Verslag plenaire vergadering
Verslag
VOORSTEL VAN RESOLUTIE
Voorstel tot spoedbehandeling
De voorzitter : De heer Van Dijck heeft bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van de heren Van Dijck, Loones en Vandenbroeke betreffende de Vlaamse constitutieve autonomie.
Het is niet mijn bedoeling om uitgebreid terug te komen op hetgeen gisteren reeds in de commissie verteld werd.
In de commissie voor Institutionele Hervormingen heb ik gisteren, bij de toelichting rond ons voorstel van decreet inzake de provinciale kieskringen, al duidelijk gesteld dat de heer Bourgeois een wetsvoorstel voor de uitwerking van homogene bevoegdheidspakketten voor de organisatie van verkiezingen heeft ingediend in de federale Kamer. Het zou misschien wel eens opportuun kunnen zijn dat er, ter ondersteuning van dit wetsvoorstel, ook een resolutie werd ingediend in het Vlaams Parlement.
In dit land zijn niet alleen de parlementen van de deelstaten maar ook het federale parlement nog steeds bevoegd voor de deelstaatverkiezingen. Vele leden van dit parlement waren het er met mij over eens dat het niet billijk is of getuigt van goed bestuur dat een parlement niet kan beslissen over zijn eigen verkiezingen, de organisatie van de verkiezingen en de manier waarop het parlement samengesteld wordt.
Dit sterkt me in mijn overtuiging dat dit parlement een signaal moet geven. De Vlaamse regering moet, via het onderhandelingscomité, aan de federale overheid duidelijk maken dat dit probleem snel moet opgelost worden. Ik wil hierbij in midden laten of dit nog kan voor de verkiezingen van 2004.
Een aantal collega's zullen beweren dat ik in feite fungeer als de woordvoerder van anderen. Dat is niet zo : de N-VA beslist autonoom om datgene in te dienen dat zij zelf belangrijk vindt.
Ik vind dat dit parlement minstens het signaal mag geven dat het zelf beslissingen wil te nemen over zaken die zijn eigen werking aanbelangen. De Vlaamse parlementsleden mogen wel eens wat zelfrespect betonen.
Dit voorstel van resolutie vloeit ten dele voort uit de commissiediscussie over het voorstel van decreet rond de kieskringen. Gisteren werd daar inderdaad uitgebreid over gedebatteerd.
Ik pleit ervoor om beide debatten van elkaar te scheiden. De discussie over de vastlegging van de kieskringen kan hier gevoerd worden. Die over een verdere staatshervorming moet echter na de discussie en de stemming over het voorstel van decreet op de kieskringen gevoerd worden.
Daarom roep ik de heer Van Dijck op om zijn voorstel van resolutie in te trekken.
Ik wil mijn waardering uiten voor de voorliggende tekst. De inrichting van de kieskringen, de herinvoering van de opvolgers en de invoering van een dubbele kiesdrempel vormen inderdaad één geheel. De federale regering heeft dit trouwens ook toegegeven. Ik deel de mening van de heer Tobback dus niet. Indien men de verkiezingen ordentelijk wil organiseren, moet men erkennen dat al deze zaken met elkaar te maken hebben.
De degelijkheid vereist echter dat we deze materie nu niet bij hoogdringendheid behandelen maar doorverwijzen naar de commissiewerkzaamheden. CD&V stelt dus voor om dit voorstel van resolutie in de commissie te behandelen.
Aangezien het hier om een belangrijke materie gaat en men het blijkbaar niet eens is over de praktische organisatie, wil ik me achter het voorstel van de heer Van den Brande scharen. Enkel op die manier krijgt men een degelijke debat over de grond van de zaak.
Het Vlaams Blok zal dit voorstel van resolutie vol enthousiasme steunen. Het is immers van mening dat wij het aan onszelf, aan dit parlement en aan onze kiezers verschuldigd om ervoor te zorgen dat dit parlement ten volle kan bevoegd zijn over de eigen kieswetgeving en mogelijke kieshervormingen die daaruit zouden voorvloeien.
Het kan toch niet dat uitgerekend het federale parlement zou beslissen in welke mate er een kiesdrempel wordt ingevoerd voor de volgende regionale verkiezingen? Het kan toch niet dat het federale parlement zou beslissen over de opvolgers en de minimumleeftijd?
