Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Penris heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, ik ben er weer en u ook, en dat is goed. Ik had u op het einde van het vorige zittingsjaar beloofd u opnieuw rendez-vous te geven, uitgerekend over het onderwerp dat we vandaag opnieuw mogen aansnijden, namelijk de veiligheid op De Lijn.
U zult zich herinneren dat mevrouw De Ridder en ikzelf tijdens de laatste vergadering van het vorige zittingsjaar vragen hebben gesteld over de onveiligheid op onze lijnbussen naar aanleiding van de dramatische busmoord op lijn 23 in Antwerpen. Mevrouw de minister, u had ons toen beloofd dat u heel wat inspanningen zou doen en initiatieven zou nemen en u hebt dat ook gedaan. Op 14 juli hebt u samen met de directeur-generaal van De Lijn het actieplan 'Veilig op weg - Reizigers en personeel op één lijn' voorgesteld. Daarin werd aangekondigd dat een ruime waaier van maatregelen zou worden genomen voor een jaarlijkse kostprijs van 20,2 miljoen euro. De blikvangers waren onder meer een vertienvoudiging van het aantal camera's. Er zouden niet alleen camera's komen op de toestellen van De Lijn maar ook in alle pre-metrostations en in de belangrijkste busstations van ons land. Daarnaast zouden 214 extra mensen worden ingezet: 66 bijkomende controleurs, 50 extra lijnspotters, 32 extra baancontroleurs, 16 extra pre-metrotoezichters, 10 dispatchers, 20 schoolspotters en 20 mensen die als tweede persoon op de bus zelf zullen fungeren, voornamelijk in Gent en Antwerpen. Er zou ook een extra opleiding komen van het personeel om te leren omgaan met agressie en onveiligheid. Er zou een veiligheidsmonitor worden opgestart en er zou overleg komen met minister van Binnenlandse Zaken Dewael en minister van Justitie Onkelinx om sneller en beter agressors op de Lijn te bestraffen.
Tijdens de vakantie werden onze Brusselse collega's geconfronteerd met twee gevallen van agressie die aanleiding hebben gegeven tot een staking. Ook wij werden maandagavond om 22.30 uur geconfronteerd met een pijnlijk incident. Twee gemaskerde overvallers hebben de buschauffeur van lijn 117 overvallen en gingen lopen met zijn dagopbrengst.
Dat heeft al aanleiding gegeven tot vakbondsoverleg. Gelukkig maar, zou ik zeggen. De vertegenwoordiger van het gemeenschappelijk vakbondsfront zegt daarover vandaag in de krant dat het zo niet meer verder kan en dat de mensen de situatie grondig beu zijn. Misschien volgen er op het einde van de week wel acties. Nu is het vooral belangrijk te overleggen en te kijken hoe het geweld op het openbaar vervoer kan worden ingedijkt.
Mevrouw de minister, ik heb gisteren nog gesproken met twee Antwerpse vakbondsafgevaardigden van De Lijn. Ze waren bijzonder sceptisch. Ze hebben me de opdracht gegeven om u vandaag toch maar te ondervragen. U hebt goede voornemens, u hebt een ambitieus plan. Dat mag wat kosten. Wij willen weten hoever het staat met de realisaties. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister Van Brempt heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, mijnheer Penris, het verheugt me dat het Vlaams Belang nu al rechtstreeks opdrachten ontvangt van vakbondsafgevaardigden. Ik neem daar akte van.
Mijnheer Penris, u vroeg naar de stand van zaken. Ik nodig alle leden van de commissie voor Mobiliteit uit om daarover grondig verder te discussiëren. Het gaat immers over een batterij aan maatregelen. Het zou ons veel te ver leiden om daar vandaag volledig op in te gaan.
Ik zal beginnen bij het begin. Zoals u weet, hebben we de intentie om een veiligheidsplan op te stellen voor De Lijn versneld. Dat is gebeurd naar aanleiding van het incident in Antwerpen. We hebben dat bewust gedaan in overleg met heel veel betrokken partners. Ik wilde absoluut vermijden in een ideologische patstelling terecht te komen, waarbij enerzijds wordt geopteerd voor meer investeringen in camera's en anderzijds voor meer preventie. U zult merken dat het plan wat dat betreft zowel in investeringen in harde maatregelen en repressie voorziet, als in preventie en extra personeel. Het doel is het veiligheidsgevoel van de chauffeurs en de reizigers te verhogen.
14 juli was niet het moment van de lancering van het plan. Het was vooral de dag dat de Vlaamse Regering zich heeft uitgesproken en zich unaniem achter het plan heeft geschaard. Minstens even belangrijk waren de begrotingsbespreking en de begroting, die we binnenkort in detail zullen bespreken. Een deel daarvan is ook gelinkt aan de Septemberverklaring. Er werden voldoende middelen vrijgemaakt om ervoor te zorgen dat het hele plan, dat iets meer dan 20 miljoen euro kost, kan worden gerealiseerd. Dat gebeurt via een aantal bestaande middelen - bestaande investerings- en exploitatiemiddelen - en via heel wat extra middelen, zowel op het vlak van investeringen als van exploitatie. Dat is de belangrijkste beslissing van de afgelopen weken. De middelen zijn beschikbaar in 2007 om het plan te kunnen uitvoeren.
