaal dat ik u voor wat de grond van de zaak betreft onmiddellijk de hand reik. Ook ik hoop dat we eerder morgen dan overmorgen overschakelen op de volledige automatisering, al was het maar omdat op die manier van de 54.000 mannen en vrouwen die zondag hun burgerplicht hebben verricht, ongeveer 14.500 mensen thuis kunnen blijven en dat de organisatie sneller, meer accuraat en objectiever kan verlopen.
Mijnheer de minister, ik vind dat u inderdaad de ambitie moet hebben om dit af te dwingen. Uiteindelijk is het aantal mensen dubbel zo groot, want er worden evenveel plaatsvervangers opgeroepen.
Dat klopt, maar effectief gaat het over 14.500 mensen.
Het incident is gesloten.