Hoe kunnen wij nog geloofwaardig naar de verkiezingen gaan als wij hier nu niet bereid zijn om een voorstel van resolutie goed te keuren waarin gevraagd wordt om te praten over de overheveling van een aantal bevoegdheden? Hoe kunnen de Vlaamse volksvertegenwoordigers zichzelf nog ernstig nemen als zij dit soort resoluties niet meer wensen te bespreken, daarover geen spoedbehandeling durven te vragen en zelfs weigeren om erover te stemmen.
Vaak hoor ik dat ons parlement in feite slechts een tweederangs parlement is. Vandaag hebben we de kans om over onze eigen kieswetgeving te beschikken en deze eis te formuleren in een resolutie. Nu weigeren een aantal meerderheidspartijen dit te doen omdat ze stellen dat het Vlaamse parlement enkel bevoegd is voor de kieskringen. Ik begrijp dit niet.
Eigenlijk is de heer Tobback heel cynisch. Hij doet alsof er geen koppeling bestaat tussen de bijzondere wetten die in het federale parlement ingediend zijn en hetgeen hier gebeurt.
De kiesdrempel komt er hoe dan ook. Men wil daarmee Groen! immers onder druk zetten om hier de provinciale kieskringen te laten goedkeuren. Men moet blind zijn om niet te willen, kunnen of mogen inzien dat er een absolute koppeling is tussen wat er nu in het federale parlement gebeurt en hetgeen wat hier gebeurt.
Het zou dan ook bijzonder hypocriet, onverstandig en onverantwoord zijn om niet over te gaan tot de spoedbehandeling van dit voorstel van resolutie.
Laat ons de partijgrenzen overstijgen, het cordon sanitaire achter ons laten en handelen als verantwoordelijke Vlaamse parlementsleden. Laat ons onze eigen kieswetgeving opeisen. Wat zullen we na de verkiezingen vragen aan het federale parlement als we dit nu zelfs niet durven te vragen?
Ik lees vandaag in Knack dat de minister-president, na de verkiezingen, nieuwe bevoegdheden zal vragen aan het federale niveau. Laat er ons mee stoppen, als we vandaag niet de minimale ambitie bezitten om de kieswetgeving van ons eigen parlement te regelen.
Gisteren zei de heer Dewinter nog dat hij de provinciale kieskringen niet zou steunen zonder een voorstel van resolutie zoals de heer Van Dijck die hier voorstelt. De heer Tobback heeft intussen duidelijk gemaakt dat zijn fractie daar niet mee akkoord gaat. De heer Dewinter zegt zelf dat het onverantwoord zou zijn 6 maand voor de verkiezingen nog kieskringen te wijzigen. Wat gaat hij nu doen? Gaat hij de provinciale kieskringen niet goedkeuren? Daar nu voor uitkomen zou pas getuigen van politieke moed.
De meerderheid - en dat hoeft niet paars-groen te zijn - die zich achter het N-VA-voorstel omtrent provinciale kieskringen zou scharen, willen wij duidelijk maken dat onze steun daarvoor er alleen maar komt indien dit voorstel van resolutie hier een meerderheid vindt. Dat hoeft niet eens dezelfde meerderheid te zijn.
Wij willen ons niet beperken tot de provinciale kieskringen, doen alsof er op federaal niveau niets aan de hand is, en niet eens de ambitie hebben deze bevoegdheden naar het Vlaams Parlement over te hevelen.
Mijnheer Dewinter, wees duidelijk. U hebt alle elementen. Wij zullen de meerderheid voor dit voorstel van resolutie niet leveren, want wij zijn niet van gisteren : als wij er een alternatieve meerderheid voor leveren, stemt u voor de provinciale kieskringen. U moet onze fractie niet voor de gek houden.
U weet dat er voor dit voorstel van resolutie geen meerderheid zal zijn : wees consequent. Waarom durft u eenvoudigweg niet zeggen dat u radicaal tegen de provinciale kieskringen bent?
Het Vlaams Blok keurt de provinciale kieskringen niet goed als er geen meerderheid gevonden wordt voor dit voorstel van resolutie. Kan het duidelijker? Wij laten niet met ons sollen. Dit heeft niets te maken met strategie. De heer Van Rompuy speelt wel spelletjes die ingegeven zijn door politieke strategie en eigenbelang.