Uiteraard hebben wij en De Lijn niet stil gezeten. Van de negen initiële beleidsdomeinen die werden ontwikkeld, zijn er vandaag al zestien echte actiedomeinen uitgewerkt. Per actiedomein - het installeren van camera's, het aanwerven van personeel, het opzetten van een campagne - werd een verantwoordelijke aangeduid. Hij moet ervoor zorgen dat het niet alleen wordt gepland maar ook uitgevoerd.
Mijnheer Penris, u verwijst naar een aantal maatregelen. Het gaat over veel meer dan dat. Ik geef u een korte stand van zaken. De investeringen, ook de bijkomende, met betrekking tot bijvoorbeeld de snelle interventie, moto's en andere, zullen tegen eind 2007 worden gerealiseerd. De camera's zullen helemaal geïnstalleerd zijn tegen eind 2008. Het gaat om een heel grote investering, die over 2 jaar wordt gespreid. Vandaag zijn we wel bezig met het opmaken van het bestek. De camera's moeten absoluut een hogere kwaliteit hebben dan degene die vandaag worden gebruikt door De Lijn.
De bijkomende exploitatiemiddelen zijn beschikbaar vanaf 1 januari 2007. Vanaf dat moment wil ik dat er nieuw personeel aanwezig is. Vandaag zijn we vooral bezig met het ontwikkelen van de competentieprofielen van dat extra veiligheidspersoneel. Die profielen zullen ook te maken hebben met de afspraken die we maken met Binnenlandse Zaken over de veiligheidsdienst binnen De Lijn, met de competentieprofielen voor dispatchers enzovoort. Die punten worden vandaag voorbereid, zodat we volgend jaar het nieuwe personeel kunnen inzetten.
De Lijnspotters en schoolspotters is een ander verhaal, want deze zitten niet binnen de exploitatie van De Lijn, maar worden gerealiseerd binnen het budget Sociale Economie in combinatie met de budgetten Binnenlandse Zaken. Extra Lijnspotters moeten in eerste instantie door Binnenlandse Zaken worden gerealiseerd, maar ik zal extra financieren als de stadswachters worden ingezet op De Lijn. Die onderhandelingen zijn aan de gang. Het feit dat er sinds 1 september negen nieuwe Lijnspotters zijn aangeworven, heeft ook te maken met de cofinanciering vanuit Sociale Economie.
Er zijn ook belangrijke afspraken gemaakt omtrent de opleiding van chauffeurs. Ik vind dat een zeer cruciaal onderdeel van het plan. Hoe gaat iemand om met agressie en problemen op het voertuig? Ook daar zijn er volop besprekingen bezig met de minister van Werk, die voldoende inspanningen zal doen binnen zijn budgetten voor opleiding.
De afspraken met de minister van Binnenlandse Zaken zijn gemaakt. De Lijn zal in oktober de vergunningsaanvraag voor het oprichten van de veiligheidsdienst bij Binnenlandse Zaken indienen. Er wordt een stappenplan ontwikkeld om dat in de praktijk om te zetten. Ik waarschuw er wel voor dat dit enige tijd zal duren omdat dit een erg zware procedure is.
Tot slot wil ik vermelden dat we bezig zijn met een juridische analyse die het versterken van de administratieve boetes toelaat.
Mevrouw de minister, ik neem akte van de nieuwe elementen, maar ik heb nog een bijkomende vraag. Kan ik er van op aan dat per 1 januari 2007 extra personeel voor veiligheid in dienst zal zijn bij De Lijn? Over hoeveel mensen spreken we dan?
De middelen zijn er vanaf begin 2007. Wordt het dan 1 januari? Het zal een stuk gefaseerd verlopen. Dat heeft ook te maken met het feit of er voldoende personeel te vinden is en of dat tijdig kan worden opgeleid. Ik wil er toch op wijzen dat veiligheidspersoneel op De Lijn moet worden opgeleid en we zullen dit ook meteen doen met het zicht op het oprichten van de veiligheidsdienst. Daar zijn specifieke competenties aan verbonden die te maken hebben met de voorwaarden die Binnenlandse Zaken oplegt. Deze zaken vergen wel wat tijd. Voor mij mag het zo snel als mogelijk. Als het kan per 1 of 15 januari. We zijn met man en macht aan het werken om dit te realiseren, maar ik kan vandaag niet garanderen dat alle personeel per 1 januari wordt aangeworven.
Het incident is gesloten.