Verslag plenaire vergadering

De heer Dedecker heeft het woord.

Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister-president, mevrouw de voorzitter, op 21 december 2005, amper enkele weken geleden, hebben we hier verdienstelijke sportlui gehuldigd, onder wie Jacques Rogge en Marc Herremans. Ik heb ooit gelezen dat het beschavingspeil van een maatschappij wordt afgemeten aan de manier waarop met gehandicapten wordt omgegaan. Ik vind het spijtig dat ik in het Vlaams Parlement een persoonlijke zaak moet aankaarten, maar het is een geval van overmacht.

Ik zal u vertellen wat Marc Herremans, een boegbeeld van onze sport, de laatste maanden heeft meegemaakt. Hij is een atleet die op het toppunt van zijn carrière in Timanfaya op Lanzarote is gevallen waardoor hij voor de rest van zijn leven verlamd is en in een rolstoel moet zitten. De man is echter niet in zijn rolstoel blijven zitten, maar heeft zijn karakter in handen genomen en beslist om nog iets te doen voor de maatschappij. Hij heeft de BVBA Mad Max en de vzw To Walk Again opgericht, waarmee hij wereldberoemd is geworden. Hij heeft onder andere Christopher Reeve bezocht in de Verenigde Staten.

Enkele maanden geleden is de man door het Riziv niet alleen op het matje geroepen, maar eveneens geschorst. Zijn invaliditeitsvergoeding is afgenomen en hij moet een boete betalen van 14.597 euro. De reden daarvoor is dat hij is vergeten om de adviserend geneesheer op voorhand in te lichten over zijn activiteiten. Welke zonde heeft hij begaan? Hij heeft aan sport gedaan. Hij is beginnen trainen en heeft deelgenomen aan de marathon van Hawaï. Hij heeft die een keer gewonnen bij de invaliden en vorig jaar werd hij tweede. Hij heeft activiteiten voor invaliden ontwikkeld waarin hij bijvoorbeeld 25 uur gratis lesgeeft aan andere mindervalide atleten. Hij heeft via allerhande benefiets geld ingezameld en dat doorgegeven. Via zijn vzw To Walk Again heeft hij geld gegeven aan sportbeoefening en wetenschappelijk onderzoek van de VUB, omdat hij nog steeds de droom koestert ooit opnieuw te kunnen lopen.

Het Riziv heeft hem geschorst omdat hij de instelling niet op voorhand heeft ingelicht over zijn activiteiten. Voor zijn andere activiteiten, onder andere het inzamelen van geld, heeft hij na veel moeite de toelating gekregen van minister Reynders om fiscale attesten te geven aan mensen die schenkingen doen aan To Walk Again. Hij geeft dat geld door aan anderen, wat ook is gebleken uit verschillende controles. Hij heeft op 4 jaar tijd amper 3.296 euro onkostenvergoeding getrokken uit zijn vzw, terwijl hij miljoenen voor anderen heeft ingezameld.

Om fiscale attesten te kunnen krijgen voor de aftrekbaarheid, moet er een toestemming komen of een evaluatie van de afdeling Algemeen Welzijnsbeleid van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Ik lees voor wat er in het verslag staat: 'Uit het verslag van de inspectie die plaatsvond op 9 november 2005 blijkt dat de vzw To Walk Again twee werken financieel steunt: enerzijds het wetenschappelijk onderzoek aan de ULB en anderzijds de sportactiviteiten van de vzw Sporta te Tongeren. Dit kunnen wij niet beschouwen als directe, rechtstreekse hulpverlening. Daarom hebben we de intentie negatief te adviseren aan de FOD Financiën.'

Hierdoor kan de vzw de giften die die jongen heeft gedaan niet meer fiscaal aftrekken. Wat een ontzettende fout heeft die man gemaakt!

Ik heb een brief gekregen van de heer Herremans. Ik heb de toestemming om hem voor te lezen, en dat zal ik ook doen, omdat ik het schrijnend vind dat iemand die we hier op 21 december hebben gehuldigd, vandaag zonder bron van inkomsten zit. Hij wordt zelfs nog geboycot omdat hij niet lamlendig in zijn rolstoel is blijven zitten, maar de moed heeft gehad om aan sport te blijven doen en een voorbeeld te zijn door belangeloos geld in te zamelen voor andere mensen.