De waardigheid van Vlaams parlement staat op het spel. Op de agenda staat momenteel een voorstel van resolutie die handelt over een ding : zijn we voorstander van de overheveling van de bevoegdheden rond de kieswetgeving naar het Vlaams Parlement? (Applaus bij het VB)
De heer Dewinter blijft onduidelijk. De essentiële vraag is of het Vlaams Blok, als het geen steun verleent aan de provinciale kieskringen, zal tegen stemmen dan wel zich onthouden.
Wij stellen voor dat dit voorstel van resolutie in de commissie bekeken wordt. Er valt veel voor het voorstel te zeggen, maar ik denk dat we veel tijd en energie kunnen besparen als de heer Dewinter hier duidelijk zou stellen dat geen steun verlenen gelijk staat met tegen stemmen. Dat wil ik van hem horen.
Daar spreek ik mij nu niet over uit. Ik vind dat paars-groen eerst in het reine moet komen met zichzelf. Ik zou overigens graag weten wat zij zullen doen. Het Vlaams Blok spreekt zich maar uit als het weet wat de houding van de meerderheid is.
Deze keer hebben wij de sleutel in handen. Laat de anderen nu maar eens door het stof kruipen, wij doen dat al genoeg. (applaus bij het VB)
Ik maakte hier zelden mee dat mensen zich zo blootgeven. De heer Dewinter hanteerde woorden als cynisme, hypocrisie en verantwoordelijkheid. Ik denk dat hij niet beseft hoe kwetsbaar hij zich hier opstelde.
Ik feliciteer de heer Van den Brande voor zijn voorstel geen verdere nutteloze discussies te voeren. Er moet eerst zo vlug mogelijk klaarheid komen, ook voor de burger. Een overhaast rondje staatshervorming is hier niet op zijn plaats. Daarom steun ik de oproep van de heer Tobback.
De heer Van Dijck heeft bij de voorstelling van de resolutie zelf een oplossing aangereikt : de bevoegdheid over de kieskringen is uiteraard gekoppeld aan de overdracht van de andere bevoegdheden. Maar we kunnen zo kort voor de verkiezingen niet meer aan de kiesreglementering sleutelen. De bevoegdheden zijn dus enkel inhoudelijk gekoppeld, maar niet in de tijd. De hoogdringendheid is bijgevolg overbodig. Het gaat om een procedure met een politieke betekenis.
Voor het voorstel van decreet over de provinciale kieskringen is een tweederde meerderheid nodig. De heren Tobback, Vermeiren en Lauwers zeggen formeel dat zij het voorstel van decreet niet aan het voorstel van resolutie wensen te koppelen. De heer Dewinter zou dus duidelijkheid kunnen scheppen door te zeggen dat het Vlaams Blok tegen de provinciale kieskringen is. Het Blok klaagt voortdurend dat het overal uitgesloten wordt, maar nu het de sleutel in handen heeft maakt het er geen gebruik van. VLD, sp.a, en Spirit gaan het voorstel van resolutie niet steunen, en naar ik vermoed Groen! evenmin. Waarom durft het Vlaams Blok niet te zeggen dat de voorwaarden niet vervuld zijn en dat het tegen de provinviale kieskringen gekant is?
Het is aandoenlijk hoe alle fracties loeren naar de steun van het Vlaams Blok. Vier jaar lang heeft men net het omgekeerde gedaan. De bijdrage van heer Van Rompuy is eigenlijk een smeekbede om CD&V te helpen om de provinciale kieskringen tegen te houden. Het VB zal beslissen wanneer dat nodig is. We zijn niet naïef. Een neen-stem of een onthouding kan een groot verschil maken in het al dan niet totstandkomen van provinciale kieskringen. Als men een ja-stem van het VB verwacht, moet er een koppeling zijn tussen dit voorstel van resolutie en het voorstel van decreet over de provinciale kieskringen. Het VB houdt de sleutel nog even in handen. Laat ons nog even genieten van het moment. (Applaus bij het VB)
Is het parlement het eens met het voorstel tot spoedbehandeling? (Instemming)
Dan stel ik voor het voorstel van resolutie onmiddellijk te behandelen.