Hij schrijft: 'Als ik mentaal niet zo sterk was gewest, dan had ik nu misschien wel aan een touw gebengeld. Sinds de dag van mijn ongeval zet ik me belangeloos in voor To Walk Again. Dagen en nachten heb ik samen met mijn trainer Paul Van Den Bosch, ondanks mijn eigen drukke agenda en fysische problemen, ingezet voor To walk Again. Echt honderden keren heb ik me in mijn auto gezet om mensen te gaan bezoeken, motiveren, uiteenzettingen te doen voor het goede doel, enzovoort. Dit heeft me buiten een glimlach van de patiënten en hulpbehoevenden, geen eurocentiem opgeleverd. Integendeel, het heeft me enorm veel tijd, geld en benzine gekost. Nu willen die …' - ik zal het woord niet uitspreken - 'met een simpele brief 4 jaar van bloed, zweet en tranen teniet doen. Dit samen met de affaire met het Riziv, waar ik word afgestraft omdat ik zonder dat ik aan de desbetreffende geneesheer toestemming heb gevraagd, mijn triatloncarrière heb verdergezet. Die combinatie maakt dat, als ik niet mentaal sterk was geweest, ik al domme dingen had gedaan.

Na jaren van investeren in mijn triatloncarrière, heb ik de pech gehad dat ik op de dag van mijn doorbraak mijn rug breek. De 4 daaropvolgende jaren van incontinentie, impotentie, verlamming en dagdagelijkse pijn, heb ik me samen met Paul, ondanks de loodzware trainingen voor Hawaï, dag en nacht volledig belangeloos ingezet voor lotgenoten, met als resultaat: mijn uitkering kwijt omdat ik na mijn ongeval mijn sport heb hervat, mijn vriendin kwijt omdat ik te veel voor anderen bezig was, mijn fiscale attesten kwijt om god weet welke belachelijke reden. Ze mogen hun Ridder in de Kroonorde, Erepenning, Sportpersoonlijkheid van het Jaar, Vlaamse Reus et cetera op een plaats steken waar de zon nooit schijnt. Het enige wat ik wil is een beetje menselijkheid, maar dit is in dit klotenland blijkbaar heel ver zoek.' - sorry voor de uitdrukking.

'Ik heb me op mijn 32e door me financieel zeer te doen, een appartementje kunnen aanschaffen. Dan stop ik met me belangeloos in te zetten voor mijn medemens, dan stop ik met sporten en dan leg ik me in mijn sofa naast mijn hond, want dat is wat ze blijkbaar willen creëren in dit land.'

Mevrouw de minister, mag ik u vragen om iets te doen aan dit dossier waarover een advies van de administratie is gemaakt? Het gaat om mensen die we in onze maatschappij op een piëdestal plaatsen en die het ook verdienen. Het kan niet dat we hen op 21 december met onze linkerhand nog een bos rozen hebben aangereikt, en nu met onze rechterhand hun strot dichtknijpen.

Minister Vervotte heeft het woord.

Mijnheer Dedecker, samen met heel het parlement heb ik heel veel respect voor het werk dat de heer Herremans levert. We moeten even nagaan waarover het hier precies gaat.

Ik veronderstel dat u met betrekking tot de Riziv-materie, federaal minister Demotte hebt ondervraagd om na te gaan welke stappen daaromtrent kunnen worden gezet. Ik zal me daar niet over uitspreken.

Het is niet gebruikelijk dat een minister uitspraken doet over een lopende procedure. Ik zal me beperken tot een aantal elementen zoals de bevoegdheid, waarover gaat het, wat was het verleden en wat zal de toekomst mogelijk brengen in deze zaak.

Ik wil even de bevoegdheidsverdeling aangeven. De normen in kwestie zijn federaal. Meer bepaald gaat het over het Wetboek van de Inkomstenbelastingen. Dat behoort tot de bevoegdheden van minister Reynders. Hij kan fiscale vrijstellingen geven. De Vlaamse overheid inspecteert of de voorwaarden opgelegd in dat wetboek worden nageleefd.

De heer Herremans heeft uitzonderlijk een erkenning gekregen op basis van een planning. Hij heeft namelijk een planning voorgelegd aan de Vlaamse administratie, die voldeed aan de voorwaarden van het wetboek. Daarin stond heel duidelijk dat hij het geld zou aanwenden voor de oprichting en de werking van een centrum voor rolstoelgebruikers. Dat was in overeenstemming met de normen van het wetboek. Hij had dus een voorlopige erkenning. Zoals steeds moet gebeuren, is de inspectie gaan controleren of er werd voldaan aan de normen. De inspectie heeft vastgesteld dat de vzw To Walk Again niet voldeed aan de normen van het Wetboek van de Inkomstenbelastingen. De vzw moet namelijk uitsluitend gericht zijn op wetenschappelijk onderzoek of bijstand aan misbedeelden of hulpverlening aan ontwikkelingslanden. Bovendien moet er rechtstreekse hulpverlening worden geboden.

Dit is federale materie. Als u het daarmee niet eens bent, moet u daarover minister Reynders aanspreken. Het enige wat mijn inspectie moet doen, is vaststellen of de normen al dan niet worden nageleefd. Daar knelt nu net het schoentje. Bij de voorlopige erkenning was het heel duidelijk dat er aan de normen was voldaan: er zou rechtstreekse hulpverlening worden georganiseerd. We hebben echter moeten vaststellen dat dit in de praktijk niet zo is. De vzw organiseert geen rechtstreekse hulpverlening, maar stort het geld door aan een andere organisatie. De federaal bepaalde normen worden dus niet nageleefd.

De erkenning is nog niet ingetrokken. We plegen immers altijd overleg met de betrokkene, om te bekijken hoe het probleem kan worden verholpen, zodat de fiscale vrijstelling toch nog kan gelden. Daarom hebben we de organisatie uitgenodigd om hierop te antwoorden. Deze mensen hebben tot 27 januari de tijd om hun bedenkingen of adviezen te formuleren. Ook is er op 24 januari een onderhoud gepland met de vzw, om te bekijken wat er kan gebeuren.

Wij kunnen alleen maar inspecteren. Er zijn slechts een paar mogelijkheden, die heel eenvoudig zijn. Ofwel past de vzw zich aan aan de normen van het wetboek, ofwel worden de normen van dat wetboek gewijzigd. Dat laatste is federale materie. Daarvoor moet u de federale minister aanspreken. Ik zie echter geen enkele andere mogelijkheid dan mijn inspectie te kunnen laten vaststellen wat er op het terrein gebeurt.

Er is dus nog tijd. Er zijn nog mogelijkheden. Ofwel past men zich aan aan de federale normen, ofwel worden de normen aangepast. De administratie zal zich uiteraard op 24 januari met heel veel plezier constructief opstellen om te zoeken naar een goede oplossing voor de vzw. (Applaus bij CD&V)

Mevrouw de minister, ik dank u vooral voor die laatste uitspraak. Het is echter zo dat dit advies niet strookt met de werkelijkheid. De heer Herremans heeft in het verleden net hetzelfde gedaan, maar nu geeft dit plots aanleiding tot een negatief advies. Ik vind dat zeer vreemd. De heer Herremans geeft inderdaad geld aan initiatieven waaraan hij meewerkt. Dat heb ik daarnet ook gezegd. Als men dat al niet meer mag doen, dan vraag ik me af wat men dan nog wel mag doen. Hij heeft geld doorgesluisd naar Sporta. Samen met Sporta heeft hij een fitnesscentrum opgericht, waar hij 25 uur per week exclusief les geeft aan rolstoelgebruikers. Dan vind ik dat hij wel actief bezig is met deze zaken. Dura lex, sed lex. Ik vraag echter respect voor dergelijke mensen, die een boegbeeld zijn in de maatschappij. Ze zitten in een rolstoel, maar zijn ook een rolmodel.

Het heeft geen zin inhoudelijk in te gaan op de vraag of hij goed werk levert en zo. Dat is geen element van de beoordeling, en we kunnen ons daar niet over uitspreken.

Wat we wel kunnen zeggen, is dat hij een erkenning heeft gekregen, niet op basis van het werk dat hij reeds leverde, maar op basis van zijn plannen. Bovendien was heel duidelijk afgesproken dat de inspectie na een jaar werking zou langskomen. Het is dus niet plots veranderd. Hij heeft de erkenning gekregen op basis van zijn plannen.

De planning is gevolgd zoals opgegeven door de vzw. We kunnen deze discussie voeren op vierentwintig manieren.

Het is inderdaad aan de vzw zelf om de discussie te voeren, maar volgens de planning ging het om de oprichting en de werking van een centrum voor rolstoelgebruikers. Dat voldeed aan de rechtstreekse hulpverlening die noodzakelijk is volgens de federale regelgeving. Als hij het nu zelf gaat doen, en het dus niet doorstort naar een andere vzw die de hulpverlening biedt, dan is hij in regel en zal hij zijn fiscale attesten kunnen blijven uitdelen.