Ik heb me onthouden om een stemverklaring te kunnen geven. Ik stel vast dat de fractieleiders van de sp·a en van de VLD uitdrukkelijk argumenteren om de zaak naar de commissie te verwijzen en vervolgens zonder meer instemmen met de spoedbehandeling van het voorstel van resolutie, samen met het Vlaams Blok. Dat bewijst dat de heer Tobback bij het organiseren van verkiezingen geen enkele regel volgt en dat hij een speelvogel is zonder een morele politieke houding. (Applaus bij CD&V)
Vooraleer de heer Van den Brande op een dergelijke manier uithaalt, moet hij leren luisteren naar wat ik heb gezegd. Ik heb de heer Van Dijck opgeroepen om zijn voorstel van resolutie in te trekken en opnieuw in te dienen na de stemming over het voorstel van bijzonder decreet. Ik wil niet dat in de commissiebesprekingen deze twee zaken aan elkaar worden gekoppeld. Ik ben voor een spoedbehandeling om ze uit de commissiebespreking te houden.
Bespreking
De voorzitter : Aan de orde is het voorstel van resolutie van de heren Van Dijck, Loones en Vandenbroeke betreffende de Vlaamse constitutieve autonomie.
De bespreking is geopend.
Ik vraag dat het parlement dit voorstel van resolutie op zijn inhoud beoordeelt. Ik sta versteld over de manier waarop bepaalde fracties erin slagen om pluimen op hun hoed te steken. Als iedereen gewoon consequent is, is er geen vuiltje aan de lucht en is er niets gebroken. Het voorstel van resolutie neemt in zijn overweging bijna letterlijk het voorstel van bijzondere wet over zoals het in de Kamer voorligt. We starten de werkzaamheden met betrekking tot het voorstel van bijzonder decreet volgende week met hoorzittingen. We vragen alleen dat de Vlaamse regering binnen het eerste overlegcomité het probleem van de bevoegdheden voor verkiezingen uitklaart. (Applaus bij het VB en VU&ID)
In de commissie gisteren heeft een serene discussie plaatsgevonden waar de verschillende fracties elementen hebben aangebracht. Omdat er nog heel wat onopgeloste vragen zijn, is een ernstige parlementaire bespreking gewenst. Vanmorgen heeft de heer Van Dijck een voorstel van resolutie ingediend waarin een aantal essentiële dingen staan over de overheveling van de kieswetgeving naar de deelstaten. We hebben de kans nog niet gehad om dat grondig te bekijken. Vervolgens vraagt de sp·a-fractieleider eerst aan de heer Van Dijck om zijn voorstel in te trekken. Hij stelt dat de twee zaken niet aan elkaar mogen worden gekoppeld. Bij het begin van de stemming was de instructie gegeven aan de sp·a en de VLD om de spoedbehandeling niet te doen, terwijl men nu blijkbaar wel een spoedbehandeling wenst. Opvallend is dat de heer Dewinter heeft gezegd dat, als het voorstel van resolutie niet wordt goedgekeurd, hij niet noodzakelijk tegen die kieskringen is. Hij kan zich ook nog onthouden. Men speelt een politiek spelletje in deze vergadering, waarvoor CD&V diep misprijzen heeft.
Er is een manoeuvre bezig waarbij het Vlaams Blok mee in de boot wordt geholpen en waar het parlement het kiessysteem gaat wijzigen in functie van partijpolitieke spelletjes. Dit voorstel van resolutie beantwoordt aan onze fundamentele opvattingen. We vinden ook dat de kieshervorming door de deelstaten moet worden behandeld. Een dergelijk voorstel van resolutie zonder een grondige discussie goedkeuren, is echter onverantwoord. Daarom onthouden we ons bij de stemming.
Ik heb gezegd dat dit voorstel van resolutie niet op het goede moment komt, omdat het onvermijdelijk wordt gekoppeld aan de discussie over de kieskringen. In de politieke behandeling is een strikte koppeling niet nodig omdat we alleen maar bevoegd zijn om de kieskringen te regelen. Onze fractie is bereid om deze discussie te voeren, maar niet in deze context. We zullen tegen het voorstel van resolutie stemmen.
We zijn niet bereid het voorstel van de heer van Dijck te koppelen aan de discussie die aan de gang is. We willen immers zo snel mogelijk duidelijkheid brengen over dit dossier. We zijn graag bereid het gesprek in een andere vorm te voeren. Daarom sluiten we ons aan bij het voorstel van de heer Tobback om aan de heer Van Dijck te vragen het voorstel in te trekken en het nadien te behandelen.
Een goedkeuring van ons voorstel betekent net dat beide zaken niet aan elkaar worden gekoppeld. Het is pas door de verwijzing naar de commissie dat er een koppeling ontstaat. Als we vandaag hierover een signaal geven aan de Vlaamse regering, kunnen we sereen voortwerken.
Ik begrijp niet dat sommige partijen van mening zijn dat men zes maanden voor de verkiezingen zelfs niet de ambitie mag hebben om te beslissen over de eigen kieswetgeving, ook al gaat het alleen over de toekomstige situatie.
Sp·a en de VLD keren zich tegen dit voorstel van resolutie, ook al verklaren ze dat ze principieel van oordeel zijn dat het Vlaams Parlement over de volledige Vlaamse kieswetgeving moet kunnen beslissen. De perceptie van de bevolking zal zijn dat het Vlaams Parlement niet bevoegd wil zijn voor de eigen kieswetgeving. Dat is een bizar signaal dat de geloofwaardigheid van deze instelling niet ten goede komt.
Ik zou deze partijen willen oproepen tot de consequentie die door CD&V aan de dag wordt gelegd. CD&V zegt dat ze vóór het voorstel zijn, maar dat ze het om tactische redenen niet zullen goedkeuren. Het is onverantwoord nu het signaal te geven dat men tegen dit voorstel is. Een onthouding zou intellectueel en politiek eerlijker zijn.
In tegenstelling tot de meeste andere partijen zal het Vlaams Blok stemmen op basis van de inhoud. Wij stemmen dus vóór de overheveling van alle bevoegdheden inzake de Vlaamse kieswetgeving naar dit parlement.
Wij menen dat de koppeling die hier wordt gemaakt, inhoudelijk geen zin heeft. Principieel zijn we het volledig eens met het voorstel van bijzondere wet van de heer Bourgeois. De timing ervan heeft echter geen zin vermits we niet meer in staat zullen zijn deze bevoegdheid nog vóór de verkiezingen uit te oefenen, zelfs niet als de overdracht vandaag nog gebeurt.
De overdracht van de bevoegdheden inzake wapenlicenties in het federale parlement heeft drie weken gekost. Het kan dus snel gaan.
We moeten zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen over de kieskringen en over het hele kiessysteem. We mogen dit niet tot februari of mart laten aanslepen. Vermits we het inhoudelijk wel eens zijn met dit voorstel van resolutie, zal mijn fractie zich onthouden en zal één lid ervan het voorstel zelfs mee goedkeuren.
We menen dat dit Vlaams Parlement zelf moet kunnen beslissen over de organisatie van zijn verkiezing. Vermits we willen dat één partij haar spel niet verder kan spelen rond de onduidelijkheid van het stemgedrag over de provinciale kieskringen, zullen we ons bij de stemming onthouden.
De bespreking is gesloten.
We zullen onmiddellijk de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.
Hoofdelijke stemming
De voorzitter : Aan de orde is de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie van de heren Van Dijck, Loones en Vandenbroeke betreffende de Vlaamse constitutieve autonomie.
De heer Dewinter heeft een signaal gekregen. Gisteren heeft hij gevraagd dat een meerderheid van dit parlement dit voorstel zou steunen. Zo niet zou het Vlaams Blok tegen de provinciale kieskringen stemmen. Nu moet hij consequent zijn.
CD&V wil niet dat Vlaanderen bevoegd wordt voor de Vlaamse kieswetgeving, want de partij heeft zich onthouden.
Dit voorstel van resolutie bevat veel goede elementen. We vinden een bespreking in de commissie evenwel absoluut noodzakelijk. Daarom heb ik me onthouden bij de stemming.
Nu moet het Vlaams Blok alleen nog verduidelijken of het zich zal onthouden of tegen de provinciale kieskringen stemmen. Dit signaal moet minstens leiden tot een onthouding.
Het voorstel van resolutie wordt met 25 stemmen tegen 49 bij 46 onthoudingen niet aangenomen.